Ազատ (Շահումյանի շրջան)

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Ազատ (այլ կիրառումներ)
Գյուղ
Ազատ
ԵրկիրԱրցախ Արցախ
Շրջան Շահումյան
Համայնք Գետաշեն համայնք
Այլ անվանումներՍյուլուկ, Սուլուկ, Սուլուք, Սուլուք Ներքին
ԲԾՄ1145 մետր
Բնակչություն500 մարդ (1968)
Կրոնական կազմՀայ Առաքելական Եկեղեցի
Ժամային գոտիUTC+4
Փոստային դասիչAZ 2500
Ազատ (Շահումյանի շրջան) (Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետություն)##
Ազատ (Շահումյանի շրջան) (Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետություն)
Արցախի Հանրապետության քարտեզը, որտեղ մուգ շագանակագույնով պատկերված են Ադրբեջանի զինված ուժերի վերահսկողության ներքո գտնվող տարածքները, իսկ մարմնագույնով՝ Արցախի վերահսկողության ներքո գտնվող տարածքները 2021 թվականի հունվարի 1-ի դրությամբ[1]

Ազատ, գյուղ Արցախի Հանրապետության Շահումյանի շրջանի Գետաշենի ենթաշրջանում։ Գտնվում է Խանլար քաղաքից 17 կմ հարավ, Գետաշենից 5 կմ հյուսիս՝ 1350 մ բարձրության վրա։ 1990-ական թվականներ հայ-ադրբեջանական պատերազմից հետո գտնվում է հակառակորդի հսկողության տակ[2]։

1988 թվականին ԽՄՀՄ ՆԳ զորքերի օգնությամբ ադրբեջանական ՄՀՆՋ-ականները գրավել են գյուղը։ Բնակիչները տեղահանվել են, մեծ մասը բնակություն է հաստատել Հայաստանում։ Գյուղը ժամանակավորապես գտնվում է հակառակորդի վերահսկողության տակ։

Անվան ստուգաբանություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ավանդության համաձայն Լենկթեմուրը (ըստ մեկ այլ ավանդության Նադիր շահը) գյուղը ազատել է հարկերից։ Դրանից հետո գյուղը կոչվել է Ազատ։

Բնակչություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1968 թվականին ուներ 500 հայ բնակիչ։

Տնտեսություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բնակչության հիմնական զբաղմունքը անասնապահություն, այգեգործություն և հացահատիկների մշակությունն էր։

Պատմամշակութային կառույցներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գյուղում կար քարաշեն եկեղեցի (XIII դար), շրջակայքում՝ Ա. Հովհաննես Մկրտիչ եկեղեցին, Պանդալիոն մատուռը (XIX դար), արևմտյան կողմում՝ վանքի ավերակներ։

Հասարարակական կառույցներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գյուղն ունեցել է միջնակարգ դպրոց, մշակույթի տուն, հիվանդանոց[3]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Արցախի տարածքները համարվում են օկուպացված Ադրբեջանի կողմից. ԱՀ ԱԺ հայտարարությունը, (արխիվացված 05․04․2021թ․)
  2. Ղահրամանյան, Հակոբ (2015). Տեղեկաատու Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության վարչատարածքային միավորների սոցիալ-տնտեսական բնութագրերի. Երևան. էջեր 390–392.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)
  3. «Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան», հտ 1, էջ 39

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Հակոբ Ղահրամանյան, ՏԵՂԵԿԱՏՈւ Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության վարչատարածքային միավորների սոցիալ-տնտեսական բնութագրերի, Երևան, Ճարտարագետ, 2015 թ.
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 1, էջ 95
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Ղարաբաղյան ազատագրական պատերազմ (1988—1994) հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են՝ Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո ։