Մասնակից:Safi-iren/Ավազարկղ12
Եղիա - հատուկ անուն, (հին եբրայերեն՝ եբրայերեն՝ אֵלִיָּהוּ ’Ēliiah, ’Ēliiāhū անվան հայերեն տարբերակը), որը թարգմանաբար նշանակում է իմ Աստված[1]: Իլիյահու անվան մեջ (לי)՝ իմ Աստված, (יהו) ՝ Աստծո չարտասանվող կարճ անունն է: Այդպիսով, Եղիա անունը դասվում է թեոֆոր անունների շարքին ( Θεός, թեոս — Աստված բառից), որն իր մեջ ներառում է հենց «Աստված» անունը:
Տվյալ անվան թագմանությունը տարբեր լեզուներով
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Արական անուններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ռուս.՝ Илья (Իլյա)
- ադրբ.՝ Ilyas (Իլյաս)
- անգլ.՝ Elijah (Իլայջա), Elias (Իլայես), Elihu (Իլիյահու)
- արաբ․՝ إيليا (Իլյա), إلياس(Իլյաս)
- բելառուս․՝ Ілья, Ілля, Ільля (Իլյա)
- բուլղար․՝ Ило, Иле, Илко, Ильо, Илчо, Илийчо, Личо, Личе
- հունգ.՝ Illés
- վալլիերեն՝ Elis (Էլիս), Eleias (Էլեյաս)
- հուն․՝ Ηλίας (Իլիաս)
- վրաց.՝ ილია (Իլիա)
- եբրայերեն՝ אליהו (Իլիյախու), איליה (Իլյա)
- իսպ.՝ Elías (Էլիաս)
- իտալ.՝ Elia (Էլիա)
- չինարեն՝ 伊利亞
- գերմ.՝ Elias (Էլիաս)
- բուկմոլ՝ Elias (Էլիաս)
- պորտ.՝ Elias ( Էլիաշ)
- սերբ.՝ Илија, Ilija (Իլիա)
- թուրքերեն՝ İlyas (Իլյաս)
- ուկրաիներեն՝ Ілля, ժող. ձևեր՝ Ілько, уменьшительные: Ілько, Ілаш, Ілашко, Ілюша, Ілюшка
- ֆր.՝ Élie (Էլի), Elias (Էլիաս)
- չեխ․՝ Eliáš (Էլիաշ), Ilja (Իլյա)
- էսպերանտո՝ Elias (Էլիաս), Eelias (Էէլիաս)
- ճապ.՝ イリヤ (Իրիյա)
- շվեդ.՝ Elias (Էլիաս)
Իգական անուններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ռուս.՝ Իլյինա
- բուլղար․՝ Իլիանա, Իլիյանա, Իլինա
- սերբ.՝ Илијана, Ilijana (Իլիյանա), Ilinka (Իլինկա)
- ֆր.՝ Elia (Էլիա)
- ղազ.՝ Ալիա
Ստուգաբանություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Աստվածաշնչի (Հին Կտակարանի) սինոդական թարգմանության մեջ անունը թարգմանվում է, ինչպես «Տեր իմ, Աստված», որի ճշգրտությունը կարելի է հաստատել հրեաների տետրագրամմատոնի վաղ հուդայականության աղոթքների մեջ՝ Ադոնայ (եբրայերեն՝ אדוני — Աստված, բառացի՝ իմ Տեր) անունով կամ մականուններով՝ Սավաոֆ (եբրայերեն՝ צבאות, ցեվաոտ, բառացի՝ «Ամենակարող Աստված»):
Հին ռուսական, հին սլավոնական «Իլյա» անունը ծագեց հին հրեական Իլեյահու անունից: Հին հունարենով հնչում է ինչպես Hλiaς: Լեզուների անհամապատասխանության և թարգմանության անկատարության պատճառով բիբլիական անունները հաճախ հունարենում և ապա ռուսերենում հանդիպում ենք ոչ այնպես ինչպես եբրայերենում: Այդպես, Իլիահու մարգարեի փոխարեն ի հայտ եկավ Իլյա մարգարեն[2], որը ռուսական ժողովորդական հավատքում փոխարինեց «որոտի աստված» Պերունին (հին ռուսական հեթանոսական առասպելաբանության մեջ գլխավոր աստծուն, պատերազմի աստված ) և որոտը սովորաբար ընկալվում է, որպես Իլյայի մարտակառքի դղրդյուն[3]:
Անվան ծագման հերթականություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Բիբլիական եբրաերեն אליהו (Էլիյահու)
- Արաբերեն լեզու إلياس (Իլյաս)
- Թուրքերեն լեզու İlyas (Իլյաս)
- Հին կտակարանային անգլերեն լեզու Elijah (Էլայջա, Իլայջա)
- Հին հունական լեզու
- Ժամանակակից հունարեն լեզու Ηλίας (Իլիաս)
- Բուլղարերեն լեզու Իլյա
- Լատիներեն լեզու Elias
- Գերմաներեն լեզու Elias (Էլիաս)
- Չեխերեն լեզու Eliáš (Էլիաշ), Ilja (Իլյա)
- Նիդեռլանդերեն լեզու Elias (Էլիաս)
- Անգլերեն լեզու Elijah (Իլայջա), Elias (Իլաես)
- Էսպերանտո Elija
- Ֆրանսերեն լեզու Élie (Էլի), Elias (Էլիաս)
- Իռլանդերեն լեզու
- Հունգարերեն լեզու
- Ինդոնեզիերեն լեզու
- Գալլերեն լեզու
- Լատվիերեն լեզու
- Լիտվերեն լեզու
- Լեհերեն լեզու
- Ռումիներեն լեզու
- Սլովակերեն լեզու
- Սլովեներեն լեզու
- Ճապոներեն լեզու エリヤ
- Կորեերեն լեզու 일리야
- Չինարեն լեզու 伊利亚
- Թայվաներեն լեզու
- Պորտուգալերեն լեզու
- Իսպաներեն լեզու Elías (Էլիաս)
- Ուելսերեն լեզու
- Հին ռուսերեն լեզու Илиѩ
- Եբրայերեն լեզու
Հայտնի կրողներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Եղիա Ա Արճիշեցի - Ամենայն հայոց կաթողիկոս
- Եղիա Գասպարյան - հայ նկարիչ և գրող
- Եղիա Ներսեսյան - հայ բնապահպան ակտիվիստ, լուսանկարիչ, հասարակական գործիչ, «Նախախորհրդարան» շարժման անդամ, Համահայկական բնապահպանական ճակատի համակարգող խորհրդ անդամ
- Եղիա Տեմիրճիպաշյան - արևմտահայ արձակագիր, բանաստեղծ, փիլիսոփա
- Եղիա Տնտեսյան - երաժիշտ, տեսաբան
- Եղիա Յավրույան - հայ ֆուտբոլիստ
- Եղիա Չուբար - հայ լրագրող, կինոսցենարիստ, հրապարակախոս, գրական-հասարակական գործիչ, ԽՍՀՄ գրողների միության անդամ
Աստվածաշնչում, ժողովրդական էպոսում
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Եղիա (մարգարե) - աստվածաշնչյան մարգարե
- Իլյա Մուրոմեց - ռուսական ժողովրդական էպոսների գլխավոր հերոսներից, դյուցազուն
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ «Илья» (ռուսերեն) — в Словаре русских личных имен Петровского Н. А. на Грамота.ру. Վերցված է 14-12-2015-ին.
{{cite web}}: Cite has empty unknown parameter:|datepublished=(օգնություն) - ↑ «Настоящие русские» имена, imena.org
- ↑ Илья, в Этимологический словарь русского языка (М. Фасмер)|этимологическом словаре русского языка Макс Фасмер|Макса Фасмера.