Էմմի Դեստին

Էմմի Դեստին; չեխ․՝ Ema Destinnová
Ծնվել է	փետրվարի 26, 1878[…]
Ծննդավայր	Պրահա, Բոհեմիայի թագավորություն, Ցիսլեյտանիա, Ավստրո-Հունգարիա[…]
Մահացել է	հունվարի 28, 1930[…] (51 տարեկան)
Մահվան վայր	Չեսկե Բուդյովիցե, Չեսկե Բուդեյովիցեի շրջան, Չեխիա[…]
Գերեզման	Վիշեհրադսկե գերեզմանատուն
Քաղաքացիություն	Չեխոսլովակիա
Մասնագիտություն	թարգմանչուհի, օպերային երգչուհի, մանկավարժ, բանաստեղծուհի, երաժիշտ, գրող և երգչուհի
	Ստորագրություն;
	Emmy Destinn Վիքիպահեստում

Էմմի Դեստին (Ema Destinnová (փետրվարի 26, 1878(1878-02-26)^[1]^[1]^[2]^[…], Պրահա, Բոհեմիայի թագավորություն, Ցիսլեյտանիա, Ավստրո-Հունգարիա^[1]^[1]^[2]^[…] - հունվարի 28, 1930(1930-01-28)^[3]^[4]^[1]^[…], Չեսկե Բուդյովիցե, Չեսկե Բուդեյովիցեի շրջան, Չեխիա^[1]^[1]^[2]^[…]), չեխ օպերային սոպրանո ուժեղ ու բարձր քնարական-դրամատիկ ձայնով։ Կարիերան անցկացրել է և՛ Եվրոպայում, և՛ Նյու Յորքի Մետրոպոլիտեն օպերայում։

Կենսագրություն

Էմիլի Պավլինա Վենչեսլավա Կիտտլովան ծնվել է Պրահայում, որն այն ժամանակ գտնվում էր Ավստրո-Հունգարական կայսրության կազմում։

Տասներեք տարեկանից վոկալի դասեր է ստացել Մարի Մարիա վոն Դրեգեր Լոեվ-Դեստինից, որի ազզգանունն օգտագործել է որպես նրան ուղղված հարգանքի նշան։ Դրեզդենի պետական օպերայում կարճ ժամանակով աշխատելուց հետո նրան թույլատրվել է հեռանալ, բայց 1897 թվականին Պրահայի Ազգային թատրոնը մերժել է նրան^[6]։ 1898 թվականի հուլիսի 19-ին Բեռլինի պետական օպերայում հանդես է եկել դեբյուտով, կատարելով «Գեղջկական ասպետություն» օպերայից Սանտուցցայի դերերգը^[6]։ Այնպիսի հաջողություն է արձանագրել, որ օպերայի ադմինիստրատորն անմիջապես նրան աշխատանքի է ընդունել։ Այդ ժամանակ ընդամենը տասնինը տարեկան էր, բայց շուտով ձայնով ու դերակատարումներով հմայել է բեռլինյան ունկնդրին։ Բեռլինյան օպերայում աշխատել է մինչև 1909 թվականի հոկտեմբերի 27-ը։ Երգել է 54 օպերաներում, այդ թվում՝ 12 պրեմիերաներում^[6]։

1901 թվականին միջազգային համբավ է ձեռք բերել, երբ հրավիրվել է գերմանական Բայրոյթի թատրոնում երգելու Սենտայի դերերգը «Թռչող հոլանդացի» օպերայից։ Նույն դերակատարմամբ հանդես է եկել նաև հաջորդ տարի^[7]։

Լոնդոնի Կովենտ գարդեն արքունական թատրոնում առաջին անգամ հանդես է եկել 1904 թվականի մայիսի 2-ին «Դոն Ժուան» օպերայից Դոննա Աննայի դերակատարմամբ։ Հաջորդ երկու համերգաշրջանների ընթացքում այնտեղ հանդես է եկել մի քանի այլ օպերաներում, այդ թվում՝ «Մադամ Բատերֆլայ» օպերայի լոնդոնյան պրեմիերան Կարուզոյի հետ։ Մետրոպոլիտենյան օպերայում դեբյուտը տեղի է ունեցել 1908 թվականին «Աիդա» օպերայի հանրահայտ բեմադրությամբ, երբ արդեն ավարտել էր պայմանագիրը բեռլինյան օպերայի հետ։ Երկու տարի անց Մետրոպոլիտեն օպերայում կերտել է Միննիի դերը Պուչինիի «La fanciulla del West» օպերայում, կրկին հանդես գալով Կարուզոյի հետ դիրիժոր Արտուրո Տոսկանինիի ղեկավարությամբ^[8]։

Թեև մեծ հաջողությունների է հասել Վագների օպերաների թեթև դերակատարումների մեջ, նրա սպինտո ձայնն ավելի հարմար էր գերմանական երաժշտության համար։ Գերազանց է կատարել նաև «Կարմեն» օպերայի ֆրանսերեն դերակատարումը, որտեղ մրցակցության մեջ է մտել Էմմա Կալվեի հետ, ինչպես նաև Աիդայի, Մադամ Բատերֆլայի ու Լեոնորայի («Տրուբադուր») իտալերեն դերերգերը^[9]։

Առաջին աշխարհամարտը մեծ հարված է հասցրել Դեստինի կարիերային։ 1914 թվականին պատերազմի սկսվելուց հետո վերադարձել է իր հայրենիք, բայց հայրենասեր չեխ ընդդիմության հետ կապերի պատճառով նրա անձնագիրն անվավեր է ճանաչվել։ Ստիպված է եղել մնալ իր ամառանոցում մինչև պատերազմի ավարտը։ 1919 թվականին վերադարձել է Մետրապոլիտեն օպերա, բայց ձայնն արդեն առաջվանը չէր ու նրան նյու յորքյան հանդիսատեսի սրտում արդեն փոխարինել էին նոր սերնդի երգչուհիները, սակայն շարունակել է այնտեղ հանդես գալ մինչև 1921 թվականը^[9]։

Վերջին տարիներ և մահ

Վերադարձել է Չեխոսլովակիա, որտեղ 1923 թվականին ամուսնացել է չեխական օդուժի սպա Ժոզեֆ Հալսբախի հետ։ 1926 թվականին հրաժեշտ է տվել բեմին ու իր ծննդյան 52-ամյակից մեկ ամիս առաջ կաթվածից վախճանվել Չեսկե Բուդյովիցե քաղաքում։ Հուղարկավորվել է Պրահայի Վիշեգրադյան գերեզմանատանը^[9]։

Ժառանգություն

1996 թվականին պատկերվել է 2,000 չեխական կրոնա թղթադրամի վրա^[10]։ Աստերոիդների գոտու գլխավոր 6583 Destinn աստղակերպն անվանվել է նրա պատվին։

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 ^1,11 ^1,12 ^1,13 ^1,14 ^1,15 ^1,16 ^1,17 ^1,18 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 ^2,6 ^2,7 Archivio Storico Ricordi — 1808.
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 Encyclopædia Britannica
↑ BillionGraves — 2011.
↑ ^6,0 ^6,1 ^6,2 Černušák, Gracián; Štědroň, Bohumír; Nováček, Zdenko, eds. (1963). Československý hudební slovník I. A–L (Czech). Prague: Státní hudební vydavatelství. էջ 231.{{cite book}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
↑ Macy, Laura Williams (2008). The Grove Book of Opera Singers (անգլերեն). Oxford University Press. ISBN 978-0-19-533765-5.
↑ «Emmy Destinn | Czech singer». Encyclopedia Britannica (անգլերեն). Վերցված է 2020 թ․ մարտի 9-ին.
↑ ^9,0 ^9,1 ^9,2 «Hudební Slavnosti Emy Destinnové». www.festival-ed.cz. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ փետրվարի 24-ին. Վերցված է 2020 թ․ մարտի 9-ին.
↑ "Czech Bank Issues Updated 2,000 Koruna" Արխիվացված 2011-07-25 Wayback Machine by Kerry Rodgers, numismaster.com (27 August 2007)

Արտաքին հղումներ

Biography, discography, bibliography from the Kapralova Society
The Emmy Destinn Foundation, with a biography
Biography by Alan Bilgora for Prima Voce
Biography from Opera-Gems.com Արխիվացված 2017-03-16 Wayback Machine

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Էմմի Դեստին» հոդվածին։

[_ea18ea26a6c3f172-1] 1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 ^1,11 ^1,12 ^1,13 ^1,14 ^1,15 ^1,16 ^1,17 ^1,18 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ

[_8c5fc0c326759302-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 ^2,6 ^2,7 Archivio Storico Ricordi — 1808.

[_6b23ca18f3e25628-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_1d2a95be5f76688e-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 Encyclopædia Britannica

[_7f6e26cfe98ba760-5] BillionGraves — 2011.

[autogenerated1-6] 6,0 ^6,1 ^6,2 Černušák, Gracián; Štědroň, Bohumír; Nováček, Zdenko, eds. (1963). Československý hudební slovník I. A–L (Czech). Prague: Státní hudební vydavatelství. էջ 231.{{cite book}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)

[7] Macy, Laura Williams (2008). The Grove Book of Opera Singers (անգլերեն). Oxford University Press. ISBN 978-0-19-533765-5.

[8] «Emmy Destinn | Czech singer». Encyclopedia Britannica (անգլերեն). Վերցված է 2020 թ․ մարտի 9-ին.

[:0-9] 9,0 ^9,1 ^9,2 «Hudební Slavnosti Emy Destinnové». www.festival-ed.cz. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ փետրվարի 24-ին. Վերցված է 2020 թ․ մարտի 9-ին.

[10] "Czech Bank Issues Updated 2,000 Koruna" Արխիվացված 2011-07-25 Wayback Machine by Kerry Rodgers, numismaster.com (27 August 2007)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]