Կաբարդա-Բալկարիա

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
(Վերահղված է Կաբարդինո-Բալկարիաից)
Կաբարդա-Բալկարական Հանրապետություն
ռուս.՝ Кабарди́но-Балка́рская Респу́блика,
կաբ.՝ Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэ,
բալկ.՝ Къабарты-Малкъар Республика
flag of Kabardino-Balkaria? Զինանշան


ԵրկիրՌուսաստան Ռուսաստան
Մասն էՀյուսիսկովկասյան դաշնային շրջան և Հարավային դաշնային շրջան
ՀիմնState Anthem of Kabardino-Balkaria?
ԿարգավիճակՀանրապետություն
Մտնում էՌուսաստան[1]
ՎարչկենտրոնՆալչիկ
Հիմնական լեզուռուսերեն, կաբարդա-չերքեզերեն, կարաչայ-բալկարերեն
Պաշտոնական լեզուներռուսերեն, կաբարդա-չերքեզերեն և կարաչայ-բալկարերեն
Բնակչություն (2010)
859939 (59 տեղ)
Տարածք12500  (78 տեղ)
Հիմնադրված է5 հունվար 1936 թ. թ.
Սահմանակցում էՀյուսիսային Օսիայի Հանրապետություն, Ստավրոպոլի երկրամաս, Կարաչայ-Չերքեզիա, Սամեգրելո-Զեմո Սվանեթ և Ռաճա-Լեչխում և Քվեմո Սվանեթ
Ժամային գոտիMSD? և Եվրոպա/Մոսկվա[2]
ISO 3166-2 կոդRU-KB
Ավտոմոբիլային կոդ07
glava.kbr.ru(ռուս.)

Կաբարդա-Բալկարական Հանրապետություն կամ Կաբարդա-Բալկարիա (ռուս.՝ Кабарди́но-Балка́рская Респу́блика, կաբարդա-չերքեզերեն՝ Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэ, կարաչայ-բալկարերեն՝ Къабарты-Малкъар Республика), հանրապետություն Ռուսաստանի կազմում[3][4], Ռուսաստանի Դաշնության սուբյեկտ։ Մայրաքաղաքն է Նալչիկ քաղաքը։

Սահմանակցում է Ստավրոպոլի երկրամասի հետ հյուսիսում, Հյուսիսային Օսիա-Ալանիայի և Վրաստանի հետ հարավում, և Կարաչայ-Չերքեզական Հանրապետության հետ արևմուտքում։

Անվանում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Անվանումը ստացել է կաբարդացի և բալկարցի ժողովուրդների անունից[5]։

Բնակչություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ազգային կազմը

Կաբարդա-Բալկարական Հանրապետության ազգային կազմը 2010 թվականի մարդահամարի տվյալներով[6] ունի հետևյալ տեսքը․

Ազգություն Թվաքանակը, հազ. մարդ Բաժինը, %
Կաբարդացիներ 490.5 57.2
Ռուսներ 193.2 22.5
Բալկարցիներ 108.6 12.7
Թուրքեր 14.0 1.6
Օսեր 9.1 1.1
Հայեր 5.0 0.6
Ուկրաինացիներ 4.8 0.6
Կորեացիներ 4.0 0.5
Գնչուներ 2.9 0.3
Չերքեզներ 2.5 0.3
Թաթարներ 2.4 0.3
Ադրբեջանցիներ 2.1 0.2
Չեչեններ 2.0 0.2
Վրացիներ 1.5 0.2
Լակեր 1.5 0.2
Գերմանացիներ 1.5 0.2
Ինգուշներ 1.3 0.1
Կարաչայներ 1.0 0.1

Վարչատարածքային բաժանում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կաբարդա-Բալկարական Հանրապետությունը բաժանվում է 13 մունիցիպալ կազմավորումների՝ 3 քաղաքային օկրուգների և 10 մունիցիպալ շրջանների։

Քաղաքային օկրուգները և դրանց կենտրոնները․

I. Նալչիկի քաղաքային օկրուգ — ք․ Նալչիկ
II. Բակսանի քաղաքային օկրուգ — ք․ Բակսան
III. Պրոխլադնիի քաղաքային օկրուգ — ք․ Պրոխլադնի

Շրջանները և դրանց վարչական կենտրոնները․

  1. Բակսանի շրջան — ք. Բակսան (չի մտնում շրջանի կազմի մեջ)
  2. Զոլկայի շրջան — ավ. Զալուկոկոաժե
  3. Լեսկենի շրջան — գ. Անզորեյ
  4. Մայսկիի շրջան — ք. Մայսկի
  5. Պրոխլադնիի շրջան — ք. Պրոխլադնի (չի մտնում շրջանի կազմի մեջ)
  6. Թերեքի շրջան — ք. Տերեկ
  7. Ուրվանի շրջան — ք. Նարտկալա
  8. Չեգեմի շրջան — ք. Չեգեմ
  9. Չերեկի շրջան — ավ. Կաշխատաու
  10. Էլբրուսի շրջան — ք. Տիռնիաուզ

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. OKTMO (ռուս.)
  2. https://data.iana.org/time-zones/tzdb-2021e/europe
  3. Կաբարդա-Բալկարական Հանրապետության էջը Ռուսաստանի կառավարության կայքում Արխիվացված 2014-01-13 Wayback Machine (ռուս.)
  4. Կաբարդա-Բալկարական Հանրապետության սահմանադրություն(չաշխատող հղում) (ռուս.)
  5. Հ. Ղ. Գրգեարյան, Ն. Մ. Հարությունյան (1987). Աշխարհագրական անունների բառարան. Երևան: «Լույս».
  6. Население по национальности и владению русским языком по субъектам Российской Федерации; gks.ru Արխիվացված 2015-09-24 Wayback Machine (ռուս.) /վերցված է 2016-07-02/

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 5, էջ 149