Վրացա

Վրացա
Բնակավայր
	Վրացա
	բուլղար․՝ Враца
	Զինանշան
	Կոորդինատներ: 43°12′0″ հս․ լ. 23°33′0″ ավ. ե. / 43.20000° հս․. լ. 23.55000° ավ. ե.
Երկիր	Բուլղարիա
Մակերես	212±0 կմ²
ԲԾՄ	344±1 մետր
Բնակչություն	60 877 մարդ (մարտի 15, 2015)
Ժամային գոտի	UTC+2 և UTC+03:00
Հեռախոսային կոդ	092
Փոստային ինդեքսներ	3000
Պաշտոնական կայք	vratza.com
	Վրացա Վիքիպահեստում

Վրացա (բուլղար․՝ Враца), քաղաք Բուլղարիայի հյուսիս-արևմուտքում` Ստարա Պլանինա լեռնազանգվածի մոտ: Վրաչայի մարզի վարչական կենտրոնն է:

Գտնվում է մայրաքաղաք Սոֆիայից 112 կմ հեռավորության վրա: Քաղաքի նշանաբանն է «Վրացա քաղաք` հին և երիտասարդ»:

Բովանդակություն

1 Պատմություն
2 Բնակչություն
- 2.1 Բնակչության քանակ
- 2.2 Բնակչության կազմ
3 Տեսարժան վայրեր
- 3.1 Պատմության քաղաքային թանգարան
- 3.2 Բնություն
4 Կլիմա
5 Քաղաքական իրավիճակ
6 Քույր քաղաքներ
7 Նշանավոր անձինք
8 Պատկերասրահ
9 Ծանոթագրություններ
10 Տես նաև
11 Արտաքին հղումներ

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Թրակիական շրջանի գտածոներ

Ավանդաբար ընդունված է համարել, որ քաղաքը միջնադարում հիմնադրել են թրակիացիները: Այն սկզբնական շրջանում եղել է ընդամենը ամրոց` շրջապատված աշտարակներով:

1794-1797 թվականներին քաղաքի եպիսկոպոսը եղել է Սոֆրոն Վրացացին: 1876 թվականին քաղաքից 18 կմ հեռավորության վրա թուրքական զորքերի դեմ կռվի ժամանակ մահացել է բուլղար բանաստեղծ, հեղափոխական գործիչ Խրիստո Բոտևը:

1877 թվականին` Պլևենի պաշարումից հետո, Նիկոլայ Լեոնովի գլխավորությամբ հյուսիսարևմտյան Բուլղարիա է ուղարկվում հեծելագունդ, որը բաղկացած էր լեյբ-դրագուններից և լեյբ-ուլաններից: 1877 թվականի նոյեմբերի 8-ին`կարճ հրաձգությունից հետո, քաղաքն ազատագրվում է: Մի քանի օր անց դրագունյան ոչ մեծ հեծելազոր և երկու ջոկատներ են ուղարկվում Օրխանիե: Ռավնա տեղանքում ջոկատն ընկնում է շրջափակման մեջ, իսկ երեք պրապորշչիկները` Միխայիլ Դանիլևսկին, Նիկոլայ Վելինսկին և Դիմիտրի Մազիմովը, մահանում են: Հեծյալները ստիպված հանձնում են զենքերը, որպեսզի դուրս բերեն զոհված ընկերների դիակները:

Պրապորշչիկները հանդիսավոր հուղարկավորվում են եկեղեցու բակում: Դա առանձնահատուկ պատիվ էր, քանի որ եկեղեցու բակում կարող էին թաղվել միայն հոգևոր և աշխարհիկ այն մարդիկ, ովքեր բացառիկ ծառայություններ էին մատուցել:

Ներկայումս, ի նշանավորումն Բուլղարիայի ազատագրման, բազմաթիվ փողոցներ, հրապարակներ, տարբեր հաստատություններ կրում են Նիկոլայ Ավագի, բանակի հրամանատար իշխան Վլադիմիր Չերկասկու, գեներալներ Գուրկոյի և Սկոբելևի, Վրացայի ազատագրողներ Նիկոլայ Լեոնովի և Միխայիլ Լուկաշովի, ռուս Ալեքսանդր II արքայի անունները:

Բնակչություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բնակչության քանակ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1990-91 թվականներին քաղաքի բնակչությունը կազմել է 85.000 մարդ^[1]: 2011 թվականի տվյալներով այն 60.692 բնակիչ ունի^[2]:

Տարի	Բնակչություն
1985	74 712
1992	75 518
2000	72 710
2005	64 244
2010	61 011

Բնակչության կազմ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2011 թվականիտվյալներով քաղաքի բնակչության կազմն ունի հետևյալ պատկերը.

Բուլղարացիներ - 53,275 (97.3%)
Գնչուներ - 1,045 (1.9%)
Թուրքեր - 54 (0.1%)
Այլ ազգություններ - 185 (0.3%)
Անորոշ - 216 (0.4%)
- Գրանցում չունեցող - 5.937 (9.8%)
Ընդամենը - 60.692

Տեսարժան վայրեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մեժչիևի աշտարակը

Քաղաքի կենտրոնում տեղադրված է Խրիստո Բոտևի արձանը: Այնտեղ են գտնվում նաև Կուրպաշովի և Մեժչիևի պաշտպանական աշտարակները:

Բուլղարական ազգային վերածնունդն են խորհրդանշում Խաջիտոշևների, Իվան Զամբինի,Նիկոլա Վոեվոդայի Գրիգորի Նայդենովի, Վրաչանսկու տները և Հարության եկեղեցին (ХVІІІ դար):

Քաղաքում գործում է գեղարվեստական պատկերասրահ:

Կալե բարձունքին գտնվում է Խրիստո Բոտևի անվան` 1926-1931 թվականներին կառուցված տունը և Ազատության ավետաբերի արձանը: Որոշ հեռավորության վրա կա կոթող, որի վրա գրված են Վրացան ազատագրողների անունները^[3]:

Պատմության քաղաքային թանգարան[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պատմության քաղաքային թանգարան

Առանձնահատուկ հետաքրքրություն են ներկայացնում թանգարանում ցուցադրված թրակիական գտածոները և տեղի ոսկերչական դպրոցի կողմից ստեղծված ցուցանմուշները:

Թանգարանում երկայացված են նաև Խրիստո Բոտևին վերաբերող տեղեկատվություն և ցուցանմուշներ:

Բնություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Քաղաքը գտնվում է լեռների ստորոտին. որոշ տեղերում ժայռերն ուղղակի կախված են տների վրա: Քաղաքի միջով հոսում է Լևա գետը:

Քաղաքից 16 կմ հեռու գտնվում է Բուլղարիայում ամենից շատ այցելություններ ունեցող քարանձաներից մեկը` Լեդենիկան:

Քաղաքի համայնապատկեր

Կլիմա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վրացայի կլիման չափավոր ցամաքային է:

Վրացայի կլիմայական տվյալները
Ամիս	հունվ	փետ	մարտ	ապր	մայ	հուն	հուլ	օգոս	սեպ	հոկ	նոյ	դեկ	Տարի
Միջին բարձր °C (°F)	3.2 (37.8)	5.8 (42.4)	11.0 (51.8)	17.5 (63.5)	23.1 (73.6)	26.8 (80.2)	29.5 (85.1)	29.7 (85.5)	25.3 (77.5)	18.4 (65.1)	11.6 (52.9)	5.3 (41.5)	17.3 (63.1)
Միջին օրական °C (°F)	−0.6 (30.9)	1.6 (34.9)	6.4 (43.5)	12.5 (54.5)	18.1 (64.6)	21.8 (71.2)	24.1 (75.4)	24.1 (75.4)	20.0 (68)	13.5 (56.3)	7.9 (46.2)	1.8 (35.2)	12.6 (54.7)
Միջին ցածր °C (°F)	−4.3 (24.3)	−2.7 (27.1)	1.8 (35.2)	7.5 (45.5)	12.1 (53.8)	15.8 (60.4)	17.7 (63.9)	17.5 (63.5)	13.6 (56.5)	8.5 (47.3)	3.7 (38.7)	−1.4 (29.5)	7.5 (45.5)
Տեղումներ մմ (դյույմ)	48 (1.89)	41 (1.61)	52 (2.05)	71 (2.8)	112 (4.41)	106 (4.17)	78 (3.07)	61 (2.4)	59 (2.32)	65 (2.56)	62 (2.44)	54 (2.13)	809 (31.85)
աղբյուր: Stringmeteo.org

Քաղաքական իրավիճակ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վրացա քաղաքի քաղաքապետը Նիկոլայ Իվանովն է:

Քույր քաղաքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վրացայի քույր քաղաքներն են^[4].

Նշանավոր անձինք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Անաստաս Յովանովիչ (1817—1899) - սերբ լուսանկարիչ
Միտո Օրոզով (1859—1923) - բուլղարացի ձեռնարկատեր, քաղաքական գործիչ
Անդրեյ Նիկոլով (1878—1959) - քանդակագործ, ստեղծել է Բուլղարիայի արվեստի գործիչների դիմանկարներ:
Դիմիտր Սավով (1887—1951) - բուլղարացի ձեռնարկատեր, քաղաքական գործիչ