«Մասնակից:Ani Hosyan/Ավազարկղ1»–ի խմբագրումների տարբերություն
No edit summary |
No edit summary |
||
Տող 2. | Տող 2. | ||
'''Մահմեդական''' ({{lang-ar|مسلم}} [''մուսլիմ''], կանացի ձև {{lang-ar2|مسلمة}} [''մուսլիմա(տ)'']), [[իսլամ]]ի հետևորդ: |
'''Մահմեդական''' ({{lang-ar|مسلم}} [''մուսլիմ''], կանացի ձև {{lang-ar2|مسلمة}} [''մուսլիմա(տ)'']), [[իսլամ]]ի հետևորդ: |
||
Մահմեդականների սուրբ գիրքը [[Ղուրան |
Մահմեդականների սուրբ գիրքը [[Ղուրան]]ն է: Համաձայն իսլամի՝ Ղուրանը [[Գաբրիել հրեշտակապետ|Գաբրիել]] հրեշտակի միջոցով [[Մուհամեդ]] մարգարեին փոխանցված Աստծո խոսքն է: Մահմեդականները հետևում են Ղուրանին, ինչպես նաև Մուհամեդի ուսմունքին ու գործունեությանը՝ գրված ավանդական [[հադիս]]ների հավաքածուում ([[սուննա]])<ref>{{cite book|title=The Qurʼan and Sayings of Prophet Muhammad: Selections Annotated & Explained|url=https://books.google.com/books?id=vzx8HlsGnTcC&pg=PR21|accessdate=31 August 2013|year=2007|publisher=SkyLight Paths Publishing|isbn=978-1-59473-222-5|pages=21–}}</ref>: |
||
Մահմեդականները հավատում են, որ Աստված ([[Ալլահ]]) հավերժ է, անհասանելի և համընկերներ [[թաուհիդ]] չունի: Նրանք նաև կարծում են՝ Ալլահը աննման է, ինքնաբավ, չի ծնում և չի ծնվել: Մահմեդականները հավատում են, որ իսլամը |
Մահմեդականները հավատում են, որ Աստված ([[Ալլահ]]) հավերժ է, անհասանելի և համընկերներ ([[թաուհիդ]]) չունի: Նրանք նաև կարծում են՝ Ալլահը աննման է, ինքնաբավ, չի ծնում և չի ծնվել: Մահմեդականները հավատում են, որ իսլամը Աբրահամյան կրոնների վերջին փուլն է, որը փոխանցվել է այնպիսի մարգարեների միջոցով, ինչպիսիք են [[Նոյ]]ը, [[Աբրահամ]]ը, [[Մովսես մարգարե|Մովսեսը]], [[Հիսուս]]ը<ref>''Е. А. Фролова'' [https://books.google.ru/books?id=3Vv3Oqi3FuAC&pg=PA7 История арабо-мусульманской философии. Средние века и современность]. — М. 2006. С. 7.</ref>: Համաձայն իսլամի՝ բոլոր նախկին Սուրբ գրքերը և Հայտնագործությունները մասամբ փոփոխված են եղել ([[թահրիֆ]])<ref name="Distorted"> |
||
* {{cite encyclopedia | title=Muhammad | encyclopedia=Encyclopaedia of Islam Online | author=F. Buhl | coauthors=A. T. Welch}} |
* {{cite encyclopedia | title=Muhammad | encyclopedia=Encyclopaedia of Islam Online | author=F. Buhl | coauthors=A. T. Welch}} |
||
* {{cite encyclopedia | title=Tahrif | encyclopedia=Encyclopaedia of Islam Online | author=Hava Lazarus-Yafeh}}</ref>, և Ղուրանը |
* {{cite encyclopedia | title=Tahrif | encyclopedia=Encyclopaedia of Islam Online | author=Hava Lazarus-Yafeh}}</ref>, և Ղուրանը Աստծո վերջնական և անփոփոխ հայտնությունն է<ref>Submission.org, Quran: The Final Testament, Authorized English Version with Arabic Text, Revised Edition IV,ISBN 0-9729209-2-7, p. x.</ref>: Մահմեդականները Մուհամեդին ընդունում են որպես իսլամի վերջին մարգարե, որից հետո այլ մարգարեներ չեն կարող լինել («Մարգարեների կնիք»): |
||
== Ստուգաբանություն == |
== Ստուգաբանություն == |
||
''Մուսլիմ'' արաբական բառը նշանակում է «նա, ով ենթարկվում է (Ալլահին)» կամ «նա, ով հանձնվում է (Ալլահին)» նմանեցված ''իսլամ'' |
''Մուսլիմ'' արաբական բառը նշանակում է «նա, ով ենթարկվում է (Ալլահին)» կամ «նա, ով հանձնվում է (Ալլահին)» նմանեցված ''իսլամ''՝ «հաշտեցում», «ընդունում» բառին: |
||
== Մահմեդականի պարտականություններ == |
== Մահմեդականի պարտականություններ == |
||
[[Պատկեր:Prayer in Cairo 1865.jpg|thumb|ձախից|Մահմեդականներն աղոթում են [[Կահիրե]]ում, նկարիչ՝ [[Ժան Լեոն Ժերոմ]] ([[1865]])]] |
[[Պատկեր:Prayer in Cairo 1865.jpg|thumb|ձախից|Մահմեդականներն աղոթում են [[Կահիրե]]ում, նկարիչ՝ [[Ժան Լեոն Ժերոմ]] ([[1865]])]] |
||
Մարդը համարվում է մահմեդական, եթե նա ընդունում է Միաստվածության բանաձևը ([[Շահադ]]). «Ես վկայում եմ, որ չկա Աստված, բացի Ալլահից, ինչպես նաև ես վկայում եմ, որ Մուհամմեդը հանդիսանում է Ալլահի պատվիրակը»: Մահմեդականների կրոնական |
Մարդը համարվում է մահմեդական, եթե նա ընդունում է Միաստվածության բանաձևը ([[Շահադ]]). «Ես վկայում եմ, որ չկա Աստված, բացի Ալլահից, ինչպես նաև ես վկայում եմ, որ Մուհամմեդը հանդիսանում է Ալլահի պատվիրակը»: Մահմեդականների կրոնական գործունեությունը բաղկացած է [[Իսլամի հիմնասյուներ|Իսլամի հինգ հիմնասյուներից]]: |
||
Շահադից բացի, իսլամի հիմնասյուներ են հադիսանում ամենօրյա հնգակի աղոթքները ([[նամազ]]), պահքը [[Ռամադան (ամիս)|ռամադանի]] ժամանակ ([[Սաում]]), ողորմությունը ([[զաքաթ]]) և ուխտագնացությունը [[Մեքքա]] ([[հաջ]])<ref name="WSU">{{cite web |url=http://www.wsu.edu/~dee/GLOSSARY/5PILLARS.HTM |title=arkan ad-din the five pillars of religion |publisher=Washington State University |location=United States |first=Richard |last=Hooker |date=July 14, 1999|accessdate=2010-11-17 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20101203124633/http://www.wsu.edu/~dee/GLOSSARY/5PILLARS.HTM <!--Added by H3llBot--> |archivedate=2010-12-03}}</ref><ref name="CIA">{{Cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2122.html |title=Religions |accessdate=2010-08-25 |work=The World Factbook |publisher=Central Intelligence Agency |location=United States |year=2010}}</ref>: |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | Ղուրանի մարգարեներն ու պատվիրակները, ինչպես նաև նրանց հետևորդները կոչվում են մահմեդականներ: Այդպես, Ալ Իմրանի սուրայի 52-րդ այաթում Հիսուսի մարգարեի առաքյալները նրան ասում են. «Մենք Ալլահի օգնականներն ենք: Մենք հավատում ենք Ալլահին: Եղի՛ր այն բանի վկան, որ մենք մահմեդական ենք<ref>Коран/Ссылка|3|52</ref>: Մինչև Ղուրանի բացահայտումը մահմեդականները պարտավոր էին հետևել [[Թորա (գիրք)|Թորային]], [[Սաղմոսարան]]ին և [[Ավետարան]]ին՝ ուղարկված, համապատասխանաբար, Մովսես մարգարեին, [[Դավուդ մարգարե|Դավուդ]]ին և Հիսուսին: |
||
== Տարածում == |
== Տարածում == |
||
Տող 31. | Տող 33. | ||
[[Պատկեր:Islam percent population in each nation World Map Muslim data by Pew Research.svg|thumb|ձախից|Աշխարհի մահմեդականների բնակչությունը տոկոսներով (ըստ Պյու հետազոտական կենտրոնի)]] |
[[Պատկեր:Islam percent population in each nation World Map Muslim data by Pew Research.svg|thumb|ձախից|Աշխարհի մահմեդականների բնակչությունը տոկոսներով (ըստ Պյու հետազոտական կենտրոնի)]] |
||
[[Պատկեր:Muslim population map 2009.png|thumb|աջից|<small>Մահմեդականների բնակչության քարտեզն ըստ բացարձակ թվաքանակի (Պյու հետազոտական կենտրոն, 2009)</small>]] |
[[Պատկեր:Muslim population map 2009.png|thumb|աջից|<small>Մահմեդականների բնակչության քարտեզն ըստ բացարձակ թվաքանակի (Պյու հետազոտական կենտրոն, 2009)</small>]] |
||
Մահմեդականների |
Մահմեդականների թիվն ամբողջ աշխարհում հաշվվում է մոտ 1,7 մլրդ մարդ<ref>нп3|Махди, Мухсин|Muhsin S. Mahdi||Muhsin Mahdi}}, Annemarie Schimmel, нп3|Малик, Фазлур Рахман|Fazlur Rahman||Fazlur Rahman Malik ''[https://www.britannica.com/topic/Islam Islam].'' // Encyclopædia Britannica</ref>: Իսլամը տարածվածությամբ երկրորդ և, ըստ որոշ ԶԼՄ-ների, ամենաարագ ծավալվող կրոնն է աշխարհում<ref name="FP">{{cite web|url=http://www.foreignpolicy.com/story/cms.php?story_id=3835 |title=The List: The World's Fastest-Growing Religions |publisher=Foreign Policy |date=May 14, 2007 |accessdate=2010-05-16}}</ref><ref name="Islam-Today"> |
||
* {{cite web|url=https://www.pbs.org/empires/islam/faithtoday.html |title=Islam Today |work=Islam: Empire of Faith (2000)|quote=''Islam, followed by more than a billion people today, is the world's fastest growing religion and will soon be the world's largest...'' |publisher=PBS|accessdate=2010-08-25}} |
* {{cite web|url=https://www.pbs.org/empires/islam/faithtoday.html |title=Islam Today |work=Islam: Empire of Faith (2000)|quote=''Islam, followed by more than a billion people today, is the world's fastest growing religion and will soon be the world's largest...'' |publisher=PBS|accessdate=2010-08-25}} |
||
* {{cite web|url=https://www.usnews.com/news/religion/articles/2008/04/07/understanding-islam |title=Understanding Islam |work=Susan Headden |publisher=U.S. News & World Report |date=April 7, 2008 |accessdate=2010-08-25}} |
* {{cite web|url=https://www.usnews.com/news/religion/articles/2008/04/07/understanding-islam |title=Understanding Islam |work=Susan Headden |publisher=U.S. News & World Report |date=April 7, 2008 |accessdate=2010-08-25}} |
||
* {{cite web|url=http://www.adherents.com/Religions_By_Adherents.html |title=Major Religions of the World Ranked by Number of Adherents |work= |publisher=Adherents.com |date= |accessdate=2007-07-03}}</ref>: |
* {{cite web|url=http://www.adherents.com/Religions_By_Adherents.html |title=Major Religions of the World Ranked by Number of Adherents |work= |publisher=Adherents.com |date= |accessdate=2007-07-03}}</ref>: |
||
Բոլոր մահմեդականների |
Բոլոր մահմեդականների 90 %-ն իրեն համարում է [[Սուննի իսլամ|սուննի]]<ref name=Sunni>{{Cite book|title=Islamic Beliefs, Practices, and Cultures|last1=|first1=|quote=A common compromise figure ranks Sunnis at 90 percent.|authorlink=|coauthors=|volume=|year=2010|publisher=Marshall Cavendish|location=|isbn=0-7614-7926-0|page=352|url=https://books.google.com/?id=H_m14NlQQMYC&pg=PA130&dq=Sunnis+are+90%25#v=onepage&q=Sunnis%20are%2090%25&f=false|accessdate=December 19, 2011}}</ref>։ Տարածմամբ երկրորդ իսլամական հոսանքը [[Շիա իսլամ|շիան]] է (10 %)<ref>{{cite web|url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/540503/Shiite |title=Shīʿite |quote=Shīʿites have come to account for roughly one-tenth of the Muslim population worldwide. |publisher=[[Encyclopædia Britannica]] Online |accessdate=2010-08-25}}</ref>: |
||
Մահմեդականների թվաքանակով ամենամեծ երկիրը [[Ինդոնեզիա]]ն է, որտեղ բնակվում է աշխարհի բոլոր մահմեդականների 12,7 |
Մահմեդականների թվաքանակով ամենամեծ երկիրը [[Ինդոնեզիա]]ն է, որտեղ բնակվում է աշխարհի բոլոր մահմեդականների 12,7 %-ը։ Դրան հաջորդում են [[Պակիստան]]ը (11,0 %), [[Բանգլադեշ]]ը (9,2 %), [[Եգիպտոս]]ը (4,9 %)<ref name="Islam_by_country">{{cite web|url=http://www.nationmaster.com/graph/rel_isl_num_of_mus-religion-islam-number-of-muslim |
||
|title=Number of Muslim by country|publisher=nationmaster.com|accessdate=2007-05-30}}</ref>: Մահմեդականները նաև նշանակալի փոքրամասնություն են կազմում |
|title=Number of Muslim by country|publisher=nationmaster.com|accessdate=2007-05-30}}</ref>: Մահմեդականները նաև նշանակալի փոքրամասնություն են կազմում [[Հնդկաստան]]ում, [[Չինաստան]]ում, [[Ռուսաստան]]ում, [[Եթովպիա]]յում և այլ երկրներում: |
||
== Ծանոթագրություններ == |
== Ծանոթագրություններ == |
18:39, 25 Օգոստոսի 2019-ի տարբերակ
Մահմեդական (արաբ․՝ مسلم [մուսլիմ], կանացի ձև مسلمة [մուսլիմա(տ)]), իսլամի հետևորդ:
Մահմեդականների սուրբ գիրքը Ղուրանն է: Համաձայն իսլամի՝ Ղուրանը Գաբրիել հրեշտակի միջոցով Մուհամեդ մարգարեին փոխանցված Աստծո խոսքն է: Մահմեդականները հետևում են Ղուրանին, ինչպես նաև Մուհամեդի ուսմունքին ու գործունեությանը՝ գրված ավանդական հադիսների հավաքածուում (սուննա)[1]:
Մահմեդականները հավատում են, որ Աստված (Ալլահ) հավերժ է, անհասանելի և համընկերներ (թաուհիդ) չունի: Նրանք նաև կարծում են՝ Ալլահը աննման է, ինքնաբավ, չի ծնում և չի ծնվել: Մահմեդականները հավատում են, որ իսլամը Աբրահամյան կրոնների վերջին փուլն է, որը փոխանցվել է այնպիսի մարգարեների միջոցով, ինչպիսիք են Նոյը, Աբրահամը, Մովսեսը, Հիսուսը[2]: Համաձայն իսլամի՝ բոլոր նախկին Սուրբ գրքերը և Հայտնագործությունները մասամբ փոփոխված են եղել (թահրիֆ)[3], և Ղուրանը Աստծո վերջնական և անփոփոխ հայտնությունն է[4]: Մահմեդականները Մուհամեդին ընդունում են որպես իսլամի վերջին մարգարե, որից հետո այլ մարգարեներ չեն կարող լինել («Մարգարեների կնիք»):
Ստուգաբանություն
Մուսլիմ արաբական բառը նշանակում է «նա, ով ենթարկվում է (Ալլահին)» կամ «նա, ով հանձնվում է (Ալլահին)» նմանեցված իսլամ՝ «հաշտեցում», «ընդունում» բառին:
Մահմեդականի պարտականություններ
Մարդը համարվում է մահմեդական, եթե նա ընդունում է Միաստվածության բանաձևը (Շահադ). «Ես վկայում եմ, որ չկա Աստված, բացի Ալլահից, ինչպես նաև ես վկայում եմ, որ Մուհամմեդը հանդիսանում է Ալլահի պատվիրակը»: Մահմեդականների կրոնական գործունեությունը բաղկացած է Իսլամի հինգ հիմնասյուներից:
Շահադից բացի, իսլամի հիմնասյուներ են հադիսանում ամենօրյա հնգակի աղոթքները (նամազ), պահքը ռամադանի ժամանակ (Սաում), ողորմությունը (զաքաթ) և ուխտագնացությունը Մեքքա (հաջ)[5][6]:
Բացի իսլամի հիմնասյուներից, գոյություն ունեն նաև հավատքի վեց հիմնասյուները, որոնցից գոնե մեկի չճանաչումը դարձնում է մահմեդականի հավատը անիրական, անվավեր: Դրանք են.
- Հավատք առ Ալլահ,
- հավատք դեպի հրեշտակները
- հավատք դեպի Սուրբ գիրքը
- հավատք դեպի մարգարեները (նաբի) և պատվիրակները (ռասուլ)
- հավատք դեպի Դատաստանի օրը
- հավատք դեպի ճակատագրի նախորոշումը (քադար), առ այն, որ ցանկացած լավ կամ վատ բան կատարվում է Ալլահի կամքով[7]։
Մահմեդականները Մուհամեդի մարգարեական առաքելություից առաջ
Ղուրանի մարգարեներն ու պատվիրակները, ինչպես նաև նրանց հետևորդները կոչվում են մահմեդականներ: Այդպես, Ալ Իմրանի սուրայի 52-րդ այաթում Հիսուսի մարգարեի առաքյալները նրան ասում են. «Մենք Ալլահի օգնականներն ենք: Մենք հավատում ենք Ալլահին: Եղի՛ր այն բանի վկան, որ մենք մահմեդական ենք[8]: Մինչև Ղուրանի բացահայտումը մահմեդականները պարտավոր էին հետևել Թորային, Սաղմոսարանին և Ավետարանին՝ ուղարկված, համապատասխանաբար, Մովսես մարգարեին, Դավուդին և Հիսուսին:
Տարածում
Մահմեդականների թիվն ամբողջ աշխարհում հաշվվում է մոտ 1,7 մլրդ մարդ[9]: Իսլամը տարածվածությամբ երկրորդ և, ըստ որոշ ԶԼՄ-ների, ամենաարագ ծավալվող կրոնն է աշխարհում[10][11]:
Բոլոր մահմեդականների 90 %-ն իրեն համարում է սուննի[12]։ Տարածմամբ երկրորդ իսլամական հոսանքը շիան է (10 %)[13]:
Մահմեդականների թվաքանակով ամենամեծ երկիրը Ինդոնեզիան է, որտեղ բնակվում է աշխարհի բոլոր մահմեդականների 12,7 %-ը։ Դրան հաջորդում են Պակիստանը (11,0 %), Բանգլադեշը (9,2 %), Եգիպտոսը (4,9 %)[14]: Մահմեդականները նաև նշանակալի փոքրամասնություն են կազմում Հնդկաստանում, Չինաստանում, Ռուսաստանում, Եթովպիայում և այլ երկրներում:
Ծանոթագրություններ
- ↑ The Qurʼan and Sayings of Prophet Muhammad: Selections Annotated & Explained. SkyLight Paths Publishing. 2007. էջեր 21–. ISBN 978-1-59473-222-5. Վերցված է 31 August 2013-ին.
- ↑ Е. А. Фролова История арабо-мусульманской философии. Средние века и современность. — М. 2006. С. 7.
- ↑
- F. Buhl. «Muhammad». Encyclopaedia of Islam Online.
{{cite encyclopedia}}
: Unknown parameter|coauthors=
ignored (|author=
suggested) (օգնություն) - Hava Lazarus-Yafeh. «Tahrif». Encyclopaedia of Islam Online.
- F. Buhl. «Muhammad». Encyclopaedia of Islam Online.
- ↑ Submission.org, Quran: The Final Testament, Authorized English Version with Arabic Text, Revised Edition IV,ISBN 0-9729209-2-7, p. x.
- ↑ Hooker, Richard (July 14, 1999). «arkan ad-din the five pillars of religion». United States: Washington State University. Արխիվացված է օրիգինալից 2010-12-03-ին. Վերցված է 2010-11-17-ին.
- ↑ «Religions». The World Factbook. United States: Central Intelligence Agency. 2010. Վերցված է 2010-08-25-ին.
- ↑ «Столпы веры (имана)». www.islam.ru. Վերցված է 2014-08-09-ին.
- ↑ Коран/Ссылка|3|52
- ↑ нп3|Махди, Мухсин|Muhsin S. Mahdi||Muhsin Mahdi}}, Annemarie Schimmel, нп3|Малик, Фазлур Рахман|Fazlur Rahman||Fazlur Rahman Malik Islam. // Encyclopædia Britannica
- ↑ «The List: The World's Fastest-Growing Religions». Foreign Policy. May 14, 2007. Վերցված է 2010-05-16-ին.
- ↑
- «Islam Today». Islam: Empire of Faith (2000). PBS. Վերցված է 2010-08-25-ին. «Islam, followed by more than a billion people today, is the world's fastest growing religion and will soon be the world's largest...»
- «Understanding Islam». Susan Headden. U.S. News & World Report. April 7, 2008. Վերցված է 2010-08-25-ին.
- «Major Religions of the World Ranked by Number of Adherents». Adherents.com. Վերցված է 2007-07-03-ին.
- ↑ Islamic Beliefs, Practices, and Cultures. Marshall Cavendish. 2010. էջ 352. ISBN 0-7614-7926-0. Վերցված է December 19, 2011-ին. «A common compromise figure ranks Sunnis at 90 percent.»
{{cite book}}
: Cite has empty unknown parameter:|coauthors=
(օգնություն) - ↑ «Shīʿite». Encyclopædia Britannica Online. Վերցված է 2010-08-25-ին. «Shīʿites have come to account for roughly one-tenth of the Muslim population worldwide.»
- ↑ «Number of Muslim by country». nationmaster.com. Վերցված է 2007-05-30-ին.
Արտաքին հղումներ
- «Understanding Islam». Susan Headden. 7 April 2008. Վերցված է 25 August 2010-ին.
- «Major Religions of the World Ranked by Number of Adherents». Adherents. Վերցված է 3 July 2007-ին.