«Մասնակից:Ani Hosyan/Ավազարկղ1»–ի խմբագրումների տարբերություն
No edit summary |
|||
Տող 1. | Տող 1. | ||
{{Իսլամ}} |
|||
'''Մահմեդական''' ({{lang-ar|مسلم}} [''մուսլիմ''], կանացի ձև {{lang-ar2|مسلمة}} [''մուսլիմա(տ)'']) |
'''Մահմեդական''' ({{lang-ar|مسلم}} [''մուսլիմ''], կանացի ձև {{lang-ar2|مسلمة}} [''մուսլիմա(տ)'']), [[իսլամ]]ի հետևորդ: |
||
Մահմեդականների սուրբ գիրքը [[Ղուրան|Ղուրանն]] է: Համաձայն իսլամի՝ Ղուրանը [[Գաբրիել հրեշտակապետ|Գաբրիել]] հրեշտակի միջոցով մարգարե [[Մուհամեդ]]ին փոխանցված Աստծո խոսքն է: Մահմեդականները հետևում են Ղուրանին, ինչպես նաև Մուհամեդի ուսմունքին ու պրակտիկային՝ գրված ավանդական [[հադիս]]ներ հավաքածուում ([[սուննա]])<ref>{{cite book|title=The Qurʼan and Sayings of Prophet Muhammad: Selections Annotated & Explained|url=https://books.google.com/books?id=vzx8HlsGnTcC&pg=PR21|accessdate=31 August 2013|year=2007|publisher=SkyLight Paths Publishing|isbn=978-1-59473-222-5|pages=21–}}</ref>: |
Մահմեդականների սուրբ գիրքը [[Ղուրան|Ղուրանն]] է: Համաձայն իսլամի՝ Ղուրանը [[Գաբրիել հրեշտակապետ|Գաբրիել]] հրեշտակի միջոցով մարգարե [[Մուհամեդ]]ին փոխանցված Աստծո խոսքն է: Մահմեդականները հետևում են Ղուրանին, ինչպես նաև Մուհամեդի ուսմունքին ու պրակտիկային՝ գրված ավանդական [[հադիս]]ներ հավաքածուում ([[սուննա]])<ref>{{cite book|title=The Qurʼan and Sayings of Prophet Muhammad: Selections Annotated & Explained|url=https://books.google.com/books?id=vzx8HlsGnTcC&pg=PR21|accessdate=31 August 2013|year=2007|publisher=SkyLight Paths Publishing|isbn=978-1-59473-222-5|pages=21–}}</ref>: |
||
Տող 11. | Տող 12. | ||
== Մահմեդականի պարտականություններ == |
== Մահմեդականի պարտականություններ == |
||
[[Պատկեր:Prayer in Cairo 1865.jpg|thumb|ձախից|Մահմեդականներն աղոթում են [[Կահիրե]]ում, նկարիչ՝ [[Ժան Լեոն Ժերոմ]] ([[1865]])]] |
|||
Մարդը համարվում է մահմեդական, եթե նա ընդունում է Միաստվածության բանաձևը ([[Շահադ]]). «Ես վկայում եմ, որ չկա Աստված, բացի Ալլահից, ինչպես նաև ես վկայում եմ, որ Մուհամմեդը հանդիսանում է Ալլահի պատվիրակը»: Մահմեդականների կրոնական պրակտիկան բաղկացած է [[Իսլամի հիմնասյուներ|Իսլամի հինգ հիմնասյուներից]]: Շահադից բացի, իսլամի հիմնասյուներ են հադիսանում. ամենօրյա հնգակի աղոտքները ([[նամազ]]), պահքը [[Ռամադան (ամիս)|ռամադանի]] ժամանակ ([[Սաում]]), ողորմությունը ([[զաքաթ]]) և ուխտագնացությունը [[Մեքքա]] ([[հաջ]])<ref name="WSU">{{cite web |url=http://www.wsu.edu/~dee/GLOSSARY/5PILLARS.HTM |title=arkan ad-din the five pillars of religion |publisher=[[Washington State University]] |location=United States |first=Richard |last=Hooker |date=July 14, 1999|accessdate=2010-11-17 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20101203124633/http://www.wsu.edu/~dee/GLOSSARY/5PILLARS.HTM <!--Added by H3llBot--> |archivedate=2010-12-03}}</ref><ref name="CIA">{{Cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2122.html |title=Religions |accessdate=2010-08-25 |work=[[The World Factbook]] |publisher=[[Central Intelligence Agency]] |location=United States |year=2010}}</ref>: |
Մարդը համարվում է մահմեդական, եթե նա ընդունում է Միաստվածության բանաձևը ([[Շահադ]]). «Ես վկայում եմ, որ չկա Աստված, բացի Ալլահից, ինչպես նաև ես վկայում եմ, որ Մուհամմեդը հանդիսանում է Ալլահի պատվիրակը»: Մահմեդականների կրոնական պրակտիկան բաղկացած է [[Իսլամի հիմնասյուներ|Իսլամի հինգ հիմնասյուներից]]: Շահադից բացի, իսլամի հիմնասյուներ են հադիսանում. ամենօրյա հնգակի աղոտքները ([[նամազ]]), պահքը [[Ռամադան (ամիս)|ռամադանի]] ժամանակ ([[Սաում]]), ողորմությունը ([[զաքաթ]]) և ուխտագնացությունը [[Մեքքա]] ([[հաջ]])<ref name="WSU">{{cite web |url=http://www.wsu.edu/~dee/GLOSSARY/5PILLARS.HTM |title=arkan ad-din the five pillars of religion |publisher=[[Washington State University]] |location=United States |first=Richard |last=Hooker |date=July 14, 1999|accessdate=2010-11-17 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20101203124633/http://www.wsu.edu/~dee/GLOSSARY/5PILLARS.HTM <!--Added by H3llBot--> |archivedate=2010-12-03}}</ref><ref name="CIA">{{Cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2122.html |title=Religions |accessdate=2010-08-25 |work=[[The World Factbook]] |publisher=[[Central Intelligence Agency]] |location=United States |year=2010}}</ref>: |
||
[[Պատկեր:Men praying at Babur Gardens in 2010.jpg|thumb|ձախից|Աֆղան մահմեդականներն աղոթում են Բագի Բաբուրում, Քաբուլ]] |
|||
Բացի իսլամի հիմնասյուներից, գոյություն ունեն նաև հավատքի վեց հիմնասյուները, որոնցից գոնե մեկի չըճանաչումը դարձնում է մահմեդականի հավատը անիրական, անվավեր: Դրանց է վերաբերվում. |
Բացի իսլամի հիմնասյուներից, գոյություն ունեն նաև հավատքի վեց հիմնասյուները, որոնցից գոնե մեկի չըճանաչումը դարձնում է մահմեդականի հավատը անիրական, անվավեր: Դրանց է վերաբերվում. |
||
* Հավատքը առ Ալլահ |
* Հավատքը առ Ալլահ |
||
Տող 25. | Տող 28. | ||
== Տարածում == |
== Տարածում == |
||
{{ |
{{Հիմնական հոդված|Իսլամը երկրներով}} |
||
[[Պատկեր:Islam percent population in each nation World Map Muslim data by Pew Research.svg|thumb|աջից=1.5|Աշխարհի մահմեդականների բնակչությունը տոկոսներով (ըստ Պյու հետազոտական կենտրոնի)]] |
|||
[[Պատկեր:Muslim population map 2009.png|thumb|աջից|<small>Մահմեդականների բնակչության քարտեզն ըստ բացարձակ թվաքանակի (Պյու հետազոտական կենտրոն, 2009)</small>]] |
|||
Մահմեդականների թիվը ամբողջ աշխարհում հաշվվում է մոտ 1,7 մլրդ մարդ:<ref>{{нп3|Մահդի, Մուհսին|Muhsin S. Mahdi||Muhsin Mahdi}}, [[Շիմմել, Աննեմարի|Annemarie Schimmel]], {{նպ3|Մալիկ, Ֆազուր Ռահման|Fazlur Rahman||Fazlur Rahman Malik}} ''[https://www.britannica.com/topic/Islam Islam].'' // [[Encyclopædia Britannica]]</ref>: Իսկամը հանդիսանում է տարածմամբ երկրորդը և, որոշ ԶԼՄների տեղեկություններով, ամենաարագ ծավալվող կրոնը աշխարհում<ref name="FP">{{cite web|url=http://www.foreignpolicy.com/story/cms.php?story_id=3835 |title=The List: The World's Fastest-Growing Religions |publisher=[[Foreign Policy]] |date=May 14, 2007 |accessdate=2010-05-16}}</ref><ref name="Islam-Today"> |
Մահմեդականների թիվը ամբողջ աշխարհում հաշվվում է մոտ 1,7 մլրդ մարդ:<ref>{{нп3|Մահդի, Մուհսին|Muhsin S. Mahdi||Muhsin Mahdi}}, [[Շիմմել, Աննեմարի|Annemarie Schimmel]], {{նպ3|Մալիկ, Ֆազուր Ռահման|Fazlur Rahman||Fazlur Rahman Malik}} ''[https://www.britannica.com/topic/Islam Islam].'' // [[Encyclopædia Britannica]]</ref>: Իսկամը հանդիսանում է տարածմամբ երկրորդը և, որոշ ԶԼՄների տեղեկություններով, ամենաարագ ծավալվող կրոնը աշխարհում<ref name="FP">{{cite web|url=http://www.foreignpolicy.com/story/cms.php?story_id=3835 |title=The List: The World's Fastest-Growing Religions |publisher=[[Foreign Policy]] |date=May 14, 2007 |accessdate=2010-05-16}}</ref><ref name="Islam-Today"> |
||
* {{cite web|url=https://www.pbs.org/empires/islam/faithtoday.html |title=Islam Today |work=[[Islam: Empire of Faith]] (2000)|quote=''Islam, followed by more than a billion people today, is the world's fastest growing religion and will soon be the world's largest...'' |publisher=[[Public Broadcasting Service|PBS]]|accessdate=2010-08-25}} |
* {{cite web|url=https://www.pbs.org/empires/islam/faithtoday.html |title=Islam Today |work=[[Islam: Empire of Faith]] (2000)|quote=''Islam, followed by more than a billion people today, is the world's fastest growing religion and will soon be the world's largest...'' |publisher=[[Public Broadcasting Service|PBS]]|accessdate=2010-08-25}} |
11:29, 23 Օգոստոսի 2019-ի տարբերակ
Մահմեդական (արաբ․՝ مسلم [մուսլիմ], կանացի ձև مسلمة [մուսլիմա(տ)]), իսլամի հետևորդ:
Մահմեդականների սուրբ գիրքը Ղուրանն է: Համաձայն իսլամի՝ Ղուրանը Գաբրիել հրեշտակի միջոցով մարգարե Մուհամեդին փոխանցված Աստծո խոսքն է: Մահմեդականները հետևում են Ղուրանին, ինչպես նաև Մուհամեդի ուսմունքին ու պրակտիկային՝ գրված ավանդական հադիսներ հավաքածուում (սուննա)[1]:
Մահմեդականները հավատում են, որ Աստված (Ալլահ) հավերժ է, անհասանելի և համընկերներ թաուհիդ չունի: Նրանք նաև կարծում են՝ Ալլահը աննման է, ինքնաբավ, չի ծնում և չի ծնվել: Մահմեդականները հավատում են, որ իսլամը հանդիսանում է Աբրահամյան կրոնների վերջին փուլը, որ փոխանցվել է այնպիսի մարգարեների միջոցով, ինչպիսիք են Նոյը, Աբրահամը, Մովսես մարգարեն, Հիսուսը[2]: Համաձայն իսլամի բոլոր նախկին Սուրբ գրքերը և Անկեղծությունները մասամբ փոփոխված են եղել (թահրիֆ)[3], և Ղուրանը հանդիսանում է Աստծո վերջնական և անփոփոխ անկեղծությունը[4]: Մահմեդականները Մուհամմեդին ընդունում են որպես իսլամի վերջին մարգարե, որից հետո այլ մարգարեներ չեն կարող լինել («Մարգարեների կնիք»):
Ստուգաբանություն
Մուսլիմ արաբական բառը նշանակում է «նա, ով ենթարկվում է (Ալլահին)» կամ «նա, ով հանձնվում է (Ալլահին)» նմանեցված իսլամ բառի հետ - «հաշտեցում», «ընդունում»:
Մահմեդականի պարտականություններ
Մարդը համարվում է մահմեդական, եթե նա ընդունում է Միաստվածության բանաձևը (Շահադ). «Ես վկայում եմ, որ չկա Աստված, բացի Ալլահից, ինչպես նաև ես վկայում եմ, որ Մուհամմեդը հանդիսանում է Ալլահի պատվիրակը»: Մահմեդականների կրոնական պրակտիկան բաղկացած է Իսլամի հինգ հիմնասյուներից: Շահադից բացի, իսլամի հիմնասյուներ են հադիսանում. ամենօրյա հնգակի աղոտքները (նամազ), պահքը ռամադանի ժամանակ (Սաում), ողորմությունը (զաքաթ) և ուխտագնացությունը Մեքքա (հաջ)[5][6]:
Բացի իսլամի հիմնասյուներից, գոյություն ունեն նաև հավատքի վեց հիմնասյուները, որոնցից գոնե մեկի չըճանաչումը դարձնում է մահմեդականի հավատը անիրական, անվավեր: Դրանց է վերաբերվում.
- Հավատքը առ Ալլահ
- Հավատքը դեպի հրեշտակները
- Հավատքը դեպի Սուրբ գրքի
- Հավատքը դեպի մարգարեները (նաբի) և պատվիրակները (ռասուլ)
- Հավատքը դեպի Դատաստանի օրը
- Հավատքը դեպի ճակատագրի նախորոշումը (քադար), նրան, որ յուրաքանչյուր լավը և վատը կատարվում է Ալլահի կամքով[7].
Մահմեդականները Մուհամմեդի մարգարեական առաքելություից առաջ
Ղուրանային մարգարեներն ու սուրհանդակները, ինչպես նաև նրանց հետևորդներն անվանվում են մահմեդականներ: Այդպես սուրա Ալ Իմրանի 52-րդ այաթում Հիսուսի մարգարեի առաքյալները նրան ասում են. «Մենք Ալլահի օգնականներն ենք: Մենք հավատում ենք Ալլահին: Եղի՛ր այն բանի վկան, որ մենք մահմեդական ենք հանդիսանում[8]: Մինչև Ղուրանի բացահայտումը մահմեդականները պարտավոր էին հետևել Թորային, Սաղմոսարանին և Ավետարանին, ուղարկված մարգարե Մովսեսին, Դավուդին և Հիսուսին համապատասխանաբար:
Տարածում
Մահմեդականների թիվը ամբողջ աշխարհում հաշվվում է մոտ 1,7 մլրդ մարդ:[9]: Իսկամը հանդիսանում է տարածմամբ երկրորդը և, որոշ ԶԼՄների տեղեկություններով, ամենաարագ ծավալվող կրոնը աշխարհում[10][11]:
Բոլոր մահմեդականների իննսուն տոկոսը իրեն համարում է սուննի[12]. Տարածմամբ երկրորդ իսլամական հոսանքը հանդիսանում է շիան (10 տոկոս)[13]:
Մահմեդականների թվաքանակով ամենամեծ երկիրը Ինդոնեզիան է, որտեղ բնակվում է աշխարհի բոլոր մահմեդականների 12,7 տոկոսը, հաջորդը գալիս է Պակիստանը (11,0 տոկոս), Բանգլադեշը (9,2 տոկոս), Եգիպտոսը (4,9 տոկոս)[14]: Մահմեդականները նաև նշանակալի փոքրամասնություն են կազմում այնպիսի երկրներում, ինչպիսիք են Հնդկաստանը, Չինաստանը, Ռուսաստանը, Եթովպիան և այլն:
Примечания
- ↑ The Qurʼan and Sayings of Prophet Muhammad: Selections Annotated & Explained. SkyLight Paths Publishing. 2007. էջեր 21–. ISBN 978-1-59473-222-5. Վերցված է 31 August 2013-ին.
- ↑ Ե. Ա. Ֆրոլովա Արաբա-մահմեդական փիլիսոփայության պատմություն: Միջին դարեր և նոր ժամանակներ: — М. 2006. С. 7.
- ↑
- F. Buhl. «Muhammad». Encyclopaedia of Islam Online.
{{cite encyclopedia}}
: Unknown parameter|coauthors=
ignored (|author=
suggested) (օգնություն) - Hava Lazarus-Yafeh. «Tahrif». Encyclopaedia of Islam Online.
- F. Buhl. «Muhammad». Encyclopaedia of Islam Online.
- ↑ Submission.org, Quran: The Final Testament, Authorized English Version with Arabic Text, Revised Edition IV,ISBN 0-9729209-2-7, p. x.
- ↑ Hooker, Richard (July 14, 1999). «arkan ad-din the five pillars of religion». United States: Washington State University. Արխիվացված է օրիգինալից 2010-12-03-ին. Վերցված է 2010-11-17-ին.
- ↑ «Religions». The World Factbook. United States: Central Intelligence Agency. 2010. Վերցված է 2010-08-25-ին.
- ↑ «Столпы веры (имана)». www.islam.ru. Վերցված է 2014-08-09-ին.
- ↑ Կաղապար:Ղուրան/Հղում
- ↑ Կաղապար:Нп3, Annemarie Schimmel, Կաղապար:Նպ3 Islam. // Encyclopædia Britannica
- ↑ «The List: The World's Fastest-Growing Religions». Foreign Policy. May 14, 2007. Վերցված է 2010-05-16-ին.
- ↑
- «Islam Today». Islam: Empire of Faith (2000). PBS. Վերցված է 2010-08-25-ին. «Islam, followed by more than a billion people today, is the world's fastest growing religion and will soon be the world's largest...»
- «Understanding Islam». Susan Headden. U.S. News & World Report. April 7, 2008. Վերցված է 2010-08-25-ին.
- «Major Religions of the World Ranked by Number of Adherents». Adherents.com. Վերցված է 2007-07-03-ին.
- ↑ Islamic Beliefs, Practices, and Cultures. Marshall Cavendish. 2010. էջ 352. ISBN 0-7614-7926-0. Վերցված է December 19, 2011-ին. «A common compromise figure ranks Sunnis at 90 percent.»
{{cite book}}
: Cite has empty unknown parameter:|coauthors=
(օգնություն) - ↑ «Shīʿite». Encyclopædia Britannica Online. Վերցված է 2010-08-25-ին. «Shīʿites have come to account for roughly one-tenth of the Muslim population worldwide.»
- ↑ «Number of Muslim by country». nationmaster.com. Վերցված է 2007-05-30-ին.
Ссылки
- «Understanding Islam». Susan Headden. 7 April 2008. Վերցված է 25 August 2010-ին.
- «Major Religions of the World Ranked by Number of Adherents». Adherents. Վերցված է 3 July 2007-ին.