Պլաստիկություն (մեխանիկա)

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Պլաստիկություն (այլ կիրառումներ)

Պլաստիկություն մեխանիկայում, պինդ մարմինների՝ մեխանիկական բեռնվածքների ազդեցությամբ իրենց չափերն ու ձևն անդարձելիորեն փոխելու հատկություն (պլաստիկ դեֆորմացիա

Ամորֆ մարմինների և բյուրեղների պլաստիկության մեխանիզմները տարբեր են։

Ամորֆ նյութեր պլաստիկություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ամորֆ նյութերի (ապակիներ, խեժեր ևն)։ Պլաստիկության հատկությունների բնութագիրը մածուցիկությունն է։

Բազմաբյուրեղային պլաստիկություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բազմաբյուրեղային նյութերի, ինչպես նաև միաբյուրեղների պլաստիկության կապված է ատոմների և մոլեկուլների կոլեկտիվ բարդ վերախմբավորումների հետ։ Բազմաբյուրեղային նյութերում պլաստիկության կախված է ինչպես նյութը կազմող առանձին բյուրեղիկների (հատիկների), այնպես էլ տարբեր հատիկները միացնող միջբյուրեղային շերտերի հատկություններից։ Բազմաբյուրեղային նյութերի պլաստիկ դեֆորմացիան ընդհանուր դեպքում պայմանավորված է երկու պրոցեսով՝ հատիկների պլաստիկ հոսքով միջբյուրեղային շերտերով տեղի ունեցող պլաստիկ հոսքով։

Բարձր ջերմաստիճաններում և դեֆորմացման փոքր արագությունների դեպքում երկու պրոցեսներն էլ էական են պլաստիկությանյան համար, իսկ ավելի ցածր ջերմաստիճաններում և դինամիկ բեռնվածքի դեպքում նյութի պլաստիկությունը պայմանավորված է հիմնականում հատիկների դեֆորմացիայով։ Մի շարք նյութերի պլաստիկությունը կապված է որևէ մածուցիկ միջավայրում չդեֆորմացվող պինդ մասնիկների՝ միմյանց նկատմամբ տեղաշարժման հետ։ Այդպիսի երևույթներից է թաց կավերի կամ սորուն նյութերի պլաստիկությունը։

Պինդ մարմինների պլաստիկության ուսումնասիրումը գործնական կարևոր նշանակություն ունի, քանի որ պլաստիկության հատկությունը հարկավոր է հաշվի առնել արտադրական տարբեր պրոցեսների տեխնոլոգիայի մշակման և առանձին դետալների ու կառույցների ինժեներային հաշվարկների ժամանակ։

Տեխնիկայի պահանջներին համապատասխան՝ ստեղծվել են պլաստիկ դեֆորմացիաների հաշվարկման մոտավոր ինժեներային մեթոդներ շինարարական մեխանիկայում և մետաղների մշակման (ճնշումով ու կտրումով) տեխնիկայում։

Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանի «Պլաստիկություն» հոդվածից (հ․ 9, էջ 322 )։