Միրիամ Մակեբա

Միրիամ Մակեբա
Հիմնական տվյալներ
Ի ծնե անուն	անգլ.՝ Zenzile Miriam Makeba
Նաև հայտնի է որպես	Mama Africa
Ծնվել է	մարտի 4, 1932(1932-03-04) Յոհաննեսբուրգ, ՀԱՀ
Երկիր	ՀԱՀ
Մահացել է	նոյեմբերի 9, 2008(2008-11-09) (76 տարեկանում) կամ նոյեմբերի 10, 2008(2008-11-10) (76 տարեկանում) Կաստել Վոլտուրնո, Կազերտա, Կամպանիա, Իտալիա
Ժանրեր	Marabi
Մասնագիտություն	երգչուհի և դերասանուհի
Գործիքներ	վոկալ
Լեյբլ	RCA
Ամուսին	Stokely Carmichael և Hugh Ramopolo Masekela
Կայք	miriammakeba.co.za

Միրիամ Մակեբա (անգլ.՝ Zenzile Miriam Makeba, մարտի 4, 1932(1932-03-04), Յոհաննեսբուրգ, ՀԱՀ - նոյեմբերի 9, 2008(2008-11-09) կամ նոյեմբերի 10, 2008(2008-11-10), Կաստել Վոլտուրնո, Կազերտա, Կամպանիա, Իտալիա), հարավաֆրիկացի երգչուհի, քաղաքացիական իրավունքների համար պայքարող մարտիկ: «Գրեմմի» մրցանակի դափնեկիր, հայտնի է նաև որպես Մամա Աֆրիկա:

Կենսագրություն

Վաղ տարիներ

Միրիամ Մակեբան ծնվել է Յոհաննեսբուրգում 1932 թվականի մարտի 4-ին: Նրա ծնողները պատկանում էին բանտու ժողովուրդների խմբին: Մայրը սվազի էր, հայրը կոսա, որը մահացել էր, երբ Միրիամը դեռ 6 տարեկան էր:

Միրիամ Մակեբան երգեցողություն է սովորել Կիլմերտոնի նախապատրաստական ինստիտուտում շուրջ 8 տարի: Սկզբում Միրիամը շրջագայություններով հանդես էր գալիս սիրողական խմբի հետ: Նրա պրոֆեսիոնալ կարիերան սկսվել է 20-րդ դարի 50-ական թվականներին Manhattan Brothers հարավաֆրիկյան խմբում: Այնուհետև նա ստեղծեց իր սեփական The Skylarks խումբը, որը կատարում էր ջազ և Հարավային Աֆրիկայի ավանդական մեղեդիների համակցությամբ ստեղծված ստեղծագործություններ: 1959 թվականին իր ապագա ամուսնու` Խյու Մասեկելոյի հետ միասին մասնակցում է «Քինգ-քոնգ» մյուզիքլին: Թեև Միրիամ Մակեբան արդեն հաջողակ կատարող էր, բայց իր ձայնագրությունների համար աննշան գումարներ էր վաստակում, չստանալով հեղինակային խրախուսական միջոցներ: Իր կարիերան շարունակելու համար նա ձգտում էր մեկնել ԱՄՆ: Բեկումը տեղի ունեցավ 1959 թվականին անկախ հեղինակ Լայոնելա Ռոգոզինի կողմից «Վերադարձիր, Աֆրիկա» վավերագրական ֆիլմի նկարահանումներից հետո: Միրիամ Մակեբան այցելեց Վենետիկի կինոփառատոն, որտեղ կայացավ ֆիլմի պրեմիերան:

Արտաքսում

ՀԱՀ-ից հեռանալուց հետո, Միրիամ Մակեբան տեղափոխվեց Լոնդոն, որտեղ հանդիպեց Հարրի Բելաֆոնտեին, որն էլ օգնեց նրան ճանաչման հարցում և հայտնի դառնալ Ամերիկայում: Այնտեղ նա ձայնագրեց իր բազմաթիվ ճանաչված հիթերը, այդ թվում «Պատա Պատան», «The Click Song»-ը («Կոնգկոտվանեն», «Qongqothwane» կոսա լեզվով), «Մալայկան»: 1966 թվականին Հարրի Բելաֆոնտի հետ համատեղ նա ստացավ Գրեմմի մրցանակ էթնիկ (ժողովրդական բանահյուսության) ոճի լավագույն ալբոմի համար: Մրցանակ ստացած An Evening With Belafonte/Makeba (Երեկոն Բելաֆոնտի և Մակեբայի հետ) ալբոմը նվիրված էր ՀԱՀ սևամորթ բնակչության ողբալի վիճակին:

1960 թվականին, երբ մոր մահվան հետ կապված Միրիամ Մակեբան փորձեց վերադառնալ ՀԱՀ , նա հայտնաբերեց, որ իր անձնագիրը անվավեր է: 1963 թվականին, ՄԱԿ-ում ապարտհեյդի դեմ ելույթից հետո, նա զրկվեց ՀԱՀ քաղաքացիությունից և երկիր վերադառնալու իրավունքից: Դրա հետ կապված նրան շնորհվեց 10 երկրի պատվավոր քաղաքացիություն և ստացավ 9 անձնագիր:

1968 թվականին նա ամուսնացավ տրինիդադցի ակտիվիստ, քաղաքացիական իրավունքների պաշտպան Ստոկլի Կարմայքլի հետ: Այս ամուսնությունն ԱՄՆ-ում քննադատության ենթարկվեց, որի արդյունքում չեղյալ հայտարարվեցին երգչուհու արդեն իսկ նախատեսված համերգներն ու ձայնագրությունները: Այս առնչությամբ ամուսինները տեղափոխվեցին Գվինեա, որտեղ դարձան նախագահ Ահմեդ Սեկու Տուրեի ընտանիքի մտերիմ ընկերները: 1973 թվականին ամուսնալուծվելուց հետո Միրիամ Մակեբան շարունակեց իր ելույթները հիմնականում Աֆրիկայում, Հարավային Ամերիկայում և Եվրոպայում: Նա հանդես է եկել 1974 թվականին Մուհամմեդ Ալիի և Ջորջ ֆորմանի հանրահայտ հանդիպման ընթացքում: Նա եղել է նաև ՄԱԿ-ում Գվինեայի ներկայացուցիչը, որի համար 1986 թվականին ստացել է Դագ Համարշոլդի անվան մրցանակ:

Վերադարձ Հարավային Աֆրիկա

1990 թվականին Նելսոն Մանդելան համոզեց Միրիամ Մակեբային վերադառնալ հայրենիք: 1991 թվականի նոյեմբերին հրավիրյալի կարգավիճակով նա մասնակցում է Բիլ Կոսբի շոուին և նկարահանվում , «Օլիվիան դուրս է գալիս աքսորավայրից » ֆիլմի դրվագում: 1992 թվականին նա նկարահանվում է 1976 թվականին ՀԱՀ-ում տեղի ունեցած երիտասարդական հուզումների մասին պատմող Սարաֆինա ֆիլմի գլխավոր հերոսներից մեկի դերում: Նա մասնակցում է նաև 2002 թվականին նկարահանված «Amandla!: A Revolution in Four-Part Harmony» վավերագրական ֆիլմին, որտեղ այլ մասնակիցների հետ միասին հիշում է ապարտեիդի օրերը:

2000 թվականի հունվարին ՀԱՀ-ում թողարկված նրա «Հայրենիք» (Homeland) ալբոմը, առաջադրվում է Գրեմմիի «Լավագույն արտասահմանյան ալբոմ» անվանակարգում: 2001 թվականին նա պարգևատրվում է Օտտո Գանայի անվան խաղաղության մեդալով «Ժողովուրդների միջև խաղաղության համար պայքարի և փոխըմբռնման բնագավառում ակնառու ծառայությունների համար»: 2002 թվականին կիսում է Polar Music Prize մրցանակը Ռուսաստանի քաղաքացի Սոֆիա Գուբայդուլինայի հետ: 2004 թվականին հարյուր նշանավոր հարավաֆրիկացիների ցանկում ընտրվում է 38-րդը: 2005 թվականին նա սկսում է հրաժեշտի համերգներով համաշխարհային շրջագայությունները, այն երկրներում, որտեղ հանդես էր եկել իր ստեղծագործական կարիերայի ընթացքում: Որոշ տեղեկությունների համաձայն կյանքի վերջին տարիներին նա տառապում էր հոդաբորբով:

Մահ

Իտալական Կազերտա քաղաքի մոտակայքում իր պատվին 2008 թվականի նոյեմբերի 9-ին կազմակերպված համերգի ընթացքում Միրիամ Մակեբան վատ էր զգացել: Համերգը կազմակերպվել էր նաև ի աջակցություն գրող Ռոբերտո Սավիանոյի , որն առճակատման էր գնացել նեապոլիտանական Կամորա մաֆիոզ կազմակերպությանը: Երգչուհին սրտի կաթված էր ստացել հանրահայտ «Պատա Պատա» (Pata Pata) հիթի կատարման ժամանակ: Նա տեղափոխվում է հիվանդանոց, սակայն կյանքը փրկել չի հաջողվում և հաջորդ օրը Միրիամ Մակեբան մահանում է:

Սկավառակագրություն

Ստուդիական ալբոմներ

• Miriam Makeba: 1960 - RCA LSP2267
• The Many Voices Of Miriam Makeba: 1960 - Kapp KL1274
• The World Of Miriam Makeba: 1963 - RCA LSP2750
• Makeba: 1964 - RCA LSP2845
• Makeba Sings: 1965 - RCA LSP3321
• An Evening With Belafonte/Makeba (Հարրի Բելաֆոնտեի հետ]): 1965 - RCA LSP3420
• The Magic of Makeba: 1965 - RCA LSP3512
• The Magnificient Miriam Makeba: 1966 - Mercury 134016
• All About Miriam: 1966 - Mercury 134029
• Miriam Makeba In Concert!: 1967 - Reprise RS6253

Միրիամ Մակեբան և Դիզզի Գիլլեսպին 1991 թվականի համատեղ համերգի ընթացքում

• Pata Pata: 1967 - Reprise RS6274
• Makeba!: 1968 - Reprise RS6310
• Live in Tokyo: 1968 - Reprise SJET8082
• Keep Me In Mind: 1970 - Reprise RS6381
• A Promise: 1974 - RCA YSPL1-544
• Live In Conakry - Appel A L’Afriqu: 1974 - Sonodisc SLP22
• Miriam Makeba & Bongi: 1975 - Sonodisc SLP48
• Live in Paris: 1977 - CD6508
• Country Girl: 1978 - Sonodisc ESP165518
• Comme Une Symphonie d’Amour: 1979
• Sangoma: 1988 - WB 925673-1
• Welela: 1989 - Gallo CDGSP3084
• Eyes On Tomorrow: 1991 - Gallo CDGSP3086
• Sing Me A Song: 1993 - CDS12702
• Homeland, 2000 - Putumayo PUTU1642
• Live at Berns Salonger, Stockholm, Sweden, 1966: 2003 - Gallo Music GWVCD-49
• Reflecting, 2004 - Gallo Music GWVCD-51
• Makeba Forever, 2006, Gallo Music CDGURB-082

Հավաքածու

• The Queen Of African Music - 17 Great Songs, 1987
• Africa 1960-65 recordings, 1991
• Eyes On Tomorrow, 1991
• The Best Of Miriam Makeba & The Skylarks: 1956-1959 recordings, 1998
• Mama Africa: The Very Best Of Miriam Makeba, 2000
• The Guinea Years, 2001
• The Definitive Collection, 2002
• The Best Of The Early Years, 2003

Մատենագիտություն

• Allen Lara (2008)։ «Remembering Miriam Makeba»։ Journal of the Musical Arts in Africa 5 (1): 89–90։ doi:10.2989/JMAA.2008.5.1.6.789 
• Allen Lara (2011)։ «Makeba, Miriam Zenzi»։ in Akyeampong Emmanuel K., Gates Henry Louis Jr.։ Dictionary of African Biography։ Oxford University Press։ ISBN 978-0-19-985725-8 
• Blocker Jack S., Fahey David M., Tyrrell Ian R. (2003)։ Alcohol and Temperance in Modern History: An International Encyclopedia։ ABC-CLIO։ ISBN 978-1-57607-833-4 
• Bordowitz Hank (2006)։ «Miriam Makeba»։ in Kaufman Alan։ The Outlaw Bible of American Essays։ Thunder's Mouth։ էջեր 313–316, 333–334։ ISBN 1-56025-935-3։ OCLC 74175340 
• Carmichael Stokely, Thelwell Michael (2003)։ Ready for Revolution: The Life and Struggles of Stokely Carmichael (Kwame Ture)։ Simon & Schuster։ ISBN 978-0-684-85003-0 
• Castledine Jacqueline (2011)։ «Gender, Jazz, and Justice in Cold War Freedom Movements»։ in McGuire Danielle L., Dittmer John։ Freedom Rights։ The University Press of Kentucky։ էջեր 223–244։ ISBN 9780813134499 – via Project Muse։ (subscription required (help)) 
• Coplan David (July 2005)։ «God Rock Africa: Thoughts on Politics in Popular Black Performance in South Africa»։ African Studies 64 (1): 9–27։ doi:10.1080/00020180500139015 
• Eze Michael Onyebuchi (2010)։ Intellectual History in Contemporary South Africa։ Palgrave Macmillan։ ISBN 978-0-230-10969-8 
• Feldstein Ruth (2013)։ How It Feels to Be Free: Black Women Entertainers and the Civil Rights Movement։ Oxford University Press։ ISBN 978-0-19-531403-8 
• Fleming Tyler (2016)։ «A Marriage of Inconvenience: Miriam Makeba's Relationship with Stokely Carmichael and her Music Career in the United States»։ Safundi: the Journal of South African and American Studies 17 (3): 312–338։ doi:10.1080/17533171.2016.1176720 
• Ford Tanisha (2015)։ Liberated Threads: Black Women, Style, and the Global Politics of Soul։ University of North Carolina Press։ ISBN 978-1-4696-2515-7 – via Project Muse։ (subscription required (help)) 
• Jacobs J. U. (1989)։ «The Blues: An Afro-American Matrix for Black South African Writing»։ English in Africa 16 (2): 3–17։ JSTOR 40238786 
• Khan Katy (2008)։ «South-South Cultural Cooperation: Transnational Identities in the Music of Dorothy Masuka and Miriam Makeba»։ Muziki: Journal of Music Research in Africa 5 (1): 145–151։ doi:10.1080/18125980802633052 
• Masemola Kgomotso Michael (2011)։ «Between Tinseltown and Sophiatown: The Double Temporality of Popular Culture in the Autobiographical Cultural Memory of Bloke Modisane and Miriam Makeba»։ Journal of Literary Studies 27 (1): 1–27։ doi:10.1080/02564718.2011.557226 
• Meredith Martin (2010)։ Mandela: A Biography։ PublicAffairs։ ISBN 978-1-58648-832-1 
• Muller Carol A. (2006)։ «The New African Diaspora, the Built Environment and the Past in Jazz»։ Ethnomusicology Forum 15 (1): 63–86։ doi:10.1080/17411910600634270 
• Ohadike Don C. (2007)։ Sacred Drums of Liberation: Religions and Music of Resistance in Africa and the Diaspora։ Africa World Press։ ISBN 978-1-59221-517-1 
• Poet J. (11 February 2009)։ «Miriam Makeba: Mama Africa Goes Home»։ Crawdaddy! 
• Redmond Shana L. (2013)։ Anthem: Social Movements and the Sound of Solidarity in the African Diaspora։ New York University Press։ ISBN 978-0-8147-8932-2 – via Project MUSE։ (subscription required (help)) 
• Reed Thomas Vernon (2005)։ The Art Of Protest: Culture And Activism From The Civil Rights Movement To The Streets Of Seattle։ University of Minnesota Press։ ISBN 978-0-8166-3770-6 
• Roux-Kemp Andra la (2014)։ «Struggle Music: South African Politics in Song»։ Law and Humanities 8 (2): 247–268։ doi:10.5235/17521483.8.2.247 
• Schumann Anne (2008)։ «The Beat that Beat Apartheid: The Role of Music in the Resistance against Apartheid in South Africa»։ Wiener Zeitschrift für kritische Afrikastudien 14 (8)։ Վերցված է 24 October 2016 
• Schwarz-Bart Simone, Schwarz-Bart André, Réjous Rose-Myriam (2003)։ Modern African Women։ In Praise of Black Women: Volume 3։ University of Wisconsin։ ISBN 0-299-17270-8։ OCLC 66731111 
• Sizemore-Barber April (July–October 2012)։ «The Voice of (Which?) Africa: Miriam Makeba in America»։ Safundi: the Journal of South African and American Studies 13 (3–4): 251–276։ doi:10.1080/17533171.2012.715416 
• Stanton Andrea L., Ramsamy Edward, Seybolt Peter J. (2012)։ Cultural Sociology of the Middle East, Asia, and Africa: An Encyclopedia։ SAGE։ ISBN 978-1-4129-8176-7 
• Stewart Gary (2003)։ «What goes up...»։ Rumba on the River: A History of the Popular Music of the Two Congos (illustrated ed.)։ Verso։ ISBN 978-1-85984-368-0 
• Tobler John (1992)։ NME Rock 'N' Roll Years (1st ed.)։ Reed International Books։ CN 5585 

Արտաքին հղումներ

• Miriam Makeba at National Public Radio
• Jolaosho Tayo (Spring 2014)։ «Anti-Apartheid Freedom Songs Then and Now»։ Folkways Magazine (Smithsonian)։ Վերցված է 24 October 2016 
• «Hommage a Miriam Makeba – Festival d'Ile de France»։ AOL Video։ Վերցված է 11 November 2010 

Մեդիա ֆայլեր

Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Միրիամ Մակեբա կատեգորիայում։