Նինո Ռոտա

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Նինո Ռոտա
Բնօրինակ անունիտալ.՝ Nino Rota
Ի ծնե անունիտալ.՝ Giovanni Rota Rinaldi[1]
Ծնվել էդեկտեմբերի 3, 1911(1911-12-03)[2][3]
Միլան, Իտալիայի թագավորություն[4][3]
Երկիր Իտալիայի թագավորություն և  Իտալիա
Մահացել էապրիլի 10, 1979(1979-04-10)[5][6][7][…] (67 տարեկան)
Հռոմ, Իտալիա[3]
ԳերեզմանԿամպո Վերանո
Ժանրերօպերա[8], սիմֆոնիա, 20-րդ դարի դասական երաժշտություն և դասական երաժշտություն
Մասնագիտությունկոմպոզիտոր, դիրիժոր, ուսուցիչ, դաշնակահար, դերասան, սցենարիստ, ֆիլմերի երաժշտությունների հեղինակ, դասախոս և երաժիշտ
Գործիքներդաշնամուր
ԿրթությունՔերտիսի անվան երաժշտական ինստիտուտ, Q12390547?, Միլանի կոնսերվատորիա և Սանտա Չեչիլիայի ազգային ակադեմիա
Պարգևներ
Կայքninorota.com
 Nino Rota Վիքիպահեստում

Նինո Ռոտա (իտալ. Nino Rota, իրական անունը՝ Ջովաննի Ռոտա Ռինալդի, դեկտեմբերի 3, 1911(1911-12-03)[2][3], Միլան, Իտալիայի թագավորություն[4][3] - ապրիլի 10, 1979(1979-04-10)[5][6][7][…], Հռոմ, Իտալիա[3]), իտալացի կոմպոզիտոր։ Արժանացել է «Օսկար», «Ոսկե գլոբուս» և «Գրեմմի» մրցանակների։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նինո Ռոտան ծնվել է Միլանում՝ երաժիշտների ընտանիքում։ Մանկության տարիներին տեղափոխվել է Հռոմ և ընդունվել Սանտա-Չեչիլիա կոնսերվատորիան, որն ավարտել է 1929 թվականին։ Դեռ կոնսերվատորիայում սովորելու տարիներին Նինո Ռոտան ինքն իրեն դրսևորել է որպես հրաշամանուկ` հանդես գալով ինչպես կոմպոզիտոր, այնպես էլ նվագախմբի դիրիժոր, իսկ նրա առաջին` «L’infanzia di San Giovanni Battista» օրատորիան արդեն իսկ 1923 թվականին ներկայացվել էր Միլանում և Փարիզում։

1930 թվականից մինչև 1932 թվականը Նինո Ռոտան ապրել է ԱՄՆ-ում և Կերտիսի երաժշտության ինստիտուտում ստացել գիտական աստիճան։ Վերադառնալով Իտալիա, գրականություն է ուսումնասիրել Միլանի համալսարանում, որտեղ 1937 թվականին զբաղվել է մանկավարժությամբ։ 1950 թվականից մինչև իր մահը, նա Բարիի կոնսերվատորիայի տնօրենն էր։

Նինո Ռոտան հեղինակ է մի շարք օպերաների` «Ariodante» (1942 թ.), «Il capello di paglia di Firenze» (1955 թ.), «Aladino e la lampada magica» (1968 թ.), «La visita meravigliosa» (1970 թ.), «Napoli milionaria» (1977 թ.) և բալետների` «La rappresentazione di Adamo ed Eva» (1957 թ.), «Aci e Galatea» (1971 թ.), «Amor di poeta» (1978 թ.) և այլն։ Բացի այդ գրել է մեծ թվով ստեղծագործություններ նվագախմբի համար, որոնցից շատերը մինչ օրս կատարվում են ամբողջ աշխարհում։

1940-ական թվականների սկզբից Նինո Ռոտան երաժշտություն էր գրում կինոֆիլմերի համար։ Նա աշխատել է այնպիսի ռեժիսորների հետ, ինչպիսիք էին Ֆեդերիկո Ֆելինին, Ռենատո Կաստելլանին, Լուկինո Վիսկոնտին, Ֆրանկո Ձեֆֆիրելլին, Մարիո Մոնիչելլին, Ֆրենսիս Ֆորդ Կոպպոլան, Էդուարդո դե Ֆիլիպպոն և այլք։ Սակայն առավել արգասաբեր էր Ֆեդերիկո Ֆելինիի հետ համագործակցությունը։ Բացի կինոերաժշտությունից, Նինո Ռոտան հեղինակել է թատերական ներկայացումների համար գրված երաժշտական գործեր։

Նինո Ռոտան մահացել է 1979 թվականի ապրիլի 10-ին՝ սրտի անբավարարությունից։

Ֆիլմագրության ընտրանին[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նինո Ռոտան որպես կոմպոզիտոր հանդես է եկել բազմաթիվ ֆիլմերում, որոնցից արժե առանձնացնել դրանցից մի քանիսը.

Թվական Անվանում Բնօրինակ անվանում
1949 Գայթակղություն Obsession
1952 Սպիտակ Շեյխը Lo sceicco bianco
1954 Ճանապարհ La strada
1956 Պատերազմ և խաղաղություն War and Peace
1957 Սպիտակ գիշերներ Le notti bianche
1957 Կաբիրիայի գիշերները Le notti di Cabiria
1958 Օրենքն օրենք է La legge è legge
1959 Մեծ պատերազմ La grande guerra
1960 Քաղցր կյանք La dolce vita
1960 Ռոկկոն և իր եղբայրները Rocco e i suoi fratelli
1962 Բոկաչո 70 Boccaccio '70
1962 Ալտոնայի մենակյացները I sequestrati di Altona
1963 Ընձառյուծը Il gattopardo
1963 Ութ ու կես
1965 Ջուլիետան և հոգիները Giulietta degli spiriti
1967 Կամակորի սանձահարումը The Taming of the Shrew
1968 Ռոմեո և Ջուլիետ Romeo and Juliet
1969 Ֆելինիի Սատիրիկոնը Fellini - Satyricon
1970 Վաթեռլո Waterloo
1972 Կնքահայրը The Godfather
1973 Ամարկորդ Amarcord
1974 Կնքահայրը 2 The Godfather: Part II
1976 Ֆեդերիկո Ֆելինիի Կազանովան Il Casanova di Federico Fellini
1978 Մահ Նեղոսի վրա Death on the Nile
1978 Նվագախմբի փորձը Prova d'orchestra

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]