Փուռ
 | |
|---|---|
 | |
| Կազմված է | ջեռոց |
Փուռ, ոչ մեծ, չմեխանիզացված հաստատություն՝ հացաբուլկեղեն և հրուշակեղենի արտադրանք թխող[1], որպես կանոն՝ դրանք հենց տեղում սպառող։ Թխվածի տիպիկ նմուշակազմի մեջ ներառված են հացը, թխվածքը, տորթերը և կարկանդակները[2]։
Որոշ փռեր իրենց մեջ ներառում են նաև սրճարանի գործառույթ։ Դրանց մեջ կան հանրային սննդի արտադրման համար նախատեսված սարքավորումներ, իսկ նմուշակազմը, բացի հացաբուլկեղենից և հրուշակեղենի արտադրանքից, ներառում է նաև թեյ կամ սուրճ՝ այն հաճախորդների համար, ովքեր ցանկանում են հենց իրենց հաստատությունում համտեսել իրենց արտադրանքը։
Փռում հացաբուլկեղենի արտադրման գործընթացը կազմված է հետևյալ փուլերից[3].
- հումքի ստացում և պահպանում,
- հումքի նախապատրաստում արտադրման համար,
- խմորի պատրաստում,
- խմորի բաժանում,
- արտադրանքի թխում,
- թխված արտադրանքի պահպանում և սպառում։
Հատուկ պահանջներ են ներկայացվում բանակին և նավատորմին սպասարկող հացի փռերին։ Ռուսաստանում դաշտային (շարժական) փռերն ի հայտ եկան Առաջին համաշխարհային պատերազմի ժամանակ[4]։
Պատմություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Թխված արտադրանքը գոյություն է ունեցել դեռևս հազարավոր տարիներ առաջ։ Թխելու արվեստն սկզբնավորվել է Հռոմեական կայսրության սկզբում։ Դա շատ հայտնի արվեստ էր, քանի որ Հռոմի քաղաքացիները սիրում էին թխած ուտելիք և դրանք պահանջված էին այնպիսի կարևոր առիթներին, ինչպիսիք են՝ տոները, հարսանիքները և այլն։ Թխելու արվեստի ձեռք բերած հռչակի և պահանջարկի շնորհիվ՝ մ.թ.ա. 300 թվականին այն հռոմեացիների համար ներառվեց զբաղմունքների և հարգանքի արժանի մասնագիտությունների շարքում։ Հացթուխներն սկսեցին հացը պատրաստել տան ջեռոցում՝ օգտագործելով աղացը՝ աղալու համար իրենց հացի ալյուրի հացահատիկը։ Շարունակվում էր հացաբուլկեղենի նպատակամետ պահանջարկը, և հացթուխների առաջին գիլդիան հիմնվեց Հռոմում մ.թ.ա. 168 թվականին։ Թխված արտադրանքի նկատմամբ այս հաստատակամ վերաբերմունքը նպաստեց դրա տարածմանը ողջ Եվրոպայով, ինչպես նաև տարածվեց Ասիայի արևելյան շրջաններում։ Հացթուխներն սկսեցին հաց և այլ տեսականի թխել տանը և դրանք վաճառել փողոցներում։
Այս տենդենցը սովորական դարձավ, և շուտով թխված մթերքն հայտնվեց Հռոմի, Գերմանիայի, Լոնդոնի և բազմաթիվ այլ փողոցներում։ Սա հանգեցրեց նրան, որ տնային տնտեսության մեջ ստեղծված ապրանքն անհրաժեշտ էր առաքել, քանի որ հացաբուլկեղենի և ապրանքի պահանջարկը նշանակալիորեն աճեց։ Դա խթանեց, որ հացթուխները տեղ ստեղծեն, որտեղից մարդիկ իրենց համար կկարողանային հացաբուլկեղեն գնել։ Այդ իսկ պատճառով Փարիզում հիմնադրվեց առաջին փուռը, որը բաց երկնքի տակ էր, և մինչ օրս փռերը ողջ աշխարհում դարձել են համեղ արտադրանք գնելու և հավաքվելու վայր։ Գաղութացման շրջանում փռերը հիմնականում դիտվում էին որպես հավաքվելու և շփվելու վայր[5]։
1928 թվականի հուլիսի 7-ին Միսսուրի նահանգի Չիլիկոտե քաղաքը ներկայացրեց հացը կտրելու համար նախատեսված մեխանիկական մեքենայով կտրտված առաջին հացը՝ հայտնագործված Օտտե Ֆրեդերիկ Ռոքվեդդերի կողմից։ Այն դեպքում, երբ հացը չէր վաճառվում իր կեղտոտ պիտակի պատճառով, և այն փաստը, որ այն ավելի արագ էր վերադարձվում[6], հետո ավելի հայտնի դարձավ։ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակ հացը կտրող մեքենաները փաստացի արգելված էին, քանզի դրանց մեջ առկա մետաղը պահանջվում էր ռազմական գործողությունների ժամանակ։ Երբ դրանք բռնագրավվեցին՝ ստեղծելով 100 տոննա ձուլվածք, որոշումը բավականին անընդունելի դարձավ տնային տնտեսուհիների համար[7]։
Երկրորդ համաշխարհային պատերազմը Մեծ Բրիտանիայում ամենաուղիղ ձևով ազդեց հացի ճյուղի վրա։ Այդ նույն ժամանակ թխելու դպրոցները փակվեցին, այդ իսկ պատճառով երբ պատերազմն ամբողջովին ավարտվել էր, չկային փորձառու հացթուխներ։ Դա հանգեցրեց նոր մեթոդների մշակման, որոնք ուղղված են աշրարհի՝ հաց ունենալու ցանկության բավարարմանը։ Այդպիսի մեթոդներից են՝ խմորի մեջ քիմիական միացությունների հավելումը, մասնագիտացված տեխնիկան և այլն։ Նախկին մեթոդները համարվում էին հնացած և ֆինանսապես չհիմնավորված, իսկ այդ ընթացքում շատ քիչ ավանդապաշտ փռեր մնացին։
Մթերք
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- հաց
- սայկա (բուլկու տեսակ)
- փքաբլիթ
- մաֆին
- պիցցա
- թխվածք
- կարկանդակ
- բրաունի
- տորթ
- կրուասան
- քափքեյք
- թխվածքաբլիթ
- կրեկեր
- բիսկվիթ
- բրեցել
- բիսկոտո
- կարտոֆիլային հաց
- լավաշ
- մատնաքաշ
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ Лингвистический сборник. — Петрозаводск: Петрозаводский государственный университет, 1967. — Т. 14, Выпуск 7. — С. 44.
- ↑ Yogambal Ashokkumar. Theory Of Bakery And Confectionary. — PHI Learning Pvt. Ltd.. — ISBN 812033954-1, ISBN 978-812033954-5
- ↑ Пащенко Л. П., Жаркова И. М. Технология хлебобулочных изделий. — М.: КолосС, 2008. — 389 с. — ISBN 978-5-9532-0655-6 — С. 20.
- ↑ «Полевые хлебопекарни в русской армии». // Сайт «Великая война 1914—1918 гг.». Վերցված է 2016 թ․ հուլիսի 8-ին.
- ↑ Rush, Morgan. «About the Bakery Business». Huston Chronicle. Վերցված է 2014 թ․ փետրվարի 24-ին.
- ↑ Latson, Jennifer (2015 թ․ հուլիսի 7). «How Sliced Bread Became the 'Greatest Thing'». Time. Վերցված է 2017 թ․ հոկտեմբերի 6-ին.
- ↑ «U.S. At War: Trouble on the Bread Line». Time. 1943 թ․ փետրվարի 1. Վերցված է 2017 թ․ հոկտեմբերի 6-ին.
Գրականություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Hermann Eiselen: ''Die Neuzeit der Bäckerei. Ein Streifzug durch ihre Geschichte von 1860 bis 2005''. BackMedia Verlagsgesellschaft, Bochum 2006, ISBN 3-9808146-2-9.