«Վերսալյան պայմանագիր»–ի խմբագրումների տարբերություն
| Տող 49. | Տող 49. | ||
'''Վերսալյան հաշտության պայմանագիր''', պայմանագիր, որով պաշտոնապես ավարտվեց [[Առաջին համաշխարհային պատերազմ]]ը։ Ստորագրված է [[1919]] թ-ի [[հունիսի 28]]-ին Վերսալյան պալատում, [[Ֆրանսիա]]։ Պայմանագիրը ստորագրվել է մի կողմից հաղթող երկրների ու նարանց դաշնակիցների՝ [[Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ]]ի, [[Բրիտանական կայսրության]], [[Ֆրանսիա]]յի, [[Իտալիա]]յի, [[Ճապոնիա]]յի, [[Բելգիա]]յին, [[Բրազիլիա]]յի, [[Կուբա]]յի, [[Բոլիվիա]]յի, [[Էկվադոր]]ի, [[Հունաստան]]ի, [[Գվատեմալա]]յի, [[Հաիթի]]ի, [[Հիջազ]]ի, [[Հոնդուրաս]]ի, [[Լիբերիա]]յի, [[Պանամա]]յի, [[Պերու]]ի, [[Նիկարագուա]]յի, [[Լեհաստան]]ի, [[Պորտուգալիա]]յի, [[Ռումինիա]]յի, [[Սերբիայի,Խորվաթիայի ու Սլովենիայի թագավորության]], [[Սիամ]]ի, [[Չեխոսլովակիա]]յի և [[Ուրուգվայ]]ի, և մյուս կողմից կապիտուլացված [[Գերմանիա]]յի միջև: [[Անտանտ]]ի երկրների (դաշնակից երկրների) և Գերմանիայի դաշնակիցների միջև հաշտության պայմանագրեր կնքվեցին ավելի ուշ. [[Ավստրիա]]յի հետ 1919 թ. սեպտեմբերի 10-ին [[Սեն-Ժերմեն]]յան պայմանագիրը, [[Բուլղարիա]]յի հետ 1919 թ. նոյեմբերի 27-ին [[Նյո]]յի պայմանագիրը, [[Հունգարիա]]յի հետ 1920 թ. հունիսի 4-ին [[Տրիանոն]]ի պայմանագիրը և վերջապես [[Օսմանյան կայսրության]] հետ 1920 թ. օգոստոսի 10-ին [[Սևր]]ի պայմանագիրը<ref>[[:en:Treaty of Saint-Germain-en-Laye (1919)|Treaty of Saint-Germain-en-Laye (1919)]] with Austria; [[:en:Treaty of Neuilly-sur-Seine|Treaty of Neuilly-sur-Seine]] with Bulgaria; [[:en:Treaty of Trianon|Treaty of Trianon]] with Hungary; [[:en:Treaty of Sèvres|Treaty of Sèvres]] with the Ottoman Empire; {{cite book|editor1-last=Davis|editor1-first =Robert T.|title=U.S. Foreign Policy and National Security: Chronology and Index for the 20th Century|publisher=Praeger Security International|location=Santa Barbara, California|volume=1|year= 2010|page=[http://books.google.co.uk/books?id=gsM1JiXAMJEC&pg=PA49 49]|isbn=978-0-313-38385-4}}</ref>: Վերսալի հաշտության պայմանագիրը ուժի մեջ մտավ 1920 թ. հունվարի 10-ին, երբ որ վավերացվեց Գերմանիայի և չորս գլխավոր դաշնակից տերությունների՝ [[Մեծ Բրիտանիա]]յի, Ֆրանսիայի, Իտալիայի և Ճապոնիայի կողմից: Խաղաղության պայմանագիրը ստորագրած երկրներից ԱՄՆ, Հիջազը և Էկվադորը հրաժարվեցին վավերացնել պայմանագիրը: ԱՄՆ չվավերացրեց պայմանագիրը, քանի որ չէր ցանկանում մտնել [[Ազգերի Լիգա]]յի կազմի մեջ, որը ստեղծվել էր Վերսալի հաշտության պայմանագրով: Ավելի ուշ՝ 1921 թ. օգոստոսին ԱՄՆ Գերմանայի հետ կնքեց առանձին պայմանագիր, որը համարյա Վերսալի հաշտության պայմանագրի կրկնօրինակն էր, բայց չէր պարունակում Ազգերի Լիգային վերաբերվող հոդվածները<ref name="БСЭ">[http://slovari.yandex.ru/%D0%92%D0%B5%D1%80%D1%81%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9%20%D0%B4%D0%BE%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D1%80/%D0%91%D0%A1%D0%AD/%D0%92%D0%B5%D1%80%D1%81%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9%20%D0%BC%D0%B8%D1%80%D0%BD%D1%8B%D0%B9%20%D0%B4%D0%BE%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D1%80%201919/ БСЭ: Версальский мирный договор 1919]</ref>: |
'''Վերսալյան հաշտության պայմանագիր''', պայմանագիր, որով պաշտոնապես ավարտվեց [[Առաջին համաշխարհային պատերազմ]]ը։ Ստորագրված է [[1919]] թ-ի [[հունիսի 28]]-ին Վերսալյան պալատում, [[Ֆրանսիա]]։ Պայմանագիրը ստորագրվել է մի կողմից հաղթող երկրների ու նարանց դաշնակիցների՝ [[Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ]]ի, [[Բրիտանական կայսրության]], [[Ֆրանսիա]]յի, [[Իտալիա]]յի, [[Ճապոնիա]]յի, [[Բելգիա]]յին, [[Բրազիլիա]]յի, [[Կուբա]]յի, [[Բոլիվիա]]յի, [[Էկվադոր]]ի, [[Հունաստան]]ի, [[Գվատեմալա]]յի, [[Հաիթի]]ի, [[Հիջազ]]ի, [[Հոնդուրաս]]ի, [[Լիբերիա]]յի, [[Պանամա]]յի, [[Պերու]]ի, [[Նիկարագուա]]յի, [[Լեհաստան]]ի, [[Պորտուգալիա]]յի, [[Ռումինիա]]յի, [[Սերբիայի,Խորվաթիայի ու Սլովենիայի թագավորության]], [[Սիամ]]ի, [[Չեխոսլովակիա]]յի և [[Ուրուգվայ]]ի, և մյուս կողմից կապիտուլացված [[Գերմանիա]]յի միջև: [[Անտանտ]]ի երկրների (դաշնակից երկրների) և Գերմանիայի դաշնակիցների միջև հաշտության պայմանագրեր կնքվեցին ավելի ուշ. [[Ավստրիա]]յի հետ 1919 թ. սեպտեմբերի 10-ին [[Սեն-Ժերմեն]]յան պայմանագիրը, [[Բուլղարիա]]յի հետ 1919 թ. նոյեմբերի 27-ին [[Նյո]]յի պայմանագիրը, [[Հունգարիա]]յի հետ 1920 թ. հունիսի 4-ին [[Տրիանոն]]ի պայմանագիրը և վերջապես [[Օսմանյան կայսրության]] հետ 1920 թ. օգոստոսի 10-ին [[Սևր]]ի պայմանագիրը<ref>[[:en:Treaty of Saint-Germain-en-Laye (1919)|Treaty of Saint-Germain-en-Laye (1919)]] with Austria; [[:en:Treaty of Neuilly-sur-Seine|Treaty of Neuilly-sur-Seine]] with Bulgaria; [[:en:Treaty of Trianon|Treaty of Trianon]] with Hungary; [[:en:Treaty of Sèvres|Treaty of Sèvres]] with the Ottoman Empire; {{cite book|editor1-last=Davis|editor1-first =Robert T.|title=U.S. Foreign Policy and National Security: Chronology and Index for the 20th Century|publisher=Praeger Security International|location=Santa Barbara, California|volume=1|year= 2010|page=[http://books.google.co.uk/books?id=gsM1JiXAMJEC&pg=PA49 49]|isbn=978-0-313-38385-4}}</ref>: Վերսալի հաշտության պայմանագիրը ուժի մեջ մտավ 1920 թ. հունվարի 10-ին, երբ որ վավերացվեց Գերմանիայի և չորս գլխավոր դաշնակից տերությունների՝ [[Մեծ Բրիտանիա]]յի, Ֆրանսիայի, Իտալիայի և Ճապոնիայի կողմից: Խաղաղության պայմանագիրը ստորագրած երկրներից ԱՄՆ, Հիջազը և Էկվադորը հրաժարվեցին վավերացնել պայմանագիրը: ԱՄՆ չվավերացրեց պայմանագիրը, քանի որ չէր ցանկանում մտնել [[Ազգերի Լիգա]]յի կազմի մեջ, որը ստեղծվել էր Վերսալի հաշտության պայմանագրով: Ավելի ուշ՝ 1921 թ. օգոստոսին ԱՄՆ Գերմանայի հետ կնքեց առանձին պայմանագիր, որը համարյա Վերսալի հաշտության պայմանագրի կրկնօրինակն էր, բայց չէր պարունակում Ազգերի Լիգային վերաբերվող հոդվածները<ref name="БСЭ">[http://slovari.yandex.ru/%D0%92%D0%B5%D1%80%D1%81%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9%20%D0%B4%D0%BE%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D1%80/%D0%91%D0%A1%D0%AD/%D0%92%D0%B5%D1%80%D1%81%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9%20%D0%BC%D0%B8%D1%80%D0%BD%D1%8B%D0%B9%20%D0%B4%D0%BE%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D1%80%201919/ БСЭ: Версальский мирный договор 1919]</ref>: |
||
== Հաշտության պայմանագրի պայմանները == |
== Հաշտության պայմանագրի պայմանները == |
||
[[Պատկեր:Клемансо Вильсон Ллойд Джорж Версальский мир 1919.jpg|մինի|Վերսալյան պայմանագրի գլխավոր դերակատարները՝ Ժ. Կլեմանսոն, Վ. Վիլսոնը և Դ. Լլոյդ Ջորջը, Պարիզ, 1919 թ.]] |
|||
[[Պատկեր:Big four.jpg|մինի|Մեծ քառյակը (ձախից աջ)՝ Դեվիդ Լլոյդ Ջորջ, Վիտտորիո Էմանուել Օրլանդո, Ժորժ Կլեմանսո, Վուդրո Վիլսոն]] |
|||
== Գերմանիայի փոխհատուցումները և զինված ուժերին վերաբերվող սահմանափակումները == |
== Գերմանիայի փոխհատուցումները և զինված ուժերին վերաբերվող սահմանափակումները == |
||
07:03, 8 Հունիսի 2015-ի տարբերակ
| Վերսալյան պայմանագիր | |
|---|---|
| Treaty of Peace between the Allied and Associated Powers and Germany | |
 Անգլերեն տարբերակի կազմը | |
| Ստորագրվել է — վայր |
1919 թ. հունիսի 28 Վերսալ |
| Ուժի մեջ է մտել — Պայմաններ |
1920 թ. հունիսի 20 Գերմանիայի և չորս հիմնական դաշնակիցների վավերացումը |
| Ստորագրել են | .svg){kind=small} Գերմանիա
|
| Պահվում է | Ֆրանսիա |
| Լեզուներ | ֆրանսերեն, անգլերեն |
|
Վիքիդարան պարունակում է տեքստը. en:Treaty of Versailles |
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
Վերսալյան հաշտության պայմանագիր, պայմանագիր, որով պաշտոնապես ավարտվեց Առաջին համաշխարհային պատերազմը։ Ստորագրված է 1919 թ-ի հունիսի 28-ին Վերսալյան պալատում, Ֆրանսիա։ Պայմանագիրը ստորագրվել է մի կողմից հաղթող երկրների ու նարանց դաշնակիցների՝ Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների, Բրիտանական կայսրության, Ֆրանսիայի, Իտալիայի, Ճապոնիայի, Բելգիային, Բրազիլիայի, Կուբայի, Բոլիվիայի, Էկվադորի, Հունաստանի, Գվատեմալայի, Հաիթիի, Հիջազի, Հոնդուրասի, Լիբերիայի, Պանամայի, Պերուի, Նիկարագուայի, Լեհաստանի, Պորտուգալիայի, Ռումինիայի, Սերբիայի,Խորվաթիայի ու Սլովենիայի թագավորության, Սիամի, Չեխոսլովակիայի և Ուրուգվայի, և մյուս կողմից կապիտուլացված Գերմանիայի միջև: Անտանտի երկրների (դաշնակից երկրների) և Գերմանիայի դաշնակիցների միջև հաշտության պայմանագրեր կնքվեցին ավելի ուշ. Ավստրիայի հետ 1919 թ. սեպտեմբերի 10-ին Սեն-Ժերմենյան պայմանագիրը, Բուլղարիայի հետ 1919 թ. նոյեմբերի 27-ին Նյոյի պայմանագիրը, Հունգարիայի հետ 1920 թ. հունիսի 4-ին Տրիանոնի պայմանագիրը և վերջապես Օսմանյան կայսրության հետ 1920 թ. օգոստոսի 10-ին Սևրի պայմանագիրը[1]: Վերսալի հաշտության պայմանագիրը ուժի մեջ մտավ 1920 թ. հունվարի 10-ին, երբ որ վավերացվեց Գերմանիայի և չորս գլխավոր դաշնակից տերությունների՝ Մեծ Բրիտանիայի, Ֆրանսիայի, Իտալիայի և Ճապոնիայի կողմից: Խաղաղության պայմանագիրը ստորագրած երկրներից ԱՄՆ, Հիջազը և Էկվադորը հրաժարվեցին վավերացնել պայմանագիրը: ԱՄՆ չվավերացրեց պայմանագիրը, քանի որ չէր ցանկանում մտնել Ազգերի Լիգայի կազմի մեջ, որը ստեղծվել էր Վերսալի հաշտության պայմանագրով: Ավելի ուշ՝ 1921 թ. օգոստոսին ԱՄՆ Գերմանայի հետ կնքեց առանձին պայմանագիր, որը համարյա Վերսալի հաշտության պայմանագրի կրկնօրինակն էր, բայց չէր պարունակում Ազգերի Լիգային վերաբերվող հոդվածները[2]:
Հաշտության պայմանագրի պայմանները
Գերմանիայի փոխհատուցումները և զինված ուժերին վերաբերվող սահմանափակումները
Պայմանագրով Գերմանական կայսերական բանակը պետք է կրճատվեր և չգերազանցեր 100 հազարը, ընդ որում դա պետք է լիներ միայն ցամաքային զորք: Պարտադիր զինվորական ծառայությունը Գերմանիայում արգելվում էր: Գերմանիային արգելվում էր ուենալ նաև սուզանավեր և օդուժ, ինչպես նաև խիստ սահմանափակումներ էին դրվում նոր ռազմական նավերի կառուցման առումով: Գերմանիան պարտավորվում էր հսկայական փոխհատուցումներ վճարել այն վնասների դիմաց, որ նա ռազմական գործողությունների հետևանքով հասցրել էր դաշնակից երկրների բնակչությանը: Մինչև 1921 թվականի մայիսի 1-ը Գերմանիան պարտավորվում է վճարել դաշնակիցներին 20 միլլիարդ մարկ ոսկով։ 10 տարվա ընթացքում նա պարտավորվում է տրամադրել Ֆրանսիային 140 միլլիոն տոննա քարածուխ, 80 միլլիոն տոննա՝ Բելգիային, 77 միլլիոն տոննա՝ Իտալիային
Գերմանական գաղութների վերաբաշխումը
Գերմանիան զրկվեց իր բոլոր գաղութներից, որոնք բաժանվեցին գլխավոր հաղթող տերությունների միջև՝ Ազգերի ԼԻգայի մանդատների սկզբունքով: Աֆրիկայում գերմանական գաղութ Տանգանիկան մանդատային ձևով բաժին հասավ Մեծ Բրիտանիային, Ռուանդա-Ուրունդին՝ Բելգիային, Հարավ-Արևելյան Աֆրիկան (Գերմանական Արևելյան Աֆրիկա)՝ Պորտուգալիային, Մեծ Բրիտանիան և Ֆրանսիան բաժանեցին Տոգոն և Կամերունը: Խաղաղ օվկիանոսում որպես մանդատային տարածք Ճապոնիային անցան հասարակածից հյուսիս ընկած կղզիները, Գերմանական Նոր Գվինեան անցավ Ավստրալական Միությանը, իսկ Նոր Զելանդիային՝ Արևմտյան Սամոան: Հաշտության պայմանագրով Գերմանիան հրաժարվեց իր բոլոր իրավունքներից Չինաստանում, Սիամում և Լիբերիայում, ճանաչեց Ֆրանսիայի պրոտեկտորատը Մարրոկոյի նկատմամբ, իսկ Մեծ Բրիտանիայինը՝ Եգիպտոսի: Գերմանիայի իրավունքները Չինաստանում Ցզյաո-Չժոուի և Շանդունի նկատմամբ ամբողջովին անցան Ճապոնիային:
Ծանոթագրություններ
- ↑ Treaty of Saint-Germain-en-Laye (1919) with Austria; Treaty of Neuilly-sur-Seine with Bulgaria; Treaty of Trianon with Hungary; Treaty of Sèvres with the Ottoman Empire; Davis, Robert T., ed. (2010). U.S. Foreign Policy and National Security: Chronology and Index for the 20th Century. Vol. 1. Santa Barbara, California: Praeger Security International. էջ 49. ISBN 978-0-313-38385-4.
- ↑ БСЭ: Версальский мирный договор 1919
| ||||||||||||||||||