Աթան

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Աթան (այլ կիրառումներ)
Գյուղ
Աթան
ԵրկիրՀայաստան Հայաստան
ՄարզԼոռու մարզ
Համայնք Թումանյան համայնք[1]
Մակերես26,08 կմ²
ԲԾՄ1650 մետր
Պաշտոնական լեզուհայերեն
Բնակչություն281 մարդ (2011)[2]
Ազգային կազմՀայեր
Կրոնական կազմՀայ Առաքելական եկեղեցի
Տեղաբնականունաթանցի
Ժամային գոտիUTC+4
Աթան (Հայաստան)##
Աթան (Հայաստան)
Աթան (Լոռու մարզ)##
Աթան (Լոռու մարզ)

Աթան, գյուղ Հայաստանի Լոռու մարզի Թումանյան համայնքում[1]։

Աշխարհագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ալավերդի քաղաքից հեռու է 24 կմ հարավ-արևելք, հեռավորությունը ճանապարհով մարզկենտրոն Վանաձորից կազմում է 63 կմ։ Գյուղը տեղադրված է բարձրադիր և լեռնային վայրում՝ ծովի մակարդակից 1600-1700 մ բարձրության վրա։

Կլիմա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կլիման բարեխառն լեռնային է, տևական, ցուրտ ձմեռներով։ Ամեն տարի հաստատվում է կայուն ձնածածկույթ։ Ամառները տաք են, համեմատաբար խոնավ։ Տարեկան թափվում են 600-700 մմ մթնոլորտային տեղումներ։ Ագրոկլիմայական տեսակետից ընկած է մասնակի ոռոգման գոտում։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ներկայիս գյուղը հիմնադրվել 1864 թվականին Հաղպատի վանքի կալվածքները լքած գյուղացիների կողմից։ Գյուղամիջում կա հին եկեղեցի, իսկ շրջակայքում՝ աշխարհիկ հին շինությունների ավերակներ։

Պատմամշակութային հուշարձաններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Աթան գյուղի տարածքում առկա են բազմաթիվ պատմամշակութային հուշարձաններ[3]։ 2004 թվականի տվյալներով բնակավայրի տարածքում հաշվառվել են 8 անուն հուշարձանախումբ ընդհանուր 20 անուն հուշարձան, որոնք ընդգրկված են պետության կողմից հաստատված պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ցանկում[3]։

Բնակչություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2011 թվականին Հայաստանի Հանրապետությունում տեղի ունեցած մարդահամարի արդյունքներով Աթան գյուղի մշտական բնակչությունը կազմել է 281 (145 տղամարդ և 136 կին), առկա բնակչությունը՝ 278 մարդ[4]։ Հիմնադրման պահից ի վեր բնակիչները հայեր են[5], որոնց նախնիները տարբեր ժամանակներում եկել են Հաղպատից, Սանահինից և Շիրակի գյուղերից[6]։

Ստորև ներկայացված է Աթանի բնակչության փոփոխությունն ըստ տարիների՝

Տարի Բնակչություն
1873 104 մարդ [7]
1897 232 մարդ [7]
1919 433 մարդ [7]
1926 500 մարդ [7]
1959 614 մարդ [7]
1970 544 մարդ
1979 601 մարդ [7]
1989 427 մարդ [8]
2001 396 մարդ [7]
2011 281 մարդ [2]


Գյուղատնտեսություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գյուղատնտեսական հողահանդակները գրեթե ամբողջությամբ օգտագործվում են որպես խոտհարքեր՝ կազմելով 523 հա։ Պետական հողերը գլխավորապես օգտագործվում են որպես խոտհարքեր, վարելահողեր, արոտավայրեր՝ կազմելով համապատասխանաբար 175, 60, 778 հեկտար։ Գյուղի մասնագիտացման ուղղությունը անասնապահությունն է։ Զբաղվում են խոշոր եղջերավոր անասնաբուծությամբ, մեղվաբուծությամբ։ Զբաղվում են նաև դաշտավարությամբ, պտղաբուծությամբ (տանձ, խնձոր, սալոր), մշակում են հացահատիկային, կերային, բանջարաբոստանային կուլտուրաներ։

Հասարակական կառույցներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2013 թ.-ի դրությամբ ունի դպրոց, գրադարան, բուժկետ և կապի հանգույց։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 Տեղեկություններ Թումանյան համայնքի մասին Լոռու մարզի մարզպետարանի կայքում, (արխիվացված 07․07․2023 թվական)։
  2. 2,0 2,1 Հայաստանի 2011 թ. մարդահամարի արդյունքները (հայ.)
  3. 3,0 3,1 Հայաստանի Հանրապետության կառավարության որոշում 29 հունվարի 2004 թվականի N 49-Ն Հայաստանի Հանրապետության Լոռու մարզի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների պետական ցուցակը հաստատելու մասին, ստորագրված 04.02.2004 թվականին, (էլեկտրոնային տարբերակը arlis.am կայքում)։
  4. 2011 թ Հայաստանի մարդահամարի արդյունքները
  5. Զավեն Կորկոտյան, «Խորհրդային Հայաստանի բնակչությունը վերջին հարյուրամյակում (1831-1931)»
  6. «Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան», հտ. 1, էջ 51
  7. 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 7,5 7,6 Հայաստանի Հանրապետության բնակավայրերի բառարան (հայ.)Երևան: 2008. — 184 p.
  8. Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան (հայ.)Երևանի պետական համալսարան, 1986. — հատոր 5. — էջ 802.