Վիլյամ Պրեսկոտ

Վիլյամ Պրեսկոտ
Ծնվել է	մայիսի 4, 1796[…]; Սեյլեմ, Մասաչուսեթս, ԱՄՆ
Մահացել է	հունվարի 28, 1859 (62 տարեկան); Բոստոն, ԱՄՆ; բնական մահով
Գերեզման	Մաունթ Օբերն գերեզմանատուն
Քաղաքացիություն	ԱՄՆ
Մասնագիտություն	պատմաբան, գրող և իրավաբան
Գործունեության ոլորտ	պատմություն
Անդամակցություն	Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա, Պրուսիայի գիտությունների ակադեմիա, Phi Beta Kappa և Ամերիկայի հնավաճառության միություն
Ալմա մատեր	Հարվարդի համալսարան և Հարվարդի քոլեջ
Տիրապետում է լեզուներին	անգլերեն
Պարգևներ	Ամերիկայի արվեստների և գիտությունների ակադեմիայի անդամ
Երեխա(ներ)	Elizabeth Lawrence?
Հայր	William Prescott, Jr.?
Մայր	Catherine Greene Prescott?
	Ստորագրություն;
	William Hickling Prescott Վիքիպահեստում

Վիլյամ Հիքլինգ Պրեսկոտ (անգլ.՝ William Hickling Prescott, մայիսի 4, 1796(1796-05-04)^[1]^[2]^[3]^[…], Սեյլեմ, Մասաչուսեթս, ԱՄՆ^[4] - հունվարի 28, 1859(1859-01-28)^[1]^[5]^[6], Բոստոն, ԱՄՆ^[4]), ամերիկացի պատմաբան, Իսպանիայի պատմության XV-XVI դդ. աշխատությունների հեղինակ։

Կյանք և գործունեություն

Ընտանիք

Վիլյամ Պրեսկոտը ծնվել է Սեյլեմում, ծնողների՝ Վիլյամ Պրեսկոտ Կրտսերի (սենատոր) և Քեթրին Գրին Հիքլինգի առաջնեկն է։ Վիլյամից բացի՝ ծնողներն ունեցել են ևս վեց երեխա, որոնցից չորսը մահացել են մանուկ հասակում։ Վիլյամի պապը՝ Վիլյամ Պրեսկոտը (1726-1795), ԱՄՆ անկախության համար մղված պատերազմի հերոսներից է։ Ղեկավարել է Բանկեր-Հիլլի ապստամբությունը և այստեղ էլ կրթություն է ստացել եպիսկոպոսական Սուրբ Երրորդություն եկեղեցու վանահայր դոկտոր Ջոն Գարդների մոտ։

Կրթություն

1811 թվականի օգոստոսին Վիլյամն ընդունվել է Հարվարդի քոլեջի իրավաբանական ֆակուլտետի երկրորդ կուրս։ Դժբախտ պատահարի արդյունքում կորցրել է մեկ աչքի տեսողությունը, ինչն ամբողջ կյանքում հետապնդել է նրան։ Ծանրաբեռնված աշխատանքը հանգեցրել է տեսողության իսպառ կորստի։ Պրեսկոտն ստիպված է եղել օգտվել ընթերցողների ծառայությունից, իսկ իր գրքերը գրել է հատուկ շրջանակով տողացույցի միջոցով. միաժամանակ նա զարգացրել է գերմարդկային ընդունակություններ՝ կարողանալով տեքստից անգիր հիշել և վերարտադրել ավելի քան 60 էջ։ 1814 թվականին ավարտել է համալսարանը, ինչից հետո 1816-1817 թվականներին ճամփորդել է Եվրոպայում, եղել է Անգլիայում, Ֆրանսիայում, Իտալիայում։

1820 թվականին Պրեսկոտն ամուսնացել է Սյուզեն Էյմորիի հետ, նրանք ունեցել են չորս երեխա։ Ամուսնությունից հետո որոշել է նվիրվել գրականությանը։

Ստեղծագործություն

Առաջին հոդվածներ

1821 թվականին Պրեսկոտը North American Review պարբերականում հրապարակել է լորդ Բայրոնի նամակների համառոտ ակնարկը, որը հասցեագրված էր Հռոմի պապին։ Սկզբում Վիլյամը ցանկացել է նվիրվել իտալական գրականությանը, սակայն, Ջորջ Թիքնորի (անգլ.՝ George Ticknor) հետ ընկերության շնորհիվ սկսել է ուսումնասիրել Իսպանիայի և Լատինական Ամերիկայի պատմությունը։ Ավելի ուշ Թիքնորը դարձել է Պրեսկոտի կենսագիրը և գրել է Վիլյամ «Պրեսկոտի կյանքը» (անգլ.՝ The life of William Hikcling Prescott ) գիրքը, որը հրատարակվել է Բոստոնում, 1864 թվական և վերահրատարակվել է 1875 թվականին։

Պատմական աշխատություններ։ Վախճան

1837 թվականին լույս է տեսել «Ֆերդինանդի և Իզաբելլայի պատմությունը» (անգլ.՝ History of Ferdinand and Isabella)՝ Պրեսկոտի տասնամյա աշխատանքի արդյունքը։ Դրանից հետո նա հայտնի է դարձել որպես պատմաբան և ճանաչման է արժանացել ընթերցողների կողմից։ 1843 թվականին լույս է տեսել «Մեքսիկայի նվաճման պատմությունը» (գրվել է իսպանացի պատմաբան Պասկալ դե Գայանգոսա Արսեի աջակցությամբ) և 1847 թվականին՝ «Պերուի նվաճման պատմությունը»։ Նրա վերջին աշխատությունը՝ «Ֆիլիպ II-ի պատմությունը», մնացել է անավարտ (հատոր I և II 1855 թվական, հատոր III 1858 թվական)։ 1858 թվականին Պրեսկոտը կաթվածահար է եղել, իսկ մեկ տարի անց պատահած երկրորդ կաթվածը դարձել է նրա մահվան պատճառը։

1859 թվականին լույս են տեսել նրա՝ դեռևս անտիպ կենսագրական նյութերը և նամակագրությունը։

1870-1874 թվականներին Ջ. Կիրկի (J. F. Kirk) խմբագրությամբ 16 հատորով լույս է տեսել Վիլյամ Պրեսկոտի երկերի լիակատար ժողովածուն։ Հետագայում ժողովածուն լրամշակել է Ու. Մունրոն (W. H. Munro) և 1904 թվականին լույս է տեսել 22 հատորով, վերահրատարակվել՝ 1968 թվականին։ Պրեսկոտի Նամակաները ժողովել է Ռոջեր Ուոլքոթը (Roger Wolcott) (1925 թվական), իսկ Գեղարվեստական գրառումները՝ Հարվի Գարդիները (C. Harvey Gardiner) (1961 թվական)։

Նրա գրքերը թարգմանվել են բազմաթիվ լեզուներով և XIX դարում մեծ ճանաչում են վայելել։

Գիտական ժառանգություն

Պրեսկոտը XIX դարի պոզիտիվ պատմագրության դասական ներկայացուցիչ է։ Նա ձգտել է ստեղծել պատմաէպիկական աշխատություններ։ Պրեսկոտը գիտական շրջանառության մեջ է դրել իսպանական արխիվի մինչ այդ անհայտ փաստաթղթեր։ Նրա ճանաչման գործում մեծ դերակատարում է ունեցել կուրության փաստը։ Պրեսկոտի աշխատությունները ոգևորել են ամերիկացի երկաթուղային մագնատ Էդվարդ Այերին (1841-1927)։ Նա սկսել է հավաքել հնդկական մշակույթի և գրականության մեծ հավաքածու, որոնցում կային գաղութային շրջանին վերաբերող բացառիկ ձեռագրեր, որոնք համալրել են Չիկագոյի Նյուբերրիի գրադարանի և Չիկագոյի բնական պատմության թանգարանի հիմնական հավաքածուները։

Հարգանքի տուրք

Ի պատիվ պատմաբանի՝ Արիզոնա նահանգում Պրեսկոտի անունով քաղաք է անվանակոչվել։
Բոստոնում է գտնվում Պրեսկոտի տուն-թանգարանը (նա ապրել է այդ տանը 1845-1859 թվականներին), որն ընդգրկվել է ԱՄՆ ազգային պատմական հուշարձանների ցանկում^[10]։
Արեկիպայում (Պերու), ի պատիվ Պրեսկոտի, անվանակոչվել է անգլոիսպանական քոլեջ^[11]։

Ուշագրավ փաստ

Հարվարդի համալսարանում սովորելու տարիներին Պրեսկոտը վարձակալել էր այն բնակարանը, որը ժամանակին վարձակալել էր ավագ Պրեսկոտը։ Տարիներ անց Պրեսկոտի որդին վարձակալել է նույն սենյակը^[12]։

Աշխատություններ

The History of the Reign of Ferdinand and Isabella the Catholic
Spain’s Conquest of the Moors, 1840
History of the Conquest of Mexico, գուտենբերգի նախագիծ
Biographical and Critical Miscellanies (1845).
History of the Conquest of Peru (1847).
History of the Reign of Philip II (1855-58) — անավարտ
The Correspondence of William Hickling Prescott (1833—1847). Ed. by Roger Wolcott. Massachusetts Historical Society, 1925.
The Literary Memoranda of William Hickling Prescott. 2 vols. Ed. by C. Harvey Gardiner. Oklahoma, 1961.
The Papers of William Hickling Prescott. Ed. by C. Harvey Gardiner. Illinois, 1964.

Սկզբնաղբյուրներ

Gardiner, Clinton Harvey (1969), William Hickling Prescott, a Biography. Introd. por Allan Nevis, Austin:Texas University Press. ISBN 0-292-70005-9
The life of Edward E. Ayer. — Chicago, IL, 1929.
Necrology of Alumni of Harvard College, 1851-52 to 1862-63. — Boston, MA: J. Wilson and Son, 1864.
Papers discussing the comparative merits of Prescott’s and Wilson’s histories, pro. and con.: As laid before the Massachusetts Historical Society. — Boston: s.n., 1861.
A New History of the Conquest of Mexico: In which Las Casas' denunciations of the popular historians of that war are fully vindicated. — Philadelphia, PA: James Challen & Son, 1859.
Cortés and his Companions: Critical essay on the documentary sources of Mexican history // Narrative and Critical History of America, Vol. 2 / Justin Winsor, (ed.). — unabridged facsimile of edn. published 1866 [Boston:Houghton, Mifflin & Co.]. — Boston, MA: Adamant Media Corporation, 2006. — С. 397—430. — (Elibron Classics series). — ISBN 0-543-98914-3

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^2,0 ^2,1 Jacobs W. R. Encyclopædia Britannica
↑ ^3,0 ^3,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 ^4,5 Прескотт Уильям Хиклинг // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 Encyclopædia Britannica Inc. — 1768.
↑ ^6,0 ^6,1 ^6,2 Կերպարվեստի արխիվ
↑ Find A Grave — 1996.
↑ CONOR.Sl
↑ ^9,0 ^9,1 ^9,2 Geni(բազմ․) — 2006.
↑ William Hickling Prescott House Արխիվացված 2009-02-01 Wayback Machine
↑ «Prescott Daily News — Home». Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ հունվարի 10-ին. Վերցված է 2009 թ․ սեպտեմբերի 5-ին.
↑ Sullivan, Wilson. New England Men of Letters. New York: The Macmillan Company, 1972. P. 156. ISBN 0-02-788680-8

Արտաքին հղումներ

Պրեսկոտի տուն-թանգարան
1844 թվականի գրախոսություն «Մեքսիկայի նվաճման պա'տմության» վերաբերյալ Վիքիդարանում
Վիլյամ Պրեսկոտ Դեկտեմբեր 20, 2008
familysearch.org Դեկտեմբեր 20, 2008
Johnson, Rossiter, and John Howard Brown. The Twentieth Century Biographical Dictionary of Notable Americans. Boston: Biographical Society, 1904. googlebooks Retrieved August 26, 2009
Դևիդ Լևին Ռոմանտիկ արվեստի պատմություն։ Բանքրոֆթ, Պրեսկոտ, Մոթլի և Պարկման
Կենսագրություն 1911 թվականի Հանրագիտարանում
Կոլումբիայի հանրագիտարանի հոդված
Վիլյամ Պրեսկոտի գործերը Գուտենբերգ նախագծում
Կենսագրությունը Անգլիական գրականության կենսագրական համառոտ հանրագիտարանում
History of the Conquest of Mexico, with a Preliminary View of Ancient Mexican Civilization, and the Life of the Conqueror, Hernando Cortes, by William H. Prescott, full-text online reproduction by Electronic Text Center, University of Virginia Library

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Վիլյամ Պրեսկոտ» հոդվածին։

[_9f6d162bee70e7d1-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_e1016cabe29a67aa-2] 2,0 ^2,1 Jacobs W. R. Encyclopædia Britannica

[_8c8f256a867ab5cc-3] 3,0 ^3,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)

[_a7c0dcaa97b121a7-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 ^4,5 Прескотт Уильям Хиклинг // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.

[_3a64114b88829c55-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 Encyclopædia Britannica Inc. — 1768.

[_815f275d14c5baf9-6] 6,0 ^6,1 ^6,2 Կերպարվեստի արխիվ

[_e96fcc0cbecc3eba-7] Find A Grave — 1996.

[_4fea52043dbe2819-8] CONOR.Sl

[_db6742e4b204b140-9] 9,0 ^9,1 ^9,2 Geni(բազմ․) — 2006.

[10] William Hickling Prescott House Արխիվացված 2009-02-01 Wayback Machine

[11] «Prescott Daily News — Home». Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ հունվարի 10-ին. Վերցված է 2009 թ․ սեպտեմբերի 5-ին.

[12] Sullivan, Wilson. New England Men of Letters. New York: The Macmillan Company, 1972. P. 156. ISBN 0-02-788680-8

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]