«Նիկոլայ I»–ի խմբագրումների տարբերություն

Նիկոլայ I
Կայսր
Իշխանություն	Մարտի 24, 1801– Դեկտեմբերի 1, 1825
Թագադրում	Սեպտեմբերի 15 1801
Լրիվ անուն	Նիկոլայ Պավլովիչ Ռոմանով
Ռուսերեն	Александр I Павлович
Զինվորական կոչում	Engineer-General? և inspector general?
Ծնվել է՝	1796 հունիսի 6
Ծննդավայր	Ցարսկոե Սելո, Ռուսական կայսրություն
Մահացել է՝	2 մարտի 1855 (տարիքը 58) բնական մահով
Վախճանի վայր	Սանկտ Պետերբուրգ, Ռուսական կայսրություն
Թաղվել է՝	Պողոս-Պետրոս միջնաբերդ, Սանկտ Պետերբուրգ
	Պողոս-Պետրոս տաճար
Երկիր	Ռուսական կայսրություն
Ազգություն	Ռուս
Հաջորդող	Նիկոլայ I
Ուղեկից	Ալեքսանդրա
Տոհմ	Ռոմանովներ
	կառավարիչ և միապետ
Հայր	Պավել I
Մայր	Սոֆիա Վյուտենբուրգցի
Երեխաներ	Ալեքսանդր II, Մարիա Նիկոլաևնա, Ոլգա Նիկոլաևնա[…], Ալեքսանդրա Ֆեոդորովնա, Կոնստանտին Նիկոլաևիչ, Նիկոլայ Նիկոլաևիչ Ռոմանով, Միխայիլ Նիկոլաևիչ, Ելիզավետա Նիկոլաևնա, Joséphine Koberwein?, unnamed daughter Romanov?, second unnamed daughter Romanov?, third unnamed daughter Romanov?, Olga Karoline Albrecht? և Ալեքսեյ Պասխին
Հավատք	Ռուս ուղղափառ եկեղեցի և ուղղափառություն
Պարգևներ	Order of the Merit under the title of Saint Louis? House Order of the Golden Lion? Բեռլինի պատվավոր քաղաքացի և

Դիտել պատմությունը

← Նախորդ տարբ Հաջորդ տարբ →

Content deleted Content added

ՎիզուալԵլատեքստ

Գծային

15:07, 15 Հունիսի 2014-ի տարբերակ

Նիկոլայ I Պավլովիչ (ռուս.՝ Николай I Павлович, հուլիսի 6, 1796, Ցարսկոյե Սելո - մարտի 2, 1855, Սանկտ Պետերբուրգ), Ռուսական կայսրության կայսր, Ֆինլանդիայի մեծ իշխան, Լեհաստանի թագավոր։ Ռոմանովների հարստության ներկայացուցիչ։ Պավել I-ի և Մարիա Ֆյոդորովնայի երրորդ զավակը, Ալեքսանդր I ցարի հարազատ եղբայրը, Ալեքսանդր II-ի հայրը։

19-րդ դարը կայսրության պատմության մեջ նշանավորվում է նրանով, որ Ռուսաստանում գահ են բարձրանում գերմանացի կայսրեր։ Դեռ 1762 թվականին գահ բարձրացած Պետրոս III-ը արդեն հոր կողմից գերմանաացի էր, իսկ նրա կինը՝ Եկատերինա II Մեծը, բնիկ գերմնացի էր։ Վերջինիս մահից հետո գահ է բարձրանում Պավել I-ը (1796 –1801)։ Հաջորդ կես դարը իշխում են իր որդիները՝ Ալեքսանդր I-ը (1801 –1825) և Նիկոլայ I-ը (1825 –1855)։

Կենսագրություն

Մանկությունը և պատանեկությունը

Նիկոլայը՝ Ռուսաստանի կայսր

Դեկաբրիստների ապստամբություն

1825 թվականի դեկտեմբերին հանկարծամահ է լինում Ալեքսանդր կայսրը, և նրան փոխարինում է 30-ամյա եղբայրը՝ Նիկոլայը։ Ռուս զինվորականության մի մասը ապստամբում է և չի ճանաչում նրա իշխանությունը։ Պատմության մեջ այս ընդվզումը հայտնի է «Դեկաբրիստների ապստամբություն» անունով։ Աայն ավարտվում է ապստամբների պարտությամբ, որոնք աքսորի են ենթարկվում։ Նիկոլայ I-ը ժառանգում է ոչ միայն Ռուսաստանի կայսերական, այլև Լեհաստանի թագավորական ու Ֆինլանդիայի իշխանական թագը։

Ռուս-պարսկական պատերազմ (1826-1828)

Աբբաս-Միրզայի արշավանքը

1826 թվականին, օգտվելով Ռուսաստանում ստեղծված իրավիճակից, պարսից գահաժառանգ Աբբաս-Միրզան հարձակվում է կայսրության հողերի վրա՝ ձգտելով վերանվաճել կորցրած տարածքները։ Պարսիկներին դիմադրություն է ցույց տալիս Շուշիի բերդը։

Արևելյան Հայաստանի ազատագրումը

Ռուսական բանակը արագ ուշքի է գալիս և անցնոմ հարձակման։ Հաջորդ տարում նրանք գրավում են Երևանը, ապա՝ Նախիջևանը։ Ռուսներին մեծ օգնություն են ցույց տալիս հայ կամավորական ջոկատները և տեղի հայ բնակչությունը։ Ռուսները գրավում են Արևելյան Հայաստանի մյուս քաղաքները՝ Խոյը, Ուրմիան, Մակուն և մոտենում Թավրիզի մատույցներին։ Պարսիկները հաշտություն են խնդրում։

Թուրքմենչայի պայմանագիր

1828 թվականին կնքվում է Թուրքմենչայի հաշտությունը, որով պարսկական կողմը ճանաչում է Ռուսաստանի իրավունքները ամբողջ Անդրկովկասի, այդ թվում՝ Արևելյան Հայաստանի հյուսիսային գավառների վրա։ Հարավային հատվածում Մակուի, Ուրմիայի, Խոյի խանությունները հետ են վրադարձվոււմ Իրանին։ Երկու պետությունների միջև հաստատվում են բարիդրացիական դիվանագիտական հարաբերություններ։

Ռուս-թուրքական պատերազմ (1828-1829)

Թուրքական հարձակումը

1828 թվականին սկսվում է ռուս-թուրքական հհրթական պատերազմը։ Այն մղվում էր 2 ճակատներով՝ բալկանյան և կովկասյան։

Ռուսական զորքերի հաղթանակները

Բալկանյան թերակղզում ռուսական զորքերն ազաատագրում են Ռումինիայի և Բուլղարիայի տարածքը, գրավում Ադրիանապոլիսը և մոտենում մայրաքաղաք Կոստանդնուպոլսին։ Կովկասյան ճակատում ռուսները գրավում են Սև ծովի արևելյան ափերը՝ Աբխազիան, Իմերեթիան և Քութայիսը, ինչպես նաև՝ Ախալցխան և Ախալքալաքը։ Ազատագրվում, բայց պատերազմի ավարտից հետո Թուրքիային է վերադարձվում Արևմտյան Հայաստանի զգալի մասը՝ Կարսը, Էրզրումը, Մուշը և Բայազետը։

Ադրիանապոլսի պայմանագիր

1829 թվականին կնքված Ադրիանապոլսի պայմնագրով Ռուսաստանը հաստատում է իր տիրապետությունը վերոնշյալ տարածքներում։

Իրադրությունը Եվրոպայում

Լեհաստանի ապստամբությունը 1830-1831 թվականներին

Լեհաստանի օրգանական ստատուտ

1848-1849 թվականների ազգային–ազատագրական և քաղաքացիական շարժումները

Ղրիմի պատերազմը

Արևելյան հարց

Պատերազմական գործողություններ

Փարիզի հաշտության պայմանագիր

Ներքին քաղաքականություն

Նիկոլայ I-ի բարեփոխումները

Անձնական կյանքը և մահը

Ընտանիքը: Երեխաները

Սա անավարտ հոդված է։ Դուք կարող եք օգնել Վիքիպեդիային՝ ուղղելով և լրացնելով այն։
Այս նշումը հարկավոր է փոխարինել համապատասխան թեմատիկ նշումով։

↑ Николай I (ռուս.) // Энциклопедический словарь — СПб.: Брокгауз — Ефрон, 1897. — Т. XXI. — С. 119—124.
↑ Николай I (ռուս.) // Нарушевич — Ньютон — 1916. — Т. 28. — С. 556—579.
↑ Ум. Ольга Николаевна, дочь Николая I (ռուս.) // Энциклопедический словарь — СПб.: Брокгауз — Ефрон, 1897. — Т. XXIа. — С. 911.
↑ Константин Николаевич (ռուս.) // Русский биографический словарь — СПб.: 1903. — Т. 9. — С. 120—155.
↑ Константин Николаевич (ռուս.) // Военная энциклопедия — СПб.: Иван Дмитриевич Сытин, 1913. — Т. 13. — С. 134—138.
↑ Мякотин В. А. Константин Николаевич (ռուս.) // Энциклопедический словарь — СПб.: Брокгауз — Ефрон, 1895. — Т. XVI. — С. 74.
↑ ^7,0 ^7,1 ^7,2 ^7,3 ^7,4 ^7,5 ^7,6 Lundy D. R. The Peerage
↑ https://www.defensie.nl/onderwerpen/onderscheidingen/dapperheidsonderscheidingen/databank-dapperheidsonderscheidingen/1826/05/11/romanov-nicolaas-i-pavlovitsj

[_30098fc9c92a8e5b-1] Николай I (ռուս.) // Энциклопедический словарь — СПб.: Брокгауз — Ефрон, 1897. — Т. XXI. — С. 119—124.

[_903dfe87f0dc4ad2-2] Николай I (ռուս.) // Нарушевич — Ньютон — 1916. — Т. 28. — С. 556—579.

[_433ddcc2f14185df-3] Ум. Ольга Николаевна, дочь Николая I (ռուս.) // Энциклопедический словарь — СПб.: Брокгауз — Ефрон, 1897. — Т. XXIа. — С. 911.

[_8113f84fd87af0bf-4] Константин Николаевич (ռուս.) // Русский биографический словарь — СПб.: 1903. — Т. 9. — С. 120—155.

[_4aeee35eba4c0829-5] Константин Николаевич (ռուս.) // Военная энциклопедия — СПб.: Иван Дмитриевич Сытин, 1913. — Т. 13. — С. 134—138.

[_13104f6f69050106-6] Мякотин В. А. Константин Николаевич (ռուս.) // Энциклопедический словарь — СПб.: Брокгауз — Ефрон, 1895. — Т. XVI. — С. 74.

[_a7f00e488c6c6980-7] 7,0 ^7,1 ^7,2 ^7,3 ^7,4 ^7,5 ^7,6 Lundy D. R. The Peerage

[_da3df42c9639ff83-8] ttps://www.defensie.nl/onderwerpen/onderscheidingen/dapperheidsonderscheidingen/databank-dapperheidsonderscheidingen/1826/05/11/romanov-nicolaas-i-pavlovitsj

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

@@ Տող 11. / Տող 11. @@
 | մայրենի_լեզու2 =
 | մայրենի_լեզու2_անուն1 =
-| հաջորդող = [[Նիկոլայ I]]
+| հաջորդող = Նիկոլայ I
 | թագուհի = [[Ալեքսանդրա]]
 | տոհմ = [[Ռոմանովներ]]
@@ Տող 26. / Տող 26. @@
 '''Նիկոլայ I Պավլովիչ''' ({{lang-ru|''Николай I Павлович''}}, [[հուլիսի 6]], [[1796]], [[Ցարսկոյե Սելո]] - [[մարտի 2]], [[1855]], [[Սանկտ Պետերբուրգ]]), [[Ռուսական կայսրություն|Ռուսական կայսրության]] կայսր, [[Ֆինլանդիա]]յի մեծ իշխան, [[Լեհաստան]]ի թագավոր։ [[Ռոմանովներ]]ի հարստության ներկայացուցիչ։ [[Պավել I]]-ի և [[Մարիա Ֆյոդորովնա]]յի երրորդ զավակը, [[Ալեքսանդր I]] ցարի հարազատ եղբայրը, [[Ալեքսանդր II]]-ի հայրը։
-[[19-րդ դար]]ը կայսրության պատմության մեջ նշանավորվում է նրանով, որ [[Ռուսաստան]]ում գահ են բարձրանում գերմանացի կայսրեր։ Դեռ [[1762]] թվականին գահ բարձրացած [[Պետրոս III]]-ը արդեն հոր կողմից գերմանաացի էր, իսկ նրա կինը՝ Եկատերինա II Մեծը, բնիկ գերմնացի էր։ Վերջինիս մահից հետո գահ է բարձրանում [[Պավել I]]-ը ([[1796]]–[[1801]])։ Հաջորդ կես դարը իշխում են իր որդիները՝ Ալեքսանդր I-ը ([[1801]]–[[1825]]) և [[Նիկոլայ I]]-ը ([[1825]]–[[1855]])։
+[[19-րդ դար]]ը կայսրության պատմության մեջ նշանավորվում է նրանով, որ [[Ռուսաստան]]ում գահ են բարձրանում գերմանացի կայսրեր։ Դեռ [[1762]] թվականին գահ բարձրացած [[Պետրոս III]]-ը արդեն հոր կողմից գերմանաացի էր, իսկ նրա կինը՝ Եկատերինա II Մեծը, բնիկ գերմնացի էր։ Վերջինիս մահից հետո գահ է բարձրանում [[Պավել I]]-ը ([[1796]]–[[1801]])։ Հաջորդ կես դարը իշխում են իր որդիները՝ Ալեքսանդր I-ը ([[1801]]–[[1825]]) և '''Նիկոլայ I'''-ը ([[1825]]–[[1855]])։
 == Կենսագրություն ==
@@ Տող 34. / Տող 34. @@
 === Նիկոլայը՝ Ռուսաստանի կայսր ===
 === Դեկաբրիստների ապստամբություն ===
-[[1825]] թվականի [[դեկտեմբեր]]ին հանկարծամահ է լինում Ալեքսանդր կայսրը, և նրան փոխարինում է 30-ամյա եղբայրը՝ Նիկոլայը: Ռուս զինվորականության մի մասը ապստամբում է և չի ճանաչում նրա իշխանությունը: Պատմության մեջ այս ընդվզումը հայտնի է «[[Դեկաբրիստների ապստամբություն]]» անունով: Աայն ավարտվում է ապստամբների պարտությամբ, որոնք աքսորի են ենթարկվում: Նիկոլայ I-ը ժառանգում է ոչ միայն Ռուսաստանի կայսերական, այլև [[Լեհաստան]]ի թագավորական ու [[Ֆինլանդիա]]յի իշխանական թագը:
+[[1825]] թվականի [[դեկտեմբեր]]ին հանկարծամահ է լինում Ալեքսանդր կայսրը, և նրան փոխարինում է 30-ամյա եղբայրը՝ Նիկոլայը։ Ռուս զինվորականության մի մասը ապստամբում է և չի ճանաչում նրա իշխանությունը։ Պատմության մեջ այս ընդվզումը հայտնի է «[[Դեկաբրիստների ապստամբություն]]» անունով։ Աայն ավարտվում է ապստամբների պարտությամբ, որոնք աքսորի են ենթարկվում։ Նիկոլայ I-ը ժառանգում է ոչ միայն Ռուսաստանի կայսերական, այլև [[Լեհաստան]]ի թագավորական ու [[Ֆինլանդիա]]յի իշխանական թագը։
 == Ռուս-պարսկական պատերազմ (1826-1828) ==
@@ Տող 43. / Տող 43. @@
 === Աբբաս-Միրզայի արշավանքը ===
-[[1826]] թվականին, օգտվելով Ռուսաստանում ստեղծված իրավիճակից, պարսից գահաժառանգ [[Աբբաս-Միրզա]]ն հարձակվում է կայսրության հողերի վրա՝ ձգտելով վերանվաճել կորցրած տարածքները: [[Պարսիկներ]]ին դիմադրություն է ցույց տալիս [[Շուշիի բերդ]]ը:
+[[1826]] թվականին, օգտվելով Ռուսաստանում ստեղծված իրավիճակից, պարսից գահաժառանգ [[Աբբաս-Միրզա]]ն հարձակվում է կայսրության հողերի վրա՝ ձգտելով վերանվաճել կորցրած տարածքները։ [[Պարսիկներ]]ին դիմադրություն է ցույց տալիս [[Շուշիի բերդ]]ը։
 === Արևելյան Հայաստանի ազատագրումը ===
-Ռուսական բանակը արագ ուշքի է գալիս և անցնոմ հարձակման: Հաջորդ տարում նրանք գրավում են [[Երևան]]ը, ապա՝ [[Նախիջևան]]ը: Ռուսներին մեծ օգնություն են ցույց տալիս հայ կամավորական ջոկատները և տեղի հայ բնակչությունը: Ռուսները գրավում են [[Արևելյան Հայաստան]]ի մյուս քաղաքները՝ [[Խոյ]]ը, [[Ուրմիա]]ն, [[Մակու]]ն և մոտենում [[Թավրիզ]]ի մատույցներին: Պարսիկները հաշտություն են խնդրում:
+Ռուսական բանակը արագ ուշքի է գալիս և անցնոմ հարձակման։ Հաջորդ տարում նրանք գրավում են [[Երևան]]ը, ապա՝ [[Նախիջևան]]ը։ Ռուսներին մեծ օգնություն են ցույց տալիս հայ կամավորական ջոկատները և տեղի հայ բնակչությունը։ Ռուսները գրավում են [[Արևելյան Հայաստան]]ի մյուս քաղաքները՝ [[Խոյ]]ը, [[Ուրմիա]]ն, [[Մակու]]ն և մոտենում [[Թավրիզ]]ի մատույցներին։ Պարսիկները հաշտություն են խնդրում։
 === Թուրքմենչայի պայմանագիր ===
-[[1828]] թվականին կնքվում է [[Թուրքմենչայի պայմանագիր|Թուրքմենչայի հաշտություն]]ը, որով պարսկական կողմը ճանաչում է Ռուսաստանի իրավունքները ամբողջ Անդրկովկասի, այդ թվում՝ Արևելյան Հայաստանի հյուսիսային գավառների վրա: Հարավային հատվածում [[Մակուի խանություն|Մակուի]], [[Ուրմիայի խանություն|Ուրմիայի]], [[Խոյի խանություն]]ները հետ են վրադարձվոււմ Իրանին: Երկու պետությունների միջև հաստատվում են բարիդրացիական դիվանագիտական հարաբերություններ:
+[[1828]] թվականին կնքվում է [[Թուրքմենչայի պայմանագիր|Թուրքմենչայի հաշտություն]]ը, որով պարսկական կողմը ճանաչում է Ռուսաստանի իրավունքները ամբողջ Անդրկովկասի, այդ թվում՝ Արևելյան Հայաստանի հյուսիսային գավառների վրա։ Հարավային հատվածում [[Մակուի խանություն|Մակուի]], [[Ուրմիայի խանություն|Ուրմիայի]], [[Խոյի խանություն]]ները հետ են վրադարձվոււմ Իրանին։ Երկու պետությունների միջև հաստատվում են բարիդրացիական դիվանագիտական հարաբերություններ։
 == Ռուս-թուրքական պատերազմ (1828-1829) ==
@@ Տող 58. / Տող 58. @@
 === Թուրքական հարձակումը ===
-[[1828]] թվականին սկսվում է ռուս-թուրքական հհրթական պատերազմը: Այն մղվում էր 2 ճակատներով՝ բալկանյան և կովկասյան:
+[[1828]] թվականին սկսվում է ռուս-թուրքական հհրթական պատերազմը։ Այն մղվում էր 2 ճակատներով՝ բալկանյան և կովկասյան։
 === Ռուսական զորքերի հաղթանակները ===
-[[Բալկանյան թերակղզի|Բալկանյան թերակղզ]]ում ռուսական զորքերն ազաատագրում են [[Ռումինիա]]յի և [[Բուլղարիա]]յի տարածքը, գրավում [[Ադրիանապոլիս]]ը և մոտենում մայրաքաղաք [[Կոստանդնուպոլիս|Կոստանդնուպոլ]]սին: Կովկասյան ճակատում ռուսները գրավում են Սև ծովի արևելյան ափերը՝ [[Աբխազիա]]ն, [[Իմերեթիա]]ն և [[Քութայիս]]ը, ինչպես նաև՝ [[Ախալցխա]]ն և [[Ախալքալաք]]ը: Ազատագրվում, բայց պատերազմի ավարտից հետո Թուրքիային է վերադարձվում [[Արևմտյան Հայաստան]]ի զգալի մասը՝ [[Կարս]]ը, [[Էրզրում]]ը, [[Մուշ]]ը և [[Բայազետ]]ը:
+[[Բալկանյան թերակղզի|Բալկանյան թերակղզ]]ում ռուսական զորքերն ազաատագրում են [[Ռումինիա]]յի և [[Բուլղարիա]]յի տարածքը, գրավում [[Ադրիանապոլիս]]ը և մոտենում մայրաքաղաք [[Կոստանդնուպոլիս|Կոստանդնուպոլ]]սին։ Կովկասյան ճակատում ռուսները գրավում են Սև ծովի արևելյան ափերը՝ [[Աբխազիա]]ն, [[Իմերեթիա]]ն և [[Քութայիս]]ը, ինչպես նաև՝ [[Ախալցխա]]ն և [[Ախալքալաք]]ը։ Ազատագրվում, բայց պատերազմի ավարտից հետո Թուրքիային է վերադարձվում [[Արևմտյան Հայաստան]]ի զգալի մասը՝ [[Կարս]]ը, [[Էրզրում]]ը, [[Մուշ]]ը և [[Բայազետ]]ը։
 === Ադրիանապոլսի պայմանագիր ===
-[[1829]] թվականին կնքված Ադրիանապոլսի պայմնագրով Ռուսաստանը հաստատում է իր տիրապետությունը վերոնշյալ տարածքներում:
+[[1829]] թվականին կնքված Ադրիանապոլսի պայմնագրով Ռուսաստանը հաստատում է իր տիրապետությունը վերոնշյալ տարածքներում։
 == Իրադրությունը Եվրոպայում ==
@@ Տող 94. / Տող 94. @@
 [[Պատկեր:Charlotte of Prussia with children.jpg|մինի|ձախից|Նիկոլայ կայսեր կինը՝ Ալեքսանդրան, իրենց երեխաների՝ ապագա կայսր Ալեքսանդր II-ի և Մեծ իշխանուհի Մարիայի հետ]]
 {{անավարտ}}
 [[Կատեգորիա:Ռուսաստանի կայսրեր]]
 [[Կատեգորիա:1796 ծնունդներ]]