Վիլհելմ Օստվալդ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Վիլհելմ Օստվալդ
Vilhelms Ostvalds
Ostwald.jpg
Ծնվել էսեպտեմբերի 2, 1853(1853-09-02)[1][2][3][…]
Ռիգա, Լիֆլանդիայի նահանգ, Ռուսական կայսրություն[4][5]
Մահացել էապրիլի 4, 1932(1932-04-04)[4][1][3][…] (78 տարեկան)
Գրոսբոթեն, Q481198?, Լայպցիգ, Սաքսոնիա, Պրուսիայի ազատ պետություն, Վայմարյան Հանրապետություն[6]
ԳերեզմանՄեծ գերեզմանատուն
ՔաղաքացիությունFlag of Germany (3-2 aspect ratio).svg Գերմանիա և Flag of Russia.svg Ռուսական կայսրություն
Ազգությունգերմանացի
Մասնագիտությունքիմիկոս, էսպերանտիստ, գյուտարար, համալսարանի դասախոս, Idist, գրող, ֆիզիկոս, փիլիսոփա և ուսուցիչ
Հաստատություն(ներ)Լայպցիգի համալսարան, Դորպատի կայսերական համալսարան, Մասաչուսեթսի տեխնոլոգիական ինստիտուտ և Ռիգայի տեխնիկական համալսարան
Գործունեության ոլորտֆիզիկա
ԱնդամակցությունՊրուսիայի գիտությունների ակադեմիա, Սաքսոնիայի գիտությունների ակադեմիա, Շվեդիայի թագավորական գիտությունների ակադեմիա, ԽՍՀՄ գիտությունների ակադեմիա, Սանկտ Պետերբուրգի գիտությունների ակադեմիա, Հունգարիայի գիտությունների ակադեմիա, Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա, Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիա, Լեոպոլդինա, Նիդերլանդական արվեստների և գիտությունների թագավորական ակադեմիա, ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա, Թուրինի գիտությունների ակադեմիա[5] և Korporatsioon Fraternitas Rigensis?
Ալմա մատերԴորպատի կայսերական համալսարան, Տարտուի համալսարան[7] և Ռիգայի առաջին պետական գիմնազիա
Գիտական աստիճանդոկտորի աստիճան[8]
Տիրապետում է լեզուներինէսպերանտո, Իդո և գերմաներեն[1]
Գիտական ղեկավարԿառլ Շմիդտ[9] և Arthur von Oettingen?[9]
Եղել է գիտական ղեկավարԷյնար Հերցշպրունգ[10], Arthur Amos Noyes?[11], Alwin Mittasch?, Arthur Amos Noyes?[7], Christian Füchtbauer?[7], George Jaffé?[7], Max Trautz?[7], Otto Pufahl?[7] և Colin G. Fink?[12]
ՊարգևներՆոբելյան մրցանակի դափնեկիրներ (1901-2000) (քիմիայի գծով, 1909)
Ամուսին(ներ)Helene Ostwald?[13]
Երեխա(ներ)Վոլֆգանգ Օստվալդ և Walter Ostwald?
ՀայրGottfried Ostwald?
ՄայրElisabeth Ostwald?
Commons-logo.svg Wilhelm Ostwald Վիքիպահեստում

Վիլհելմ Ֆրիդրիխ Օստվալդ (լատիշ․՝ Vilhelms Ostvalds, սեպտեմբերի 2, 1853(1853-09-02)[1][2][3][…], Ռիգա, Լիֆլանդիայի նահանգ, Ռուսական կայսրություն[4][5] - ապրիլի 4, 1932(1932-04-04)[4][1][3][…], Գրոսբոթեն, Q481198?, Լայպցիգ, Սաքսոնիա, Պրուսիայի ազատ պետություն, Վայմարյան Հանրապետություն[6]), գերմանացի ֆիզիկաքիմիկոս, իդեալիստ փիլիսոփա։ Պետերբուրգի ԳԱ թղթակից անդամ (1896)։ Նոբելյան մրցանակի դափնեկիրներ (1901-2000), (քիմիայի գծով, 1909)։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1875 թվականին ավարտել է Դորպատի (Տարտու) համալսարանը։ 1882-1887 թվականներին եղել է Ռիգայի պոլիտեխնիկական ինստիտուտի, 1887-1906 թվականներին՝ Լայպցիգի համալսարանի պրոֆեսոր։ Օստվալդի հիմնական գիտական աշխատանքները վերաբերում են Էլեկտրոլիտային դիսոցման տեսության զարգացմանը։ 1884 թվականին հայտնաբերել է թթուների լուծույթների էլեկտրահաղորդականության կապը նրանց էլեկտրոլիտային դիսոցման աստիճանի հետ, սահմանել այժմ իր անվամբ հայտնի նոսրացումների օրենքը (1888), առաջարկել է վերլուծական քիմիայի ռեակցիաները դիտել որպես իոնների միջև փոխազդեցություն (1894)։

Ուսումնասիրել է նաև քիմիական կինետիկայի և կատալիզի հարցերը, մշակել ամոնիակի կատալիտիկ օքսիդացման հիմունքները։

1887 թվականին Ցա․ Վանտ Հոֆֆի հետ միասին հիմնել է «Ցայտշրիֆտ ֆյուր ֆիզիկոլիշե Խեմի» («Zeitschrift fiir physikolische Chemie») ամսագիրը, 1889 թվականին իրականացրել է «ճշգրիտ գիտությունների դասականները» հրատարակությունը։

Օստվալդը «ֆիզիկական» իդեալիզմի տարատեսակներից մեկի՝ էներգետիզմի տեսության հեղինակն է։

Հրատարակություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Աշխատություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Leitlinien der Chemie : 7 gemeinverständliche Vorträge aus der Geschichte der Chemie. Leipzig։ Akad. Verl.-Ges., 1906. Digital edition of the University and State Library Düsseldorf.

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։ CC BY-SA icon 80x15.png