Սալվադոր (ֆիլմ)

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Սալվադոր
անգլ.՝ Salvador
Երկիր ԱՄՆ
 Մեքսիկայի Միացյալ Նահանգներ
 Միացյալ Թագավորություն
Ժանրդրամա[1][2], կենսագրական ֆիլմ և ռազմական ֆիլմ
Թեմառազմական թղթակից և Սալվադորի քաղաքացիական պատերազմ
Թվական1986 և հունիսի 11, 1987[3]
Լեզուանգլերեն և իսպաներեն
ՌեժիսորՕլիվեր Սթոուն[1][4][2][…]
ՊրոդյուսերՋերալդ Գրին, Օլիվեր Սթոուն և Ջերալդ Գրին
Սցենարի հեղինակՕլիվեր Սթոուն
ԴերակատարներՋեյմս Վուդս[4][5][2][…], Ջեյմս Բելուշի, Մայքլ Մերֆի[5][6], Ջոն Սևիջ[4][5][6], Էլպիդիա Կարիլլո[5], Սինթիա Գիբ[5], Թոնի Պլանա[5], Շոն Ստոուն[5] և Խորխե Լուկե
ՕպերատորՌոբերտ Ռիչարդսոն
ԵրաժշտությունԺորժ Դելերյու
ՄոնտաժՔլեր Սիմփսոն
Պատմվածքի վայրԿենտրոնական Ամերիկա
Նկարահանման վայրՄեքսիկայի Միացյալ Նահանգներ
ԿինոընկերությունHemdale films
Տևողություն123 րոպե և 120 րոպե

Սալվադորը, 1986 թվականի ամերիկյան պատերազմի մասին պատմող դրամատիկական ֆիլմ է, որի համահեղինակը և ռեժիսորը Օլիվեր Սթոունն է։ Գլխավոր դերում Ջեյմս Վուդսն է, ով խաղում է Ռիչարդ Բոյլի դերում, իսկ երկրորդական դերերում խաղում են Ջեյմս Բելուշին, Մայքլ Պատրիկ Մերֆին, Էլպիդիա Կարիլիոն, Ջոն Սևիջը և Սինթիա Գիբբը։ Սցենարի հեղինակը Սթոունն է, իսկ համահեղինակը՝ Բոյլը։ Ֆիլմը պատմում է Սալվադորի քաղաքացիական պատերազմը լուսաբանող ամերիկացի լրագրողի պատմությունը, ով խառնվում է ինչպես Ֆարաբունդո Մարտի Ազգային լիբերալ ճակատի, այնպես էլ աջակողմյան զինվորականների հետ՝ փորձելով փրկել իր ընկերուհուն և երեխաներին։ Ֆիլմը ռեալիստական լույսի ներքո պատկերում է ձախակողմյան հեղափոխականներին և խիստ քննադատում է ԱՄՆ-ի զինված ուժերին աջակցողներին, ովքեր զինում և ֆինանսավորում էին դաժան ռեպրեսիվ աջակողմյաններին՝ կենտրոնանալով ամերիկացի չորս եկեղեցական կանանց, այդ թվում՝ Ժան Դոնովանի և արքեպիսկոպոս Իսկար Ռոմերոյի սպանության վրա։ Ֆիլմը ստացել է երկու Օսկար մրցանակներ․ Օսկար՝ լավագույն դերասանի համար (Ջեյմս Վուդս) և Օսկար՝ լավագույն օրիգինալ սցենարի համար (Սթոուն և Բոյլ)[7] ։

Սյուժե[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վետերան ֆոտոլրագրող Ռիչարդ Բոյլը (Ջեյմս Վուդս) արդեն 20 տարի է, ինչ իր տեսախցիկը տանում է աշխարհի ամենախնդրահարույց վայրեր։ Չնայած նրան, որ նա անում էր լավ աշխատանք, Բոյլի սերը խմելու և թմրանյութերի նկատմամբ, ինչպես նաև նրա չափազանց շատ գոռոզությունը հանգեցրեց գործազրկության։ Մի առավոտ նա տեսնում է, որ կինը լքել է իրեն իր հետ տանելով նաև երեխաներին։ Կոտրված և առանց որևէ հեռանկարների, Բոյլը և նրա ընկեր գործազուրկ դիջեյ Դոկտոր Ռոքը մեկնում են Սալվադոր, որտեղ, Բոյլի համոզմամբ, նա կկարողանար որևէ եկամտաբեր արտահաստիքային աշխատանք գտնել երկրի քաղաքական թոհուբոհի շրջանում։ Այնուամենայնիվ, երբ Բոյլը և Ռոքը ականատես են լինում, թե ինչպես են կառավարական զորքերը մահապատժի ենթարկում ուսանողին, նրանց երկիր մտնելու ժամանակ, պարզ է դառնում, որ այդ պատերազմն ավելի լուրջ էր, քան նրանք սպասում էին։ Այն բանից հետո, երբ նա զինվորին հարցնում է ֆուտբոլային պատերազմի ժամանակ հանդիպած գեներալի մասին, երկուսով գնում են զորանոցի վերածված դպրոց, որտեղ քննարկում են իրավիճակը, և իմացվում է, որ բանակը մատակարարվում է Միացյալ Նահանգների կողմից։ Զգալով, որ Սալվադորում սկսվում է աղետը, Բոյլը, ի վերջո, որոշում է, որ ժամանակն է դուրս գալու, և նա կրկին միանում է Մարիամին և նրա երկու երեխաներին (որոնցից մեկը հենց նրանն էր), Բոյլը չէր ցանկանում նրանց մենակ թողնել։

Միևնույն ժամանակ, նա Մարիամի հետ պատարագի է գնում արքեպիսկոպոս Օսկար Ռոմերոյի մոտ։ Պատարագի ժամանակ արքեպիսկոպոսը սպանում է վարձու մարդասպանին, որն ուղարկվել էր Արանի աջակողմյան կուսակցության կողմից (ֆաշիստական ծաղրերգություն արենայի իրական խմբաքանակի վրա), և բանակը դրսից կրակ է բացում փախչող ամբոխի վրա, Բոյլը և Մարիան հազիվ են հասցնում փախչել։ Դրանից հետո նա մեկնում է Միացյալ Նահանգների դեսպանատուն, որպեսզի համոզի դեսպանին կրճատել օգնությունը Սալվադորի կառավարությանը, քանի որ նրանք չարաշահում էին մարդկանց իրավունքները, բայց նրան մերժում են և ասում, որ երկիրը լքի հանուն սեփական անվտանգության՝ դրդելով նրան հեռանալ դեսպանատնից։ Նրան երկրից դուրս բերելու ժամանակ Բոյլը իր մասնագիտության պատճառով հետապնդումների է ենթարկվում զինվորականների կողմից, և սպանվում է կա՛մ անմեղ մարդկանց, կա՛մ Մարիայի մերձակայքում գտնվող ջոկատների կողմից։ Ջոն Քասադին (Ջոն Սավեյջ), Բոյլի ընկերը և իր ֆոտոլրագրող գործընկերը, նույնպես սպանվում է Սանտա Անայում գտնվող կառավարության և ապստամբների միջև տեղի ունեցած մարտում, երբ սալվադորյան բանակը սկսում է ամերիկյան տրանսպորտային միջոցները և օդային աջակցությունն օգտագործել ապստամբներին ջախջախելու համար։ Ի սկզբանե, աջակցելով ապստամբներին, Բոյլը եզրակացնում է, որ նրանք նույնքան դաժան և չար են, որքան մահվան ջոկատները։ Բոյլը և Մարիան, ի վերջո, երկրից մեկնում են Միացյալ Նահանգներ։ Սակայն Կալիֆոռնիա մուտք գործելիս նրանց ավտոբուսը կանգնեցնում են ներգաղթի ծառայության աշխատակիցները, և Մարիան երեխաների հետ կարողանում է լքել հայրենիքը, իսկ Բոյլը ձերբակալվել էր սպաների հետ վիճաբանությունից հետո։

Դերերում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

• Ջեյմս Վուդսը Ռիչարդ Բոյլի դերում

• Ջեյմս Բելուշին Դոկտոր Ռոքի դերում

• Մայքլ Մըրֆիին Դեսպան Թոմաս Քելլինի դերում

• Ջոն Սավեյջը Ջոն Քասադիի դերում

• Էլպիդիա Կարիլիոն Մարիայի դերում

• Սինթիա Գիբբը Քեթի Մուրի դերում

• Թոնի Պլանը Մայոր Մաքսիմիլիանո Կազանովանի դերում

Թողարկում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ֆիլմը թողարկվել է Միացյալ Նահանգներում 1986 թվականի մարտի 5-ին։ 1992 թվականի մարտի 26-ին Ֆիլիպիններում ֆիլմը թողարկվել է «Պիոներական կինոնկարներ» ընկերության կողմից[8]։

Տոմսարկղ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ֆիլմը հաջողություն չի ունեցել, տոմսարկղում՝ ընդհանուր առմամբ հավաքել է 1․500․000 ԱՄՆ դոլար։

Քննադատական պատասխան[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սալվադորը սիրված էր քննադատների շրջանում։ Չիկագոյի «Արև-Ժամանակներ»-ի կինոքննադատ Ռոջեր Էբերտը կինոնկարին չորսից երեք աստղ տվեց և գրեց. «Ֆիլմը պարունակում է լրջություն, և քանի որ մենք սուբսիդավորել ենք, կարծես վերածվել է քաոսի։ Բայց հիմնականում դա ընդհանուր ուսումնասիրությունն է. այրված, ազատ արձակված մի քանի ազատ դիմանկարներ, որոնք փորձում են գլուխը բարձր պահել ջրից»[9]

Ուոլթեր Գուդմանը «Նյու Յորք Թայմս»-ից բացասական գրառություն է արել, որ թեև «որպես ապրումային կինոնկար արագ տարածում ունեցավ», նա պատկերում է «անհավանական մարդկանց, որոնք կեղծ բաներ են անում» և որոշ դեպքերում շեղվում են իրականությունից «դրամայի ուժեղացման և քաղաքական պահի մոռացման համար»։ Նա նաև համեմատել է Կոնստանտին Կոստա Գավրասի աշխատանքի հետ, ինչպես կինեմատոգրաֆիայում, այնպես էլ քաղաքականության մեջ[10]։

2018 թվականի հուլիսի դրությամբ Սալվադորն ուներ 88 տոկոս վարկանիշ. «Չնայած իր որոշ չափով բաժանված պատմությանը՝ Օլիվեր Սթոունի Սալվադորը վառ ու հզոր քաղաքական դրամա է, որը վաղ ազդանշաններ է ստեղծում ռեժիսորի նույն սադրիչ ապագա նախագծերի համար»[11]։

Ներկաներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ֆիլմը ստացել է «Օսկար» մրցանակի երկու անվանակարգեր՝ լավագույն դերասան (Ջեյմս Վուդս) և լավագույն սցենար, որը տրվել «Օսկար» մրցանակի հանձնման 59-րդ արարողության ժամանակ։

Տնային լրատվամիջոցներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«Տարածաշրջան 1» հատուկ հրատարակության DVD-ն թողարկվել է 2001 թվականի հունիսի 5-ին և ներառում է հետևյալ բոնուսային առանձնահատկությունները.

• Ռեժիսոր Օլիվեր Սթոունի մեկնաբանությունը

• 62-րոպեանոց վավերագրական ֆիլմ «Մահվան հովտում»

• Ութ ջնջված տեսարաններ

• 46 արտադրական լուսանկարներ

• Բնօրինակը թատերական թրեյլերում[12]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 http://www.imdb.com/title/tt0091886/
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 http://www.filmaffinity.com/en/film612822.html
  3. ↑ Lexicon of international films (գերմ.) — Zweitausendeins.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 http://stopklatka.pl/film/salwador
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 5,6 http://www.imdb.com/title/tt0091886/fullcredits
  6. ↑ 6,0 6,1 http://www.allocine.fr/film/fichefilm_gen_cfilm=37177.html
  7. ↑ «The 59th Academy Awards 1987». Oscars.org. Վերցված է 2016 թ․ փետրվարի 3-ին.
  8. ↑ Anonymous (1992 թ․ մարտի 26). «A grim reminder about greed and violence in today's politics». Manila Standard. Kamahalan Publishing Corp. էջ 24. Վերցված է 2020 թ․ փետրվարի 14-ին. «A THIRD WORLD country in Latin American [sic] is girding for the long-awaited political exercise of electing their president.»
  9. ↑ Ebert, Roger (1986 թ․ ապրիլի 25). «Salvador». RogerEbert.com. Վերցված է 2016 թ․ դեկտեմբերի 9-ին.
  10. ↑ Goodman, Walter (1986 թ․ մարտի 5). «Screen: 'Salvador' By Stone». The New York Times. Վերցված է 2016 թ․ դեկտեմբերի 9-ին.
  11. ↑ «Salvador». Rotten Tomatoes. Վերցված է 2019 թ․ հուլիսի 26-ին.
  12. ↑ «Salvador Review». Dvdtimes.co.uk. 2001 թ․ հուլիսի 16. Վերցված է 2018 թ․ հոկտեմբերի 28-ին.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիքաղվածքն ունի քաղվածքների հավաքածու, որոնք վերաբերում են
Սալվադոր (ֆիլմ) հոդվածին
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Չափորոշչային վերահսկողություն
GND: 7695155-8 · VIAF: 316752353 · WorldCat VIAF: 316752353
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Սալվադոր_(ֆիլմ)&oldid=9614654» էջից