Եղցի

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Գյուղական համայնք
Եղցի
ԵրկիրԱրցախ Արցախ
Շրջան Շահումյան
Այլ անվանումներԵղցի գյուղ, Քիլիսա
Ժամային գոտիUTC+4
Արցախի Հանրապետության քարտեզը, որտեղ մուգ շագանակագույնով պատկերված են Ադրբեջանի զինված ուժերի վերահսկողության ներքո գտնվող տարածքները, իսկ մարմնագույնով՝ Արցախի վերահսկողության ներքո գտնվող տարածքները 2021 թվականի հունվարի 1-ի դրությամբ[1]

Եղցի, գյուղական համայնք Արցախի Հանրապետության Շահումյանի շրջանում։ 1990-ական թվականների հայ-ադրբեջանական պատերազմից հետո չի վերաբնակեցվել[2]։

Արցախի 2000 թվականի հոկտեմբերի 3-ի օրենքով Քիլիսան վերանվանվել է Եղցի[3]։

Անվան նշանակությունը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գյուղի «Եղցի» և օտարալեզու «Քիլիսա կամ Քիլիսալու» անվանումները նշանակում են եկեղեցի։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

17-րդ դարում կառուցված կիսավեր եկեղեցին կանգուն է, որի մուտքի անկյունաքարերը և ճակատակալ քարը խաչքարեր են։ Խաչքարերից երկուսի վրա պահպանվել են արձանագրություններ, որոնցից մեկի վրա նշված է կանգնեցման տարեթիվը

Ի թվիս հայոց։ ՈՂԵ։ (1247թ.) էր։ Ես Գրիգոր դարբոյն կանգնեցի զխաչս ինձ և իմ...յիշեցեք

Եկեղեցու հարավային կողմում, գերեզմանոցի տարածքում պահպանվել է արձանագիր տապանաքար։ Գյուղի տարածքում որևէ պատմամշակութային հուշարձաններ կամ դրանց հետքեր չեն պահպանվել, 1923 թվականին ավերվել են քուրդ թուրքալեզու բնակիչների կողմից ովքեր այդտեղ բնակություն էին հաստատել, իսկ գյուղը լքել են 1991-1993 թվականներին Արցախյան ազատամարտի ընթացքում։ 1993 թվականին գյուղը ազատագրվել է[4]։

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Հակոբ Ղահրամանյան, ՏԵՂԵԿԱՏՈւ Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության վարչատարածքային միավորների սոցիալ-տնտեսական բնութագրերի, Երևան, Ճարտարագետ, 2015 թ.

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Արցախի տարածքները համարվում են օկուպացված Ադրբեջանի կողմից. ԱՀ ԱԺ հայտարարությունը, (արխիվացված 05․04․2021թ․)
  2. Ղահրամանյան, Հակոբ (2015). Տեղեկաատու Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության վարչատարածքային միավորների սոցիալ-տնտեսական բնութագրերի. Երևան. էջեր 390–392.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)
  3. «Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան», հտ 5, էջ 663
  4. Մանուկյան, Մարտին (2020). Արցախի հանրապետության շրջանները, քաղաքները, գյուղերը. Երևան: ԱՍՈՂԻԿ. էջ 459.