Քանի որ փիլիսոփայությունը բաղկացած է բանական դատողություններից, տրամաբանությունը փիլիսոփայության առաջնային հատկանիշն է։ Փիլիսոփայական տարբեր հասկացությունների վերլուծության, դրանց համեմատության համար անհրաժեշտ է քննադատական վերլուծության[1] պնդումների և տեսությունների իրագործում։ Մարդկային մտածողությունն արտահայտվում է բառերով` տեքստային ձևով, ուստի տրամաբանությունը սերտորեն կապված է տեքստերի և լեզուների վերլուծության հետ։ Տրամաբանությունը ֆորմալացնում է տեքստային բանականությունը և սահմանում ձևերը, որոնք ընդունելի են վերլուծության համար։ Տրամաբանական դատողությունների ձևակերպման առաջին քայլը սիլլոգիզմն[2] է կամ ձևերի դատողությունը։
Սիլլոգիզմի ճիշտ գործածությունը ճանապարհ է բացում փիլիսոփայության[3], մաթեմատիկայի, բնական գիտությունների փաստարկային հիմնավորումների կամ դեդուկտիվ մտածողության համար։
Սիլլոգիզմի թվացյալ պարզ տարանջատումը մարդկային սովորական խոսքից միանգամից և ամեն տեղ չի կատարվել, օրինակ` հին հնդկական փիլիսոփայության մեջ այդպիսի եռանդամ սիլլոգիզմ չի եղել[1][4],: Սիլլոգիզմի առանձնացումը, որպես ապացույցի միջոց, նպաստել է փիլիսոփայության և մաթեմատիկայի զուգադրմանը, այն տարածված էր Հին Հունաստանում։ Սիլլոգիզմ հասկացության և ամենապարզ տրամաբանական համակարգի առաջին պաշտոնական հիմնավորումը կատարվել է Արիստոտելի կողմից։ Արիստոտելյան դատողությունը անփոփոխ է մնացել երկու հազար տարի, XX դարի սկզբից, երբ մաթեմատիկայի և վերլուծական փիլիսոփայության հետազոտությունները ճանապարհ բացեցին տրամաբանության զարգացման համար։
Արիստոտել
Ձևավորվեց «Պրեդիկատների տրամաբանություն» կամ «կանխատեսման տրամաբանություն», որը հիանալի ուսումնասիրված է մեր օրերում։ Պարզվեց նաև, որ փիլիսոփայական փաստարկների լիարժեք վերլուծության համար և, առավել ևս, բնական մարդկային խոսքի համար պահանջվում են մոդալ տրամաբանության և տրամաբանության ավելի բարձր կարգեր, մասնավորապես` երկրորդ կարգի տրամաբանություն։ Բացի այդ, պաշտոնական խորհրդանշական լեզվի և բնական խոսքի միջև կապն ուսումնասիրում է տրամաբանական իմաստաբանությունը և Նշանագիտությունը։ Այս առարկաները, զուգակցվելով ավելի բարձր կարգի մոդալ տրամաբանության հետ, շարունակում են մնալ միջառարկայական հետազոտությունների ակտիվ ոլորտ։ Ժամանակակից տրամաբանությունը բաղկացած է խոր մաթեմատիկական հասկացություններից, որոնք ուսումնասիրում են փիլիսոփաները, մաթեմատիկոսները, լեզվաբանները, իսկ վերջին ժամանակներում նաև` Վեբ ծրագրավորողները և Որոշումների տեսության ու արհեստական բանականության ոլորտների մասնագետները։ Այսպիսով, տրամաբանությունը ինչպես ամենահին, այնպես էլ ամենաժամանակակից առարկաներից մեկն է[5][6][7]։
