Պաշտոնական հագուստ
Պաշտոնական հագուստ` Արևմտյան ավանդական հագուստի ծածկագիր, որը կիրառելի է առավել պաշտոնական դեպքերում, ինչպիսիք են հարսանիքները, կնունքները, հուղարկավորությունները, Զատկի և Սուրբ ծննդյան ավանդույթները, բացի որոշ պետական ընթրիքներից, հանդիսություններից։ Պաշտոնական հագուստը ավանդաբար բաժանվում է ցերեկային և երեկոյան հագուստների։ Բացի այդ, պաշտոնական հագուստը հաճախ հանձնարարվում է կրել շքաշաններով։ Հատկապես տղամարդկանց ավանդական պաշտոնական հագուստը նշող արձանագրությունը 20-րդ դարի սկզբից գործնականում մնացել է անփոփոխ։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Միջին դարերում հագուստի և նորաձևության նորմերը տատանվում էին կախված տարածաշրջանից։ Ավելի լայն տարածում ունեցող սովորույթները հիմնական Եվրոպայի թագավորական տների շրջանում էին։ Փողկապով, բրիջներով և եռանկյունաձև օձիքով հագուստը առաջին անգամ ստեղծվեց որպես կոստյում 1660-1790-ական թվականներին։ Երբեմն այն բաժանում էին ցերեկային և երեկոյան հագուստի։ Հեղափոխության դարաշրջանում այն փոխարինվեց ավելի առօրյա քանտրի-հագուստով, որը նախատեսված էր հանգստի համար։ Նույն ժամանակներում բրիջները աստիճանաբար փոխարինեցին պանտալոններով, ինչպես փոխվեցին նաև գլխարկների ձևերը։ 1820-ական թվականներին շքահանդեսային վերարկուն փոխարինվեց առօրյա մուգ հագուստով, որը ծածկում էր մինչև ծնկները։ Այնուամենայնիվ, սպիտակ վերնաշապիկով և փողկապով ֆրակը մնում է հիմնական պաշտոնական հագուստը մինչև այժմ։ 1840-ական թվականներին ստեղծվեցին առաջին առավոտյան հագուստները։ Նույն կերպ, սկսած 1860-ական թվականներից նորաձևությունը ավելի բազմազան էր սպորտային հագուստի ստեղծման պատճառով։
Դրեսս-կոդեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Դրեսս-կոդերն են․ առավոտյան հագուստ օրվա համար և երեկոյան սպիտակ փողկապ։ Դրանք պաշտնապես համարվում են կիսապաշտոնական հագուստներ։ Այս դրեսս-կոդով կանանց համար նախատեսվում են պարահանդեսային զգեստներ։ Շատերի համար պաշտոնական հագուստը ունիսեքս է։ Դրա օրինակ է համարվում ակադեմիական և շքահանդեսային զինվորական համազգեստը։
Առավոտյան հագուստ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Առավոտյան հագուստը ցերեկային դրեսս-կոդն է, որը կազմված է հիմնականում առավոտյան վերարկուից, ժիլետից և գծավոր տաբատից տղամարդկանց համար, ինչպես նաև հարմար զգեստից՝ կանանց համար։
-
Առավոտյան հագուստ, 1901 թվական -
Տորստեն Նորթին, Գուրեն Ասփլունդը, Թագաժառանգ Գուսատավ Ադոլֆը, Իշխան Եվգենը և Ինգվե Լարսսոն Շվեդիայի Ստոկհոլմ քաղաքում կայացած Սկուգսչյուրկոգորդենի բացմանը։, 1947 թվական -
ԱՄՆ նախկին նախագահ Հարի Թրումանը Ուիլյամ Լիոն Մաքքենզի Քինգի հետ, 1947 թվական -
Տղամարդիկ առավոտյան հագուստով և կանայք հարսանեկան զգեստներով հարսանիքի ժամանակ, 1929 թվական -
Ջոն Ֆ. Քենեդին և Ժակլին Բուվյե Քենեդին, առավոտյան հագուստով և հարսանեկան հագուստով, դրսում, 1953 թվական
Ֆրակ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Տղամարդկանց համար երեկոյան հագուստը մոտավորապես հետևյալն էր․
- Գծավոր տաբատ
- Սպիտակ վերնաշապիկ կամ միատոն վերնաշապիկ ընդգծված օձիքով, հանովի օձիքով ու ճարմանդներով
- Սպիտակ փողկապ-թիթեռնիկ պիկե
- Սպիտակ ժիլետ պիկեից կամ գոտի
- Ֆրակ
- Սև լաքապատ կոշիկներ
- Աքսեսուարներ
Կանայք կրում են ամենատարբեր զգեստներ։
-
-
Մուստաֆա Քեմալ Աթաթուրքը երեկոյան Սպիտակ փողկապ պաշտոնական հագուստով, 1925 թվական -
Եղիսաբեթ Երկրորդ թագուհին (պարահանդեսային հագուստով) և արքայազն Ֆիլիպը (զինվորական համազգեստով) -
ԱՄՆ նախագահ Ջերալդ Ֆորդը, առաջին տիկին Բեթի Ֆորդը, Ճապոնիայի Հիրոհիտո կայսրը և կայսրուհի Նագակոն (Սպիտակ փողկապով տղամարդիկ) պետական ընթրիքի ժամանակ, 1975 թվական -
Վիլեմ Ալեքսանդր թագավորը և թագուհի Մաքսիմը նրա երդմնակալության օրը գնում են Նյիվ Կերկին , 2013 թվական ապրիլի 30
Լրացուցիչ այլընտրանքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Շատ հրավերքների մեջ ուղիղ կերպով նշվում է, որ ազգային հագուստը կարող է փոխարինվել ֆրակով[1][2]։ Ընդհանուր առմամբ, լրացուցիչ այլընտրանքներից յուրաքանչյուրը կարող է կիրառվել ինչպես ցերեկային, այնպես էլ երեկոյան հագուստի համար։
Հանդիսավոր զգեստ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ներառյալ դատարանի զգեստները, դիվանագիտական համազգեստը և ակադեմիական զգեստները։
Լիարժեք համազգեստ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Լրացուցիչ տեղեկություններ. Հագուստի ամբողջական համազգեստ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից առաջ ռազմական հագուստի պաշտոնական ոճը, որը հաճախ անվանում էին լիարժեք համազգեստ, հիմնականում սահմանափակվում էր Բրիտանական կայսրության և Միացյալ Նահանգների զինված ուժերով, չնայած ֆրանսիական, կայսերական գերմանական, շվեդական և այլ նավատորմերը տասնիններորդ դարի վերջին որդեգրել էին իրենց սեփական տարբերակները ՝ արքայական նավատորմի ազդեցության տակ։ ԱՄՆ-ի բանակում երեկոյան համազգեստը` կապույտ կամ սպիտակ, համարվում է համապատասխան զինվորական համազգեստ սպիտակ փողկապներով առիթների համար[3]։ Կապույտ և սպիտակ համազգեստները համարժեք են սև փողկապին, չնայած բանակի ծառայության համազգեստը ընդունված է հատկապես ենթասպաների և նոր հրամանատարների համար։ Սպիտակ փողկապով առիթների համար սպան պետք է հագնի ճարմանդով վերնաշապիկ՝ սպիտակ փողկապով և սպիտակ ժիլետով։ Սև փողկապով առիթների համար սպաները պետք է կրեն ճարմանդ` սև փողկապով և սև վերնաշապիկով[3]։
Կրոնական հագուստ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Որոշ հոգևորականներ սպիտակ փողկապի հանդերձանքների փոխարեն կրում են թեթև քաշով երկար թիկնոց, որը նախատեսված է ներսում կրելու համար։ Գույնը և գործվածքը որոշվում է հոգևորականի կոչման համաձայն և կարող է լինել կարմիր, մանուշակագույն, սև։ Արտաքին հագուստի համար սև թիկնոցը, որը հայտնի է նաև որպես երգչախմբի թիկնոց, առավել ավանդական է։ Դա պարանոցի ճարմանդով ամրացված երկար բրդյա թիկնոց է և հաճախ ունի գլխարկ։ Կարդինալները և եպիսկոպոսները կարող են կրել նաև սև պլյուշ գլխարկ կամ, ավելի պակաս պաշտոնական, բերետ։ Առավել պաշտոնական այլընտրանքը հոգևորական ժիլետն է, որում կա հռոմեական օձիք (ռաբատ)։ Պատմականորեն Անգլիայի եկեղեցու հոգևորականները սպիտակ փողկապի առիթով հագնում էին մինչև ծնկները հասնող գոգնոց, որը ուղեկցվում էր մետաքսե երեսներով ֆրակով։ Ներկայումս դա հազվադեպ է նկատվում։
-
-
Կաթոլիկ կարդինալ Տարչիսիո Բերտոնեն, Դոմինիկյան հանրապետության Սանտո Դոմինգո քաղաքում, արևադարձային սպիտակ մագաղաթով զարդարված կարդինալիս կարմիր գույնով, 2006 թվական -
Հռոմի Պապ Բենեդիկտոս XVI-ը Սպիտակ սուտանող, պելեգրինով և սպիտակ ծոպով, 2007 թվական -
Հռոմի Պապ Ֆրանցիսկոսը և Բարդուղիմեոս 1-ին Պատրիարքը Երուսաղեմի Տիրոջ գերեզմանի տաճարում, 2014 թվական -
Քենթերբերիի Անգլիկան արքեպիսկոպոս Ջասթին Ուելբին և Կորեայի Անգլիկան եկեղեցու առաջնորդ Կիմ գին Սան,2013 թվական -
Երուսաղեմի գլխավոր ռաբբի Շլոմո Ամարը (աջից) և հրեա գիտնական Ջոզեֆ Ջ. Շերման (ձախից), 2014 թվական
.JPG)
Ժողովրդական տարազ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Արևմտյան պաշտոնական պետական արարողություններում օտարերկրյա բարձրաստիճան պաշտոնյաները և պատվավոր հյուրերը կրում են արևմտյան պաշտոնական զգեստ, եթե չեն կրում իրենց ազգային զգեստը։ Շատ մշակույթներ ունեն պաշտոնական և օրվա երեկոյան զգեստ, օրինակ՝
- Ավ Պակ - ավանդական և ժամանակակից ասեղնագործված վերնաշապիկ, որը Կամբոջայում կրում էին կանայք հատուկ առիթով, ավանդական փառատոնում և պաշտոնական ցուցահանդեսում։
- Բանդղալա - կոչվում է նաև Jodhpuri կոստյում, որը տղամարդիկ հագնում են Հնդկաստանում, ավանդական զգեստ է։
- Բարոնգ Տանգալոգ - տղամարդիկ հագնում են Ֆիլիպիններում։
- Բիշթ - մաշված են տղամարդկանց հետ thawb և shmagh կամ gutra և agal ֆորմալ և կրոնական առիթներով, օրինակ. Արաբական արաբական որոշ երկրներում (Սաուդյան Արաբիա, Իրաք, Քուվեյթ, * ԱՄԷ, Քաթար, Բահրեյն և այլն)։
- Բատիկի վերնաշապիկ - Ինդոնեզիայում հագնում են տղամարդիկ և կանայք։
- Բունադ - Նորվեգիայում կանայք և տղամարդիկ հագնում են որպես պաշտոնական հագուստ։
- Չանգշան- առաջացել է Քինգ դինաստիայի ժամանակաշրջանում։ Այն կարող է լինել բամբակ՝ սովորական հագուստի համար, կամ ազնվական ընտանիքներում՝ մետաքս։ Չանգշանի տակ տղամարդը հիմնականում կրում է սպիտակ մանյակով երկարաթև վերնաշապիկ և մուգ գույնի երկար տաբատ։ Այս արական զգեստը ունի ճեղքեր երկու կողմերից (գոնե ծնկների մակարդակից)։ Քիպաոն և չանգշանը առաջացել են որպես մանչուական զգեստներ, որոնք պետական պաշտոնյաները, բայց ոչ հասարակ քաղաքացիական անձինք, պարտավոր էին կրել դինաստիայի օրենքների համաձայն։
- Չեոնգսամ - կանացի մետաքսի զգեստի ժամանակակից տարբերակը, որը բնութագրվում է բարձր օձիքով և տարբեր երկարությունների կողային բաց ճեղքերով։ Այն կարող է լինել անթև, կարճաթև կամ երկարաթև և ընդունվել է չինացի կանանց մեծամասնության կողմից որպես չինական հագուստ ՝ կախված նյութերից և առիթներից։
- Դաուրա Սուրուվալ - Նեպալում տղամարդիկ հագնում էին որպես պաշտոնական զգեստ։
- Դաշիկի - հագնում են տղամարդիկ Արևմտյան Աֆրիկայի երկրներում։
- Դհոտի- տղամարդիկ կրում են Պակիստանում, Հնդկաստանում, Բանգլադեշում, Մալդիվներում և Շրի Լանկայում։
- Ֆոլկդրակտ- կրել են Շվեդիայում որպես կանանց և տղամարդկանց պաշտոնական զգեստ
- Hátíðarbúningur - տղամարդիկ հագնում են Իսլանդիայում պաշտոնական միջոցառումների ժամանակ, ինչպիսիք են պետական ընթրիքները և հարսանիքները։
- զգեստ շոտլանդական կիլտով - շորլանդական կամ շոտլանդական ծագում ունեցող տղամարդիկ օգտագործում են որպես պաշտոնական հագուստ
- Կեբայա - կանայք կրում են Մալայզիայում և Ինդոնեզիայում
- Մաոյի կոստյում, որը կրում էին որպես դիվանագիտական համազգեստ և երեկոյան զգեստ Չինաստանի ժողովրդական Հանրապետության պաշտոնյաների կողմից
- Սարի - կանայք կրում էին Հնդկաստանում, Նեպալում, Բանգլադեշում, Պակիստանում և Շրի Լանկայում։
- Շալվար կամեեզ - հագնում են տղամարդիկ և կանայք Պակիստանում, Հնդկաստանում և Բանգլադեշում։
- Շերվանի, որը տղամարդիկ օգտագործում էին Հնդկաստանում և Պակիստանում
-
Իսլանդացի տղամարդը հարսանիքի օրը հագնում է հաթիդարբունինգուրի պաշտոնական զգեստը ՝ բուտոննիերի հետ միասին:. -
Զույգը ամուսնացել է Տակայամայի ՝ Գիֆուի պրեֆեկտուրայի սինտոիստական արարողության ժամանակ -
-
.jpg)
Վերարկու[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Չնայած նրան, որ վերարկուն որպես պաշտոնական զգեստ հանվել է բրիտանական թագավորական պալատում 1936 թվականին ոչ երկար կառավարած թագավոր Էդուարդ VIII կողմից, վերարկուն մարմնավորում է ողջ ժամանակակից պաշտոնական հագուստը։ Այնուամենայնիվ, դա հազվադեպ է հանդիպում, հիմնականում որոշ հարսանիքներում կարճ ժամանակով մասնակցելու ժամանակ։ 1965 թվականին Ուինսթոն Չերչիլի հուղարկավորությանը մասնկացում էին վերարկու կրողները[4]։ Մինչև այժմ թագավոր Տոնգի Տուպոու VI (ծնվել է 1959 թվականին) պաշտոնական միջոցառումների ժամանակ հաճախ կրում է վերարկուներ։ Վերջին շրջանում նորաձևության մեջ ևս հայտնվել են վերարկուներ․ 2012 թվականի Prada-ի աշուն-ձմեռ հավաքածուն, 2017 թվականի տղամարդկան Alexander McQueen աշուն-ձմեռ հավաքածուն և 2018 թվականի Paul Smith աշուն-ձմեռ հավաքածուն[5][6]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Canadian Heritage (1985). «Dress». "Diplomatic and Consular Relations and Protocol" External Affairs. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հունիսի 28-ին. Վերցված է 2008 թ․ նոյեմբերի 9-ին.
- ↑ Nobleprize.org. «The Dress Code at the Nobel Banquet: What to wear?».
- ↑ 3,0 3,1 «Արխիվացված պատճենը» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2015 թ․ ապրիլի 21-ին. Վերցված է 2021 թ․ մարտի 14-ին.
- ↑ https://www.youtube.com/watch?v=hQldUeevrQQ
- ↑ https://fashionhistory.fitnyc.edu/frock-coat/
- ↑ https://www.vogue.com/fashion-shows/fall-2018-menswear/paul-smith/slideshow/collection