Օղնուտ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Գյուղ
Օղնուտ
Վարչական տարածքԱրևմտյան Հայաստան
ՎիլայեթԷրզրումի վիլայեթ
ԳավառակՔղիի գավառակ
Պաշտոնական լեզուՀայերեն
Ազգային կազմՀայեր (մինչև Մեծ եղեռնը)
Կրոնական կազմՔրիստոնյա (մինչև Մեծ եղեռնը)
Ժամային գոտիUTC+3
##Օղնուտ (Աշխարհ)
Red pog.png

Օղնուտ, գյուղ և բերդ Արևմտյան Հայաստանում, Էրզրումի վիլայեթի Քղիի գավառակում[1] կամ Բիթլիսի վիլայեթի Գենջի գավառակում: Գտնվում էր Քղի գյուղաքաղաքից 45 կմ արևելք, Արածանիի աջակողմյան Գյունեկ վտակի ձախ ափին: Հանդիսանում էր գյուղախմբի կենտրոն:

Անվանումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գյուղն ունեցել է հետևյալ անվանումները. Ելնուտ, Եղանց բերդ, Եղնուտ, Խնիթ, Ողին, Ողական, Ողնա բերդ, Ողնո բերդ, Ողնու բերդ, Ողնուտ, Ողնուտի բերդ, Ուլնտուտին, Ուղնուտի բերդ, Օգնոտ, Օգնուտ, Օղնուդ, Օղնութ:

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գյուղի մասին առաջին անգամ հիշատակել է Հովհան Մամիկոնյանը (VIII դար) «Պատմութիւն Տարօնոյ» գրքում: Այնտեղ այն հիշատակված է եղել Ողնա, Ողնո, Ողկան, Աւղնու (Օղնու), Եղանց, Ուղնար տարբերակներով: Բերդը և գյուղը նույնացնում են Ղազար Փարպեցու (V դար) հիշատակած Ողին կամ Շտեա գյուղին, որին, ըստ պատմիչի, մոտ էր Արշամունիքի Երեզ ավանը: Այսպիսով, գյուղը տեղակայված է եղել Տուրուբերան աշխարհի Հաշտյանք և Արշամունք գավառների սամնագլխին:

1056 թվականին Երեզին տիրող Իվանեն՝ Լիպարիտ զորավարի որդին, փորձում է գրավել Եղանց (Օղնուտ) բերդը, բայց բայց բյուզանդացիների կողմից կալանավորվում և նետվում է այդ գյուղի բանտը: 1600 թվականի Վանի երեկրաշարժի հետ կապված գյուղի մասին հիշատակել է Առաքել Դավրիծեցին (XVII դար):

Հայ բնակչությունը բռնությամբ տեղահանվել է 1915 թվականի Մեծ եղեռնի ժամանակ։ Նրանց մեծ մասը զոհվել է աքսորի ճանապարհին։

Բնակչություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1880-ական թվականներին ուներ 32, իսկ XX դարի սկզբին՝ 40 տուն հայ և 10 տուն քուրդ բնակիչ:

Տնտեսություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բնակչության հիմնական զբաղմունքը անասնախահությունն ու երկրագործությունն էր:

Պատմամշակութային կառույցներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Օղնուտն ուներ Ս. Գևորգ անունով եկեղեցի, որը կառուցված էր 591 թվականին:

Կրթություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1880-ական թվականներից գյուղում գործում էր դպրոց[2]:

Աղբյուրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. «Կարինի նահանգի Կարինի գավառ»։ Վերցված է 2015 ապրիլի 14 
  2. «Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան», հտ 5, էջ 476-477