Հիպատիա

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Հիպատիա
Υπατία
Ծնվել էմոտ 360
Ալեքսանդրիա, Արևելքի թեմ, Արևելքի պրեֆեկտուրա, Հին Հռոմ
Մահացել էմարտ 415
Ալեքսանդրիա, Diocese of Egypt, Արևելքի պրեֆեկտուրա, Բյուզանդական կայսրություն
մարդասպանություն[1]
Քաղաքացիություն Բյուզանդական կայսրություն
ՈւղղությունՆեոպլատոնականություն
Մասնագիտությունմաթեմատիկոս, փիլիսոփա, աստղագետ, գրող և գյուտարար
Գործունեության ոլորտաստղագիտություն, մաթեմատիկա, մեխանիկա և փիլիսոփայություն
Տիրապետում է լեզուներինհին հունարեն
Հայտնի աշակերտներSynesius of Cyrene?
Ազդվել էՊլատոն, Պլոտինոս, Արիստոտել, Թեոն Ալեքսանդրացի, Դիոֆանտ և Պտղոմեոս Կլավդիոս
ՀայրԹեոն Ալեքսանդրացի
 Hypatia Վիքիպահեստում

Հիպատիա (մոտ 360, Ալեքսանդրիա, Արևելքի թեմ, Արևելքի պրեֆեկտուրա, Հին Հռոմ - մարտ 415, Ալեքսանդրիա, Diocese of Egypt, Արևելքի պրեֆեկտուրա, Բյուզանդական կայսրություն[2]), ալեքսանդրացի մաթեմատիկոս[3], աստղագետ[4] և փիլիսոփա-նեոպլատոնական[4]։

Փիլիսոփա Թեոնի դուստրը[5]։

Հիպատիան նաև դասավանդել է Ալեքսանդրիայի գրադարանում։ Նա սովորեցնել է Պլատոնի և Արիստոտելի ստեղծագործությունները[6]։ Լարված հարաբերություններ է ունեցել քաղաքի եպիսկոպոս Կյուրեղ Աղեքսանդրացու հետ, ինչը պատճառ է դարձել մոլեռանդ քրիստոնյաների ամբոխի կողմից Հիպատիայի տանջամահ անելուն[7]։

Հիպատիայի մասին իսպանացի ռեժիսոր Ալեխանդրո Ամենաբարը 2009 թվականին նկարահանել է «Ագորա» ֆիլմը։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. City and School in Late Antique Athens and AlexandriaUC Press, 2006. — P. 197–198.
  2. The Cambridge Dictionary of Philosophy, Երկրորդ հրատարակություն, Cambridge University Press, 1999: "Greek Neoplatonist philosopher who lived and taught in Alexandria."
  3. Mueller, I.; L.S. Grinstein & P.J. Campbell (1987). Women of Mathematics: A Biobibliographic Sourcebook. New York: Greenwood Press.
  4. 4,0 4,1 Toohey, Sue (2003). «The Important Life & Tragic Death of Hypatia». Skyscript.co.uk. Վերցված է 2007 թ․ դեկտեմբերի 9-ին.
  5. Michael Deakin (1997 թ․ օգոստոսի 3). «Ockham's Razor: Hypatia of Alexandria». ABC Radio. Վերցված է 2008 թ․ մայիսի 23-ին.
  6. «Suda online, Upsilon 166». Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ հոկտեմբերի 6-ին. Վերցված է 2011 թ․ հունվարի 7-ին.
  7. «Chronicle 84.87-103». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ հունիսի 4-ին. Վերցված է 2011 թ․ հունվարի 7-ին.
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 6, էջ 415