Թվանճ

Գյուղ
Թվանճ
Վարչական տարածք	Արևմտյան Հայաստան
Վիլայեթ	Էրզրումի վիլայեթԷրզրումի վիլայեթ
Գավառ	Էրզրումի գավառ
Այլ անվանումներ	Դըվանջ, Դվանջ, Թըվանճ, Թվանջ, Թվանջք, Թուանճ, Թուանջք
Պաշտոնական լեզու	Հայերեն, այլ
Ազգային կազմ	Հայեր (մինչև Մեծ եղեռնը), հույներ, թուրքեր
Կրոնական կազմ	Քրիստոնյա (մինչև Մեծ եղեռնը), այլ
Ժամային գոտի	UTC+3
Փոստային ինդեքսներ	25000
Թվանճ (Աշխարհ)

Թվանճ, գյուղ Արևմտյան Հայաստանում, Էրզրումի վիլայեթի Էրզրումի գավառում։ Գտնվում էր Էրզրում քաղաքից 10-12 կմ հյուսիս-արևելք։

Անվան ստուգաբանություն

Ըստ ավանդության մի գյուղացի կարգադրել է գյուղի մոտ բլուր սարքելու համար պարկերով հող բերել։ Բլուրը կանգնեցվում է, սակայն պարկերով բերված հողը քանակից անցնում է և գյուղացիներն ասում են «Թիվն անցավ» և դադարեցնում են աշխատանքը։ Գյուղի անվանումը դրանից հետո մնում է Թիվանց, որն էլ աղավաղվելով դառնում է Թվանճ։

Պատմություն

Գյուղի բնակչության մի մասը գաղթել և բնակություն է հաստատել Ախալքալաքի գավառի Վարևան գյուղում։ 1915 թվականի Մեծ եղեռնի ժամանակ գյուղի հայերը զանգվածաբար կոտորվեցին Կամախի կիրճում։

Բնակչություն

XX դարի սկզբին ուներ 60 տուն հայ, թուրք և հույն բնակիչ։

Պատմամշակութային կառույցներ

Թվանճն ուներ Ս. Ամենափրկիչ հայկական և մեկ այլ հունադավան եկեղեցի։ Մոտակայքում գտնվում է Ս. Գեորգ վանքը։

Կրթություն

Հայերն ուներին երկսեռ վարժարան։

Գրչություն

Միջին դարերում գյուղն եղել է գրչության կենտրոն։ Պահպանվել են այստեղ գրված XVI-XVII դարերի ձեռագրեր։

Տես նաև

• Էրզրումի նահանգի հայաբնակ բնակավայրեր

Աղբյուրներ

• «Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան» (5 հատորով), 1986-2001 թթ., Երևանի Համալսարանի հրատարակչություն
• Արեւմտահայաստանի եւ Արեւմտահայութեան Հարցերու Ուսումնասիրութեան Կեդրոն

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 4, էջ 229)։