Քրիստիան Վոլֆ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Jump to navigation Jump to search
Picto infobox auteur.png
Քրիստիան Վոլֆ
Christian Wolff
Christian Wolff.jpg
Ծնվել էհունվարի 24 (փետրվարի 3), 1679[1][2][3][…] Վրոցլավ, Բոհեմիայի թագավորություն, Չեխական թագի հողեր[4]
Մահացել էապրիլի 9, 1754(1754-04-09)[1][2][3][…] (75 տարեկան) Հալե, Մագդեբուրգյան դքսություն, Պրուսիայի թագավորություն[4]
ՔաղաքացիությունFlag of the Kingdom of Prussia (1750-1801).svg Պրուսիայի թագավորություն
Դավանանքլյութերականություն
Ուղղությունռացիոնալիզմ
Մասնագիտությունիրավաբան, մաթեմատիկոս, փիլիսոփա և համալսարանի դասախոս
Հաստատություն(ներ)Լայպցիգի համալսարան, Մարբուրգի համալսարան[5] և Հալլե-Վիտենբերգի համալսարան[5]
Գործունեության ոլորտմաթեմատիկա, փիլիսոփայություն, Իրավաբանություն, մետաֆիզիկա և Փիլիսոփայական տրամաբանություն
Պաշտոն(ներ)պրոֆեսոր
ԱնդամակցությունԼոնդոնի թագավորական ընկերություն[5], Պրուսիայի գիտությունների ակադեմիա[5], Ֆրանսիական գիտությունների ակադեմիա, Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիա և Սանկտ Պետերբուրգի գիտությունների ակադեմիա
Ալմա մատերԵնայի համալսարան և Լայպցիգի համալսարան[6]
Գիտական աստիճանգիտությունների թեկնածու[5] (1703)
Տիրապետում է լեզուներինլատիներեն և գերմաներեն[1][7]
Գիտական ղեկավարԼայբնից Գոթֆրիդ Վիլհելմ, Ehrenfried Walther von Tschirnhaus? և Christoph Pfautz?[8][6]
Եղել է գիտական ղեկավարՄիխայիլ Լոմոնոսով[6], Georg Bernhard Bilfinger?, Samuel Klingenstierna?[8], Martin Knutzen?[8][6] և Johann Samuel König?[8]
Ազդվել էԼայբնից Գոթֆրիդ Վիլհելմ և Ehrenfried Walther von Tschirnhaus?[9]
Պարգևներ
ՈւսուցիչCaspar Neumann? և Ewald Friedrich von Hertzberg?
ԱշակերտներEwald Friedrich von Hertzberg?, Միխայիլ Լոմոնոսով, Յոախիմ Գեորգ Դարյես, Samuel Klingenstierna?[6] և Johann Samuel König?[6]
Commons-logo.svg Christian Wolff Վիքիպահեստում

Քրիստիան Վոլֆ (գերմ.՝ Christian Wolff, հունվարի 24 (փետրվարի 3), 1679[1][2][3][…], Վրոցլավ, Բոհեմիայի թագավորություն, Չեխական թագի հողեր[4] - ապրիլի 9, 1754(1754-04-09)[1][2][3][…], Հալե, Մագդեբուրգյան դքսություն, Պրուսիայի թագավորություն[4]), գերմանական ռացիոնալիստ փիլիսոփա։ Հալլեի և Մարբուրգի համալսարանների պրոֆեսոր։

Աշխարհայացքը ձևավորվել է Լայբնիցի ազդեցությամբ, որի գաղափարները համակարգել և հանրամատչելի է դարձրել։ Գոյաբանության մեջ հետևելով Արիստոտելին և Լայբնիցին՝ «ձևը» համարել է գործուն սկզբնապատճառ, իսկ հետևելով Ռենե Դեկարտին՝ «մատերիան» նույնացրել տարածականության հետ։ Մերժել է Լայբնիցի մոնադաբանությունը և էական փոփոխություն մտցրել նախասահմանված ներդաշնակության նրա տեսության մեջ՝ հակվելով հոգեֆիզիկական դուալիզմին և հետևողական մեխանիցիզմին։ Առաջինն է հստակ տարբերակել էմպիրիկական և տեսական գիտելիքը։ Ինքնատիպ է Վոլֆի բարոյագիտությունը․ բնական բարոյականության սկզբունքները համարել է կեցության կառուցվածքից բխող և Աստծո կամքից անկախ օբյեկտիվ նորմաներ։ Վոլֆը պաշտպանել է բնական իրավունքի տեսությունը և լուսավորյալ բացարձակապետության գաղափարը։ Վոլֆի ուսմունքը մինչև Կանտի ասպարեզ գալը տիրապետել է գերմանական համալսարաններում։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Encyclopædia Britannica
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Marburger Professorenkatalog — 2016.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 German National Library, Berlin State Library, Bavarian State Library, Austrian National Library Record #118634771 // Gemeinsame Normdatei — 2012—2016.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 Գերմաներեն Վիքիպեդիա (գերմ.) — 2001.
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 Mathematics Genealogy Project — 1997.
  7. ↑ Czech National Authority Database
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 Mathematics Genealogy Project — 1997.
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 https://plato.stanford.edu/entries/wolff-christian/
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 11, էջ 493)։ CC BY-SA icon 80x15.png
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Քրիստիան_Վոլֆ&oldid=8291975» էջից