Վլադիմիր Ստասով

Վլադիմիր Ստասով; Владимир Стасов
Ծնվել է	հունվարի 2 (14), 1824; Սանկտ Պետերբուրգ, Ռուսական կայսրություն
Մահացել է	հոկտեմբերի 10 (23), 1906 (82 տարեկան); Սանկտ Պետերբուրգ, Ռուսական կայսրություն
Գերեզման	Տիխվինսկոե գերեզմանատուն
Քաղաքացիություն	Ռուսական կայսրություն
Մասնագիտություն	լրագրող, գրող, երաժշտական քննադատ, հրապարակախոս, արվեստագետ, արվեստի քննադատ և արխիվագետ
Հաստատություն(ներ)	Ռուսաստանի ազգային գրադարան, Governing Senate? և Ռուսաստանի ազգային գրադարան
Գործունեության ոլորտ	երաժշտություն, Երաժշտագիտություն և արվեստագիտություն
Անդամակցություն	Սանկտ Պետերբուրգի գիտությունների ակադեմիա
Ալմա մատեր	Իրավագիտության կայսերական ուսումնարան
Տիրապետում է լեզուներին	ռուսերեն
Պարգևներ	Q28664601?
Հայր	Վասիլի Ստասով
	Vladimir Stasov Վիքիպահեստում

Վլադիմիր Վասիլևիչ Ստասով (ռուս.՝ Владимир Васильевич Стасов, հունվարի 2 (14), 1824^[1]^[2], Սանկտ Պետերբուրգ, Ռուսական կայսրություն^[3] - հոկտեմբերի 10 (23), 1906^[2], Սանկտ Պետերբուրգ, Ռուսական կայսրություն^[3]), ռուս արվեստաբան, երաժշտական քննադատ, հնագետ։ Համարվում է 19-րդ դարի ռուսական դեմոկրատական մշակույթի խոշորագույն գործիչներից։ Գիտությունների Ակադեմիայի պատվավոր անդամ (1900 թվական)։

Ճարտարապետ Վասիլի Ստասովի որդին։

1843 թվականին ավարտել է Իրավագիտության ուսումնարանը։ 1872 թվականից՝ Հանրային գրադարանի (այժմ՝ Ռուսաստանի ազգային գրադարան) գեղարվեստական բաժնի վարիչ։ Հիմնականում զբաղվել է գեղարվեստական և երաժշտական քննադատությամբ։ Ունեցել է բազմակողմանի հետաքրքրություններ (1847 թվականից՝ հոդվածներ ռուս և արտասահմանյան գրականության, երաժշտության, գեղանկարչության, քանդակագործության, ճարտարապետության մասին, հետազոտական և հավաքչական աշխատություններ հնագիտության, պատմության, բանասիրության, բանագիտության հարցերի վերաբերյալ)։ Հենվել է ռուս դեմոկրատ-հեղափոխական գործիչների՝ Վիսարիոն Բելինսկու, Ալեքսանդր Գերցենի, Նիկոլայ Չեռնիշևսկու գեղագիտական սկզբունքների վրա։ Ժամանակակից առաջավոր արվեստի հիմքը համարել է ռեալիզմն ու ժողովրդայնությունը։ Դեմ է արտահայտվել է ակադեմիզմին, հանուն «գեղարվեստական կյանքի դեմոկրատացման»։ Ակտիվորեն մասնակցել է «Հզոր խմբակի», նկարիչների արտելի և Պերեդվիժնիկների ընկերության ստեղծագործական կյանքին։ Առաջինն է գնահատել ու խրախուսել Մարկ Անտոկոլսկու, Վիկտոր և Ապոլինարի Վասնեցովների, Վասիլի Վերեշչագինի, Իվան Կրամսկոյի, Վասիլի Պերովի, Իլյա Ռեպինի և այլոց ստեղծագործությունները։

Հետևողականորեն պաշտպանել է ռուս կոմպոզիտորական դպրոցի զարգացման ազգային ինքնուրույն ուղիները, ազդել «Հզոր խմբակի» գեղագիտական և ստեղծագործական սկզբունքների ձևավորման վրա։ Ուսումնասիրել ու պրոպագանդել է Միխայիլ Գլինկայի ստեղծագործությունը (ավելի քան 30 աշխատություն, այդ թվում՝ մենագրություն, 1857 թվական), մենագրություններ է գրել կոմպոզիտորներ Մոդեստ Մուսորգսկու, Ալեքսանդր Բորոդինի, նկարիչներ Կառլ Բրյուլովի, Վասիլի Պերովի, Իլյա Ռեպինի և ուրիշների, ինչպես և ստեղծագործական դիմանկարներ՝ կատարողական արվեստի վարպետների (Պետրով, Ռուբինշտեյն) մասին։ Առաջիններից է, ով հավաքել ու հրատարակել է ռուս նկարիչների և կոմպոզիտորների (Կրամսկոյ, Իվանով, Գլինկա, Մուսորգսկի և այլոց) նամականին։ Ռուսաստանում պրոպագանդել է Բեթհովենի, Լիստի, Բեռլիոզի, Շոպենի, Գրիգի և ուրիշների երաժշտությունը։

Ստասովի հոդվածները բնույթով հրապարակախոսական են, բանավիճային։ Էական ներդրում ունի ռուս ռեալիստական գեղագիտության կարևորագույն համարվող հարցերի մշակման գործում։

Ստասովը գրել է նաև հայ մանրանկարչության՝ հատկապես զարդարվեստի մասին, անդրադարձել Այվազովսկու և Սուրենյանցի արվեստին, ծանոթ է եղել և նամակագրական կապեր ունեցել Ալիշանի, Լևոնյանի, Էմինի, Շահազիզի, Պատկանյանի հետ։ Սպենդիարյանը գրել է «Ստասովի հիշատակին» կանտատ (1907)։

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Իրմա Սաֆրազբեկյան, Ղևոնդ Ալիշանի նամակները Վ. Ստասովին, «Գրական թերթ», 1969, № 1:

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 Ф. Стасов (ռուս.) // Музыкальный словарь: Перевод с 5-го немецкого издания / под ред. Ю. Д. Энгель — М.: Музыкальное издательство П. И. Юргенсона, 1901. — Т. 3. — С. 1217—1219.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 ^3,5 Стасов Владимир Васильевич // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
↑ Сотрудники Российской национальной библиотеки (ռուս.)
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 ^5,3 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
↑ CONOR.Sl

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Վլադիմիր Ստասով» հոդվածին։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 11, էջ 106)։

[_29a5a287a0ebcd7d-1] 1,0 ^1,1 Ф. Стасов (ռուս.) // Музыкальный словарь: Перевод с 5-го немецкого издания / под ред. Ю. Д. Энгель — М.: Музыкальное издательство П. И. Юргенсона, 1901. — Т. 3. — С. 1217—1219.

[_5a2ea10b073c4548-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_608e9ca8d8e6e858-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 ^3,5 Стасов Владимир Васильевич // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.

[_d1915722fd6cc899-4] Сотрудники Российской национальной библиотеки (ռուս.)

[_fe581d816cfff445-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 ^5,3 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ

[_091639153bc4befe-6] CONOR.Sl

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]