Արքեպիսկոպոս

Արքեպիսկոպոս (հին հունարեն՝ ἀρχιεπίσκοπος հին հունարեն՝ ἀρχή- «սկիզբ» և ἐπίσκοπος - եպիսկոպոս - վերակացու, «խնամակալ»), ավագ եպիսկոպոս, պատմական եկեղեցիներում եպիսկոպոսի պատվավոր կոչում։ Ուղղափառ եկեղեցիներում (բացի Երուսաղեմի) արքեպիսկոպոսը հանդիսանում է տվյալ եկեղեցու ներկայացուցիչ։ Արքություն, տրվում է վաստակաշատ եպիսկոպոսներին (արքեպիսկոպոս)։ Արք կամ արհի նշանակում է մեծ։ Այն եպիսկոպոսը, որն իր վարչական իրավասության ներքո ունի մեկ կամ ավելի եպիսկոպոս, կոչվում է մեծ եպիսկոպոս, այսինքն՝ արքեպիսկոպոս։

Արևելյան եկեղեցում

Ավանդաբար արքեպիսկոպոսի աստիճանը տրվում է եպիսկոպոսին, ով տվյալ տեղական եկեղեցական համայնքում ավագն է։ Հետևաբար, որպես կանոն, արքեպիսկոպոսը գահանիստ քաղաքի ղեկավարող եպիսկոպոսն է։ Պատվո աստիճանը ձևավորվել է IV դարում։

Հայ եկեղեցում արքեպիսկոպոսը նվիրապետական աստիճան չէ, այլ տիտղոս և պատիվ, որ շնորհվում է կաթողիկոսական կոնդակով։ Արքեպիսկոպոսը և պատրիարքը ձեռնադրությամբ և օծումով եպիսկոպոսներ են։ Երուսաղեմի և Կոստանդնուպոլսի հայոց պատրիարքներն արքեպիսկոպոսներ են ի պաշտոնե։

Արևմտյան եկեղեցում

Հռոմեակաթոլիկական արքեպիսկոպոսական զինանշան

Ժամանակակից հռոմեակաթոլիկ եկեղեցում արքեպիսկոպոսները բաժանվում են․

մետրոպոլիտներ, ովքեր ղեկավարում են հոգևոր համայնքները, մետրոպոլիտը զբաղեցնում է արքեպիսկոպոսի աթոռը,շրջանի մյուս աթոռները հանդիսանում են կախյալ
արքեպիսկոպոսներ, ովքեր ղեկավարում են եպիսկոպոսությունները և չեն հանդիսանում համայնքի ղեկավար
անհատական արքեպիսկոպոսներ, ում տիտղոսը տրվում է Պապի կողմից անհատապես
տիտղոսակիր արքեպիսկոպոսներ, ովքեր զբաղեցնում են ներկայումս գոյություն չունեցող հին քաղաքների աթոռները։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատված վերցված է Քրիստոնյա Հայաստան հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են՝ Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո:

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Արքեպիսկոպոս» հոդվածին։