Վիլհելմ Օստվալդ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Վիլհելմ Օստվալդ
Vilhelms Ostvalds
Ծնվել էսեպտեմբերի 2, 1853(1853-09-02)[1][2][3][…]
Ռիգա, Լիֆլանդիայի նահանգ, Ռուսական կայսրություն[4][5]
Մահացել էապրիլի 4, 1932(1932-04-04)[4][1][3][…] (78 տարեկան)
Գրոսբոթեն, Amtshauptmannschaft Grimma, Լայպցիգ, Սաքսոնիա, Պրուսիայի ազատ պետություն, Վայմարյան Հանրապետություն[6]
ԳերեզմանՄեծ գերեզմանատուն
Քաղաքացիություն Գերմանիա և  Ռուսական կայսրություն
Ազգությունգերմանացի
Մասնագիտությունքիմիկոս, էսպերանտիստ, գյուտարար, համալսարանի դասախոս, Idist, գրող, ֆիզիկոս, փիլիսոփա և ուսուցիչ
Հաստատություն(ներ)Լայպցիգի համալսարան, Դորպատի կայսերական համալսարան, Մասաչուսեթսի տեխնոլոգիական ինստիտուտ և Ռիգայի տեխնիկական համալսարան
Գործունեության ոլորտֆիզիկա
ԱնդամակցությունՊրուսիայի գիտությունների ակադեմիա, Սաքսոնիայի գիտությունների ակադեմիա, Շվեդիայի թագավորական գիտությունների ակադեմիա, ԽՍՀՄ գիտությունների ակադեմիա, Սանկտ Պետերբուրգի գիտությունների ակադեմիա, Հունգարիայի գիտությունների ակադեմիա, Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա, Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիա, Լեոպոլդինա, Նիդերլանդական արվեստների և գիտությունների թագավորական ակադեմիա, ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա, Թուրինի գիտությունների ակադեմիա[5] և Korporatsioon Fraternitas Rigensis?
Ալմա մատերԴորպատի կայսերական համալսարան, Տարտուի համալսարան[7] և Ռիգայի առաջին պետական գիմնազիա
Գիտական աստիճանդոկտորի աստիճան[8]
Տիրապետում է լեզուներինէսպերանտո, Իդո և գերմաներեն[1][9]
Գիտական ղեկավարԿառլ Շմիդտ[10] և Arthur von Oettingen?[10]
Եղել է գիտական ղեկավարԷյնար Հերցշպրունգ[11], Arthur Amos Noyes?[12], Alwin Mittasch?, Arthur Amos Noyes?[7], Christian Füchtbauer?[7], George Jaffé?[7], Max Trautz?[7], Otto Pufahl?[7] և Colin G. Fink?[13]
ՊարգևներՆոբելյան մրցանակի դափնեկիրներ (1901-2000) (քիմիայի գծով, 1909)
Ամուսին(ներ)Flora Helene* Mathilde Ostwald (von Reyher)?[14]
Երեխա(ներ)Վոլֆգանգ Օստվալդ և Walter Ostwald?
ՀայրGottfried Ostwald?
ՄայրElisabeth Ostwald?
 Wilhelm Ostwald Վիքիպահեստում

Վիլհելմ Ֆրիդրիխ Օստվալդ (լատիշ․՝ Vilhelms Ostvalds, սեպտեմբերի 2, 1853(1853-09-02)[1][2][3][…], Ռիգա, Լիֆլանդիայի նահանգ, Ռուսական կայսրություն[4][5] - ապրիլի 4, 1932(1932-04-04)[4][1][3][…], Գրոսբոթեն, Amtshauptmannschaft Grimma, Լայպցիգ, Սաքսոնիա, Պրուսիայի ազատ պետություն, Վայմարյան Հանրապետություն[6]), գերմանացի ֆիզիկաքիմիկոս, իդեալիստ փիլիսոփա։ Պետերբուրգի ԳԱ թղթակից անդամ (1896)։ Նոբելյան մրցանակի դափնեկիրներ (1901-2000), (քիմիայի գծով, 1909)։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1875 թվականին ավարտել է Դորպատի (Տարտու) համալսարանը։ 1882-1887 թվականներին եղել է Ռիգայի պոլիտեխնիկական ինստիտուտի, 1887-1906 թվականներին՝ Լայպցիգի համալսարանի պրոֆեսոր։ Օստվալդի հիմնական գիտական աշխատանքները վերաբերում են Էլեկտրոլիտային դիսոցման տեսության զարգացմանը։ 1884 թվականին հայտնաբերել է թթուների լուծույթների էլեկտրահաղորդականության կապը նրանց էլեկտրոլիտային դիսոցման աստիճանի հետ, սահմանել այժմ իր անվամբ հայտնի նոսրացումների օրենքը (1888), առաջարկել է վերլուծական քիմիայի ռեակցիաները դիտել որպես իոնների միջև փոխազդեցություն (1894)։

Ուսումնասիրել է նաև քիմիական կինետիկայի և կատալիզի հարցերը, մշակել ամոնիակի կատալիտիկ օքսիդացման հիմունքները։

1887 թվականին Ցա․ Վանտ Հոֆֆի հետ միասին հիմնել է «Ցայտշրիֆտ ֆյուր ֆիզիկոլիշե Խեմի» («Zeitschrift fiir physikolische Chemie») ամսագիրը, 1889 թվականին իրականացրել է «ճշգրիտ գիտությունների դասականները» հրատարակությունը։

Օստվալդը «ֆիզիկական» իդեալիզմի տարատեսակներից մեկի՝ էներգետիզմի տեսության հեղինակն է։

Հրատարակություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Ostwald, W. (1900). Grundriss der allgemeinen Chemie. Leipzig: Engelmann.
  • Ostwald, W. (1906). Process of manufacturing nitric acid. Patent.
  • Ostwald, W. (1909). Energetische Grundlagen der Kulturwissenschaft (1st ed.). Leipzig.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)
  • Couturat, L.; Jespersen O., Lorenz R., Ostwald Wilhelm, and Pfaundler L. (1910). International language and science: Considerations on the introduction of an international language into science. London: Constable and Company Limited.{{cite book}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)
  • Ostwald, W. (1917). Grundriss der allgemeinen Chemie (5th ed.). Dresden: Steinkopff.

Աշխատություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Leitlinien der Chemie : 7 gemeinverständliche Vorträge aus der Geschichte der Chemie. Leipzig։ Akad. Verl.-Ges., 1906. Digital edition of the University and State Library Düsseldorf.

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. 2,0 2,1 Biografisch Portaal — 2009.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Schummer J. Encyclopædia Britannica
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 Оствальд Вильгельм Фридрих // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1974. — Т. 18 : Никко — Отолиты. — С. 580.
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 www.accademiadellescienze.it (իտալ.)
  6. 6,0 6,1 6,2 https://wilhelm-ostwald-park.de/en/biografie
  7. 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 7,5 Mathematics Genealogy Project — 1997.
  8. Deutsche Nationalbibliothek Record #11859057X // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
  9. CONOR.Sl
  10. 10,0 10,1 Mathematics Genealogy Project — 1997.
  11. Mathematics Genealogy Project — 1997.
  12. Mathematics Genealogy Project — 1997.
  13. The Academic Family Tree — 2005.
  14. https://de.findagrave.com/memorial/41759315/helene-ostwald
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։