Մասնակից:Լիլիթ Խաչ88/Ավազարկղ
Պատկեր:Khao.kluke.kapi-01.jpg| thumb| Տապակած բրինձ չոր ծովախեցգետնով. Որպես հավելյալ ուտեստներ՝ լայմ, մանգո, տապակած ձու, կարմիր սոխ, վարունգ, քաղցր տապակած խոզի միս]] Թայլանդական խոհանոցը (թաի.՝ อาหารไทย) Թաիլանդի ազգային խոհանոցը դարերի ընթացքում զարգացել է չինական, հնդկական ազդեցության տակ, ինչպես նաև եվրոպական խոհանոցներ
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Սկզբում սնվում էին հիմնականում ձուկ, ծովամթերք և ջրային բույսեր։ Չինական և ճապոնական խոհանոցները փոփոխություններ մտցրին Թաիլանդի սննդի մշակույթի մեջ, և 17-րդ դարից սկսած եվրոպական խոհանոցը մեծ ազդեցություն ունեցավ։ Չիլի պղպեղը Թաիլանդ է ներմուծվել պորտուգալացի միսիոներների կողմից:
Սննդի մշակույթ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ասիական այլ խոհանոցների նման, հիմնական բաղադրիչը բրինձն է: «Ուտել» բառը թայերենում թարգմանաբար նշանակում է «բրինձ ուտել» (kin khaw, กินข้าว, [kin-kʰâːo]), անկախ մատուցվող ուտեստից։ Հատկապես հայտնի է բրնձի տեսականի` հասմիկի բրինձը, որը բավականին թանկ է, գալիս է Իսանից: Թաիլանդի հյուսիսային և արևելյան մասերում կպչուն բրինձը (khau nieu, ข้าวเหนียว) տարածված է և պարունակում է օսլայի անսովոր մակարդակ։ Կպչուն բրինձը շոգեխաշվում է բամբուկե տարայի մեջ, այլ ոչ թե ջրի մեջ, ինչպես սովորական բրինձը: Բրինձի այս բազմազանությունը Լաոսում և հյուսիսային և հյուսիսարևելյան թայլանդական խոհանոցի ամենօրյա հիմնական կերակուրն է, որը մեծ ազդեցություն ունի Լաոսիայի մշակույթի վրա:thumb|Նախաճաշ բուդդայական տաճարում Ի տարբերություն եվրոպական խոհանոցների, որտեղ միակ հիմնական ճաշատեսակը լրացվում է կողմնակի ճաշատեսակներով և աղցաններով, թայերեն խոհանոցի հիմնական ուտեստը բրինձի մեծ չափաբաժինն է՝ ուղեկցվելով մի քանի հավելյալ ուտեստներով՝ պահպանելով կծու և կծու հավասարակշռությունը: Չափավոր կծու ուտեստներ. Սովորաբար բրինձը մատուցում են կարրիի կամ կծու աղցանի հետ՝ ձկան և բանջարեղենի սոուսով։
Kuay tieu noodles (թաի.՝ ก๋วยเตี๋ยว նույնպես շատ տարածված են, բայց սովորաբար մատուցվում են որպես հիմնական ուտեստ կամ որպես ապուրների բաղադրիչ։
Թայլանդական ճաշատեսակների մեծ մասի հիմքը նամ ֆրիկի (թաի.՝ น้ำพริก) սխտորի, չիլի պղպեղի և տարբեր խոտաբույսերի կծու խառնուրդն է։ Բոլոր բաղադրիչները հավանգի մեջ մանրացվում են մածուկի նման, և բուսական յուղի հետ միասին մտնում վոկ, որի մեջ մնացած բաղադրիչները (միս, ձուկ, բանջարեղեն, արիշտա) հետո հերթով տապակվում են։
Ավանդույթներ
Նրանք սովորաբար սնունդ էին օգտագործում ձեռքերով, առանց պատառաքաղի, դա դեռևս տարածված է որոշ տարածքներում: 19-րդ դարի սկզբին, Եվրոպա մեկնելուց հետո, Մոնկուտ թագավորը սննդի մշակույթի մեջ ներմուծեց գդալների և պատառաքաղների օգտագործումը։ Պատառաքաղն օգտագործվում էր միայն ուտելիքը գդալին տեղափոխելու համար, որով իրականում ուտում են։ Սննդի հետ պատառաքաղը (բացառությամբ փոքր մրգային պատառաքաղների) բերանին մոտեցնելը համարվում է անպարկեշտ:
Ուտելիքի համար նախատեսված փայտիկը բնորոշ չէ թայլանդական խոհանոցին և մատուցվում է միայն չինական ռեստորաններում կամ լապշայի ուտեստների հետ: Լապշա ապուրներն ուտում են ձախ ձեռքին գդալով արգանակի համար, իսկ աջ ձեռքում ապուրները՝ լապշայի, մսի, ձկան և բանջարեղենի համար:
Փողոցային սնունդը
Թաիլանդում շատ բազմազան է և ներկայացված է ինչպես արագ սննդի ուտեստներով, որոնք պատրաստվում են անմիջապես գնորդի առջև (տապակած միս, կարրի), այնպես էլ թաց շուկաներում վաճառվող տաղավարներից:
Սովորական ուտեստներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Մթերքն
֍ Բրինձ (ข้าว, [kʰ âːo]), հասմիկի ամենատարածված բրինձը (ข้าวหอมมะลิ - [kʰ âːo-hɔ̌ːm-malí, հարավային և հարավային թայլանդական շրջաններում) า วเหนียว - [kʰ âːo-nǐo ]) հյուսիսում, հյուսիս-արևելքում: Նրանցից բացի, կան բրնձի հսկայական տեսակներ
֍ Լապշա Kuay Tieu, բրնձի արիշտա (ก๋วยเตี๋ยว, [kǔai-tǐo]) - օգտագործվում է ապուրներում կամ տապակած (Phat Thai)
֍Բամի (บะหมี่ - [bà-mìː]) - դեղնավուն գույնի, պատրաստված ցորենի ալյուրից, երբեմն ձվի ավելացումով։
֍Խանոմ Թին (ขนมจีน, [kʰanǒm-ʤiːn]) - հարավային թայերեն ուտեստներին բնորոշ բրնձի արիշտա; ամենից հաճախ այն մատուցվում է կարրի սոուսով (ขนมจีนน้ำยา, [kʰanǒm-ʤiːn-náːm-jaː], բրնձի արիշտա խոտաբույսերի սոուսով
֍Վուն Սեն (วุ้นเส้น - [wún-sên]) - թափանցիկ արիշտա պատրաստված մունգ լոբի ալյուրից; օգտագործվում է ապուրներ պատրաստելու կամ որպես աղցան Յամ Վուն Սեն (ยำวุ้นเส้น, [jam-wún-sên])
֍Թայական սմբուկներ:
֍Չա-օմ (ชะอม) - Acacia pennata տեսակի ակացիա, որն օգտագործվում է ապուրների, կարրիի և ձվածեղի մեջ։
Համեմունքներ և կանաչի: thumb|Чили
- Թարմ և չորացրած չիլի պղպեղի տարբեր տեսակներ
- Իմբիր ง, [kʰ ǐŋ])
- Գալանգալի արմատ (ข่า, [kʰâː])
- Չինական կոճապղպեղԿաղապար:Нет АИ (กระชาย, [krà-ʧai])
- Կիտրոնի խոտ(ตะไคร้, [tàkʰrai])
- Սխտոր(กระเทียม, [kràtʰiam])
- Համեմ (ผักชี, [pʰàk-ʧiː])
- Սամիթ (ผักชีอีสาน, phak chi isaan) — հիմնականում հյուսիսարևելյան խոհանոցում
- «Հնդկական» (ใบกะเพรา, [bai-kà-pʰrao], Սուրբ ռեհան) Ռեհան (horapa). แมงลัก , [bai-mæŋ-lák],
- Կաֆիր լայմի տերևներ (ใบมะกรูด, [bai-má-krùt]) - ճաշատեսակին ավելացրեք ցիտրուսային համ՝ առանց այն թթու դարձնելու։
- Ձկան սոուս (น้ำปลา, [nám-plaː]) պատրաստված անչոուսից, ջրից և աղից; ճաշատեսակների մեծ մասի հիմքն է
- Թամարինդ (มะขาม, [má-kʰǎːm])
- գինձ
Ուտեստներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Նախաճաշ:
Անհատական մատուցվող ուտեստներԿաղապար:Прояснить:
- Tom yam (tom yam ต้มยำ) - տաք և թթու ապուր՝ հիմնված հավի արգանակի վրա՝ ծովախեցգետնով, հավով, ձուկով կամ այլ ծովամթերքով։
- Թոմ Խա Կայ (տոմ խա կաի) - կծու կոկոսի կաթով ապուր հավով, սնկով, լոլիկով, գալանգալով կամ կոճապղպեղով, կիտրոնախոտ, բառացիորեն Թոմ=խաշած Խա=գալանգան Կաի=հավով։
- Tom Kha Kung - կծու կոկոսի կաթով ապուր ծովախեցգետնով, սնկով, լոլիկով, գալանգալով կամ կոճապղպեղով, կիտրոնախոտ
- Tom Kha Kung - կծու կոկոսի կաթով ապուր ծովախեցգետնով, սնկով, լոլիկով, գալանգալով կամ կոճապղպեղով, կիտրոնախոտ
- Tom Kha Kung վ կամ կոճապղպեղով, կիտրոնախոտ
- Rat Na (ราดหน้า) - լայն բրնձի արիշտա սոուսով, խոզի, տավարի մսով, հավի մսով, ծովամթերքով
- Խաո Ֆաթ Նեմ (ข้าวผัดแหนม) - տապակած բրինձ ֆերմենտացված երշիկով
- Ֆաթ Խի Մաու (թայերեն՝ ผัดขี้เมา) - թայերեն ռեհանով տապակած արիշտա Phat Si Yew (ผัดซีอิ๊ว) - տապակած լապշա խիտ սոյայի սոուսով և ձկան սոուսով, խոզի կամ հավի մսով։
- Խաու Խլուկ Կապի (ข้าวคลุกกะปิ) - տապակած բրինձ ծովախեցգետնի մածուկով, խոզի միսով և բանջարեղենով
- Խանոմ Թին Նամ Յա (ขนมจีนน้ำยา) - կլոր բրնձի արիշտա տարբեր կարրիով և թարմ բանջարեղենով
- Khao Soi (ข้าวซอย) - խրթխրթան տապակած արիշտա քաղցր հավի կարրիով
- Khao Phat Kai (ข้าวผัดไก่) - հավի տապակած բրինձ
- Kai Phat Ka-phrau (ไก่ผัดกะเพรา) - հավի կտորներ սխտորով, չիլիով և ռեհանով
- Kai Phat Met Ma-muang Himaphan (ไก่ผัดเม็ดมะม่วงหิมพานต์) - հավի կտորներ հնդկական ընկույզով
- Խու Լաե Տաու (อึและถั่ว) - բրինձ լոբիով և կարրի սոուսովԿաղապար:Национальные кухни Կաղապար:Азия по темам