«Օսմիում»–ի խմբագրումների տարբերություն

Փոխել հղումները
Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Դիտել պատմությունը
← Նախորդ տարբՀաջորդ տարբ →
Content deleted Content added
ՎիզուալԵլատեքստ
չ Ռոբոտ․ Տեքստի ավտոմատ փոխարինում (-` +՝)
Տող 10. Տող 10.
Կարծր եւ միաժամանակ հեշտ փշրվող մետաղ է, ունի շատ ցածր սեղմման հատկություն, որով կարող է համեմատվել [[ադամանդ]]ի հետ: Համապատասխանաբար, շատ մեծ է առաձգականության ծավալային մոդուլը՝ 395-462 [[Պասկալ (չափման միավոր)|ԳՊլ]] (ադամանդինը 443 [[Պասկալ (չափման միավոր)|ԳՊլ]] է):<ref>{{cite journal|title=Osmium Metal Studied under High Pressure and Nonhydrostatic Stress|journal=Phys. Rev. Lett.|volume=100|issue=4|page=045506|year=2008|doi=10.1103/PhysRevLett.100.045506|pmid=18352299|bibcode=2008PhRvL.100d5506W|last1=Weinberger|first1=Michelle|last2=Tolbert|first2=Sarah|last3=Kavner|first3=Abby}}</ref><ref>{{cite journal|first=Hyunchae|last=Cynn|coauthors=Klepeis, J. E.; Yeo, C. S.; Young, D. A.|title=Osmium has the Lowest Experimentally Determined Compressibility|journal=Physical Review Letters|volume=88|issue=13|year=2002|doi=10.1103/PhysRevLett.88.135701|page=135701|pmid=11955108|bibcode=2002PhRvL..88m5701C}}</ref><ref>{{cite journal|first=B. R.|last=Sahu|coauthors=Kleinman, L.|title=Osmium Is Not Harder Than Diamond|journal=Physical Review B|volume=72|year=2005|issue=11|doi=10.1103/PhysRevB.72.113106|page=113106|bibcode=2005PhRvB..72k3106S }}</ref>
Կարծր եւ միաժամանակ հեշտ փշրվող մետաղ է, ունի շատ ցածր սեղմման հատկություն, որով կարող է համեմատվել [[ադամանդ]]ի հետ: Համապատասխանաբար, շատ մեծ է առաձգականության ծավալային մոդուլը՝ 395-462 [[Պասկալ (չափման միավոր)|ԳՊլ]] (ադամանդինը 443 [[Պասկալ (չափման միավոր)|ԳՊլ]] է):<ref>{{cite journal|title=Osmium Metal Studied under High Pressure and Nonhydrostatic Stress|journal=Phys. Rev. Lett.|volume=100|issue=4|page=045506|year=2008|doi=10.1103/PhysRevLett.100.045506|pmid=18352299|bibcode=2008PhRvL.100d5506W|last1=Weinberger|first1=Michelle|last2=Tolbert|first2=Sarah|last3=Kavner|first3=Abby}}</ref><ref>{{cite journal|first=Hyunchae|last=Cynn|coauthors=Klepeis, J. E.; Yeo, C. S.; Young, D. A.|title=Osmium has the Lowest Experimentally Determined Compressibility|journal=Physical Review Letters|volume=88|issue=13|year=2002|doi=10.1103/PhysRevLett.88.135701|page=135701|pmid=11955108|bibcode=2002PhRvL..88m5701C}}</ref><ref>{{cite journal|first=B. R.|last=Sahu|coauthors=Kleinman, L.|title=Osmium Is Not Harder Than Diamond|journal=Physical Review B|volume=72|year=2005|issue=11|doi=10.1103/PhysRevB.72.113106|page=113106|bibcode=2005PhRvB..72k3106S }}</ref>
Հալման ջերմաստիճանն է 3033 °C, եռմանը՝ 5012 °C :
Հալման ջերմաստիճանն է 3033 °C, եռմանը՝ 5012 °C :
==Կիրառությունը==
Մաքուր վիճակում օսմիումը կիրառվում է հազվադեպ` օքսիդների բարձր տոքսիկության պատճառով, փոխարենը հաճախ է օգտագործվում այլ մետաղների հետ համաձուլվածքների ձեւով: Օսմիումի համաձուլվ³Íքները շատ ամուր են եւ, օրինակ, օսմիրիդիումը կիրառվում է շիթային գրիչներ, գործիքների գլխիկներ, էլեկտրական կոնտակտներ պատրաստելիս: <br />
Օսմիումի տետրօքսիդը կիրառվում է մատնահետքերը դրոշմելու գործում <ref>{{cite journal|title=The Use of Hydrogen Fluoride in the Development of Latent Fingerprints Found on Glass Surfaces|first=Herbert L.|last=MacDonell|journal=The Journal of Criminal Law, Criminology, and Police Science|volume=51|issue=4|year=1960|pages=465–470|jstor=1140672|doi=10.2307/1140672}}</ref>, նաեւ` էլեկտրոնային մանրադիտակների համար օրգանական նյութերի հյուսվածքները ներկելու համար: <br />
[[Օսրամ]] անունն ստացած օսմիումի եւ [[վոլֆրամ]]ի համաձուլվածքը լայնորեն կիրառվում շիկացման լամպերի թելիկներ պատրաստելու ժամանակ:<br />
[[Պալադիում]]ի նման փոշիացրած օսմիումը նույնպես ունի ջրածնի ատոմները կլանելու հատկություն: Սա հնարավորություն կտար, որպեսզի օսմիումը կիրառվի որպես մետաղների հիդրիդային մարտկոցների էլեկտրոդ: Սակայն, օսմիումը թանկ է եւ կարող է փոխազդեցության մեջ մտնել սովորաբար մարտկոցներում որպես էլեկտրոլիտ օգտագործվող [[կալիում]]ի հիդրօքսիդի հետ:

<gallery widths="200px" heights="200px">
Պատկեր:OsStaining.jpg|Բուսական հյուսվածքի էլեկտրոնային մանրանկարը առանց (վերեւում) օսմիումի տետրօքսիդով ներկելու եւ ներկած վիճակում (ներքեւում):

</gallery>
* [[Պարբերական աղյուսակ]]
* [[Պարբերական աղյուսակ]]


05:32, 18 Դեկտեմբերի 2013-ի տարբերակ

Օսմիում

Օսմիում (լատիներեն՝ Osmium), քիմիական տարր է որի նշանն է Os և ատոմային թիվը՝ 76: Բոլոր նյութերի մեջ ունի ամենամեծ խտությունը: Այդ ցուցանիշով նրա հետ կարող է համեմատվել միայն իրիդիումը: Արծաթափայլ կապտավուն մետաղ է:

Անունը

Անունն ստացել է հոտ նշանակող հին հունարեն ὀσμή բառից: Պատճառը օսմիումի ցնդող OsO4 օքսիդի՝ օզոնի սուր հոտ հիշեցնող հոտն է:

Պատմությունը

Օսմիումը հայտնաբերել են Լոնդոնում 1803թ. անգլիացի քիմիկոսներ Սմիթսոն Թենանթը եւ Ուիլյամ Ուոլասթոնը [1]։

Ֆիզիկական հատկությունները

Օսմիումի գնդիկ

Օսմիումն ամենամեծ խտությունն ունեցող նյութն է, ունի իրիդիումից մի քիչ մեծ խտություն՝ 2.59 գ/սմ3:[2] Կարծր եւ միաժամանակ հեշտ փշրվող մետաղ է, ունի շատ ցածր սեղմման հատկություն, որով կարող է համեմատվել ադամանդի հետ: Համապատասխանաբար, շատ մեծ է առաձգականության ծավալային մոդուլը՝ 395-462 ԳՊլ (ադամանդինը 443 ԳՊլ է):[3][4][5] Հալման ջերմաստիճանն է 3033 °C, եռմանը՝ 5012 °C :

Կիրառությունը

Մաքուր վիճակում օսմիումը կիրառվում է հազվադեպ` օքսիդների բարձր տոքսիկության պատճառով, փոխարենը հաճախ է օգտագործվում այլ մետաղների հետ համաձուլվածքների ձեւով: Օսմիումի համաձուլվ³Íքները շատ ամուր են եւ, օրինակ, օսմիրիդիումը կիրառվում է շիթային գրիչներ, գործիքների գլխիկներ, էլեկտրական կոնտակտներ պատրաստելիս:
Օսմիումի տետրօքսիդը կիրառվում է մատնահետքերը դրոշմելու գործում [6], նաեւ` էլեկտրոնային մանրադիտակների համար օրգանական նյութերի հյուսվածքները ներկելու համար:
Օսրամ անունն ստացած օսմիումի եւ վոլֆրամի համաձուլվածքը լայնորեն կիրառվում շիկացման լամպերի թելիկներ պատրաստելու ժամանակ:
Պալադիումի նման փոշիացրած օսմիումը նույնպես ունի ջրածնի ատոմները կլանելու հատկություն: Սա հնարավորություն կտար, որպեսզի օսմիումը կիրառվի որպես մետաղների հիդրիդային մարտկոցների էլեկտրոդ: Սակայն, օսմիումը թանկ է եւ կարող է փոխազդեցության մեջ մտնել սովորաբար մարտկոցներում որպես էլեկտրոլիտ օգտագործվող կալիումի հիդրօքսիդի հետ:

 Պարբերական աղյուսակ
H   He
Li Be   B C N O F Ne
Na Mg   Al Si P S Cl Ar
K Ca   Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As Se Br Kr
Rb Sr   Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te I Xe
Cs Ba La Ce Pr Nd Pm Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At Rn
Fr Ra Ac Th Pa U Np Pu Am Cm Bk Cf Es Fm Md No Lr Rf Db Sg Bh Hs Mt Ds Rg Cn Nh Fl Mc Lv Ts Og

Ծանոթագրություններ

  1. ↑ Venetskii, S. I. (1974). «Osmium». Metallurgist. 18 (2): 155–157. doi:10.1007/BF01132596.
  2. ↑ Arblaster, J. W. (1989). «Densities of osmium and iridium: recalculations based upon a review of the latest crystallographic data» (PDF). Platinum Metals Review. 33 (1): 14–16.
  3. ↑ Weinberger, Michelle; Tolbert, Sarah; Kavner, Abby (2008). «Osmium Metal Studied under High Pressure and Nonhydrostatic Stress». Phys. Rev. Lett. 100 (4): 045506. Bibcode:2008PhRvL.100d5506W. doi:10.1103/PhysRevLett.100.045506. PMID 18352299.
  4. ↑ Cynn, Hyunchae (2002). «Osmium has the Lowest Experimentally Determined Compressibility». Physical Review Letters. 88 (13): 135701. Bibcode:2002PhRvL..88m5701C. doi:10.1103/PhysRevLett.88.135701. PMID 11955108. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (օգնություն)
  5. ↑ Sahu, B. R. (2005). «Osmium Is Not Harder Than Diamond». Physical Review B. 72 (11): 113106. Bibcode:2005PhRvB..72k3106S. doi:10.1103/PhysRevB.72.113106. {{cite journal}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (օգնություն)
  6. ↑ MacDonell, Herbert L. (1960). «The Use of Hydrogen Fluoride in the Development of Latent Fingerprints Found on Glass Surfaces». The Journal of Criminal Law, Criminology, and Police Science. 51 (4): 465–470. doi:10.2307/1140672. JSTOR 1140672.


Քիմ Սա գիտության Քիմիա բնագավառի մասին անավարտ հոդված է։ Դուք կարող եք օգնել Վիքիպեդիային՝ ուղղելով և լրացնելով այն։


Կաղապար:Link FA Կաղապար:Link FA Կաղապար:Link GA

Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Օսմիում&oldid=2078349» էջից