Միսակ Դավթյան

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Դավթյան ազգանունով այլ մարդկանց մասին։
Միսակ Դավթյան
Ծնվել էհոկտեմբերի 14, 1934(1934-10-14)
Սոֆիա, Բուլղարիայի թագավորություն
Մահացել էհունիսի 25, 2018(2018-06-25)[1] (83 տարեկան)
Լոս Անջելես, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ
Քաղաքացիություն ԽՍՀՄ և  Հայաստան
Մասնագիտությունգիտնական
Հաստատություն(ներ)Երևանի պետական համալսարան
Գործունեության ոլորտԿենսաքիմիա
Պաշտոն(ներ)ռեկտոր
Ալմա մատերԵրևանի Մխիթար Հերացու անվան Պետական Բժշկական Համալսարան
Գիտական աստիճանկենսաբանական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր և ակադեմիկոս
Պարգևներ
Մխիթար Հերացու մեդալ
Հայկական ԽՍՀ գիտության վաստակավոր գործիչ և Հայաստանի վարչապետի հուշամեդալ

Միսակ Արշամի Դավթյան (հոկտեմբերի 14, 1934(1934-10-14), Սոֆիա, Բուլղարիայի թագավորություն - հունիսի 25, 2018(2018-06-25)[1], Լոս Անջելես, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ[2]), կենսաքիմիկոս, կենսաբանական գիտությունների դոկտոր (1970), պրոֆեսոր (1971), ՀՀ ԳԱԱ ակադեմիկոս[3] (1996, թղթակից անդամ՝ 1996 թվականից)։ ՀԽՍՀ գիտության վաստակավոր գործիչ (1981), ՀՀ ԲԳԱ անդամ (2003), վիրաբույժների համաշխարհային ասոցիացիայի անդամ։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1958 թվականին ավարտել է Երևանի պետական բժշկական ինստիտուտը, 1963 թվականին՝ ԽՍՀՄ ԲԳԱ Մոսկվայի կենսաբանական և բժշկական քիմիայի ինստիտուտի ասպիրանտուրան։ 1971-2000 թվականներին՝ Երևանի պետական համալսարանի կենսաքիմիայի ամբիոնի վարիչ, միաժամանակ համեմատական և էվոլուցիոն կենսաքիմիայի հիմնահարցերի լաբորատորիայի ղեկավար։ 1977 թվականից ԵՊՀ-ում գործող կենսաքիմիայի և կենսաֆիզիկայի գծով գիտական աստիճաններ շնորհող մասնագիտական խորհրդի նախագահն է։ 1985-1989 թվականներին՝ ուսումնական աշխատանքների գծով պրոռեկտոր, 1989-1990 թվականներին՝ ՀՀ ժողովրդական կրթության նախարար, 1985-1989 թվականներին, 1990-1991 թվականներին՝ ԵՊՀ պրոռեկտոր, 1978-1985 թվականներին, 1995-1999 թվականներին՝ կենսաբանական ֆակուլտետի դեկան, 1999-2002 թվականներին՝ ՀՊՄՀ ռեկտոր։ 2002 թվականից՝ ԵՊՀ կենսաքիմիայի ԳՀԼ ղեկավար։ Եղել է «Կենսաբանություն» միջբուհական հանդեսի խմբագիր[4][5]։

Ստեղծագործական ուղի[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Աշխատանքները վերաբերում են ազոտ պարունակող միացությունների փոխանակության հարցերին, ամինաթթուներից ամոնիակի առաջացման և չեզոքացման, ամինաթթուների կենսասինթեզի և օրինիտային ցիկլի ֆերմենտների ուսումնասիրմանը։ Ապացուցել է բնության մեջ ոչ ուեոթելիկ արգինազի գոյությունը, պարզաբանել նրա դերը նյութափոխանակության մեջ։ Ավելի քան 300 հոդվածների, հեղինակային վկայականների, ակնարկային գիտական հոդվածների հեղինակ է։ Նրա ղեկավարությամբ պաշտպանվել է ավելի քան 70 թեկնածուական և 4 դոկտորական ատենախոսություն[6]։

Պարգևներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Մխիթար Հերացու մեդալ
  • 2010 թ. Խաչատուր Աբովյանի անվան ՀՊՄՀ «Խաչատուր Աբովյան» մեդալ
  • ՀՀ վարչապետի հուշամեդալ (2012)։

Երկեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Դավթյան Մ. Ա., Կենսաքիմիայի պրակտիկում, ԵՊՀ հրատարակչություն, Երևան, 2002 (համահեղինակ)։
  • Դավթյան Մ. Ա., Խմորասնկային բջիջների սպիտակուցային փոխանակության մաս-սպեկտրաչափական ուսումնասիրության սկզբունքներ, ուսումնամեթոդական ձեռնարկ, ԵՊՀ հրատարակչություն, Երևան, 1985 (համահեղինակ)։
  • Դավթյան Մ. Ա., Ռուս-հայերեն կենսաքիմիական բացատրական բառարան = Русско-армянский биохимический толковый словарь, Երևան, 1997 (համահեղինակ)։
  • Դավթյան Մ. Ա., Կենսագրական հանրագիտարան, Երևանի պետական համալսարան, Երևան, 2009 (համահեղինակ)[7]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 https://www.sci.am/membersview.php?id=121&langid=2
  2. ↑ «Կյանքից հեռացավ անվանի գիտնական ՀՀ ԳԱԱ ակադեմիկոս Միսակ Դավթյանը». armenpress.am. Վերցված է 2023 թ․ մայիսի 15-ին.
  3. ↑ «ՀՀ գիտությունների ազգային ակադեմիայի իսկական անդամներ». Վերցված է 2023 թ․ մայիսի 15-ին.
  4. ↑ Ով ով է. Հայեր. Կենսագրական հանրագիտարան, հատոր առաջին, Երևան, 2005.
  5. ↑ «Միսակ Արշամի Դավթյան». publishing.ysu.am. Վերցված է 2018 թ․ հունիսի 27-ին.
  6. ↑ «ՀՀ ԳԱԱ ակադեմիկոսների կենսամատենագիտություններ». Վերցված է 2023 թ․ մայիսի 15-ին.
  7. ↑ «ՀՀ ԳԱԱ հիմնարար գիտական գրադարանի էլ․ քարտարան- Միսակ Դավթյան». Վերցված է 2023 թ․ մայիսի 15-ին.
Հայաստանի կրթության և գիտության նախարարները
Հայաստանի առաջին հանրապետություն
1918-1920
Հանրային կրթության նախարարներ: Միքայել Աթաբեկյան (4 նոյեմբերի 1918թ. - 4 դեկտեմբերի 1918թ.) • Գևորգ Մելիք-Ղարագյոզյան (4 դեկտեմբերի 1918թ. - 24 հունիսի 1919թ.) • Սիրական Թադևոսի Տիգրանյան (24 հունիսի 1919թ. - 5 օգոստոսի 1919թ.) • Նիկոլ Պողոսի Աղբալյան (19 օգոստոսի 1919թ. - 5 մայիսի 1920թ.) • Գևորգ Ղազարյան (5 մայիսի 1920թ. - 23 նոյեմբերի 1920թ.) • Վահան Մինախորյան (23-29 նոյեմբերի 1920թ.)
Անդրկովկասյան ԽՍՖՀ
կամ Հայկական ԽՍՀ
Լուսավորության ժողովրդական կոմիսարներ:
Լուսավորության մինիստրներ: Սուրեն Աղասու Միքայելյան (1949-1954) • Շավարշ Ստեփանի Սիմոնյան (1954-1973)• Սեմյոն Տիգրանի Հախումյան (1973-1989)
Միջնակարգ և մասնագիտական կրթության մինիստրներ: Լյուդվիգ Պապիկի Ղարիբջանյան (1975-1989)
Ժողովրդական կրթության մինիստրներ: Միսակ Արշամի Դավթյան (1989-1990)
Հայաստան
Լուսավորության նախարարներ: Արեգ Գրիգորյան (1990-1992) • Հայկ Ղազարյան (1992-1994) • Աշոտ Բլեյան (պաշտ.) (1994-1995)
Բարձրագույն կրթության և գիտության պետական կոմիտեի նախագահներ: Վիլիկ Հարությունյան (1990-1991) • Վարդգես Գնունի (1991)
Բարձրագույն կրթության և գիտության նախարար: Վարդգես Գնունի (1991-1995)
Կրթության և գիտության նախարարներ: Արմենակ Ղազարյան (1995-1996) • Արտաշես Պետրոսյան (1996-1998) • Լևոն Մկրտչյան (1998-1999) • Էդուարդ Ղազարյան (1999-2001) • Լևոն Մկրտչյան (2001-2003) • Սերգո Երիցյան (2003-2006) • Լևոն Մկրտչյան (2006-2008) • Սպարտակ Սեյրանյան (2008-2009) • Արմեն Աշոտյան (2009-2016) • Լևոն Մկրտչյան (2016-2018) • Արայիկ Հարությունյան (2018-2020) • Վահրամ Դումանյան (2020-2022) • Ժաննա Անդրեասյան (2022-ից)
Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Միսակ Դավթյան» հոդվածին։
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Չափորոշչային վերահսկողություն
ՀԳՀԳ: 11422
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Միսակ_Դավթյան&oldid=9791066» էջից