Միքայել Թավրիզյան

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Միքայել Թավրիզյան
Միքայել Թավրիզյան.jpg
Հիմնական տվյալներ
Ծնվել էմայիսի 27 (հունիսի 9), 1907
Բաքու, Ռուսական կայսրություն[1]
ԵրկիրFlag of the Soviet Union.svg ԽՍՀՄ
Մահացել էհոկտեմբերի 17, 1957(1957-10-17)[1] (50 տարեկան)
Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ[1]
Մասնագիտությունդիրիժոր և քաղաքական գործիչ
Գործիքներալտ
ԱշխատավայրԱլեքսանդր Սպենդիարյանի անվան օպերայի և բալետի ազգային ակադեմիական թատրոն
ԿրթությունԲաքվի երաժշտական ակադեմիա (1926) և Սանկտ Պետերբուրգի կոնսերվատորիա (1934)
Պարգևներ
Լենինի շքանշան, Աշխատանքային Կարմիր դրոշի շքանշան, «Պատվո նշան» շքանշան,
, ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստ, ՀԽՍՀ ժողովրդական արտիստ, Ստալինյան մրցանակ և Հայկական ԽՍՀ արվեստի վաստակավոր գործիչ

Միքայել Արսենի Թավրիզյան (մայիսի 27 (հունիսի 9), 1907, Բաքու, Ռուսական կայսրություն[1] - հոկտեմբերի 17, 1957(1957-10-17)[1], Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ[1]), հայ դիրիժոր, ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստ (1956)։ ԽՍՀՄ պետական մրցանակակիր (1946, 1951)։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1923-1926 թվականներին սովորել է Բաքվի կոնսերվատորիայում, 1932 թվականին ավարտել Լենինգրադի կոնսերվատորիայի ալտի, 1934 թվականին՝ դիրիժորական բաժինները։ 1935 թվականից եղել է Երևանի օպերայի և բալետի թատրոնի դիրիժոր, 1938 թվականից՝ գլխավոր դիրիժոր, 1946 թվականից՝ գեղարվեստական ղեկավար։

Միքայել Թավրիզյանի հուշատախտակը Երևանում

Ղեկավարել է Միխայիլ Գլինկայի «Իվան Սուսանին», Նիկոլայ Ռիմսկի-Կորսակովի «Թագավորի հարսնացուն», Պյոտր Չայկովսկու «Պիկովայա դամա», «Իոլանտա», Ջուզեպպե Վերդիի «Տրավիատա», «Ռիգոլետտո», «Աիդա», «Օթելլո», Մեյերբերի «Հուգենոտներ» և այլն, իրականացրել, Արմեն Տիգրանյանի «Անուշ», «Դավիթ Բեկ», Տիգրան Չուխաճյանի «Արշակ Բ», Հարո Ստեփանյանի «Լուսաբացին», Արտեմի Այվազյանի «Թափառնիկոս», Անդրեյ Բաբաևի «Արծվաբերդ» օպերաների առաջին բեմադրությունները։

1948 թվականին հանդես է եկել Մոսկվայի Մեծ թատրոնում («Ռիգոլետտո», «Իոլանտա»)։

Թավրիզյանի կատարմանը բնորոշ էին ռոմանտիկական ոգեշնչվածությունը, մեղեդիական ճկունությունը և ռիթմի սուր զգացողությունը։ Հանդես է եկել նաև որպես սիմֆոնիկ դիրիժոր։ ԽՍՀՄ (1954-1958), ՀԽՍՀ (1947-1955) Գերագույն խորհրդի պատգամավոր։

Թավրիզյանի անունով կոչվել է երաժշտական դպրոց Երևանում[2]։

Թավրիզյանի անունով կա նաև փողոց Երևանի Արաբկիր վարչական շրջանում։

Մրցանակներ, պարգևներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Ստալինյան մրցանակ
  • Լենինի շքանշան
  • ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստ
  • Հայկական ԽՍՀ արվեստի վաստակավոր գործիչ
  • ՀԽՍՀ ժողովրդական արտիստ
  • Աշխատանքային Կարմիր դրոշի շքանշան
  • «Պատվո նշան» շքանշան

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Հ. Խանջյան, Միքայել Թավրիզյան, Երևան, 1957։

Աղբյուրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 1,8 Тавризиан Михаил Арсеньевич // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
  2. Ով ով է. Կենսագրական հանրագիտարան. Հայեր, հատոր 1, Երևան, 2005, էջ 423-424։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 4, էջ 144 CC BY-SA icon 80x15.png