Միքայել Մազմանյան

Անվան այլ կիրառումների համար տես՝ Մազմանյան (այլ կիրառումներ)

Միքայել Մազմանյան
Ծնվել է	նոյեմբերի 9 (21), 1899
Ծննդավայր	Թիֆլիս, Ռուսական կայսրություն
Մահացել է	հոկտեմբերի 29, 1971(1971-10-29) (71 տարեկանում)
Վախճանի վայր	Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ
Ազգություն	հայ
Կրթություն	Ներսիսեան դպրոց և Վխուտեին
Պարգևներ	«Պատվո նշան» շքանշան, Հայկական ԽՍՀ արվեստի վաստակավոր գործիչ և Աշխատանքային Կարմիր դրոշի շքանշան

Միքայել Դավթի Մազմանյան (նոյեմբերի 9 (21), 1899, Թիֆլիս, Ռուսական կայսրություն - հոկտեմբերի 29, 1971(1971-10-29), Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ), ճարտարապետ, ՀԽՍՀ արվեստի վաստակավոր գործիչ (1959 թ.), ՀԽՍՀ վաստակավոր ճարտարապետ (1968 թ.)։

Կենսագրություն

1918 թվականին ավարտել է Թիֆլիսի Ներսիսյան դպրոցը։ 1921 թվականին ընդունվել է Մոսկվայի Վխուտեմասը, ավարտել Վխուտեինը (1929 թ.)։ 1916 թվականին Անիում Նիկողայոս Մառի ցուցումներով պատճենահանել է Տիգրան Հոնենցի եկեղեցու որմնանկարները։ Մասնակցել է Հայ արվեստագետների միության Թիֆլիսում կազմակերպված առաջին (1917 թ.) և երկրորդ (1919 թ.) ցուցահանդեսներին։

Միքայել Մազմանյանի հուշատախտակը Երևանի Իսահակյան փողոցի 38-րդ շենքի պատին

Ստեղծագործական աշխատանք

Կարո Հալաբյանի հետ 1924 թվականին Երևանում ձևավորել է բեմադրություններ (Լունաչարսկու «Կարմիր դիմակ», Դերենիկ Դեմիրճյանի «Քաջ Նազար» պիեսների ներկայացումները Հայաստանի Առաջին պետթատրոնում), կատարել թարգմանություններ (Պլեխանովի «Գեղարվեստը և հասարակական կյանքը», և այլն)։ 1929-1932 թթ.՝ Մոսկվայում ՎՕՊՐԱ-ի, Երևանում՝ ՕՊՐԱ-ի հիմնադիր անդամներից։ 1930-1935 թթ. եղել է Երևանի շինարարական ինստիտուտի առաջին տնօրենը, 1932-1937 թթ., միաժամանակ՝ «Գիպրոգոր» նախագծային բյուրոյի ճարտարապետական արվեստանոցի ղեկավար (Գևորգ Քոչարի հետ), 1954 թվականից՝ Երքաղխորհրդի գործկոմի, 1958-1970 թթ.՝ Երևաննախագիծ ինստիտուտի ճարտարապետական հատակագծային արվեստանոցների ղեկավար, 1957-1971 թթ.՝ Ս. Էջմիածնի Մայր աթոռի ճարտարաշինարարական հանձնաժողովի նախագահ։ Կազմել է բարդ ռելիեֆի վրա տեղադրված Կապանի (1930 թ., նաև Բանավանի կառուցապատումը), Նորավանի, Սիսիանի, Տաթևի, Շինուհայրի, Վանաձորի (1934-1937 թթ.), Ալավերդիի (1929-1930 թթ. և Գյումրիի (1932-1937 թթ.) գլխավոր հատակագծերը։

Միքայել Մազմանյանի նախագծերով (համահեղինակների հետ) Երևանում կառուցվել են՝

• Կառուցողների ակումբը (1928-1929 թթ., այժմ՝ Ռուսական թատրոն և Ֆիզկուլտուրայի կոմիտե)
• Պետապի տունը (1930 թ.)
• Երջրէկի բնակելի («Շախմատաձև») տունը (1930-1932 թթ.)
• Կենտրոնական հանրախանութը (1936-1937 թթ.)
• Գրապալատի համալիրը (1935-1940 թթ., շինարարությունն ավարտվել է 1960 թվականին)
• Աջափնյակ բնակելի թաղամասը (1955-1965 թթ.)

1939 թվականին պարտադրված տեղափոխվել է ԽՍՀՄ ծայրագույն հյուսիս, որտեղ մինչև 1954 թվականը Գևորգ Քոչարի հետ նախագծել ու ստեղծել է բևեռային առաջին քաղաքների՝ Նորիլսկի և Դուդինկայի գլխավոր հատակագծերը։

Միքայել Մազմանյանի գլխավորությամբ մշակվել են Երևանի տարբեր թաղամասերի (1955-1969 թթ.), Կենտրոնի մանրամասն հատակագծման (1967-1968 թթ.) նախագծերը, 1 միլիոն բնակչի համար գլխավոր հատակագիծը (1971 թ.)։

Պատկերասրահ

• 

  «Սասունցի Դավիթ» արձան Երևանում (ճարտարապետ՝ Մ. Մազմանյան, քանդակագործ՝ Երվանդ Քոչար)

• 

  Մանկական աշխարհ հանրախանութ

• 

  Գրքի պալատի շենք