«Մեծ Արջ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Content deleted Content added
չ r2.6.5) (Ռոբոտը ավելացնում է․: jv:Ursa Major
չ Bot: Migrating 88 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q8918 (translate me)
Տող 39. Տող 39.


[[Կատեգորիա:Համաստեղություններ]]
[[Կատեգորիա:Համաստեղություններ]]

[[af:Groot Beer]]
[[ar:الدب الأكبر (كوكبة)]]
[[ast:Sietestrellu]]
[[az:Böyük Ayı bürcü]]
[[bat-smg:Dėdlė̄jė Grīžola Ratā]]
[[be:Сузор'е Вялікая Мядзведзіца]]
[[be-x-old:Вялікая Мядзьведзіха]]
[[bg:Голяма мечка (съзвездие)]]
[[bjn:Karantika]]
[[bn:সপ্তর্ষি মণ্ডল]]
[[br:Karr-kamm Bras]]
[[ca:Óssa Major]]
[[co:Ursa Major]]
[[cs:Souhvězdí Velké medvědice]]
[[cv:Алтăр çăлтăр]]
[[cy:Ursa Major]]
[[da:Store Bjørn]]
[[de:Großer Bär]]
[[el:Μεγάλη Άρκτος]]
[[en:Ursa Major]]
[[eo:Granda Ursino (konstelacio)]]
[[es:Osa Mayor]]
[[et:Suur Vanker]]
[[eu:Hartz Handia]]
[[fa:خرس بزرگ]]
[[fi:Iso karhu]]
[[fiu-vro:Susirattaq]]
[[fr:Grande Ourse]]
[[fur:Cjar mat]]
[[ga:An Béar Mór]]
[[gl:Ursa Major]]
[[gv:Yn Cheeaght]]
[[he:הדובה הגדולה]]
[[hi:सप्तर्षि तारामंडल]]
[[hr:Veliki medvjed]]
[[hu:Nagy Medve csillagkép]]
[[id:Ursa Mayor]]
[[it:Orsa Maggiore]]
[[ja:おおぐま座]]
[[jv:Ursa Major]]
[[ka:დიდი დათვის თანავარსკვლავედი]]
[[kk:Жетіқарақшы (шоқжұлдыз)]]
[[ko:큰곰자리]]
[[kv:Сизима кодзув]]
[[la:Ursa Maior (constellatio)]]
[[lb:Ursa Major (Stärebild)]]
[[li:Groete Beer]]
[[ln:Ndambákole]]
[[lt:Didieji Grįžulo Ratai]]
[[lv:Lielais Lācis]]
[[mdf:Кече]]
[[mhr:Лудо Пыжаш (тӱшка шӱдыр)]]
[[mk:Голема Мечка (соѕвездие)]]
[[ml:സപ്തർഷിമണ്ഡലം]]
[[mrj:Кого Мӧскӓ Шӹдӹр]]
[[mzn:کشتی نشون]]
[[nah:Cītlalocēlōtl]]
[[nl:Grote Beer]]
[[nn:Den store bjørnen]]
[[no:Store bjørn]]
[[oc:Granda Orsa]]
[[os:Фисынмæдзæуджытæ]]
[[pl:Wielka Niedźwiedzica]]
[[pnb:وڈا رچھ]]
[[pt:Ursa Major]]
[[ro:Ursa Mare]]
[[ru:Большая Медведица]]
[[sah:Улахан Араҥас (сулустар бөлөхтөрө)]]
[[sco:Peter's pleuch]]
[[sh:Veliki medvjed]]
[[simple:Ursa Major (constellation)]]
[[sk:Veľká medvedica]]
[[sl:Veliki medved (ozvezdje)]]
[[sr:Велики медвед (сазвежђе)]]
[[sv:Stora björnen]]
[[ta:அர்சா மேஜர்]]
[[th:กลุ่มดาวหมีใหญ่]]
[[tl:Ursa Mayor]]
[[tr:Ursa Major (takımyıldız)]]
[[tt:Зур Җидегән йолдызлыгы]]
[[uk:Велика Ведмедиця]]
[[ur:دب اکبر]]
[[vi:Đại Hùng]]
[[wa:Tchår Pôcet (sitoelreye)]]
[[war:Ursa Major]]
[[xmf:დიდი თუნთი (მურიცხეჭაჭილი)]]
[[zh:大熊座]]
[[zh-yue:大熊座]]

06:39, 14 Մարտի 2013-ի տարբերակ


Մեծ Արջ, Մեծ Շերեփ
Համաստեղություն
Լատիներեն անվանումUrsa Major
ՀապավումUMa
Մասն էՀյուսիսային երկնային կիսագունդ
Կազմված էBig Dipper?
Հակում+55.38
Մակերես1280 քառակուսի աստիճան[1]
Հիմնական աստղեր7, 20
Բայեր/Ֆլեմստիդ
աստղեր
93
Ճանաչված
մոլորակներով աստղեր
9
Պայծառ աստղեր6
Ամենապայծառ աստղԱլիոտ (1.7124մ)
Ամենամոտիկ աստղLalande 21185 (8.29 լտ)
Մեսյեի առարկաներ7
Ասուպային հոսքերAlpha Ursa Majorids
Leonids-Ursids
Հարևան
համաստեղությունները
Վիշապ
Ընձուղտ
Լուսան
Փոքր Առյուծ
Առյուծ
Վերոնիկայի վարսերը
Որսկան Շներ
Եզնարած
Անվանված էարջեր
Տեսանելի է +90° և −30°. լայնությունների միջև:
Ամենատեսանելին է ապրիլ ամսում ժամը 21:00-ին (երեկոյան 9-ին):
Յոթ սանամոր աստղերը՝ Մեծ Արջի համաստեղության ամենապայծառ աստղերը

Մեծ Արջը կամ Մեծ Շերեփը հյուսիսային կիսագնդի համաստեղություն է, որի մեծ մասը Մոսկվայում տեսադաշտից երբևէ չի կորչում: Մարտի կեսգիշերներին այդ համաստեղությունը կարելի է տեսնել մայրամուտի հորիզոնում: Իր չափերով երրորդն է երկնքում և իր յոթ պայծառ աստղերի հետ միասին կազմում է մի ուրվագիծ, որը շերեփ է հիշեցնում: Այդ շերեփի "պատերի" միջոցով կարելի է մոտավորապես որոշել դեպի Բևեռային աստղ ընկած ուղղությունը, որը դեռևս հնուց Մեծ Արջը հայտնի է դարձրել որպես լավ երկնային ուղեծիր: Մեծ Արջի ամենավառ աստղերն են` Դուբխեն և Մերակը, իսկ համաստեղության մյուս պայծառ աստղերն են` Ալիոտը, Ալկաիդը, Միցարը, Ֆեդկան:

Ըստ հունական ավանդույթի, կնամոլ Զևսը իր սիրուհի Կալլիստոյին փրկելով իր խանդոտ կնոջ` Հերայի զայրույթից իր հրապուրանքի առարկան դարձրել է արջ:

Հայերենում Մեծ Արջ համաստեղությունը նաև կոչվում է Յոթ սանամոր աստղեր: Ըստ Հայկական ավանդույթի, ժամանակին յոթ սանամայր են եղել, ունեցել են մի քավոր: Սանամայրերից յուրաքանչյուրը մտածել է, թե մյուսը կհոգա քավորի հոգսերը: Քավորը մնացել է առանց խնամքի և քաղցից մեռել: Աստված, բարկանալով սանամայրերի վրա, նրանց դարձրել է յոթ աստղ:


  1. http://www.ianridpath.com/constellations1.htm