Մարիա Ֆոլտին
| Մարիա Ֆոլտին | |
|---|---|
 | |
| Հիմնական տվյալներ | |
| Բնօրինակ անուն | լեհ.՝ Maria Fołtyn |
| Ծնվել է | հունվարի 28, 1924[1][2] Ռադոմ, Լեհաստան[3] |
| Երկիր |  Լեհաստան |
| Մահացել է | դեկտեմբերի 2, 2012[1][2] (88 տարեկան) Վարշավա, Լեհաստան[3] |
| Գերեզման | Պովոնզկի գերեզմանատուն |
| Ժանրեր | օպերա |
| Մասնագիտություն | օպերային երգչուհի, երաժշտության ուսուցիչ և համալսարանի դասախոս |
| Երգչաձայն | սոպրանո |
| Գործիքներ | վոկալ |
| Աշխատավայր | Ֆրիդերիկ Շոպենի անվան երաժշտական համալսարան |
| Կրթություն | Ալեքսանդր Զելվերովիչի անվան թատերական ակադեմիա |
| Պարգևներ |      և  |
 Maria Fołtyn Վիքիպահեստում | |
Մարիա Ֆոլտին (լեհ.՝ Maria Fołtyn, հունվարի 28, 1924[1][2], Ռադոմ, Լեհաստան[3] - դեկտեմբերի 2, 2012[1][2], Վարշավա, Լեհաստան[3]), լեհ օպերային երգչուհի (սոպրանո), ռեժիսոր, մանկավարժ, Մոնյոշկո երաժշտասերների միության կազմակերպիչ և նախագահ։ Լեհաստանի ժողովրդկան հանրապետության մշակույթի վաստակավոր գործիչ (1989)։ Լեհական օպերայի աստղ, Վարշավայի Մեծ թատրոնի պրիմադոննա, Լոձի, Լյուբեկի, Լայպցիգի, Համբուրգի և այլ օպերային թատրոնների մենակատար։
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Մարիա Ֆոլտինը ծնվել է 1924 թվականին Ռադոմ քաղաքում։ 1948 թվականին ավարտել է Գդանսկի միջնակարգ երաժշտական դպրոցը։ Երաժշտական կրթությունը շարունակել է Կատովիցեում Ադամ Դիդուրի ղեկավարությամբ, այնուհետև՝ Սոպոտում։ 1950-1957 թթ. Վարշավայում եղել է Ադա Սարիի ուսանողը։
1950-ական թվականների վերջին սովորել է Իտալիայում պրոֆեսոր Ջուլիո Թեսսայի մոտ Վերչելիում, այնուհետև՝ 1960-ական թվականներին՝ Լայպցիգում (Գերմանիա)։ 1973 թվականին ավարտել է Վարշավայի Ալեքսանդր Զելվերովիչի անվան թատերական ակադեմիան։
Ստեղծագործական ուղի[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1949 թվականին առաջին անգամ հանդես է եկել Բալթյան օպերայի բեմում Ստ. Մոնյուշկոյի «Գալկա» օպերայում։ Հաջող ելույթից հետո նրա համար բացվել են մայրաքաղաքային թատրոնների դռները։ Վլադիսլավ Զելենսկու «Goplanie» օպերայում և Լև Շիլլերի «Գալկա» նոր բեմադրությունից հետո օպերայում հանդես է եկել որպես մենակատար։
Բացի Մոնյոշկոյի ռեպերտուարը, կատարել է տասնյակ այլ կոմպոզիտորների ստեղծագործություններ, այդ թվում հանդես է եկել Վերդիի, Վագների և Չայկովսկու օպերաներում։ Համերգներով հանդես է եկել Բոննում, Համբուրգում, Հռոմում, Միլանում, Մոսկվայում, Լենինգրադում, Պրահայում, Նյու Յորքում, Տորոնտոյում, Օտտավայում և շատ այլ քաղաքներում։
Երկու միջազգային մրցույթների դափնեկիր է՝ Վերչելիի (1956) և Չարարտեի (1957)։ 1978-1998 թթ. եղել է Մոնյոշկոյի անվան միջազգային երաժշտական փառատոնի գեղարվեստական ղեկավարը։
Որպես ռեժիսոր՝ նրա առաջին գործը եղել է «Գալկան», որը բեմադրվել է Կուբայում 1971 թվականին, այնուհետև՝ Թուրքիայում, Մեքսիկայում, Բրազիլիայում, Ճապոնիայում։ Բուդապեշտում եղել է «Սոսկալի բակ» օպերայի բեմադրիչը[4]։
Կրթել ու դաստիարակել է մի շարք օպերային երգիչների։
Պարգևներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Լեհաստանի վերածննդի շքանշանի Հրամանատարական խաչ աստղով
- Լեհաստանի վերածննդի շքանշանի ասպետական խաչ, 1953 թ.
- Վաստակի ոսկե խաչ (Լեհաստան)
- Վաստակի արծաթե խաչ (Լեհաստան)
- «Ժողովրդական Լեհաստանի 40- ամյակի» հոբելյանական մեդալ, 1984 թ.
- «Polonia» միության պատվո շքանշան, 1988 թ.
- Մոնյուշկո մեդալ, 1996 թ.
- «400-ամյա Վարշավայի» մեդալ, 1998 թ.
- Վրոցլավի երաժշտական ակադեմիայի պատվավոր դոկտոր, 2000 թ.
- Լեհաստանի մշակույթի հիմնադրամի «Złote Berło» մրցանակ և Հազարամյակի բանկի «Ոսկե գավազան»`գեղարվեստական նվաճումների, վոկալային, ռեժիսուրային և մանկավարժական գործունեության համար, ինչպես նաև աշխարհում լեհական երաժշտության տարածման գործում ունեցած մեծ ավանդի համար, 2007 թ.
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 e-teatr.pl (польск.) — 2004.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 Deutsche Nationalbibliothek Record #119528185 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
- ↑ Maria Fołtyn
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Maria Fołtyn(լեհ.)
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մարիա Ֆոլտին» հոդվածին։ |
