Մարսել Պրուստ
Մարսել Պրուստ ֆր.՝ Marcel Proust | |
|---|---|
 | |
| Ծննդյան անուն | Վալենտին Լուի-Ժորժ-Էժեն-Մարսել Պրուստ |
| Ծնվել է | հուլիսի 10, 1871[1][2][3][4][5][6][7][8][9][10][11][12] |
| Ծննդավայր | Փարիզ[13] |
| Վախճանվել է | նոյեմբերի 18, 1922[14][13][1][3][4][5][6][8][9][10][11] (51 տարեկանում) |
| Վախճանի վայր | Փարիզ[13] |
| Մասնագիտություն | վիպասան, ակնարկագիր, քննադատ |
| Լեզու | ֆրանսերեն |
| Ազգություն | ֆրանսիացի |
| Քաղաքացիություն |  Ֆրանսիա |
| Կրթություն | Փարիզի քաղաքական հետազոտությունների ինստիտուտ |
| Ժանրեր | novel sequence?, էսսե և pastiche? |
| Գրական շարժումներ | մոդեռնիզմ |
| Ուշագրավ աշխատանքներ | Within a Budding Grove?, Կորսված ժամանակի փնտրտուքներում և Jean Santeuil? |
| Պարգևներ | Գոնկուրյան մրցանակ[15] և Պատվո լեգեոնի շքանշանի ասպետ[16] |
Ներշնչվել է
| |
Ներշնչել է
| |
 | |
| Մարսել Պրուստ Վիքիքաղվածքում | |
| Marcel Proust Վիքիպահեստում | |
Վալանտըն Լուի Ժորժ Ըյոժեն Մարսել Պրուստ (ֆր.՝ Valentin Louis Georges Eugène Marcel Proust, հուլիսի 10, 1871[1][2][3][4][5][6][7][8][9][10][11][12], Փարիզ[13] - նոյեմբերի 18, 1922[14][13][1][3][4][5][6][8][9][10][11], Փարիզ[13]), ֆրանսիացի նշանավոր վիպասան, ակնարկագիր և քննադատ, մոդեռնիզմի ներկայացուցիչ։ Պրուստի հիմնական երկը «Կորսված ժամանակի փնտրտուքներում» (ֆր.՝ À la recherche du temps perdu) 7 վեպից բաղկացած վիպաշարն է (հատորներ 1-16, 1913-1927, վերջին 6 հատորները հրատարակվել են հետմահու), որը համարվում է 20-րդ դարի համաշխարհային գրականության ամենակարևոր ստեղծագործություններից մեկը։
1907 թվականին սկսում է գրել իր մեծ ստեղծագործությունը՝ «Կորուսյալ ժամանակը փնտրելիս», որի յոթ գլուխները հրատարակվում են 1913 և 1927 թվականներին, այսինքն՝ իր մահից հետո: Երկրորդ մասը՝ «Ծաղկյալ երիտասարդ աղջիկների ստվերում», շահում է Գոնկուղ մրցանակ 1919 թվականին: Մարսել Պրուստը մահանում է 1922 թվականի նոյեմբերի 18-ին՝ բրոնխիտից: Հուղարկավորել են Փարիզի Պեր Լաշեզ գերեզմանատանը:
Պրուստի վիպական աշխատանքը ժամանակի և հիշողության մասին խորհրդածություններ են, ինչպես նաև արվեստի գործառույթների, որը պետք է իր սեփական աշխարհներն առաջարկի, բայց նաև այդ աշխատանքը սիրո և նախանձի մասին մտորումներ են գոյության դատարկության զգացողությամբ, որը գունավորում է պրուստյան գորշ տեսիլքը, ուր համասեռամոլությունը կարևոր տեղ է զբաղեցնում: «Կորուսյալ ժամանակը փնտրելիս»-ը նմանապես մարդկային մեծ կատակերգություն է ավելի քան երկուհարյուր դերասանի մասնակցությամբ:
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ընտանիք և մանկություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Մարսել Պրուստը ծնվել է Փարիզում՝ 16-րդ շրջանի Օտոյ թաղամասում, իր մայրական կողմի պապիկի տանը, որը հետագայում քանդել են նոր բնակելի շենքեր կառուցելու նպատակով:
Մայրը՝ Ժան Կլեմանս Վայլը (ծնվել է 1849 թ. Փարիզում և մահացել 1905 թ.), ալզասյան և լորենյան հրեաներից էր և բիրժայի գործակալ: Հայրը՝ բժիշկ Ադրիան Պրուստը (ծնվել է Իլիերում՝ 1834 թ. և մահացել Փարիզում՝ 1903 թ.), Իլիերի բարգավաճ առևտրականներից էր: Մարսելը նաև ուներ ավագ եղբայր՝ Ռոբերտը (ծնվ. 1873 թ. և մահացել է 1935 թ.), ով վիրաբույժ էր: Մարսելի հովանավորն էր նմուշահավաք (կոլեկցիոներ) Իյոժեն Մյուտիաքսը:
Մարսելի փխրուն առողջությունը հետևանք էր իր մայրիկի հղիության ժամանակ կրած զրկանքների: Առողջական թերություններով ծնված երեխային փրկում է իր բժիշկ հայրը, որը ծննդաբերության օրը վիրավորվել էր մի ցուցարարի արձակած կրակից: Ծնողները վախենում էին, որ նորածինը չի ապրի, սակայն ծնողական խնամքի շնորհիվ Մարսելը փրկվում է մահից: Տարվա եղանակներից գարունը շատ վատ էր ազդում նրա առողջության վրա ու նույնիսկ մի անգամ, երբ նա 9 տարեկան էր, շնչահեղձ է լինում ծաղիկների ծաղկափոշու հարուցած ասթմային նոպայի պատճառով:
Կաթոլիկ հոր և հրեա մոր զավակը մկրտվում է Փարիզի Սեն-Լուի-դ՛Անտըն եկեղեցում: Իր ստեղծագործություններում նա իրեն «հավատացյալ» չի համարում: Քանի որ այդ ժամանակ հակասեմականությունը վառ էր արտահայտված, նրան քննադատում են այլ հայտնի հակասեմիստ գրողներ:
Երիտասարդության տարիներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Տարրական դասարանում սովորել է Ժակ Բիզեի՝ կոմպոզիտոր Ժորժ Բիզեի որդու հետ, որի մայրը՝ Ժնևիև Ալևին, իր քեռու տանը սրահ ուներ, ուր հավաքվում էին դերասաններ: Ժնևիևը կրկին ամուսնանում է 1886 թ.՝ պահպանելով իր սրահը, որի մշտական այցելու էր դարձել Պրուստը:
Մարսելն այնուհետև ուսանում է Կոնդորսե լիցեյում՝ սկսած 1882 թ.: Հինգերորդ կուրսում մնում է նույն կուրսում, սակայն առաջին անգամ նրա անունը գրում էն գերազանցիկների ցուցակում 1884 թ.: Նա դասերից բացակայում էր առողջական խնդիրների պատճառով, սակայն արդեն անգիր գիտեր Վիկտոր Հյուգոյի, Մյուսեի և Ժան Սանտոյի ստեղծագործությունները: Նա նաև ուսանում է փիլիսոփա Ալֆոնս Դառլյուի մոտ:
Գրողի մանկական և երիտասարդական առաջին սեր Մարի դը Բենարդակիի հետ նա ներկայացումներ է ունենում Ելիսեյան դաշտերում: Նրանք դադարում են հանդիպել 1887 թ.:
Պրուստն իր գրական առաջին քայլերն անում է դեռ լիցեյում սովորելու վերջին տարիներին: Ավելի ուշ՝ 1982 թ. նա հիմնադրում է մի փոքր հանդես Կոնդորսեի նախկին համակուրսեցիների հետ՝ «Բանկետ»-ը: Սա սկիզբ է դնում նրա ցուցամոլ հռչակի: Այդ ընթացքում ծանոթանում է Լյուսիեն Դոդեի՝ վիպասան Ալֆոնս Դոդեի տղայի հետ:
1889-90 թթ. ծառայում է բանակում՝ Օրլեանում, որի մասին հետագայում հաճելի հիշողություններ ուներ: Դրան հաջորդած ժամանակաշրջանում Փարիզում ծանոթանում է Գաստոն Արման դը Կայավեի հետ, որը դառնում է նրա մտերիմ ընկերը: Նա նաև ծանոթանում է վերջինիս նշանածի՝ Ժաննա Պուքեի հետ ում և սիրահարվում է հետագայում:
Զինծառայությունից հետո հաճախում է Ալբեռ Սորելի և Անատոլ Լըռուա-Բոլիոյի քաղաքական գիտությունների դասընթացին Ազատ դպրոցում, ով նրան համարում է շատ խելացի: Նա իր հայրիկին առաջարկում է դիվանագիտական մրցույթի մասնակցել Հնագիտության դպրոցում: Այնուհետև ավարտում է Սորբոնի համալսարանի բակալավրիատը 1895 թ.:
1896 թ. հրապարակում է «Հաճույքները և օրերը» արձակ պոեմների ժողովածուն, որը գրաքննադատների և հատկապես գրող Ժան Լորենի կողմից խիստ գնահատականի է արժանանում: Վերջինիս հետ նույնիսկ մենամարտի են դուրս գալիս, որն ավարտվում է առանց որևէ մի կողմի վնասվելու: Այնուհետև հրատարակում է «Կորուսյալ ժամանակը փնտրելիս» վեպի առաջին գլուխները:
Ժան Սանտոյի խմբագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ընտանեկան վիճակը նպաստում է այն բանին, որ նա հաճախի Ֆոբուղ Սեն-Ժեղմենի և Ֆոբուղ Սեն-Օնողեի բուրժուական և արիստոկրատական մեծ ակումբները: Այնտեղ ծանոթանում է Ղոբեղ դը Մոնտեսքիոյի հետ, ում շնորհիվ 1894-1900 թթ. ընթացքում հաճախում է ավելի արիստոկրատիկ ակումբներ: Այս ամենը նրա ստեղծագործության համար սյուժե են ապահովում:
1895 թ. հունիսի 29-ին մասնակցում է Մազարինում կայացած գրադարանական մրցույթին: Հուլիսին արձակուրդը Քղոյցնախում մայրիկի հետ անցկացնելուց հետո, նովել է գրում՝ «Բալդասաղ Սիլվանդի մահը» վերնագրով, որը հրապարակվում է Շաբաթական հանդեսում: Փարիզ է վերադառնում հոկտեմբերի կեսին:
1895 թ. սկսած ձեռնարկում է մի նոր վեպի խմբագրումը, որը պատմում է գրականությամբ տարված մի երիտասարդ մարդու մասին, ով բնակվում էր 19-րդ դարավերջի զվարճասեր Փարիզում: Այս վեպը նրա մահից հետո վերնագրում են Ժան Սանտոյ անվամբ, ով հիմնական հերոսն էր:
Իր համասեռամոլության ազդեցությունն իր ստեղծագործության վրա զգալի էր, քանի որ Մարսել Պրուստը համարվում է եվրոպացի այն վիպասաններից, ովքեր առաջինն էին բացեիբաց ներկայացնում հոմոսեքսուալությունն իրենց ստեղծագործություններում:
Րասքինի գեղագիտությունը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1900-ականներին մոտ նա դադարում է գրել Ժան Սանտոյի վեպը և տարվում անգլիացի գեղագետ Ջոն Րասքինով, որը նրա համար բացահայտում է իր ընկեր Ղոբեղ դը Բիլին՝ 1896-99 թթ. ընթացքում Լոնդոնում ֆրանսիացի դիվանագետը: Պրուստը նրան բացահայտում է հենց Րասքինին նվիրված ստեղծագործություններում, որից մեկն էլ Րասքին և գեղեցկության կրոնն էր: Վերջինիս մահից հետո՝ 1900 թ., Պրուստը որոշում է թարգմանել նրա գրվածքները: Այս նպատակով հանգուցյալ գրողի ստեղծագործական մտքերն ընկալելու նպատակով մայրիկի հետ ճամփորդում է Ֆրանսիայի հյուսիսում և Վենետիկում:
Անգլիացի գրողի գրածները թարգմանելիս Պրուստին օգնել են ծնողները և հատկապես մայրիկը, քանի որ նա վատ գիտեր անգլերեն:
1900 թ. աշնանը տեղափոխվում են ապրելու այլ վայրում՝ Կուղսելում և այդ ընթացքում ծանոթանում է իշխան Անտուան Բիեսկոյի և իշխանուհի Էլենի հետ, ով ակումբ ուներ և ուր հատկապես երաժիշտներ էին այցելում: Անտուան Բիբեսկոն դառնում է Պրուստի անմիջական մտերիմը մինչև կյանքի վերջը:
Պրուստը շարունակում է Րասքինյան ուխտագնացությունները 1902 թ.՝ այցելելով Բելգիա և Հոլանդիա:
«Կորուսյալ ժամանակը փնտրելիս» ստեղծագործության ձեռագիրը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Այս ստեղծագործության առաջին մասը գրվել է 1907 թ.: 15 տարի Պրուստն ապրում է իր նոր տանը, ուր տեղափոխվել էր 1906 թ. վերջին: Այս ընթացքում անհընդհատ փոփոխություններ է անում իր ստեղծագործության մեջ, որը կենդանացնում էին չորս սերունդ ներկայացնող ավելի քան 200 գրական անձինք:
Ծնողների մահից հետո իր առողջական վիճակն էլ ավելի է վատանում ասթմայի պատճառով: Ստեղծագործական աշխատանքը նրան շատ էր հյուծում. տանից դուրս էր գալիս միայն երեկոյան: «Կորուսյալ ժամանակը փնտրելիս»-ը հրատարակվում է 1913 թ.-ից 1927 թ. ընկած ժամանակահատվածում:
Գալիմաղ հրատարակչությունը, հետևելով Անդղե Ժիդի խորհրուրդներին, մերժում է առաջին հատորի հրատարակչությունը: Վերջինս հետագայում զղչում է իր արարքի համար: Սակայն, Գալիմաղը համաձայնում է հրատարակել երկրորդ հատորը, որի համար Պրուստը 1919 թ. ստանում է Գոնկուղ գրական մրցանակ:
.jpg)
Այս ընթացքում նա մտածում է ուսանել Ֆրանսիական ակադեմիայում, որտեղ ուսանող իր ընկերները քաջալերում են նրան:
Սակայն, նրան մնացել էր ապրելու երեք տարի, որի ընթացքում Պրուստն անդադար աշխատում է իր այս ստեղծագործության 5 հատորների գրելու ուղղությամբ:
Նա մահանում է 1922 թ. նոյեմբերի 18-ին, բրոնխիտից հյուծված: Հուղարկավորությունը կազմակերպում են Սեն-Պիեղ-դը-Շայո եկեղեցում՝ զինվորական պատվով, ինչպես վայել կլիներ Պատվո լեգեոնի շքանշանակրի: Եկեղեցու գավթին գրված է հետևյալ նախադասությունը. «Նա մեր երիտասարդ մարդն էր»: Պրուստը հանգչում է Պեր Լաշեզի գերեզմանատանը: Ստեղծագործություններ
«Հաճույքներն ու օրերը»[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Սա արձակ ոճի պոեմների և նովելների ժողովածու է, որը հրատարակել է Մարսել Պրուստը 1896 թ. «Կալման-Լևի» հրատարակչատական օգնությամբ: Այն ամուր ոգեշնչված է անկումայնության և հատկապես պճնամոլ Ռոբերտ դը Մոնտեսքիոյի աշխատանքից:
Ժան Սանտոյ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1895 թ. Պրուստը նախաձեռնում է մի նոր վեպ գրել, որի գլխավոր թեման մի երիտասարդ մարդ էր, ով հաջողությունների է հասնում Փարիզում 19-րդ դարավերջում: Այստեղ Պրուստը հիշատակում է Դրեյֆուսի գործը, որի ականատեսներից էր անձնապես: Նա առաջիններից էր, որ շրջանառության մեջ դրեց խնդրագրի ստորագրությունն ի պաշտպանություն դավաճանության մեջ կասկածվող ֆրանսիացի հրամանատարի, որը նույնիսկ ստորագրել է Անատոլ Ֆրանսը:
Րասքինի թարգմանությունները[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Ամիենի Աստվածաշունչը
- Քնջութն ու ջրաշուշանները
Պրուստը թարգմանում է Ջոն Րասքինի «Ամիենի Աստվածաշունչը» 1904 թ. և այն նվիրում նախորդ տարի մահացած իր հայրիկին: Այս աշխատանքը, ինչպես նաև իր երկրորդ թարգմանությունը՝ «Քնջութն ու ջրաշուշանները» (թարգմանված 1906 թ.) գովասանքի է արժանանում քննադատների կողմից:
Այս ընթացքն ապագա գրողի համար բեղումնալից էր, որով և հետագայում հաստատվեց նրա անձը: Փաստացի իր թարգմանությունները Պրուստը հարստացնում էր լիուլի ծանոթագրություններով և երկար նախաբաններով, որոնք բնագրի հետ նույնչափ կարևորություն են ձեռք բերում: Րասքինի ստեղծագործությունները թարգմանելիս Պրուստը քայլ առ քայլ դառնում է նրա քննադատներից մեկը, որը հատկապես երևում է թարգմանվելիք բնագրի՝ իր գրած նախաբանում:
«Ընդդեմ Սենտ-Բյովի»[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Այս ստեղծագործությունը գոյություն չունի. խոսքը մի քանի էջերի մասին է, որոնք տպագրվել են հետմահու՝ 1954 թ.՝ որպես կարճ պատմությունների ու էսսեների ժողովածու, որը նվիրված էր Պրուստի սիրված և միաժամանակ նրա կողմից քննադատվող գրողներին՝ Բալզակին, Ֆլոբեղին և այլոց:
«Նմանակումներ և ժողովածուներ»
Այս ստեղծագործությունը Պրուստը հրատարակել է 1919 թ.: Սա Ֆիգարո թերթում 1908 թ. սկսած հրատարակված նախաբանների և մամուլի հոդվածների ժողովածու է, որն ի մի է բերվել Գաստոն Գալիմաղի խնդրանքով:
«Կորուսյալ ժամանակը փնտրելիս»[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Քննադատները գրեցին, որ այս ժամանակակից վեպը սկսվում էր Մարսել Պրուստով: Ինտրիգի հասկացության հետ կապերը խզելով՝ գրողը դառնում է այն անձը, ով փորձում է հոգուն ճշմարտություն վերադարձնել: Թեմաները վերաբերում են երաժշտական ծրագրին և նամակագրական կապերի խաղին, որոնք բարեկամանում են պոեզիային: Պրուստն ուզում էր ընկալել շարժման մեջ գտնվող կյանքն առանց այլ ձևի: Նա թողնում է եզակի դիմանկարներ, վերաստեղծված վայրեր, խորհրդածություններ սիրո և նախանձի մասին, կյանքի պատկերի մասին, գոյության դատարկության և արվեստի մասին:
Նրա գրական և խոսակցական ոճերը հաճախ երկար նախադասության են վերածվում:
Մարսել Պրուստի ստեղծագործությունը նաե մի մեծ խորհրդածություն է ժամանակի վերաբերյալ: Այս ստեղծագործությունը թույլ է տալիս մտահոգվել ժամանակի գոյության մասին, վերջինիս մրցակցության և ներկայում դրան հասնելու անհնարինության մասին: Ժամանակը գոյություն չունի ոչ ներկայում և ոչ էլ ապագայում, այլ միայն անցյալում, որի գիտակցության ընկալումը մոտ է մահվանը:
Այս ստեղծագործության մեջ Պրուստը ներկայացնում է պճնամոլության, արիստոկրատ ու բուրժուա հասարակության մասին վերլուծություն, որը վերածվում է անհատի սոցիալական դրդապատճառների մասին գլխավոր խորհրդածություն և վերջինիս հարաբերություններն այլոց հետ, որոնք վերջինիս սոցիալական վերելքի գործիքներն են հանդիսանում:
«Կորուսյալ ժամանակը փնտրելիս» աշխատության մեջ կարևոր տեղ է հատկացրած համասեռամոլությանը և հատկապես «Սոդոմ և Գոմոր» հատվածում Շաղլյուս գրական կերպարի միջոցով:
Միաժամանակ, այն հումոր և փոխաբերություն (մետաֆոր) ունի. օրինակ՝ այս նախադասությունը. «Երկինքը աստղերով է մագաղաթված»՝ «շաղաղվել» բայն օգտագործելու փոխարեն (ֆրանսերենում այդ բայերն են՝ parcheminer և parsemer):
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Salaman E. The Great Confession: from Aksakov and De Quincey to Tolstoy and Proust. London. Allen Lane The Penguin Press, 1973.
- Батай Ж. Пруст (չաշխատող հղում — պատմություն) // Батай Ж. Литература и Зло [: Сб. эссе:]. М.: МГУ, 1994. — ISBN 5-211-03159-8
- Мамардашвили М. К. Психологическая топология пути: М.Пруст «В поисках утраченного времени» [: лекции 1984—1985 гг. ] / Редактор И. К. Мамардашвили. СПб.: Русский Христианский гуманитарный институт, 1997. — 571 с. — ISBN 5-88812-049-9
- Жера́р Жене́тт. Фигуры. М.: «Издательство им. Сабашниковых», 1998. — ISBN 5-8242-0065-3
- R. M. Bales. The Cambridge Companion to Proust — Cambridge University Press, 2001. — 266 p.
- Хосе Ортега-и-Гассет Время, расстояние и форма в искусстве Пруста
- Таганов А. Н. Русская тема в творчестве Пруста // Наваждения: к истории «русской идеи» во французской литературе XX в.: материалы российско-французского коллоквиума (С.-Петерб., 2-3 июля 2001 г.)/отв. ред. С. Л. Фокин. М.: Наука, 2005. С.24-35.
- Николаева Т. М. О чём на самом деле писал Марсель Пруст? — М.: Языки славянской культуры, 2012. — 128 с. — (Studia philological/ Series minor). — 600 экз., ISBN 978-5-9551-0519-2
- Марсель Пруст в русской литературе (сост. О. А. Васильева, М. В. Линдстрем). Вст. ст. А. Д. Михайлова, с. 5-41. — М., 2000
- Михайлов А. Д. Поэтика Пруста. — М.: Языки славянской культуры, 2012. — 504 с., ISBN 978-5-9551-0610-6
- F. C. Green, The Mind Of Proust (1949)
- Aciman, André (2004) The Proust Project. New York: Farrar, Straus and Giroux
- Теодор Адорно (1967) Prisms. Cambridge, Mass.: MIT Press
- Теодор Адорно "Short Commentaries on Proust, " Notes to Literature, trans. S. Weber-Nicholsen (New York: Columbia University Press, 1991).
- Albaret, Céleste (2003) Monsieur Proust. New York: The New York Review of Books (Мемуары домоправителя Пруста)
- Вальтер Беньямин. К портрету Пруста
- Bernard, Anne-Marie (2002) The World of Proust, as seen by Paul Nadar. Cambridge, Mass.: MIT Press
- D. Capetanakis, 'A Lecture on Proust', in Demetrios Capetanakis A Greek Poet In England (1947)
- Carter, William C. (2002) Marcel Proust: a life. New Haven: Yale University Press
- Chardin, Philippe (2006) Proust ou le bonheur du petit personnage qui compare. Paris: Honoré Champion
- Chardin, Philippe et alii (2010) Originalités proustiennes. Paris: Kimé
- Davenport-Hines, Richard (2006) A Night at the Majestic. London: Faber and Faber ISBN 978-0-571-22009-0
- De Botton, Alain (1998) How Proust Can Change Your Life. New York: Vintage Books
- Жиль Делёз (2004) Пруст и знаки (Marsel Proust et les signes) / Пер. с фр. Е. Г. Соколова. — СПб.: Лаб. метафиз. исслед. при Философ. фак. СПбГУ: Алетейя, 1999.
- Поль де Ман Allegories of Reading: Figural Language in Rousseau, Nietzsche, Rilke, and Proust, (ISBN 0-300-02845-8) 1979
- Жюльен Грак, «Proust Considered as An End Point» in Reading Writing (New York: Turtle Point Press,), 113—130.
- Karlin, Daniel (2005) Proust’s English. Oxford: Oxford University Press ISBN 978-0-19-925688-4
- Юлия Кристева Time and Sense. Proust and the Experience of Literature. New York: Columbia U. Press, 1996.
- George Painter (1959) Marcel Proust: a biography; Vols. 1 & 2. London: Chatto & Windus
- Shattuck, Roger (1963) Proust’s Binoculars: a study of memory, time, and recognition in «À la recherche du temps perdu». New York: Random House
- Spitzer, Leo "Proust’s Style, " [1928] in Essays in Stylistics (Princeton, Princeton U. P., 1948).
- Shattuck, Roger (2000) Proust’s Way: a field guide to «In Search of Lost Time». New York: W. W. Norton
- Tadié, Jean-Yves (2000) Marcel Proust: a life. New York: Viking
- Эдмунд Уайт (1998) Marcel Proust. New York: Viking Books
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 data.bnf.fr: տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 2,0 2,1 Valentin Louis Georges Eugène M Proust — ministère de la Culture.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 RKDartists
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 SNAC — 2010.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 Internet Broadway Database — 2000.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 Nationalencyklopedin — 1999.
- ↑ 7,0 7,1 Find A Grave — 1995. — ed. size: 165000000
- ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 Internet Speculative Fiction Database — 1995.
- ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 9,4 Discogs — 2000.
- ↑ 10,0 10,1 10,2 10,3 10,4 filmportal.de — 2005.
- ↑ 11,0 11,1 11,2 11,3 11,4 BD Gest'
- ↑ 12,0 12,1 Delarge J. Le Delarge — Paris: Gründ, Jean-Pierre Delarge, 2001. — ISBN 978-2-7000-3055-6
- ↑ 13,0 13,1 13,2 13,3 13,4 13,5 13,6 13,7 13,8 Пруст Марсель // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
- ↑ 14,0 14,1 14,2 Le Figaro / A. Brézet — Paris: Société du Figaro, 1922. — P. 1. — ed. size: 322497 — ISSN 0182-5852
- ↑ https://www.academiegoncourt.com/tous-les-laureats-prix-goncourt
- ↑ Base Léonore — ministère de la Culture.
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Марсель Пруст на сайте moshkow.perm.ru
- Марсель Пруст (չաշխատող հղում — պատմություն)
- Ощепков А. Р., Луков Вл. А. Русская рецепция Марселя Пруста
- Валерий Писигин. Оживший Подмастерье в гнезде отрадных мыслей. Очерк о Джоне Рёскине и Марселе Прусте.
- Валерий Писигин. Илье-Комбре: по следам детства Марселя Пруста. Фотоочерк.
- Трыков В. П. Марсель Пруст — журналист
- Трыков В. П. Марсель Пруст: отношение к России
- Фокин. С. Марсель Пруст и кинематографическая точка зрения, журнал «Сеанс» № 49/50
- В поисках утраченного времени на aldebaran.ru
- Сайт, посвящённый Марселю Прусту
| ||||||||||||||||||||
- Հուլիսի 10 ծնունդներ
- 1871 ծնունդներ
- Փարիզ քաղաքում ծնվածներ
- Նոյեմբերի 18 մահեր
- 1922 մահեր
- Փարիզ քաղաքում մահացածներ
- Գոնկուրյան մրցանակի դափնեկիրներ
- Պատվո լեգեոնի շքանշանի ասպետներ
- Անձինք այբբենական կարգով
- Գրողներ այբբենական կարգով
- Ֆրանսիացի արձակագիրներ
- Թոքաբորբից մահացածներ
- ԼԳԲՏ վիպասաններ
- 20-րդ դարի բանաստեղծներ
- Պեր Լաշեզ գերեզմանատանը թաղվածներ
- 19-րդ դարի բանաստեղծներ
.jpg){kind=link}
