Քրիստիան Վոլֆ

Քրիստիան Վոլֆ; Christian Wolff
Ծնվել է	հունվարի 24 (փետրվարի 3), 1679[…] Վրոցլավ, Բոհեմիայի թագավորություն, Չեխական թագի հողեր, Սրբազան Հռոմեական կայսրություն
Մահացել է	ապրիլի 9, 1754[…] (75 տարեկան) Հալե, Մագդեբուրգյան դքսություն, Պրուսիայի թագավորություն
Քաղաքացիություն	Պրուսիայի թագավորություն
Դավանանք	լյութերականություն
Ուղղություն	ռացիոնալիզմ
Մասնագիտություն	իրավաբան, մաթեմատիկոս, փիլիսոփա և համալսարանի դասախոս
Հաստատություն(ներ)	Լայպցիգի համալսարան, Մարբուրգի համալսարան և Հալլե-Վիտենբերգի համալսարան
Գործունեության ոլորտ	մաթեմատիկա, փիլիսոփայություն, Իրավաբանություն, մետաֆիզիկա, Փիլիսոփայական տրամաբանություն և educational system?
Պաշտոն(ներ)	պրոֆեսոր
Անդամակցություն	Լոնդոնի թագավորական ընկերություն, Պրուսիայի գիտությունների ակադեմիա, Ֆրանսիական գիտությունների ակադեմիա, Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիա և Սանկտ Պետերբուրգի գիտությունների ակադեմիա
Ալմա մատեր	Ենայի համալսարան և Լայպցիգի համալսարան
Գիտական աստիճան	փիլիսոփայության դոկտոր (1703)
Տիրապետում է լեզուներին	լատիներեն և գերմաներեն
Գիտական ղեկավար	Լայբնից Գոթֆրիդ Վիլհելմ, Ehrenfried Walther von Tschirnhaus? և Christoph Pfautz?
Եղել է գիտական ղեկավար	Միխայիլ Լոմոնոսով, Georg Bernhard Bilfinger?, Samuel Klingenstierna?, Martin Knutzen? և Յոհան Սամուել Քյոնիգ
Ազդվել է	Լայբնից Գոթֆրիդ Վիլհելմ և Ehrenfried Walther von Tschirnhaus?
Պարգևներ	Լոնդոնի թագավորական ընկերության անդամ
Ուսուցիչ	Caspar Neumann? և Ewald Friedrich von Hertzberg?
Աշակերտներ	Ewald Friedrich von Hertzberg?, Միխայիլ Լոմոնոսով, Յոախիմ Գեորգ Դարյես, Samuel Klingenstierna?, Յոհան Սամուել Քյոնիգ և Jakob Carpov?
	Ներշնչվել է
	Christian Wolff Վիքիպահեստում

Քրիստիան Վոլֆ (գերմ.՝ Christian Wolff, հունվարի 24 (փետրվարի 3), 1679^[1]^[2]^[3]^[…], Վրոցլավ, Բոհեմիայի թագավորություն, Չեխական թագի հողեր, Սրբազան Հռոմեական կայսրություն^[4] - ապրիլի 9, 1754(1754-04-09)^[1]^[2]^[3]^[…], Հալե, Մագդեբուրգյան դքսություն, Պրուսիայի թագավորություն^[5]), գերմանական ռացիոնալիստ փիլիսոփա։ Հալլեի և Մարբուրգի համալսարանների պրոֆեսոր։

Աշխարհայացքը ձևավորվել է Լայբնիցի ազդեցությամբ, որի գաղափարները համակարգել և հանրամատչելի է դարձրել։ Գոյաբանության մեջ հետևելով Արիստոտելին և Լայբնիցին՝ «ձևը» համարել է գործուն սկզբնապատճառ, իսկ հետևելով Ռենե Դեկարտին՝ «մատերիան» նույնացրել տարածականության հետ։ Մերժել է Լայբնիցի մոնադաբանությունը և էական փոփոխություն մտցրել նախասահմանված ներդաշնակության նրա տեսության մեջ՝ հակվելով հոգեֆիզիկական դուալիզմին և հետևողական մեխանիցիզմին։ Առաջինն է հստակ տարբերակել էմպիրիկական և տեսական գիտելիքը։ Ինքնատիպ է Վոլֆի բարոյագիտությունը․ բնական բարոյականության սկզբունքները համարել է կեցության կառուցվածքից բխող և Աստծո կամքից անկախ օբյեկտիվ նորմաներ։ Վոլֆը պաշտպանել է բնական իրավունքի տեսությունը և լուսավորյալ բացարձակապետության գաղափարը։ Վոլֆի ուսմունքը մինչև Կանտի ասպարեզ գալը տիրապետել է գերմանական համալսարաններում։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Encyclopædia Britannica
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Marburger Professorenkatalog — 2016.
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 ^4,5 ^4,6 Czech National Authority Database
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 Deutsche Nationalbibliothek, Staatsbibliothek zu Berlin, Bayerische Staatsbibliothek, Österreichische Nationalbibliothek Record #118634771 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
↑ ^6,0 ^6,1 ^6,2 ^6,3 ^6,4 Գերմաներեն Վիքիպեդիա (գերմ.) — 2001.
↑ ^7,0 ^7,1 ^7,2 ^7,3 ^7,4 ^7,5 Mathematics Genealogy Project — 1997.
↑ ^8,0 ^8,1 ^8,2 ^8,3 Mathematics Genealogy Project — 1997.
↑ ^9,0 ^9,1 ^9,2 https://plato.stanford.edu/entries/wolff-christian/

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 11, էջ 493)։

[_a5affbf1bcd0cab9-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_a126ae12cafbaf92-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Encyclopædia Britannica

[_57d09dd47d5d178b-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Marburger Professorenkatalog — 2016.

[_a77380f1b8e8421c-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 ^4,5 ^4,6 Czech National Authority Database

[_d057ef7b1d9717cb-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 Deutsche Nationalbibliothek, Staatsbibliothek zu Berlin, Bayerische Staatsbibliothek, Österreichische Nationalbibliothek Record #118634771 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.

[_9fcc1f3c241f2f9a-6] 6,0 ^6,1 ^6,2 ^6,3 ^6,4 Գերմաներեն Վիքիպեդիա (գերմ.) — 2001.

[_ced45f4ca54d1fa7-7] 7,0 ^7,1 ^7,2 ^7,3 ^7,4 ^7,5 Mathematics Genealogy Project — 1997.

[_8c86d128fae64d0e-8] 8,0 ^8,1 ^8,2 ^8,3 Mathematics Genealogy Project — 1997.

[_a12c79562dcdf01b-9] 9,0 ^9,1 ^9,2 https://plato.stanford.edu/entries/wolff-christian/

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]