Մասնակից:Թրվանց Արա/Ավազարկղ 13
Հայերի մասնակցությունը պատերազմում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
| Անվանում | Կազմավորման ամսաթիվը և վայրը | Расформирована | Տեսակ/Զորքերի տեսակ | Մարտական ուղի (ճակատամարտեր) | Մրցանակներ |
|---|---|---|---|---|---|
| 89-րդ Հայկական հրաձգային դիվիզիա[1][2][3][4] | 1941 թվականի դեկտեմբերի 14 որպես 474-րդ հրաձգային դիվիզիա (45-րդ բանակի կազմում), Երևան: 1941 թվականի դեկտեմբերի 26-ին վերանվանվել է 89-րդ հրաձգային դիվիզիա | 1956 թվականի հուլիսի 7 |  Հետևազոր
|
1942-1943 թվականներ. Կովկասի ճակատամարտ [Ն 1], Թամանի թերակղզու ազատագրում
1944 թվական. Ղրիմի օպերացիա, Սևաստոպոլի ազատագրում, Լվով-Սանդոմյերզ օպերացիա |
«Տամանսկայա» պատվավոր կոչում[5]
|
| 76-րդ հրաձգային դիվիզիա (1-ին կազմավորում)[6][7][2][8] | 1941 թվականի դեկտեմբերի 9, (76-րդ լեռնային հրաձգային դիվիզիայի վերակազմավորում), Երևան։ Հետագայում վերակազմավորվել է 51-րդ գվարդիական դիվիզիայի | 1952 թվականի նոյեմբերի 23 (51-րդ գվարդիական դիվիզիա) | 1941 թվական. Իրանական օպերացիա
1941-1942 թվականներ. Ստալինգրադի ճակատամարտ 1943 թվական. Կուրսկի ճակատամարտ 1943-1944 թվականներ. Բագրատիոն գործողություն, Բելառուսի և Բալթյան երկրների ազատագրում |
| |
| 390-րդ Հայկական հրաձգային դիվիզիա[6][7][2][9] | 1941 թվականի սեպտեմբերից մինչև հոկտեմբեր[Ն 2] | 1942 թվականի հունիսի 14 | 1941-1942 թվականներ (21-րդ բանակի կազմում). Սևաստոպոլի պաշտպանություն, Կերչ-Թեոդոսիայի դեսանտային գործողություն, Կերչի պաշտպանական գործողություն | ||
| 408-րդ Հայկական հրաձգային դիվիզիա[6][7][2][10] | 1941 թվականի օգոստոսից մինչև սեպտեմբեր, Հայկական ԽՍՀ[Ն 3] | 1942 թվականի հոկտեմբերից մինչև նոյեմբեր. վերակազմավորվել է 408-րդ հրաձգային բրիգադի, իսկ ավելի ուշ՝ 7-րդ առանձին հրաձգային բրիգադի և 23-րդ բրիգադի | 1941 թվական. Խորհրդա-թուրքական սահման
1942 թվական. Կովկասի Սև ծովի ափի պաշտպանություն[Ն 4], Կովկասի ճակատամարտ |
||
| 409-րդ Հայկական հրաձգային դիվիզիա[6][7][2][11] | 1941 թվական, Գյումրի | 1945 թվականի մայիս | 1941 թվականի մինչև 1942 թվականի նոյեմբեր[Ն 5]. Խորհրդա-թուրքական սահման
1942-1945 թվականներ[Ն 6]. Կուբանի, Ուկրաինական ԽՍՀ-ի, Մոլդովական ԽՍՀ-ի, Ռումինիայի, Հունգարիայի, Ավստրիայի և Չեխոսլովակիայի ազատագրում |
«Կիրովոգրադ», «Բրատիսլավա» պատվավոր կոչումներ[7]
| |
| 17-րդ լեռնային հեծելազորային դիվիզիա | 1936 թվականի հուլիս, Թբիլիսի, Վաղարշապատ, Գյումրի | 1942 թվականի օգոստոս | Հեծելազոր
|
1941-1942. Իրանական օպերացիա, Մոսկվայի ճակատամարտ | |
| 31-րդ հրաձգային դիվիզիա | 1941 թվականի հունիս, Երևան | 1945 թվականի մայիս | Հետևազոր
|
Մինչև 1941 թվականի հոկտեմբերը-Խորհրդա-թուրքական սահման.
1941-1942 թվականներին. Տագանրոգի և Ռոստովի պաշտպանություն, Կովկասի պաշտպանություն. 1943 թվականի փետրվար-Կրասնոդարի հարձակողական գործողություն. 1944 թվական-Մոլդովայի ազատագրում. 1945 թվական-Գերմանիայի ազատագրումը և Պրահայի օպերացիա |
«Ստալինգրադսկայա» պատվավոր կոչում
|
| 261-րդ Հայկական հրաձգային դիվիզիա (2-րդ կազմավորում)[6][12][2][13] | 1942 թվականի հոկտեմբեր, Երևան → Գյումրի (45-րդ բանակի կազմում) | 1957 թվական (127-րդ մոտոհրաձգային դիվիզիա) | 1941 թվական. Խորհրդա-թուրքական սահման
1941-1942 թվական. Պաշտպանողական մարտեր 6-րդ բանակի կազմում, Ճակատամարտ Կովկասի համար; |
||
Նշումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Մտնում էր Անդրկովկասյան ռազմաճակատի հյուսիսային զորքերի խմբի կազմում։ 1942 թվականի սեպտեմբերի 18-ին մտավ 9-րդ բանակի, ավելի ուշ՝ 58-րդ բանակի կազմի մեջ։ 1943 թվականի փետրվարին նա տեղափոխվել է Սևծովյան ուժերի խումբ։
- ↑ ԽՍՀՄ պաշտպանության պետական կոմիտեի 1941 թվականի օգոստոսի 11-ի թիվ 459 որոշում
- ↑ Մինչև 1942 թվականի գարուն, դիվիզիայի անձնակազմը բազմազգ էր՝ ռուսներ, ուկրաինացիներ, վրացիներ, հայեր և այլն, հետո՝ զուտ հայեր։
- ↑ 47-րդ բանակի կազմում։ 1942 թվականի հոկտեմբերին՝ 18-րդ բանակ, ավելի ուշ՝ որպես Տուապսե պաշտպանական շրջանի մաս
- ↑ 45-րդ բանակի կազմում
- ↑ Մտնում էր Անդրկովկասյան ռազմաճակատի հյուսիսային զորքերի խմբի կազմում։ Այնուհետև, որպես 37-րդ, 46-րդ տափաստանային ճակատի և 2-րդ ուկրաինական ճակատի 7-րդ գվարդիական բանակների կազմում, 44-րդ բանակի կազմում
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Мхитарян, 2020, էջ 52
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 Шуваева-Петросян, 2020
- ↑ Кертох, Карапетян, 2020, էջ 7
- ↑ Кертох, Карапетян, 2020, էջ 69—80
- ↑ Мурадян, 1995, էջ 70
- ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 Нерсисян и др., 1980
- ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 Мхитарян, 2020, էջ 53
- ↑ Кертох, Карапетян, 2020, էջ 6; 96
- ↑ Кертох, Карапетян, 2020, էջ 66—69
- ↑ Кертох, Карапетян, 2020, էջ 83—94
- ↑ Кертох, Карапетян, 2020, էջ 7; 80—83
- ↑ Мхитарян, 2020, էջ 54
- ↑ Кертох, Карапетян, 2020, էջ 7; 94—96