Ճոճկան

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Գյուղ
Ճոճկան
ԵրկիրՀայաստան Հայաստան
ՄարզԼոռու
Համայնք Ալավերդի համայնք
Հիմնադրված է4-րդ դար թ.
ԲԾՄ740 մ
Պաշտոնական լեզուՀայերեն
Բնակչություն1559[1] մարդ (2011)
Ազգային կազմՀայեր
Կրոնական կազմՀայ Առաքելական եկեղեցի
Ժամային գոտիUTC+4
Ճոճկան (Հայաստան)##
Ճոճկան (Հայաստան)

Ճոճկան, գյուղ Հայաստանի Լոռու մարզի Ալավերդի համայնքում[2]։

Ալավերդի քաղաքից հեռու է մոտ 16 կմ հյուսիս-արևելք, Դեբեդ գետի ձախ կողմում՝ Վիրահայոց լեռների հարավահայաց բարձրադիր լանջին։ Գյուղը գտնվում է ծովի մակարդակից 740 մ բարձրության վրա։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ըստ Ղազար Փարպեցու՝ Ճոճկան գյուղը հիմնվել է IV դարում Ջոջիկ իշխանի կողմից։

Գյուղի Սուրբ Աստվածածին եկեղեցին կառուցվել է 1886 թվականին հայտնի գեներալ Միքայել Թարիելովիչ Լոռիս-Մելիքովի մայրը Կատարինա Հովհաննիսյան Լորիս-Մելիքյանի բարեգործական նկատառումներով։ Շրջակայքում պահպանվել են Նահատակի վանք կոչված մատուռը (1612 թվական), ուր իբր ամփոփված է Վարդան նահատակի նշխարը, Շփրթնավանքը (17-րդ դար), որմնափակ հուշարձան (13-րդ դար), գերեզմանոց՝ (13-17-րդ դարեր) խաչարձաններով, գյուղատեղիներ։ Մատուռի վրա գտնվում է փոքրիկ լճակ, քարաժայռերից այդտեղ թափվող ջուրը առաջացնում է փոքրիկ ջրվեժ։ Գյուղից մի քանի կիլոմետր դեպի Հաղպատ կա մի ժայռ, որը կոչվում է Լենկթեմուրի քար։ Ճոճկանը 19-րդ դարի վերջերին եղել է գեներալ Լոռիս Մելիքովի և իշխան Լևոն Մելիքովի կալվածքը[3]։

Բնակչություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ըստ ՀՀ 2011 թ. մարդահամարի արդյունքների՝ Ճոճկանի մշտական բնակչությունը կազմել է 1559, առկա բնակչությունը՝ 1480 մարդ[1], բնակչության փոփոխությունը ժամանակի ընթացքում՝ ստորև[4].

Տարի 1873 1897 1926 1939 1959 1970 1979 1989 2001 2011
Բնակիչ 501 646 1071 1401 1337 1822 1819 2292[5] 1907 1559[1]

Հասարակական կյանք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Համայնքում կա 408 առանձնատուն՝ 36180 քմ տարածքով։ Գյուղն ունի մեկ միջնակարգ դպրոց։ Դպրոցում սովորում են 380 աշակերտներ։ Համայնքն ունի մեկ մշակույթի տուն։ Գործող գրադարանն ունի 7512 անուն գիրք և տեղավորված է մշակույթի պալատում։ Գյուղում գործում է մեկ բուժ. ամբուլատորիա, որը կառուցվել է 2000 թ., ապահովված է բուժ. սարքավորումներով։ 1960-1990 թթ գյուղում արտադրվել և մթերվել է տարեկան մինչև 3000 տոննա պտուղ, 300 տ խաղող և 1000 տ բանջարեղեն։

Կլիմա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կլիման ձմռանը մեղմ է, ամռանը շոգ, չորային։ Հաճախակի են դարձել կարկտահարությունը, երաշտը, որից խիստ տուժում են գյուղատնտեսությամբ զբաղվող գյուղացիները

Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 1,2 2011 թ Հայաստանի մարդահամարի արդյունքները
  2. Տեղեկություններ Ալավերդի համայնքի մասին Լոռու մարզի մարզպետարանի կայքում, (արխիվացված 26․06․2023 թվական)։
  3. Շախկյան, Գառնիկ (2017). Թումանյանական աշխարհ. մշակութային գիտարան. Երևան: Տիգրան Մեծ. էջ 474.
  4. «Հայաստանի հանրապետության բնակավայրերի բառարան, էջ 131» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2014 թ․ սեպտեմբերի 12-ին. Վերցված է 2013 Հոկտեմբերի 27-ին.
  5. Հակոբյան Թ. Խ., Մելիք-Բախշյան Ստ. Տ., Բարսեղյան Հ. Խ., Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան, հ. 5 [-] (խմբ. Մանուկյան Լ. Գ.), Երևան, «Երևանի Համալսարանի Հրատարակչություն», 2001, էջ 767 — 916 էջ։

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Ճոճկան բնակավայրը «GEOnet Names Server» կայքում։