Jump to content

Օգյուստեն Լուի Կոշի

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Օգյուստեն Լուի Կոշի
Augustin Louis Cauchy
Ծնվել էօգոստոսի 21, 1789(1789-08-21)[1][2][3][…]
Փարիզ, Ֆրանսիայի թագավորություն[4]
Մահացել էմայիսի 23, 1857(1857-05-23)[1][5][6][…] (67 տարեկան)
Սո[4]
Քաղաքացիություն Ֆրանսիա
ԴավանանքՀռոմի Կաթոլիկ եկեղեցի
Մասնագիտությունմաթեմատիկոս, ճարտարագետ, ֆիզիկոս և համալսարանի դասախոս
Հաստատություն(ներ)Փարիզի համալսարան և Թուրինի համալսարան
Գործունեության ոլորտմաթեմատիկական անալիզ, երկրաչափություն, մաթեմատիկա, մեխանիկա և առաձգականության տեսություն
ԱնդամակցությունԼոնդոնի թագավորական ընկերություն, Փարիզի գիտափիլիսոփայական միություն, Շվեդիայի թագավորական գիտությունների ակադեմիա, Ֆրանսիական գիտությունների ակադեմիա, Գյոթինգենի Գիտությունների ակադեմիա, Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա, Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիա, Պրուսիայի գիտությունների ակադեմիա և Իտալիայի գիտությունների ազգային ակադեմիա
Ալմա մատերՃանապարհների և կամուրջների ազգային դպրոց, Անրի IV լիցեյ և Պոլիտեխնիկական դպրոց
Տիրապետում է լեզուներինֆրանսերեն[7][8]
Եղել է գիտական ղեկավարViktor Bunyakovsky? և Միխայիլ Օստրոգրադսկի[9]
Հայտնի աշակերտներՕգյուստ Կոնտ
Ազդվել էԲերնարդ Բոլցանո[10]
Պարգևներ
Ամուսին(ներ)Aloise de Bure?
ՀայրԼուի Ֆրանսուա Կոշի
ՄայրMarie-Madeleine Desestre?[14]
Ստորագրություն
Изображение автографа
 Augustin Louis Cauchy Վիքիպահեստում

Օգյուստեն Լուի Կոշի (ֆր.՝ Augustin Louis Cauchy, օգոստոսի 21, 1789(1789-08-21)[1][2][3][…], Փարիզ, Ֆրանսիայի թագավորություն[4] - մայիսի 23, 1857(1857-05-23)[1][5][6][…], Սո[4]), ֆրանսիացի մաթեմատիկոս, Փարիզի ԳԱ անդամ (1816)։ Մշակել է մաթեմատիկական անալիզի հիմքերը, և մեծ ավանդ ներդրել մաթեմատիկայի զանազան բնագավառներում՝ անալիզի, հանրահաշվի, մաթեմատիկական ֆիզիկայի և բազմաթիվ այլ։ Կոշին առաջինն էր, ով հիմնովին ապացուցեց մաթեմատիկական անալիզի առաջին թեորեմները։ Որպես լուրջ մաթեմատիկոս, Կոշիի աշխատանքը` ծավալվելով մաթեմատիկայի ու մաթեմատիկական ֆիզիկայի բնագավառներում, մեծ հետք է թողել ժամանակակից մաթեմատիկոսների ու գիտնականների վրա։

Կոշիի անունով ավելի շատ հասկացություններ ու թեորեմներ են անվանվել, քան ցանկացած ուրիշ մաթեմատիկոսի։ Միայն առաձգականության տեսությունում Կոշիի անվամբ կա տասնվեց հասկացություն ու թեորեմ։ Հեղինակել է հինգ ամբողջական դասագիրք ու մոտ ութ հարյուր հետազոտական հոդված։

Կենսագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ավարտել է Փարիզի Պոլիտեխնիկական դպրոցը (1807) և Կամուրջների ու ճանապարհների դպրոցը (1810)։ 1816–1830-ին դասավանդել է Պոլիտեխնիկական դպրոցում և Կոլեժ դը Ֆրանսում, 1848-ից՝ Փարիզի համալսարանում և Կոլեժ դը Ֆրանսում։ Կոշի աշխատանքները վերաբերում են մաթեմատիկայի և մաթեմատիկական ֆիզիկայի տարբեր բնագավառներին։ Նրա մաթեմատիկական անալիզի դասընթացները՝ հիմնված սահմանի հասկացության համակարգված օգտագործման վրա, օրինակ են ծառայել հետագա դասընթացների մեծ մասի համար։ Գրանցում Կոշը տվել է ֆունկցիայի անընդհատության գաղափարի սահմանումը, զուգամետ շարքերի տեսության հստակ կառուցումը, ինտեգրալի սահմանումը՝ որպես գումարների սահման ևն։ Զարգացրել է անալիտիկ ֆունկցիաների տեսությունը, տվել անալիտիկ ֆունկցիայի ինտեգրալային տեսքը (տես Կոշիի ինտեգրալ), ֆունկցիայի վերլուծումը աստիճանային շարքի, մշակել է մնացքների տեսությունը։ Դիֆերենցիալ հավասարումների տեսության բնագավառում Կոշին են պատկանում, այսպես կոչված, Կոշիի խնդրի ձևակերպումը, I կարգի մասնակի ածանցյալներով հավասարումների ինտեգրման մեթոդը և լուծման գոյության հիմնական թեորեմները։ Աշխատանքներ ունի նաև առաձգականության տեսության, օպտիկայի, երկրաչափության, թվերի տեսության, հանրահաշվի վերաբերյալ։ Քաղաքական համոզմունքներով ծայրահեղ ռոյալիստ էր, Բուրբոնների կողմնակից։

Կոշին Լուի Ֆրանսուա Կոշիի (1760-1848) ու Մարի Մադելին Դեսետղի որդին էր։ Ուներ երկու եղբայր` Ալեքանդր Լորեն Կոշին (1792-1857) ու Օյգեն Ֆրանսուա Կոշին (1802-1877), ով նույնպես մի քանի մաթեմատիկական աշխատանքներ է հրապարակել։

Կոշին ամուսնացել է Ալուա դը Բուրի` իր հրատարակչի մոտիկ բարեկամուհու հետ 1818 թվականին։ Նրանք ունենում են երկու դուստր` Մարի Ֆրանսուա Ալիսա ու Մարի Մաթիլդան։

Կոշիի հայրը կորցնում է իր բարձր սպայի պաշտոնը Ֆրանսիական հեղափոխության պատճառով, Օգյուստեն Լուիի ծննդից մի ամիս առաջ։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Օգյուստեն Լուի Կոշի» հոդվածին։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 5, էջ 589