Բարխուդարլու

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Գյուղ
Բարխուդարլու
Barxudarlı
ԵրկիրՀայաստան Հայաստան/Ադրբեջան Ադրբեջան
ՇրջանՏավուշի մարզ/Ղազախի շրջան
Հիմնադրված է19-րդ դարի վերջ թվականին
Մակերես10,1 կմ²
Բարձր. ծովի մակ-ից637 մետր
Ժամային գոտիUTC+4
Բարխուդարլու (Հայաստան)##
Բարխուդարլու (Հայաստան)
Բարխուդարլու (Ադրբեջան)##
Բարխուդարլու (Ադրբեջան)

Բարխուդարլու[1][2] (նաև՝ Բարխուդարլի[3], Բարխուդարլը[1], ադրբ.՝ Barxudarlı), նախկին բնակավայր Հայաստանի Տավուշի մարզի արևելքում՝ հայ-ադրբեջանական շփման գծի հարևանությամբ։ Խորհրդային Միության ժամանակաշրջանում բնակավայրը ներառվել է Ադրբեջանական ԽՍՀ-ի կազմում։ ԽՍՀՄ փլուզումից հետո՝ 1991-1994 թվականների Արցախյան պատերազմի ընթացքում, այն ընդգրկվեց Հայաստանի Հանրապետության տարածքում։ Համաձայն Հայաստանի վարչատարածքային բաժանման՝ այն գտնվում է Հայաստանի Տավուշի մարզում[4], իսկ ըստ Ադրբեջանի վարչատարածքային բաժանման՝ այն տեղակայված է Ադրբեջանի Հանրապետության Ղազախի շրջանում[5]։

2023 թվականի մայիսի 22-ին Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը հրապարակային հայտարարել է, որ ինքը Բարխուդարլու կոչվող տարածքը ճանաչում է որպես Ադրբեջանի Հանրապետության մաս[6]։

Տեղադրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բարխուդարլու տարածքը տեղակայված է արևմուտքում Ազատամուտ, հարավ-արևմուտքում Դիտավան, հարավ-արևելքում Այգեհովիտ գյուղերի և հյուսիսում Աղստև գետի միջև։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Թուրքաբնակ գյուղը հիմնվել է 19-րդ դարի վերջին նստակյացության անցած անասնապահ թուրքերի կողմից[7]։ Հայտնի է, որ 1886 թվականին գյուղում բնակվել է 69 թուրք[8]։

Խորհրդային Միության Անդրկովկասյան Դաշնության Կենտրոնական գործադիր կոմիտեի հողային և անտառային վեճերը լուծող տեղական հանձնաժողովը 1929 թվականի հուլիսի 19-0-ի իր որոշմամբ Բարխուդարլուն ընդգրկել է Դիլիջանի գավառի մեջ[9]։ Հետագայում առանձնացվել է Խորհրդային Հայաստանից և ներառվել Խորհրդային Ադրբեջանի կազմում։

Բարխուդարլուն, որը կազմում էր 10,1 քառ․կմ տարածք, Խորհրդային Միության կազմում գտնվող Ադրբեջանական ԽՍՀ-ի անկլավ էր Խորհրդային Հայաստանի տարածքում։

Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 «PanARMENIAN.Net - Mobile». panarmenian.net. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 28-ին.
  2. «Արծվաշեն. 25 տարի ադրբեջանական գրավման տակ». www.civilnet.am. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ օգոստոսի 10-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 28-ին.
  3. «Տավուշի դիմաց՝ Ղազախի, Աղստաֆայի և Թովուզի շրջանները | Aniarc». www.aniarc.am (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 28-ին.
  4. Համաձայն Հայաստանի Հանրապետության վարչատարածքային բաժանման։
  5. Համաձայն Ադրբեջանի վարչատարածքային բաժանման։
  6. «Ադրբեջանի 86․6 հազար քկմ մեջ մտնում են նաեւ անկլավները»․ Նիկոլ Փաշինյան, (արխիվացված 22․05․2023 թվականին)։
  7. Սամվել Կարապետյան, «Հյուսիսային Արցախ», Երեւան, 2004, (էլեկտրոնային տարբերակ Արխիվացված 2021-01-23 Wayback Machine)։
  8. “Елисаветопольская губерния. свод статистических данных, извлеченных из посемейных списков населения Кавказа”, Тифлис, 1888, с. 150-151.(ռուս.)
  9. «Սոֆլու, Բարխուդարլու եւ Ոսկեպար գյուղերը 1929 թ. -ին հանձնվել են Դիլիջանի գավառին․ Արման Թաթոյան»: