Ջորդան Պիտերսոն
.svg){kind=small}
Ջորդան Բերտ Պիտերսոն (անգլ.՝ Jordan Bernt Peterson, հունիսի 12, 1962[1], Էդմոնտոն, Կանադա[2]), կանադացի կլինիկական հոգեբան, մշակութային քննադատ, Տորոնտոյի համալսարանում հոգեբանության պրոֆեսոր։ Ուսումնասիրությունների հիմնական ոլորտներն են՝ աննորմալ սոցիալական և անձի հոգեբանությունը[5]՝ հատկապես կրոնի հոգեբանությանը, գաղափարախսական հավատքներին[6] և անհատականության, արտադրողականության բարելավմանը[7]։
Պիտերսոնը մեծացել է Կանադայի Ալբերտա նահանգի Ֆեյրվյու քաղաքում։ 1982 թվականին ավարտել է Ալբերտայի համալսարանի քաղաքագիտության բաժինը, 1984 թվականին՝ նույն համալսարանի հոգեբանության բաժինը։ 1991 թվականին դարձել է ՄաքԳիլի համալսարանի կլինիկական հոգեբանության Ph.D.: Երկու տարի անց տեղափոխվել է Մասսաչուսեթս, որտեղ Հարվարդի համալսարան աշխատել է որպես ասիստենտ և դոցենտ։ 1998 թվականին տեղափոխվել է Տորոնտոյի համալսարան որպես պրոֆեսոր։ 1999 թվականին հրատարակել է «Maps of Meaning: The Architecture of Belief» աշխատությունը, որտեղ ուսումնասիրում է մի քանի գիտական ոլորտներ՝ հավատքների և առասպելների համակարգերի կառուցվածքը, հույզերի կարագավորման վրա իրենց դերը, իմաստի ստեղծումը և ցեղասպանության դրդապատճառները նկարագրելու համար[8][9][10]։ 2018 թվականի հունվարին հրատարակել է «12 Rules for Life: An Antidote to Chaos» գիրքը[11][12][13]։
2016 թվականին Պիտերսոնը թողարկել է մի շարք տեսանյութեր իր ՅուԹյուբ ալիքում, որտեղ նա քննադատում է Կանադայի կառավարության Bill C-16-ը։ Հետագայում նա զգալիորեն լուսաբանվել է ԶԼՄ-ների կողմից[11][12][13]։
Մանկություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Պիտերսոնը ծնվել է 1962 թվականի հունիսի 12֊ին, մեծացել է Կանադայի Ալբերտա նահանգի Ֆեյրվյու քաղաքում, որը գտնվում է իր ծննդավայր Էդմոնտոնի հյուսիս֊արևմուտքում։ Նա ընտանիքի երեք երեխաներից ամենամեծն էր։ Մայրը Ֆեյրվյու քաղաքի Գրանդե Պրիրի մարզային քոլեջի գրադարանավարուհի էր, հայրը՝ Վոլտեր Պիտերսոնը, դպրոցում ուսուցիչ[14]։ Բերտ (/bɛərnt/) անունը ստացել է ի պատիվ իր նորվեգացի նախապապին[15][16]։
13 տարեկանում ծանոթացել է Ջորջ Օրուելի, Օլդոս Հաքսլիի, Ալեքսանդր Սոլժենիցինի և Այն Ռանդի ստեղծագործությունների հետ[17]։ Դեռահասության տարիներին աշխատել է Նոր դեմոկրատական կուսակցության համար, բայց 18 տարեկանում լքել է կուսակցությունը, քանի որ «ինտելեկտուալ, թվիգ հագած միջին դասի սոցիալիստների» պատճառով, որոնք «չէին սիրում աղքատներին, այլ պարզապես ատում էին հարուստներին»[14][18]։
Կրթություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1979 թվականին Ֆեյրվյու ավագ դպրոցը ավարտելուց հետո Պիտորսոնը ընդունվեց Գրանդե Պրիրի մարզային քոլեջ `քաղաքական գիտություն և անգլերեն գրականություն ուսումնասիրելու համար[6]։ Հետագայում նա տեղափոխվել է Ալբերտայի համալսարան, որն ավարտել է 1982 թվականին[18]։ Այնուհետեւ նա մեկ տարով մեկնել է Եվրոպա։ Այնտեղ նա շահագրգռված էր Սառը պատերազմի հոգեբանական ծագումից, մասնավորապես 20-րդ դարի եվրոպական տոտալիտարիզմով[6][19] և ցնցված էր միջուկային սպառազինությունների մրցավազքի թուլացման մասին ապոկալիպտիկ մղձավանջներով։ Արդյունքում նա անհանգստացած էր մարդկության չարիքի և կործանման ունակությամբ և սկսեց հետաքրքրվել Կարլ Յունգի, Ֆրիդրիխ Նիցշեի, Ալեքսանդր Սոլժենիցինի[14], Ֆյոդոր Դոստոևսկիի գործերով[19]։ Հետո վերադարձել է Ալբերտայի համալսարան և ստացել 1984 թվականին ավարտել է հոգեբանության ֆայուլտոտը[20]։ 1985 թվականին նա տեղափոխվեց Մոնրեալ, և սկսեց հաճախեկ ՄաքԳիլի համալսարան։ Նա 1991 թվականին Ռոբերտ Օ.Պիխլի հսկողության ներքո դարձել է կլինիկական հոգեբանության Ph.D.։ Մինչև 1993 թվականի հունիսը մնացել է ՄաքԳիլի համալսարանում, աշխատելով Փիլի և Մորիս Դանգիերի հետ[6][21]։
Անձնական կյանք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1989 թվականին ամուսնացել է Թամի Ռոբերթսի հետ[17]։ Նրանք ունեն մեկ տղա և մեկ աղջիկ[14][17]։ 2017 թվականի օգոստոսին դարձել է պապիկ[22]։
Պիտերսոնը իրեն համարում է դասական բրիտանացի լիբերալ[19][23]։ Նա իրեն համարում է պրագմատիստ[24]։ 2017 թվականին Թիմ Լոթի հետ հարցազրույցի ընթացքում նշել է, որ քրիստոնյա է[25]։ The Spectator ամսագրում Լոթը նշել է, որ Պիտերսոնը ոգեշնչված է Յունգի կրոնի փիլիսոփայությամբ, և քրիստոնեական էկզիստենցիալիզմի վերաբերյալ ունի Սյորեն Կիերկեգորի և Փոլ Թիլիչի նման տեսակետ։ Լոթը նաև նշում է, որ Պիտերսոնը հարգում է դաոսականություն, քանի որ դիտարկում է կյանքը որպես կարգի և քաոսի միջև պայքար, և համարում է, որ կյանքը անիմաստ կլիներ առանց այս երկվության[19]։
Բիբլիոգրաֆիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Գրքեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Peterson Jordan B. (1999)։ Maps of Meaning: The Architecture of Belief։ Routledge։ ISBN 0415922224
- Peterson Jordan B. (2018)։ 12 Rules for Life: An Antidote to Chaos։ Penguin Random House։ ISBN 0345816021
Հոդվածներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- 15 ամենաշատ մեջբերված ակադեմիական հոդվածները Google Scholar֊ից և ResearchGate֊ից՝
- Peterson J. B., Rothfleisch J., Zalazo P., Pihl R. O. (1990)։ «Acute alcohol intoxication and cognitive functioning»։ Journal of Studies on Alcohol 51 (2): 114–122։ doi:10.15288/jsa.1990.51.114
- Pihl R. O., Peterson J. B., Finn P. R. (1990)։ «Inherited Predisposition to Alcoholism: Characteristics of Sons of Male Alcoholics»։ Journal of Abnormal Psychology 99 (3): 291–301։ doi:10.1037/0021-843X.99.3.291
- Pihl R. O., Peterson J. B., Lau M. A. (1993)։ «A biosocial model of the alcohol-aggression relationship»։ Journal of Studies on Alcohol, Supplement 11: 128–139։ doi:10.15288/jsas.1993.s11.128
- Stewart S. H., Peterson J. B., Pihl R. O. (1995)։ «Anxiety sensitivity and self-reported alcohol consumption rates in university women»։ Journal of Anxiety Disorders 9 (4): 283–292։ doi:10.1016/0887-6185(95)00009-D
- Peterson J. B., Smith K. W., Carson S. (2002)։ «Openness and extraversion are associated with reduced latent inhibition: replication and commentary»։ Personality and Individual Differences 33 (7): 1137–1147։ doi:10.1016/S0191-8869(02)00004-1
- DeYoung C. G., Peterson J. B., Higgins D. M. (2002)։ «Higher-order factors of the Big Five predict conformity: Are there neuroses of health?»։ Personality and Individual Differences 33 (4): 533–552։ doi:10.1016/S0191-8869(01)00171-4
- Carson S. H., Quilty L. C., Peterson J. B. (2003)։ «Decreased Latent Inhibition Is Associated With Increased Creative Achievement in High-Functioning Individuals.»։ Journal of Personality and Social Psychology 85 (3): 499–506։ doi:10.1037/0022-3514.85.3.499
- DeYoung C. G., Peterson J. B., Higgins D. M. (2005)։ «Sources of openness/intellect: cognitive and neuropsychological correlates of the fifth factor of personality.»։ Journal of Personality 73 (5): 825–858։ doi:10.1111/j.1467-6494.2005.00330.x
- Carson S. H., Quilty L. C., Peterson J. B. (2005)։ «Reliability, Validity, and Factor Structure of the Creative Achievement Questionnaire»։ Creativity Research Journal 17 (1): 37–50։ doi:10.1207/s15326934crj1701_4
- Mar R. A., Oatley K., Hirsh J. B., Paz J. D., Peterson J. B. (2006)։ «Bookworms versus nerds: Exposure to fiction versus non-fiction, divergent associations with social ability, and the simulation of fictional social worlds»։ Journal of Research in Personality 40 (5): 694–712։ doi:10.1016/j.jrp.2005.08.002
- DeYoung C. G., Quilty L. C., Peterson J. B. (2007)։ «Between Facets and Domains: 10 Aspects of the Big Five»։ Journal of Personality and Social Psychology 93 (5): 880–896։ doi:10.1037/0022-3514.93.5.880
- Mar R. A., Oatley K., Peterson J. B. (2009)։ «Exploring the link between reading fiction and empathy: Ruling out individual differences and examining outcomes»։ The European Journal of Communication Research 34 (4): 407–429։ doi:10.1515/COMM.2009.025
- Hirsh J. B., DeYoung C. G., Xu X., Peterson J. B. (2010)։ «Compassionate Liberals and Polite Conservatives: Associations of Agreeableness With Political Ideology and Moral Values»։ Personality and Social Psychology Bulletin 95 (2): 655–664։ doi:10.1177/0146167210366854
- Morisano D., Hirsh J. B., Peterson J. B., Pihl R. O., Shore B. M. (2010)։ «Setting, elaborating, and reflecting on personal goals improves academic performance»։ Journal of Applied Psychology 36 (5): 255–264։ doi:10.1037/a0018478
- Hirsh J. B., Mar R. A., Peterson J. B. (2012)։ «Psychological Entropy: A Framework for Understanding Uncertainty-Related Anxiety»։ Psychological Review 119 (2): 304–320։ doi:10.1037/a0026767
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- https://jordanbpeterson.com Ջորդան Պիտերսոն. պաշտոնական կայք
- Ջորդան Պիտերսոն Թվիթթերում
- Տեսանյութը ՅուԹյուբում
- Self Authoring
- Understand Myself
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 Catalogue of the Library of the Pontifical University of the Holy Cross
- ↑ 2,0 2,1 2,2 https://www.thestar.com/news/insight/2018/03/16/jordan-peterson-is-trying-to-make-sense-of-the-world-including-his-own-strange-journey.html
- ↑ Peterson, Jordan B.
- ↑ Czech National Authority Database
- ↑ Քաղվածելու սխալ՝ Սխալ
<ref>պիտակ՝ResearchGateProfileանվանումով ref-երը տեքստ չեն պարունակում: - ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 Tucker Jason, VandenBeukel Jason (դեկտեմբերի 1, 2016)։ «‘We’re teaching university students lies’ – An interview with Dr Jordan Peterson»։ C2C Journal
- ↑ «Meaning Conference»։ International Network on Personal Meaning։ July 2016։ Արխիվացված է օրիգինալից 2017-06-04-ին։ Վերցված է 2018-01-23
- ↑ McCord Joan (2004)։ Beyond Empiricism: Institutions and Intentions in the Study of Crime։ Transaction Publishers։ էջ 178։ ISBN 978-1-4128-1806-3
- ↑ Ellens J. Harold (2004)։ The Destructive Power of Religion: Models and cases of violence in religion։ Praeger։ էջ 346։ ISBN 978-0-275-97974-4
- ↑ Gregory Erik M., Rutledge Pamela B. (2016)։ Exploring Positive Psychology: The Science of Happiness and Well-Being։ ABC-CLIO։ էջ 154։ ISBN 978-1-61069-940-2
- ↑ 11,0 11,1 Blatchford Christie (հունվարի 19, 2018)։ «Christie Blatchford sits down with "warrior for common sense" Jordan Peterson»։ National Post։ Վերցված է հունվարի 19, 2018
- ↑ 12,0 12,1 Bartlett Tom (հունվարի 17, 2018)։ «What’s So Dangerous About Jordan Peterson?»։ The Chronicle of Higher Education։ Վերցված է հունվարի 19, 2018
- ↑ 13,0 13,1 Lott Tim (հունվարի 21, 2018)։ «Jordan Peterson: ‘The pursuit of happiness is a pointless goal’»։ The Observer։ Վերցված է հունվարի 21, 2018
- ↑ 14,0 14,1 14,2 14,3 McBride Jason (հունվարի 25, 2017)։ «The Pronoun Warrior»։ Toronto Life։ Արխիվացված է օրիգինալից 2019-12-10-ին։ Վերցված է 2018-01-28
- ↑ Peterson Jordan B. (մարտի 23, 2017)։ «I am Dr Jordan B Peterson, U of T Professor, clinical psychologist, author of Maps of Meaning and creator of The SelfAuthoring Suite. Ask me anything!»։ Reddit։ «Bernt. Pronounced Bear-ent. It's Norwegian, after my great grandfather.»
- ↑ Brown Louise (ապրիլի 17, 2007)։ «Schools a soft target for revenge-seekers»։ Toronto Star։ «Jordan Bernt Peterson of the University of Toronto.»
- ↑ 17,0 17,1 17,2 Winsa Patty (հունվարի 15, 2017)։ «He says freedom, they say hate. The pronoun fight is back»։ Toronto Star
- ↑ 18,0 18,1 Krendl Anne C. (ապրիլի 26, 1995)։ «Jordan Peterson: Linking Mythology to Psychology»։ The Harvard Crimson
- ↑ 19,0 19,1 19,2 19,3 Lott Tim (սեպտեմբերի 20, 2017)։ «Jordan Peterson and the transgender wars»։ The Spectator։ Արխիվացված է օրիգինալից 2019-04-21-ին։ Վերցված է նոյեմբերի 11, 2017
- ↑ Քաղվածելու սխալ՝ Սխալ
<ref>պիտակ՝fvpանվանումով ref-երը տեքստ չեն պարունակում: - ↑ Staff writer(s) (օգոստոսի 14, 2016)։ «Biography: Jordan Peterson»։ University of Toronto
- ↑ Peterson Jordan (օգոստոսի 6, 2017)։ «Jordan B Peterson on Twitter»։ «I'm a grandfather. Everyone is fine. Smooth as silk. Good work daughter.»
- ↑ Kovach Steve (օգոստոսի 12, 2017)։ «Silicon Valley's liberal bubble has burst, and the culture war has arrived»։ Business Insider։ Վերցված է նոյեմբերի 11, 2017։ «classic British liberal Jordan B. Peterson»
- ↑ Քաղվածելու սխալ՝ Սխալ
<ref>պիտակ՝Sixsmithանվանումով ref-երը տեքստ չեն պարունակում: - ↑ «Am I Christian? – Timothy Lott and Jordan B Peterson»։ Jordan B Peterson clips։ YouTube։ օգոստոսի 1, 2017։ «Interviewer: Quick question, are you a Christian? Peterson: I suppose the most straight-forward answer to that is yes, although I think it's… it's… let's leave it at "yes".»
| ||||||||||||||||||||
