Ալեքսեյ Սմիռնով

Ալեքսեյ Սմիռնով
Ծնվել է	փետրվարի 28, 1920(1920-02-28)
Ծննդավայր	Դանիլով, Յարոսլավլի նահանգ, Խորհրդային Ռուսաստան
Մահացել է	մայիսի 7, 1979(1979-05-07) (59 տարեկան)
Մահվան վայր	Լենինգրադ, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ
Գերեզման	Southern Cemetery
Քաղաքացիություն	ԽՍՀՄ և  Խորհրդային Ռուսաստան
Մասնագիտություն	թատրոնի դերասան, կինոդերասան և դերասան
Պարգևներ և մրցանակներ	և

Ալեքսեյ Մակարովիչ Սմիռնով (ռուս.՝ Алексей Макарович Смирнов, փետրվարի 28, 1920(1920-02-28), Դանիլով, Յարոսլավլի նահանգ, Խորհրդային Ռուսաստան - մայիսի 7, 1979(1979-05-07), Լենինգրադ, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ), թատրոնի և կինոյի ռուս խորհրդային դերասան։ Հայրենական մեծ պատերազմի մասնակից, Կարմիր աստղի շքանշանի և 2-րդ և 3-րդ աստիճանների Փառքի շքանշանների ասպետ։

Կենսագրությունը

Ալեքսեյ Սմիռնովը ծնվել է 1920 թվականի փետրվարի 28-ին` Յարոսլավլի նահանգի Դանիլով քաղաքում և 1920-ական թվականների կեսերից նրանց ընտանիքը տեղափոխվել է Լենինգրադ։ Հայրը վաղ է մահացել, իսկ մայրը երկու երեխաներին մեծացրել է միայնակ (Ալեքսեյն ուներ նաև կրտսեր եղբայր)։ Դեռ դպրոցական տարիներից Ալեքսեյ Սմիռնովը խաղում էր թատերական խմբակում։ 1940 թվականին ավարտել է Լենինգրադի երաժշտական կատակերգության թատրոնին կից թատերական ստուդիան և ընդունվել այդ նույն թատրոնում աշխատանքի։ Այնտեղ նա հասցրել է խաղալ միայն «Ռոզ-Մարի» օպերետում` Սև Արծվի դերը։

1940 թվականի հոկտեմբերին զորակոչվել է բանակ։ Հայրենական մեծ պատերազմի սկսվելուն պես` գտնվում էր գործող բանակում։ Մասնակցել է Արևմտյան, Բրյանսկի, 1-ին Ուկրաինական և 2-րդ Բելառուսական ռազմաճակատների մարտերին։ Բազմիցս թափանցել է թշնամու թիկունք։ «Խիզախության համար» մեդալի ընծայագրի մեջ նշված է, որ ավտոմատ կրակահերթով անձամբ ոչնչացրել է երեք հիտլերականի, լինելով հետախուզության մեջ, փոխարինել է շարքից դուրս եկած նռնականետի հրամանատարին, իրականացրել է լարված պայքար, որի շնորհիվ կարողացել է ցիրուցան անել թշնամու հետևակի երկու դասակ։ 1944 թվականին, Օնացկովցի գյուղի մոտակայքում, հակառակորդի պաշտպանությունը ճեղքելու ընթացքում, Ալեքսեյ Սմիռնովն իր դասակի հետ միասին ոչնչացրել է թշնամու նռնականետային մարտկոցը, գնդացիրը և մինչև 30 զինվոր` արդյունքում ազատագրելով Ստարոկոնստանտինով քաղաքը։ Այդ մարտերում ցուցաբերած խիզախության համար, Ալեքսեյ Սմիռնովը ներկայացվել է 1-ին աստիճանի Հայրենական պատերազմի շքանշանի, սակայն պարգևատրվել է Կարմիր աստղի շքանշանով։ Մարտերից մեկի ժամանակ Ալեքսեյ Սմիռնովը հոսպիտալացվել է և բուժումից հետո զորացրվել։

1946 թվականին վերադարձել է թատրոն։ Ապրել է աղքատության մեջ` խնամելով հիվանդ մորը։ Ռազմաճակատում կրտսեր եղբոր զոհվելուց հետո, նրա մոր մոտ զարգացել էր հոգեկան հիվանդություն։ Բազմաթիվ հյուրախաղերի պատճառով չկարողանալով բավարար ուշադրություն դարձնել մոր առողջական խնդիրներին, Ալեքսեյ Սմիռնովը 1952 թվականին ստիպված լքել է թատրոնը` տեղափոխվելով «Լենպետէստրադա»։ Ավելի ուշ, իր բարեհոգի արտաքինը նրան օգնեց առանձնանալ մյուս դերասաններից և ռեժիսորները սկսեցին նրան առաջարկել երկրորդական կատակերգական դերեր։ Հանդիսատեսը միանգամից սիրեց դերասանին, հատկապես նա հաջողություն էր վայելում պատանի հանդիսատեսների շրջանում։

Իր առաջին դերը կինոյում նա խաղացել է 1957 թվականին։ 1958 թվականին, ռեժիսոր Յուրի Օզերովը հրավիրել է նրան նկարահանվելու «Կոչուբեյ» կինոնկարում, որից հետո նրան դերեր առաջարկվեցին նաև այլ ֆիլմերում։ 1961 թվականին Ալեքսեյ Սմիռնովը «Լենֆիլմ» կինոստուդիայի դերասան էր։ Նույն թվականին էկրաններին հայտնվեցին Վլադիմիր Ֆետինի «Շերտավոր ուղերթ» և Ալեքսանդր Ռոուի «Երեկոները Դիկանկայի մոտակա խուտորում» կինոնկարները, որոնցում Ալեքսեյ Սմիռնովի կատարած դերերը` դրական արձագանք գտան հանդիսատեսի կողմից։ Սակայն Ալեքսեյ Սմիռնովին համամիութենական ճանաչում բերեցին Լեոնիդ Գայդայի ֆիլմերը։ «Գործարար մարդիկ» (1962թ.) կինոնկարի «Կարմրամորթների առաջնորդը» նովելում, Ալեքսեյ Սմիռնովը կատարում էր բարեհոգի ավազակ Բիլ Դրիսկոլի դերը, ով որոշել էր գումար վաստակել երեխաներ առևանգելով։

1964 թվականին Ալեքսեյ Սմիռնովը նկարահանվել է Լեոնիդ Բիկովի «Զայչիկ» կինոնկարում, որի արդյունքում Լեոնիդ Բիկովն ու Ալեքսեյ Սմիռնովը դարձան մտերիմ ընկերներ։ Նույն թվականին նա նկարահանվեց նաև Էլեմ Կլիմովի «Բարի գալուստ, կամ Կողմնակի անձանց մուտքը արգելվում է» կինոնկարում։ Ալեքսեյ Սմիռնովի ամենահայտնի դերերից է նաև Լեոնիդ Գայդայի ««Ի» գործողությունը և Շուրիկի մյուս արկածները» (1965 թ.) կինոնկարում կերտած խուլիգան և անբան Ֆեդյայի կերպարը։ Նա նկարահանվել է նաև Ռոլան Բիկովի «Այբոլիտ-66» (1966 թ.), Անդրեյ Տուտիշկինի «Հարսանիք Մալինովկայում» (1967 թ.), Վիկտոր Սադովսկու «Հարված, կրկին հարված» (1968 թ.), Եվգենի Կարելովի «Յոթ ծերունի և մեկ աղջիկ» (1968 թ.) կինոնկարներում։ Չնայած այդ բոլոր կատակերգական դերերին, Ալեքսեյ Սմիռնովի երազանքն էր` խաղալ դրամատիկ դերեր` թե թատրոնում և թե կինոյում։ 1973 թվականին նկարահանվել է «Մարտի են գնում միայն «ծերունիները»» կինոնկարը, որտեղ Ալեքսեյ Սմիռնովը կատարում էր մեխանիկ Մակարիչի դերը։

Անձնական կյանքը

Ռազմաճակատում ստացած ծանր վնասվածքների պատճառով Ալեքսեյ Սմիռնովը կորցրել էր երեխաներ ունենալու կարողությունը։ Վերադառնալով ռազմաճակատից, նա մերժել էր իր ընկերուհուն` հետագա հարաբերությունները շարունակելու համար, որի բուն պատճառը վերջինս իմացել էր տարիներ անց։ Ալեքսեյ Սմիռնովի միակ մտերիմ մարդն աշխարհում, դարձել էր նրա մայրը, ում նա աստվածացնում էր։ Չնայած իր հանրաճանաչությանն ու մարտական պարգևներին, նա իր ողջ կյանքն ապրեց մոր հետ` կոմունալ բնակարանում, այդպես էլ չկարողանալով առանձին բնակարան ստանալ։ Նա չէր սիրում հիշել պատերազմի մասին, այդ իսկ պատճառով քչերը գիտեին նրա պարգևների մասին։

Կանանց հետ հարաբերություններում նա որոշակի բարդույթներ ուներ` կապված իր արտաքինի և տղամարդկային արատի հետ։ Որոշ աղբյուրների համաձայն, 1950-ականների սկզբին, հանգելով այն մտքին, որ այլևս չի կարող ամուսնանալ, որոշել էր երեխա որդեգրել։ Նա սիրում էր երեխաներին և մշտապես շրջապատված էր նրանցով, պատրաստում էր փայտյա խաղալիքներ, որոնք հաճախ նվիրում էր մանկատան հաշմանդամ երեխաներին։ Սակայն երեխա որդեգրելը նրան այդպես էլ չհաջողվեց։

Կյանքի վերջին տարիներին Ալեքսեյ Սմիռնովի առողջությունը սկսել էր վատանալ, որի պատճառը հիմնականում ռազմաճակատային վնասվածքներն ու ծանրաբեռնված աշխատանքն էր։ Նկարահանումների ժամանակ նա երբեք չէր օգտվում կրկնորդների ծառայություններից և բոլոր հնարքները կատարում էր անձամբ` անտեսելով իր առողջությունը։

Մահը

1979 թվականի ապրիլի 12-ին, երբ Ալեքսեյ Սմիռնովն իմանալով իր ընկերոջ` Լեոնիդ Բիկովի ավտովթարից զոհվելու լուրը, սկսել է հարբեցողությամբ զբաղվել։ Ապրիլի 20-ին նրան տեղափոխել են հիվանդանոց, որտեղ ախտորոշել էին սրտի իշեմիկ հիվանդություն, աթերոսկլերոզ, արյան շրջանառության խանգարում, հեղուկ` թոքերում և արտահայտված հևոց։ Հիվանդանոցում գտնվելու երկու շաբաթների ընթացքում նրան ոչ ոք չի այցելել, սակայն հիվանդանոցի անձնակազմը ամեն-ինչ անում էր նրա համար։

Մայիսի 7-ին, հիվանդանոցից դուրս գրվելու օրը, Ալեքսեյ Սմիռնովը մահացել է։ Ըստ բուժող բժշկի խոսքերի, նրա համար ճակատագրական էր եղել մեկ շիշ կոնյակը, որը նա բոլորից թաքուն խմել էր հիվանդանոցում։

Ալեքսեյ Սմիռնովը թաղված է Սանկտ Պետերբուրգի Հարավային գերեզմանոցում։

Մասնակի ֆիլմագրությունը

Թվական	Անվանում	Բնօրինակ անվանում	Կերպար
1957	Բալթիական փառք	Балтийская слава	նավաստի
1958	Այսօր արձակում չի լինելու	Сегодня увольнения не будет	Վասիլի Մակարովիչ
1958	Կոչուբեյ	Кочубей	բուրժուա
1960	Մարդն` ապագայով	Человек с будущим	վարորդ
1960	Բռնված վանականը	Пойманный монах	Ժյուրդենի ծառան
1960	Ռոմանն ու Ֆրանչեսկան	Роман и Франческа	հեր Ֆրից
1961	Գործուղում	Командировка	Պիժանկով
1961	Շերտավոր ուղերթ	Полосатый рейс	նավաստի Միտյա Կնիչ
1961	Երեկոները Դիկանկայի մոտակա խուտորում	Вечера на хуторе близ Диканьки	ատաման
1962	Գործարար մարդիկ	Деловые люди	Բիլ Դրիսկոլ
1963	Գեներալն ու մարգարտածաղիկները	Генерал и маргаритки	Վոլֆգանգ Ֆունկ
1963	Ճորտ դերասանուհին	Крепостная актриса	երգիչ
1963	Երկու կիրակի	Два воскресенья	մայոր Ալեքսեյ Կոշելև
1963	Երկուշաբթին ծանր օր է	Понедельник — день тяжёлый	խոհարար Սմետանկին
1963	Հեծանիվներ սանձահարողները	Укротители велосипедов	գործարանի տնօրեն
1964	Փոթորիկ Ասիայի վրա	Буря над Азией	հացթուխ
1964	Զայչիկ	Зайчик	թատրոնի աղմկարար
1964	Բարի գալուստ, կամ Կողմնակի անձանց մուտքը արգելվում է	Добро пожаловать, или Посторонним вход воспрещён	պիոներական ճամբարի տնտեսվար
1964	Մայրն ու խորթ մայրը	Мать и мачеха	վարիչ
1965	«Ի» գործողությունը և Շուրիկի մյուս արկածները	Операция «Ы» и другие приключения Шурика	անբան Ֆեդյա
1965	Լինում է նաև այդպես	Бывает и так	Ապոլոն Չոկաև
1965	Քնած առյուծը	Спящий лев	գանձապահ Գրիցենկո
1966	Կարմիրը, կապույտը, կանաչը	Красное, синее, зелёное	խաղալիքներ վաճառող
1966	Ս. քաղաքում	В городе С.	անանասով պարոնը
1966	Երեք հաստլիկները	Три толстяка	ավագ հրուշակագործ
1966	Այբոլիտ-66	Айболит-66	գիրուկ ավազակ
1966	Նրանց միայն դեմքով գիտեին	Их знали только в лицо	Լև Բիչկով
1966	Խոջա Նասրեդինի 12 գերեզմանները	12 могил Ходжи Насреддина	հոգեբուժարանի հաճախորդ
1967	Փրկեք խեղդվողին	Спасите утопающего	միլիցիոներ Մարչենկո
1967	Հարսանիք Մալինովկայում	Свадьба в Малиновке	ավազակ Սմետանա
1967	Յուրաս Բրատչիկի վարքն ու համբարձվելը	Житие и вознесение Юрася Братчика	Լյավոն Կոնավկա
1967	Կրակ, ջուր և... պղնձե խողովակներ	Огонь, вода и… медные трубы	գլխավոր հրշեջ
1968	Յոթ ծերունի և մեկ աղջիկ	Семь стариков и одна девушка	Մասլեննիկով
1968	Հետախույզները	Разведчики	Վասյա Սիգաև
1968	Սպիտակ դաշնամուրը	Белый рояль	բեռնակիրների ղեկավարը
1968	Ոսկյա ժամացույցը	Золотые часы	Սեմյոն Կուդեյար
1968	Հարված, կրկին հարված	Удар! Ещё удар!	տաքսու վարորդ
1969	Նորին գերազանցության համհարզը	Адъютант его превосходительства	նիհիլիստ
1969	Սպասիր ինձ, Աննա	Жди меня, Анна	սպա
1970	Տերը	Хозяин	Վառլամ
1971	Ու՞ր եք, ասպետներ	Где вы, рыцари?	ջրվոր
1971	Գարնանային հեքիաթ	Весенняя сказка	Բոբիլ Բակուլա
1971	Մեծ սաթ	Большой янтарь	մի քանի դերեր
1971	Սպիտակ թագուհու քայլը	Ход белой королевы	Տիմոֆեյ Կրիժալով
1972	Պոմպեյի վերջին օրերը	Последние дни Помпеи	Երեմեյ Բաբին
1972	Ոսկե եղջյուրներ	Золотые рога	Կապիտոնիչ
1972	Բոբան և փիղը	Боба и слон	ջրցանի վարորդ
1973	Դոնիի և Միքիի նոր արկածները	Новые приключения Дони и Микки	«Լոպուխ»
1973	Մարտի են գնում միայն «ծերունիները»	В бой идут одни «старики»	մեխանիկ Մակարիչ
1973	Չիպոլինո	Чиполлино	Չիպոլոնե
1974	Ավտոմեքենան, ջութակը և Կլյակսա շունը	Автомобиль, скрипка и собака Клякса	մի քանի դերեր
1975	Դեպի պայծառ կրակը	На ясный огонь	հյուրանոցի սեփականատեր
1975	Ցնցող Բերենդեևը	Потрясающий Берендеев	հնոցապան Արթուր Բրագին
1975	Մեներգ փղի համար` նվագախմբով	Соло для слона с оркестром	աճպարար Էդուարդ Սմիռնով
1976	Ամենագեղեցիկ ձին	Самый красивый конь	ձիապան Երեմեիչ
1976	Մարինկան, Յանկան և թագավորական դղյակի գաղտնիքները	Маринка, Янка и тайны королевского замка	գեներալ
1977	Ակամա դիվանագետներ	Дипломаты поневоле	ձկնորս Լուպոլո
1977	Այս անհավանական երաժիշտները կամ Շուրիկի նոր երազները	Эти невероятные музыканты, или Новые сновидения Шурика	կամեո
1978	Անտառը, ուր դու երբեք չես մտնի	Лес, в который ты никогда не войдешь	-

Ծանոթագրություններ

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ալեքսեյ Սմիռնով» հոդվածին։