Նևայի սահմանագլուխ (հուշահամալիր)

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
«Նևայի սահմանագլուխ» հուշահամալիր
«Նևայի սահմանագլուխ» հուշահամալիրը
Քարտեզ
Քարտեզ
Տեսակպատերազմի հուշահամալիր և պատմության հուշարձան
Ստեղծում1944
Երկիր Ռուսաստան
ԲնակավայրOtradnoye?
Շինության ձևՀուշահամալիր
Մասն էՓառքի կանաչ գոտի
Ներկա վիճակԿանգուն
 Nevsky porog Վիքիպահեստում

«Նևայի սահմանագլուխ» հուշահամալիր (ռուս.՝ Мемориал «Невский порог»), հուշահամալիր «Փառքի կանաչ գոտի» համալիրի կազմի մեջ։ Գտնվում է Ռուսաստանի Դաշնության Լենինգրադի մարզի Օտրադնոյե քաղաքում՝ Լենինգրադի շրջափակումը ճեղքելու համար մղված մարտերի տեղում։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1942 թվականի օգոստոսին գերմանական զորքերի հրամանատարությունը պլանավորել էր սկսել Լենինգրադի գրոհը[1]։

Օգոստոսի 19-ին 268-րդ հրաձգային դիվիզիայի մարտիկները գնդապետ Սեմյոն Դոնսկովի հրամանատարությամբ հզոր հրետանային պատրաստությունից և ռմբակոծությունից հետո գրոհեցին հակառակորդի դիրքերը Տոսնո գետի արևելյան ափին։ Միաժամանակ դեսանտը գրավեց երկաթուղային և խճուղային կամուրջները և զբաղեցրեց փոքր պլացդարմ ափին, որը ստացավ «Իվանովյան փոքրիկ հրապարակ» անվանումը[1]։

Նկարագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«Նևայի սահմանագլուխ» հուշահամալիր. ստելան
Եղբայրական գերեզմանի կոթողը

1944 թվականին մարտերի մասնակից Վ. Ա. Պետրովի նախագծով Տոսնո գետի ափին տեղադրվեց համեստ կոթող նրա համագնդեցիների հիշատակին։ 1960-ական թվականներին, երբ լենինգրադցիները ստեղծում էին «Փառքի կանաչ գոտին», Ձերժինսկու շրջանի աշխատավորները կառուցեցին «Իվանովյան փոքրիկ հրապարակի» պաշտպաններին նվիրված «Նևայի սահմանագլուխ» հուշարձանը[1]։

Զառիվայր բլրի գագաթին կառուցված է բետոնե սալիկներով պատված հարթակ, որի վրա գտնվում է 23-մետրանոց հորիզոնական ստելա, որը պառկած է երեք լայնակի դրված բլոկների վրա։ Ստելայի վրա արված հիշատակային մակագրությամբ թվարկվում են այն զորամասերն ու զորամիավորումները, որոնք մարտնչել են այս սահմանագծին 1941-1944 թվականներին։ Յուրաքանչյուր բլոկի բարձրությունը 1,8 մետր է։ Դրանք տեղադրվել են մեկը մյուսի նկատմամբ տեղաշարժված և ունեն տարբեր երկարություններ։ Հուշարձանի կողքին գետնի մեջ տնկված են կոճղապատնեշներ, որոնցից մեկի վրա կա հետևյալ մակագրությունը. «Ճամփորդ, հաղորդի՛ր Լենինգրադին՝ թշնամին չի անցել»[1]։

Հուշարձանի ճարտարապետներն են Վ. Ա. Պետրովը, Ֆ. Կ. Ռոմանովսկին, քանդակագործն է Ա. Գ. Դյոման[1]։

Հուշարձանի մոտ կառուցվել է մատուռ, որի նախագծի հեղինակն է ճարտարապետ Ս. Գ. Ստրուկովը։ Մատուռն ամրագրված է Հովհանի տաճարին[1]։

Տոսնոյի գետաբերանի մոտ գտնվող եղբայրական գերեզմանի վրա տեղադրված է կոթող[1]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 ««Невский порог» и обелиск на Ивановском пятачке».

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Гусаров А. Ю. Памятники воинской славы Петербурга. — СПб.: Паритет, 2010. — 400 с. — ISBN 978-5-93437-363-5.