«Մեծ Արջ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Content deleted Content added
չ clean up, replaced: → (3), ը: → ը։, լ: → լ։, ղ: → ղ։, մ: → մ։ (2), ր: → ր։ oգտվելով ԱՎԲ
չ clean up, replaced: → (2) oգտվելով ԱՎԲ
Տող 15. Տող 15.
| պայծառաստղաթիվ = 6
| պայծառաստղաթիվ = 6
| մոտակաաստղթիվ = 12
| մոտակաաստղթիվ = 12
| ամենապայծառաստղ = [[Ալիոտ]]
| ամենապայծառաստղ = [[Ալիոտ]]
| աստղիմեծություն = 1.7124
| աստղիմեծություն = 1.7124
| ամենամոտիկաստղ = [[Lalande 21185]]
| ամենամոտիկաստղ = [[Lalande 21185]]
Տող 21. Տող 21.
| մեսյեառարկաթիվ = 7
| մեսյեառարկաթիվ = 7
| ասուպայինհոսք = [[Alpha Ursa Majorids]]<br />[[Leonids-Ursids]]
| ասուպայինհոսք = [[Alpha Ursa Majorids]]<br />[[Leonids-Ursids]]
| հարևան = [[Վիշապ (համաստեղություն)|Վիշապ]]<br />[[Ընձուղտ (համաստեղություն)|Ընձուղտ]]<br />[[Լուսան (համաստեղություն)|Լուսան]]<br />[[Փոքր Առյուծ]]<br />[[Առյուծ (համաստեղություն)|Առյուծ]]<br />[[Վերոնիկայի վարսերը]]<br />[[Որսկան Շներ]]<br />[[Եզնարած]] |
| հարևան = [[Վիշապ (համաստեղություն)|Վիշապ]]<br />[[Ընձուղտ (համաստեղություն)|Ընձուղտ]]<br />[[Լուսան (համաստեղություն)|Լուսան]]<br />[[Փոքր Առյուծ]]<br />[[Առյուծ (համաստեղություն)|Առյուծ]]<br />[[Վերոնիկայի վարսերը]]<br />[[Որսկան Շներ]]<br />[[Եզնարած]] |
| լայնմաքս = [[Հյուսիսային բևեռ|90]]
| լայնմաքս = [[Հյուսիսային բևեռ|90]]
| լայնմին = [[30-րդ զուգահեռ հարավ|30]]
| լայնմին = [[30-րդ զուգահեռ հարավ|30]]

12:35, 1 Սեպտեմբերի 2013-ի տարբերակ


Մեծ Արջ, Մեծ Շերեփ
Համաստեղություն
Լատիներեն անվանումUrsa Major
ՀապավումUMa
Մասն էՀյուսիսային երկնային կիսագունդ
Կազմված էBig Dipper?
Հակում+55.38
Մակերես1280 քառակուսի աստիճան[1]
Հիմնական աստղեր7, 20
Բայեր/Ֆլեմստիդ
աստղեր
93
Ճանաչված
մոլորակներով աստղեր
9
Պայծառ աստղեր6
Ամենապայծառ աստղԱլիոտ (1.7124մ)
Ամենամոտիկ աստղLalande 21185 (8.29 լտ)
Մեսյեի առարկաներ7
Ասուպային հոսքերAlpha Ursa Majorids
Leonids-Ursids
Հարևան
համաստեղությունները
Վիշապ
Ընձուղտ
Լուսան
Փոքր Առյուծ
Առյուծ
Վերոնիկայի վարսերը
Որսկան Շներ
Եզնարած
Անվանված էարջեր
Տեսանելի է +90° և −30°. լայնությունների միջև:
Ամենատեսանելին է ապրիլ ամսում ժամը 21:00-ին (երեկոյան 9-ին):
Յոթ սանամոր աստղերը՝ Մեծ Արջի համաստեղության ամենապայծառ աստղերը

Մեծ Արջը (Լատիներեն` Ursa Major) կամ Մեծ Շերեփ, հյուսիսային կիսագնդի համաստեղություն է, որի մեծ մասը Մոսկվայում տեսադաշտից երբևէ չի կորչում։ Մարտի կեսգիշերներին այդ համաստեղությունը կարելի է տեսնել մայրամուտի հորիզոնում: Իր չափերով երրորդն է երկնքում և իր յոթ պայծառ աստղերի հետ միասին կազմում է մի ուրվագիծ, որը շերեփ է հիշեցնում։ Այդ շերեփի "պատերի" միջոցով կարելի է մոտավորապես որոշել դեպի Բևեռային աստղ ընկած ուղղությունը, որը դեռևս հնուց Մեծ Արջը հայտնի է դարձրել որպես լավ երկնային ուղեծիր: Մեծ Արջի ամենավառ աստղերն են` Դուբխեն և Մերակը, իսկ համաստեղության մյուս պայծառ աստղերն են` Ալիոտը, Ալկաիդը, Միցարը, Ֆեդկան:

Ըստ հունական ավանդույթի, կնամոլ Զևսը իր սիրուհի Կալլիստոյին փրկելով իր խանդոտ կնոջ` Հերայի զայրույթից իր հրապուրանքի առարկան դարձրել է արջ:

Հայերենում Մեծ Արջ համաստեղությունը նաև կոչվում է Յոթ սանամոր աստղեր: Ըստ Հայկական ավանդույթի, ժամանակին յոթ սանամայր են եղել, ունեցել են մի քավոր։ Սանամայրերից յուրաքանչյուրը մտածել է, թե մյուսը կհոգա քավորի հոգսերը։ Քավորը մնացել է առանց խնամքի և քաղցից մեռել։ Աստված, բարկանալով սանամայրերի վրա, նրանց դարձրել է յոթ աստղ։


  1. http://www.ianridpath.com/constellations1.htm