Արև Բաղդասարյան
| Արև Բաղդասարյան | |
|---|---|
 16-ամյա Արև Բաղդասարյանը` գեղարվեստական ինքնագործունեության մասնակից, 1929 | |
| Հիմնական տվյալներ | |
| Նաև հայտնի է որպես | Նախշուն բաջի |
| Ծնվել է | ապրիլի 2 (15), 1913 Շոշ, Շուշիի գավառ, Ելիզավետպոլի նահանգ, Ռուսական կայսրություն |
| Երկիր |  Ռուսական կայսրություն,  ԽՍՀՄ և  Հայաստան |
| Մահացել է | փետրվարի 17, 1994 (80 տարեկան) Երևան, Հայաստան |
| Գերեզման | Երևան |
| Մասնագիտություն | երգչուհի և պարուհի |
| Գործիքներ | վոկալ |
| Կրթություն | Ադրբեջանի պետական տնտեսագիտական համալսարան (1937) |
| Պարգևներ |  ,  ,  ,  ,  , ,  և  |
Արև Գրիգորի Բաղդասարյան (ապրիլի 2 (15), 1913, Շոշ, Շուշիի գավառ, Ելիզավետպոլի նահանգ, Ռուսական կայսրություն - փետրվարի 17, 1994, Երևան, Հայաստան), հայ պարուհի, երգչուհի, ՀԽՍՀ ժողովրդական արտիստուհի (1961)։
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծնվել է Շուշիում (Արցախ)։ Ավարտել է Բաքվի տնտեսագիտական ինստիտուտը։ 1936 թ. Դոնի Ռոստովի երգի և պարի օլիմպիադայում գրավել է առաջին տեղը։
1940 թ. ավարտել է Բաքվի պարարվեստի ուսումնարանը և դարձել մենապարուհի։ 1937-1941 թթ. հանդես է եկել Ադրբեջանական ԽՍՀ երգի-պարի անսամբլում։
1938 թ. Մոսկվայում Ավետիք Իսահակյանն Արևին խորհուրդ է տվել տեղափոխվել Հայաստան։ 1941 թ. նա դարձել է Հայաստանի պետական ֆիլհարմոնիայի մենակատար։ Հայրենական մեծ պատերազմի տարիներին հանդես է եկել 89-րդ հայկական Թամանյան դիվիզիայի մարտիկների խրամատներում։
1946 թ.-ից աշխատել է Արտեմի Այվազյանի ղեկավարած ջազ նվագախմբում և ելույթներ ունեցել Խորհրդային Միության բազմաթիվ քաղաքներում և արտերկրում՝ Կանադա, Չինաստան, Վիետնամ, Ինդոնեզիա, Բիրմա (այժմ՝ Մյանմա), Ֆրանսիա, Բելգիա, Լյուքսեմբուրգ, Հնդկաստան, Նեպալ, Պակիստան, Եգիպտոս, Լիբանան (Բեյրութ) և այլուր։
1981 և 1991 թթ. հյուրախաղերով հանդես է եկել Վաշինգտոնում (ԱՄՆ)։
Արտիստուհու հեղինակած ամենասիրված երգերից էր «Նախշուն բաջին»[1]։ 1955-1987 թթ. եղել է «Բարեկամություն» երգի և պարի համույթի գեղարվեստական ղեկավարը։ Բեմական գործունեության 50 տարիների ընթացքում կատարել է աշխարհի մոտ 70 ազգերի տասնյակ երգեր ու պարեր։
1961 թ. արժանացել է ՀԽՍՀ ժողովրդական արտիստի կոչմանը։
Մահացել է Երևանում, 1994 թ. փետրվարի 17-ին։ Թաղվել է «Նախշուն բաջու» տարազով[2]։
Հիշատակ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- «Բարեկամություն» երգի և պարի համույթին 1983 թ. շնորհվել է Արև Բաղդասարյանի անունը
- Երևանի Աբովյան փողոցի 21-րդ շենքի պատին (այդ շենքում ապրել է երգչուհին) ամրացված է նրա հուշատախտակը
- Երևանի Տերյան փողոցի և Սայաթ-Նովայի պողոտայի խաչմերուկում տեղադրված «Ղարաբաղցի կինը» քանդակը (հեղինակ՝ Դավիթ Երևանցի) ստեղծվել է Արև Բաղդասարյանի կերպարով
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Արաքսմանյան Ա., Արև Բաղդասարյան, Երևան, 1973։
- Авакян К., Так восходило солнце, Е., 2003.
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 2, էջ 253)։ 
|
- Ապրիլի 15 ծնունդներ
- 1913 ծնունդներ
- Ռուսական կայսրությունում ծնվածներ
- Փետրվարի 17 մահեր
- 1994 մահեր
- Երևան քաղաքում մահացածներ
- Երևան քաղաքում թաղվածներ
- Ադրբեջանի պետական տնտեսագիտական համալսարանի շրջանավարտներ
- «Պատվո նշան» շքանշանի ասպետներ
- Կովկասի պաշտպանության համար մեդալակիրներ
- «Հայրենական մեծ պատերազմի ժամանակ կատարած անձնվեր աշխատանքի համար» մեդալակիրներ
- «Աշխատանքի վետերան» մեդալակիրներ
- ՀԽՍՀ ժողովրդական արտիստներ
- ՀԽՍՀ վաստակավոր արտիստներ
- Անձինք այբբենական կարգով
- Երաժիշտներ այբբենական կարգով
- Հայ երգչուհիներ
- Հայ պարուհիներ
- Խորհրդային երգչուհիներ
- Խորհրդահայեր