Նաոխրեբ
Գյուղ | |||
---|---|---|---|
Նաոխրեբ վրաց.՝ ნაოხრები | |||
վրաց.՝ ნაოხრები | |||
Երկիր | Վրաստան | ||
Մարզ | Սամցխե-Ջավախք | ||
Շրջան | Ախալցխայի | ||
Համայնք | Ախալցխայի շրջան | ||
Հիմնադրված է | 1830 թ. | ||
ԲԾՄ | 1300 մ | ||
Պաշտոնական լեզու | վրացերեն | ||
Խոսվող լեզուներ | Վրացերեն (որպես պետական) Հայերեն (որպես մայրենի) | ||
Բնակչություն | 488[1] մարդ (2014) | ||
Ազգային կազմ | Հայեր 99,6 % | ||
Կրոնական կազմ | Հայ կաթողիկե եկեղեցի | ||
Ժամային գոտի | UTC+4 | ||
| |||
Նաոխրեբ կամ Նորխեբ (Մորխեբ, վրաց.՝ ნაოხრები), հայաբնակ գյուղ Վրաստանի Սամցխե-Ջավախք մարզի Ախալցխայի շրջանում՝ Ախալցխա քաղաքից 11 կմ դեպի հարավ-արևմուտք, փոքր-ինչ թեք արևմտահայաց սարահարթին, ծովի մակերևույթից 1130-1240 մ բարձրության վրա[2]։
Բնակչություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Գյուղի բնակիչները հայեր են, որոնց նախնիները, ըստ որոշ տեղեկությունների, տեղափոխվել են Կարինի գավառի Արծաթի, Կամպիր, Ղարակեպակ և Հինձք գյուղերից[2][3][4][5][6][7][8][9]։
Նաև հայտնի է, թե որ ազգատոհմի նախնիները որ բնակավայրից են տեղափոխվել Նաոխրեբ։ Պապոյենք կամպիրցիներ են, Փիլոսենք, Ղազարենք և Մելքոնենք` արծաթցիներ, Ղևենենք` ղարակեպակցիներ, իսկ Նազարեթենք և Փաշենք` հինձքցիներ[2][9]։
Գյուղի բնակիչները հիմնականում զբաղվում են հացահատիկային բույսերի և կարտոֆիլի մշակությամբ, այգեգործությամբ, ինչպես նաև անասնապահությամբ։ Գյուղի մոտակայքում արդյունահանվում է գորշ ածուխ։
Եկեղեցական կյանք
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Գյուղի հավատավոր բնակչությունը հիմնականում Հայ Կաթողիկե եկեղեցու հետևորդներ են[2]։
Հայտնի է, որ գյուղի առաջին քահանան եղել է տեր Սահակ Ղազարյանը, ում շիրմաքարը գտնվում է եկեղեցու արևելյան կողմում[10][11]։ 1991 թվականին քահանայագործելիս է եղել Սարգիս Մելքոնյանը, ում շիրմաքարը նույնպես գտնվում է եկեղեցու արևելյան կողմում[10][12]։ 1915 թվականին գյուղի եկեղեցու քահանա է նշանակվել Բագրատ Տեր-Սիմոնյանցը, ով այդ պաշտոնում հիշվում է նաև 1916 թվականին[10][13][14]։ 1936 թվականին հիշատակվում է Սարգիս քահանան, ում շիրմաքարը գտնվում է եկեղեցու արևելյան կողմում[10]։ 1965 թվականին հիշվում է տիրացու Պետրոս Մուրադյանը[10]։ 1994 թվականի մարտից մինչև 2003 թվականը գյուղի բնակչության հոգևոր կարիքները սպասարկում էր Էմմանուել վարդապետ Տապպաղյանը, ով պատարագ էր մատուցում նաև Աբաթխև, Ղուլալիս, Ծինուբան և Սուխլիս գյուղերում[10]։ 2008 թվականից գյուղի քահանան է տեր Պողոս Գրիգորյանը, ով հովվում է նաև Աբաթխև, Ծինուբան և Ղուլալիս գյուղերին[15]։
Գյուղում գործում է Սուրբ Փրկիչ հայ կաթողիկե եկեղեցին (կառուցված` 1860 թ.) և նորակառույց Սուրբ Մարիամ Աստվածածին մատուռը։
Պատմական հուշարձաններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Նաոխրեբը հարուստ է պատմական հուշարձաններով, այդ թվում եկեղեցի, հին գերեզմանոցներ և այլն[2]։
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ «მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014». საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური. ნოემბერი 2014. Վերցված է 7 ნოემბერი, 2016-ին.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Սամվել Կարապետյան (2008). Ախալցխա (Սամցխե Ջավախք) (PDF). Երևան: Հայկական ճարտարապետությունն ուսումնասիրող հասարակական կազմակերպություն. էջ 243. ISBN 978-99941-875-0-8. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2021 թ․ փետրվարի 28-ին. Վերցված է 2017 թ․ ապրիլի 26-ին.
{{cite book}}
: More than one of|accessdate=
and|access-date=
specified (օգնություն); More than one of|archivedate=
and|archive-date=
specified (օգնություն); More than one of|archiveurl=
and|archive-url=
specified (օգնություն) - ↑ Յ. Քօսեան (1902). «Հանդէս Ամսօրեայ». Ախալցխա. էջ 83.
{{cite book}}
: CS1 սպաս․ location missing publisher (link) - ↑ Սամվել Կարապետյան (2008). Ախալցխա (Սամցխե Ջավախք) (PDF). Երևան: Հայկական ճարտարապետությունն ուսումնասիրող հասարակական կազմակերպություն. էջ 201. ISBN 978-99941-875-0-8. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2021 թ․ փետրվարի 28-ին. Վերցված է 2017 թ․ ապրիլի 26-ին.
{{cite book}}
: More than one of|accessdate=
and|access-date=
specified (օգնություն); More than one of|archivedate=
and|archive-date=
specified (օգնություն); More than one of|archiveurl=
and|archive-url=
specified (օգնություն) - ↑ Սամվել Կարապետյան (2008). Ախալցխա (Սամցխե Ջավախք) (PDF). Երևան: Հայկական ճարտարապետությունն ուսումնասիրող հասարակական կազմակերպություն. էջ 202. ISBN 978-99941-875-0-8. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2021 թ․ փետրվարի 28-ին. Վերցված է 2017 թ․ ապրիլի 26-ին.
{{cite book}}
: More than one of|accessdate=
and|access-date=
specified (օգնություն); More than one of|archivedate=
and|archive-date=
specified (օգնություն); More than one of|archiveurl=
and|archive-url=
specified (օգնություն) - ↑ Սամվել Կարապետյան (2008). Ախալցխա (Սամցխե Ջավախք) (PDF). Երևան: Հայկական ճարտարապետությունն ուսումնասիրող հասարակական կազմակերպություն. էջ 212. ISBN 978-99941-875-0-8. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2021 թ․ փետրվարի 28-ին. Վերցված է 2017 թ․ ապրիլի 26-ին.
{{cite book}}
: More than one of|accessdate=
and|access-date=
specified (օգնություն); More than one of|archivedate=
and|archive-date=
specified (օգնություն); More than one of|archiveurl=
and|archive-url=
specified (օգնություն) - ↑ Յ. Քօսեան (1926). Բարձր Հայք, հատոր Բ. Վիեննա. էջ 100.
{{cite book}}
: CS1 սպաս․ location missing publisher (link) - ↑ Պ. Յակոբեան (1993). Հրաւէր ողջմտութեան. Ս. Էջմիածին. էջ 131.
{{cite book}}
: CS1 սպաս․ location missing publisher (link) - ↑ 9,0 9,1 Հ. Հակոբյան (2002). Ախալցխա. Էրզրումյան գաղթից մինչև մեր օրերը. Երևան. էջ 150.
{{cite book}}
: CS1 սպաս․ location missing publisher (link) - ↑ 10,0 10,1 10,2 10,3 10,4 10,5 Սամվել Կարապետյան (2008). Ախալցխա (Սամցխե Ջավախք) (PDF). Երևան: Հայկական ճարտարապետությունն ուսումնասիրող հասարակական կազմակերպություն. էջ 247. ISBN 978-99941-875-0-8. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2021 թ․ փետրվարի 28-ին. Վերցված է 2017 թ․ ապրիլի 26-ին.
{{cite book}}
: More than one of|accessdate=
and|access-date=
specified (օգնություն); More than one of|archivedate=
and|archive-date=
specified (օգնություն); More than one of|archiveurl=
and|archive-url=
specified (օգնություն) - ↑ Հ. Հակոբյան (2002). Ախալցխա. Էրզրումյան գաղթից մինչև մեր օրերը. Երևան. էջ 152.
{{cite book}}
: CS1 սպաս․ location missing publisher (link) - ↑ Յ. Քօսեան (1992թ.-ի մարտ). Հանդէս Ամսօրեայ. Ախալցխա. էջ 83.
- ↑ Ա. Դավթյան (1997). Հայկական և հայախառը բնակավայրերը Վրաստանում. Երևան. էջ 180.
{{cite book}}
: CS1 սպաս․ location missing publisher (link) - ↑ Օրացոյց եւ պատկեր տօնից. Թիֆլիս. 1916. էջ 79.
{{cite book}}
: CS1 սպաս․ location missing publisher (link) - ↑ Սամվել Կարապետյան (2008). Ախալցխա (Սամցխե Ջավախք) (PDF). Երևան: Հայկական ճարտարապետությունն ուսումնասիրող հասարակական կազմակերպություն. էջ 248. ISBN 978-99941-875-0-8. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2021 թ․ փետրվարի 28-ին. Վերցված է 2017 թ․ ապրիլի 26-ին.
{{cite book}}
: More than one of|accessdate=
and|access-date=
specified (օգնություն); More than one of|archivedate=
and|archive-date=
specified (օգնություն); More than one of|archiveurl=
and|archive-url=
specified (օգնություն)
|
|
|