Միխայիլ Աստանգով

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Միխայիլ Աստանգով
Ծնվել էհոկտեմբերի 21 (նոյեմբերի 3), 1900
ԾննդավայրՎարշավա, Լեհական թագավորություն, Ռուսական կայսրություն
Մահացել էապրիլի 20, 1965(1965-04-20) (64 տարեկան)
Մահվան վայրՄոսկվա, ԽՍՀՄ
ԳերեզմանԴոնսկոե գերեզմանատուն
ԿրթությունՄոսկվայի պետական համալսարան
Քաղաքացիություն ԽՍՀՄ և  Ռուսական կայսրություն
Մասնագիտությունդերասան
Պարգևներ և մրցանակներ
Աշխատանքային Կարմիր դրոշի շքանշան Աշխատանքային Կարմիր դրոշի շքանշան «1941-1945 թթ. Հայրենական մեծ պատերազմի ժամանակ անձնվեր աշխատանքի համար» մեդալ Մոսկվայի 800-րդ ամյակին նվիրված մեդալ
ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստ ՌԽՖՍՀ ժողովրդական արտիստ Ստալինյան մրցանակ Ստալինյան մրցանակ և Ստալինյան մրցանակ

Միխայիլ Ֆեոդորովիչ Աստանգով (իսկական ազգանունը՝ Ռուժնիկով, ռուս.՝ Михаил Фёдорович Ружников հոկտեմբերի 21 (նոյեմբերի 3), 1900, Վարշավա, Լեհական թագավորություն, Ռուսական կայսրություն - ապրիլի 20, 1965(1965-04-20), Մոսկվա, ԽՍՀՄ), խորհրդային և ռուսական կինոյի ու թատրոնի դերասան։ ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստ (1955 թ.)։ Ստալինյան երեք մրցանակների դափնեկիր (1948 թ., 1950 թ., 1951 թ.)[1][2]։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Միխայիլ Ռուժնիկովը ծնվել է 1900 թվականի հոկտեմբերի 21-ին (նոյեմբերի 3) Լեհաստանի Վարշավա քաղաքում[3] երկաթգծի աշխատակցի ընտանիքում[4]։

1918 թվականին ավարտել է Մոսկվայի 12-րդ գիմնազիան և ընդունվել Մոսկվայի պետական համալսարանի իրավաբանական ֆակուլտետ, որտեղ նրա համակուրսեցիներն էին Ռուբեն Սիմոնովը, Անդրեյ Լոբանովը և Օսիպ Աբդուլովը։ Խաղացել է սիրողական ներկայացումներում։ Ուսանողը պարապել է Փոքր թատրոնի դերասանուհի Ա․ Մատվեևայի թատերական ստուդիայում, դասընթացների հաճախել Ալեքսանդր Գեյրոտի ստուդիայում։

1919-1921 թվականներին եղել է Մոսկվայի Խամովնիկիի խորհրդի պարենամթերքի բաժնի պետը և հաշվետարը։

1920-1922 թվականներին սովորել է Ֆ․ Շալյապինի դրամատիկական ստուդիայում, որը նրա համար դարձել է իսկապես դերասանական դպրոց և առաջին պրոֆեսիոնալ բեմ։ Երիտասարդ դերասանի վրա ավելի շատ ազդեցություն է թողել նրա ուսուցիչը՝ Լեոնիդ Լեոնիդովը։

1922-1923 թվականներին աշխատել է Տպագրության տան թատրոնում, 1923-1925 թվականներին՝ Մոսկվայի Վ․ Կոմիսարժևսկայայի անվան թատրոնում, 1925-1927 և 1930-1941 թվականներին՝ Մոսկվայի հեղափոխության թատրոնում (ներկայում՝ Մոսկվայի Վ․ Մայակովսկու անվան ակադեմիական թատրոն), 1927-1928 թվականներին՝ Օդեսայի ռուսական ակադեմիական դրամատիկական թատրոնում, 1928 թվականին՝ Մոսկվայի Առաջին շարժական թատրոնում, 1928-1929 թվականներին՝ Կազանի ռուսական դրամայի թատրոնում (ներկայումս՝ Կազանի Վ․ Կաչալովի անվան Մեծ դրամատիկական թատրոն), 1929-1930 թվականներին՝ Լենինգրադի ժողովրդական տան թատրոնում, 1941-1943 թվականներին՝ «Մոսֆիլմ» կինոստուդիայում[5], 1943-1945 թվականներին՝ Մոսխորհի անվան թատրոնում։

1945 թվականից՝ Մոսկվայի Ե․ Վախթանգովի անվան թատրոնի դերասան։

Լինելով դերասան-ինտելեկտուալ՝ հրաշալի կերպով տիրապետել է հոգեբանական գրոտեսկի արվեստին․ ձգտել է ստեղծվող կերպարի փիլիսոփայական ըմբռնմանը[2]։ Նրա ստեղծագործական գործունեությանը յուրահատուկ էին խորացված պսիխոլոգիզմը, բեմական կերպարների փիլիսոփայականությունը և սրեցված զգայունությունը[3]։ Հիմնականում մարմնավորել է բացասական կերպարների։

Միխայիլ Աստանգովը մահացել է 1965 թվականի ապրիլի 20-ին Մոսկվայում[3]։ Թաղված է Դոնսկոյ վանքի գերեզմանատանը[6]։

Հիշատակ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մոսկվայի տանը, որտեղ 1939-1965 թվականներին բնակվել է Աստանգովը (Լենինի պողոտա, տուն 25), 1974 թվականին տեղադրվել է հուշատախտակ[7]։

Ստեղծագործական գործունեություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Դերերը թատրոնում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ֆ․ Շալյապինի անվան դրամատիկական ստուդիա
Տարի Հեղինակ Ներկայացում Դեր
1920 Արթուր Շնիցլեր Կանաչ թութակ մարկիզ
Սոֆուս Միխաելիս Հեղափոխական հարսանիք
Մոսկվայի Վ․ Կոմիսարժևսկայայի անվան թատրոն
Տարի Հեղինակ Ներկայացում Դեր
1925 Նիկոլայ Գոգոլ Մեռած հոգիներ Չիչիկով
Հեղափոխության թատրոն
Տարի Հեղինակ Ներկայացում Դեր
1926 Բորիս Ռոմաշով Կրիվորիլսկի վերջը Լոդիժկին
1932 Նիկոլայ Պոգոդին Իմ ընկեր Գայ
1932 Նատան Զարխի Ուրախության փողոց Սպավենտա
1934 Վլադիմիր Սոլովյով Անձնական կյանք Ստրոև
1935 Ուիլյամ Շեքսպիր Ռոմեո և Ջուլիետ Ռոմեո
1937 Ալեքսանդր Կոռնեյչուկ Ճշմարտություն Կերենսի
1939 Բորիս Վոյտեխով,

Լեոնիդ Լենչ

Պավել Գրեկով Պավել Գրեկով
1940 Ալեքսանդր Օստրովսկի Անօժիտը Սերգեյ Պարատով
Ալեքսանդր Կոռնեյչուկ Նավախմբի վախճանը Գայդայ
Ֆրիդրիխ Շիլլեր Մարիա Ստյուարտ Լեյստեր
Այլ թատրոններ (1927-1930)
Տարի Հեղինակ Ներկայացում Դեր
1927 Գեորգի Վենեցիանով Ջումա Մաշիդ
1928 Մաքս Ժիժմոր Բեթհովեն Բեթհովեն
Բորիս Լավրենյով Բեկում նավաստի Գոդուն
Վիկտոր Հյուգո Փարիզի Աստվածամոր տաճարը Քվազիմոդո
Մոսխորհի անվան թատրոն
Տարի Հեղինակ Ներկայացում Դեր
1943 Լեոնիդ Լեոնով Ներխուժում Ֆեոդոր Տալանով
1945 Անտոն Չեխով Ճայը Կոնստանտին Տրեպլև
Վախթանգովի անվան թատրոն
Տարի Հեղինակ Ներկայացում Դեր
1946 Էդմոն Ռոստան Սիրանո դե Բերժերակ Սիրանո դե Բերժերակ
1946 Վլադիմիր Սոլովյով Հաղթանակի ճանապարհը Արսենի
1947 Կոնստանտին Սիմոնով Ռուսական հարց Հարրի Սմիթ
1948 Իվան Տուրգենև Նախօրեին Դմիտրի Ինսարով
1949 Նիկոլայ Վիրտա Դատապարտվածների դավադրությունը ՄակՀիլլ
1950 Կոնստանտին Ֆեդին Կիրիլ Իզվեկով Պաստուխով
1950 Նիկոլայ Պոգոդին Միսսուրիական վալս Գարոտտա
1953 Ալեքսեյ Արբուզով Եվրոպական ժամանակագրություն Շառլյուս
1953 Ալեքսանդր Կրոն Կուսակցության թեկնածու Ալեքսեյ Պլոտովշչիկով
1954 Գերհարտ Հաուպտման Արևի մայրամուտից առաջ Մատիաս Կլաուզեն
1956 Ե․ Լյուտովսկի Արտառոց հերթապահություն Օսինսկի
1957 Իլյա Սելվինսկի Մեծ Կիրիլ Կերենսկի
1958 Ուիլյամ Շեքսպիր Համլետ Համլետ
1960 Ալեքսեյ Արբուզով Տասներկուերորդ ժամը Կարետնիկով
1962 Նիկոլայ Պոգոդին Սև թռչուններ Պերվոզվանով

Ֆիլմագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տարի Ֆիլմ Դեր
1933 Մահվան կոնվեյեր իշխան Սումբատով
1933 Արևը մայր է մտնում արևմուտքում դրվագ
1936 Բանտարկյալները Կոստյա Կապիտան
1937 Մեծ թևեր ղեկավար ընկեր
1938 Օպենհեյմ ընտանիքը Ֆոգելզանգ
1939 Մինինը և Պոժարսկին Սիգիզմունդ III Վազա
1940 Սուվորով Ալեքսեյ Արակչեև
1941 Գարնանային հոսք Վալերյան Գրուշին
1941 Երազանքը Ստանիսլավ Կոմորովսկի
1942 Մարտական կինոհավաքածու № 10 Իոն Կրիստյա
1942 Կոտովսկի Իշխան Կարակոզեն
1942 Շրջկոմի քարտուղար գնդապետ Մակենաու
1942 Մարդասպանները ճանապարհ են դուրս գալիս Ֆրանց
1942 Երիտասարդ Ֆրից Հիտլեր
1945 Տասնհինգամյա կապիտան Նեգորո
1947 Մարիտե քսյոնձ
1947 Միկլուխո Մակլայ դոկտոր Բրանդլեր
1947 Ռուսական հարց Մակֆերսոն
1948 Երրորդ հարված գեներալ-գնդապետ Էրվին Էնեկե
1949 Ստալինգրադի ճակատամարտ Հիտլեր
1949 Նրանք ունեն Հայրենիք կապիտան Ռոբերտ Սքոթ
1952 Մաքսիմկա կապիտան «Բեթսի»
1952 Սադկո Մագարաջա
1955 Իշխանուհի Մերի դոկտոր Վեռներ
1955 Մեքսիկացին Քելլի
1955 Հավերժական գիշերվա գաղտնիքը Նիկոլայ Մերցալով
1957 Ուղղաձիգ աստիճաններ Պրասկով
1958 Մոցարտը և Սալիերին Սալիերի
1965 Ինժեներ Գարինի հիպերբոլոիդը Ռոլլինգ
1965 Գնում եմ դեպի ամպրոպը Արկադի Գոլիցին

Հնչյունավորում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տարի Անիմացիոն ֆիլմ
1963 Բաժնետերերը

Կոչումներ և պարգևներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • ՌԽՖՍՀ Ժողովրդական արտիստ (օգոստոսի 8, 1950 թ.)
  • ԽՍՀՄ Ժողովրդական արտիստ (1955 թ.)
  • Առաջին աստիճանի Ստալինյան մրցանակ (1948 թ.)՝ «Ռուսական հարց» ֆիլմում Մակֆերսոնի դերակատարման համար
  • Երկրորդ աստիճանի Ստալինյան մրցանակ (1950 թ.)՝ Նիկոլայ Վիրտայի «Դատապարտվածների դավադրություն» ներկայացման մեջ ամերիկյան դեսպան ՄակՀիլլի դերակատարման համար
  • Երրորդ աստիճանի Ստալինյան մրցանակ (1951 թ.)՝ «Նրանք հայրենիք ունեն» ֆիլմում Սքոտի դերակատարման համար
  • Աշխատանքային կարմիր դրոշի 2 շքանշան (1946 թ., 1950 թ.)
  • Մեդալ՝ «1939-1945 թվականների Հայրենական Մեծ պատերազմում անձնվեր աշխատանքի համար (1946 թ.)
  • Մեդալ՝ «Մոսկվայի 800-ամյակի հիշատակին»

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Русский драматический театр: Энциклопедия / Под общ. ред. М. И. Андреева, Н. Э. Звенигородской, А. В. Мартыновой и др. — М.: Большая Российская энциклопедия, 2001. — 568 с.: ил. ISBN 5-85270-167-X
  2. 2,0 2,1 Большая Российская энциклопедия: В 30 т. / Председатель науч.-ред. совета Ю. С. Осипов. Отв. ред С. Л. Кравец. Т. 2. Анкилоз — Банка. — М.: Большая Российская энциклопедия, 2005. — 766 с.: ил.: карт.
  3. 3,0 3,1 3,2 Большая советская энциклопедия. Гл. ред. А. М. Прохоров, 3-е изд. Т. 2. Ангола — Барзас. 1970. 632 стр., илл.: 47 л. илл. и карт.
  4. Театральная энциклопедия. Гл. ред. С. С. Мокульский. Т. 1 — М.: Советская энциклопедия, 1961, 1214 стб. с илл., 12 л. илл.
  5. Астангов Михаил Фёдорович - Киносозвездие - авторский проект Сергея Николаева
  6. «Донское кладбище». Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ մարտի 15-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունիսի 18-ին.
  7. Песков О. В. Мемориальные доски Москвы. — М.: Московские учебники, 2009. — 336 с.

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Актёры советского кино выпуск 5, М. Искусство, 1969.
  • КИНО: Энциклопедический словарь, М. Советская энциклопедия, 1987, с.31.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Միխայիլ Աստանգով» հոդվածին։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 1, էջ 574