Մասնակից:Makruhi/Ավազարկղ Ա

Եվրոն(նշանը €; կոդ: EUR) Եվրոմիության ինստիտոտների կողմից օգտագործվող և եվրոգոտու պաշտոնական արտարժույթ է, եվրոգոտու կազմի մեջ մտնող Եվրոպական Միության 28 անդամ պետությունների 18 երկրներիից.Ավստրիա,Բելգիա, Կիպրոս,Էստոնիա,Ֆինլանդիա, Ֆրանսիա, Գերմանիա, Հունաստան,Իռլանդիա, Իտալիա,Լատվիա,Լյուքսեմբուրգ,Մալթա,Նիդեռլանդներ,Պորտուգալիա,Սլովակիաև Իսպանիա:Այս արտարժույթն օգտագործվում է նաև հեռավոր հինգ եվրոպական երկրներում:2013 թվականի դրությամբ օգտագործվել է 334 եվրոպացիների,իսկ աշխարհում ավելին քան 210 մլն մարդու կողմից ներառյալ 182մլն մարդ Աֆրիկայում: Եվրոն ամերիկյան դոլարից հետո երկրորդ արտարժույթն է,որով իրականացվում է արևտուր: 2013 թվականի Նոյեմբերի դրությամբ ավելի քան շրջանառվող €951 բիլիոն եվրոն ունի ամենաբարձր համակցված թղթադրամների և մետաղադրամների շրջանառությունը աշխարհում քան ամերիկյան դոլարինն է: Եվրո անունը պաշտոնապես ընդունվել է 1995 թվականի դեկտեմբերի 16-ին:Եվրոն համշխարհային ֆինանսական շուկաներին է ներկայացվել որպես հաշվառելի արտարժույթ 1999 թվականի հունվարի 1-ին, փոխարինելով նախկին եվրոպական արտարժույթի միավորին 1:1-ի հարաբերությամբ (US$1.1743):Եվրոյի մետաղադրամներն ու արժեթղթերը շրջանառության մեջ են մտել 2002 թվականի հունվարի 1-ից:Երբ եվրոյի արժեքը իջավ մինչև US$0.8252 երկու տարով /2000 հոկտեմբերի 26-ին/, այն վաճառվեց ԱՄՆ դոլարից բարձր, սկսած 2002 թվականից սկսած բարձրանալով մինչև US$1.6038 2008 թվականի հուլիսի 18-ին:Սկսած 2009 թվականից ավելի ուշ եվրոն ընկավ սուվերեն պարտքային ճգնաժամի ազդեցության տակ,որը հասցրեց այն բանի,որ ստեղծվեց Եվրոպական ֆինանսական Կայունության ինստիտուտը ինչպես նաև այլ բարեփոխումներ որոնց նպատակն էր կայունացնել արտարժույթը:2012 թվականի հուլիսին,առաջին անգամ երկու տարվա մեջ եվրոն ամերիկյան դոլարից ցածր էր /US$1.21/, հետևեցին մտահոգություններ հունական պարտքի և Իսպանիայի բանկային հատվածում:2013 թվականի նոյեմբերով եվրոն մնաց կայուն US$1.35-ի մոտ և մնաց կայուն ավելի քան 6 ամիս:

Եվրոյի թղթադրամները 2014-ի դրությամբ

Կառավարում

Նոր եվրոպական կենտրոնական բանկի գլխամասային գրասենյակները-ECB /կազմավորման ընթացքում/ Ֆրանկֆուրտում,Գերմանիայում,պատասխանատու են եվրոգոտու դրամական քաղաքականության համար:

Եվրոն կառավարվում է Ֆրանկֆուրտում հինված Եվրոպական կենտրոնական բանկի Եվրոհամակարգի կողմից /կազմված եվրոգորտու երկրների կենտրոնական բանկերից/(ECB).Հենց այս համակարգն էլ ունի միակ իշխանությունը սահմանելու դրամային քաղաքականություն:Եվրոհամակարգը մասնակցում է թղթադրամի տպման,մետաղադրամի ձուլման և դրանց տարածմանը բոլոր անդամ պետությունների միջև, ինչպես նաև եվրոգոտու վճարման համակարգերին: 1992թվականի Մաաստիչտի պայմանագիրը պարտավորեցնում է եվրոխորհրդի անդամ պետությունների մեծ մասին ընդունել եվրոն, ընդառաջ գնալով որոշ դրամական և բյուջետային միացման չափանիշին, չնայած ոչ բոլոր պետությունները դա արեցին:Միացյալ Թագավորությունը և Դանիան բանակցեցին արտոնությունների վերաբերյալ ,մինչդեռ Շվեդիան՞որը միացավ ԵՄ-ը /1995-ին,Մաաստիչտի պայմանագրի ստորագրումից հետո/ մերժեց եվրոն 2003 թվականի հանրաքվեի/ռեֆեռենդում/ ժամանակ և խորամանկեց եվրոյի ընդունելու պարտավորությունը ընդառաջ չգնալով դրամական և բյուջետային պահանջներին: Բոլոր ազգերը, որոնք միացել ԵՄ-ը 1993թվականից ընդունելով եվրոն ժամանակի ընթացքում:

Եվրոպական կենտրոնական բանկի գլխամասային մասնաշենքը

Թղթադրամներ թողարկելու ձևեր

2002 թվականի հունվարի 5-ից,Ազգային կենտրոնական բանկերը (NCBs) և եվրոպական կենտրոնական բանկը թողարկել են թղթադրամներ համատեղ հիմունքով:Եվրոյի թղթադրամներից չի երևում,թե որ կենտրոնական բանկն էր թողարկել:Եվրոհամակարգի ազգային կենտրոնական բանկերից (NCBs)պահանջվում է ընդունել,որ եվրոթղթադրամները դրվեն շրջանառության մեջ մյուս եվրոհամակարգի անդամների կողմից և որ այս թղթադրամները չհայրենադարձվեն: Եվրոպական կենտրոնական բանկերը Եվրոհամակարգի կողմից թողարկված ամբողջ արժեքի 8%-ն է թողարկվում:Գործնականում, ECB-ի թղթադրամները շրջանառության մեջ են դրված NCBs-ի կողմից, դրանով կրելով համապատասխան պարտավորությունները դեմ-առ դեմ ECB-ի հետ:Այս պարտավորությունները կրում են ECB-ի հիմնական վերաֆինանսավորման տոկոսադրույք:Եվրոթղթադրամների 92%-ը թողարկվում են NCBs-ի կողմից ECB-ի կապիտալում իրենց պատկառելի բաժնետոմսերի բաժնեմասում և հաշվարկվել է ,որ օգտագործվել է ԵՄ բնակչության ազգային մասնաբաժինը և ԵՄ ՀՆԱ-ի ազգային մասնաբաժինը, հավասարաչափ արժեք ունեն:

Առանձնահատկություններ

Մետաղադրամներ և թղթադրամներ

2013-ի սկզբների նոր թղթադրամները

Եվրոն բաժանվում է 100 ցենտի /cent/(երբեմն անվանում են եվրոպական ցենտ,երբ ցանկանում են տարբերակել այն մյուս արտարժույթներից):Իրավական ակտերի միութունը եվրոյի և ցենտի հոգնակիի s-ը չեն արտասանում,չենթարկվելով անգլերենի կանոններին:Այլապես անգլերենի հոգնակի ձևերը օգտագործվում են ենթարկվելով տվյալ տեղի արտասանությանը,օրինակ սանտիմ /centime/ օգտագործում են Ֆրանսիայում:

Բոլոր շրջանառվող մետաղադրամները ունեն ընդհանուր կողմ,որը ցույց է տալիս անվանումը կամ արժողությունը ,իսկ հիմքում քարտեզը:Շնորհիվ Եվրոպայի լեզվական հոգնակիության , օգտագործվեց եվրոյի լատինական այբուբենի տարբերակը /ի տարերություն քիչ ընդհանուր բան կար հունարենիի կամ կիրիլիցայի հետ/ և արաբական թվերը /մյուս տեքստը օգտագործվում է մյուս ազգերի լեզուներում մյուս ազգերի ազգային եվրոյի կողմերում,բայց այլ տեքստ ընդհանուր կողմի վրա արգելված է/: Անվանումների համար բացառությամբ 1, 2 և 5 ցենտանոցների քարտեզը ցույց է տալիս 15 անդամ պետությունների,որոնք դարձել են անդամներ եվրոյի ստեղծվելուց հետո:Սկսած 2007 կամ 2008 թվականներից /նայած երկրի հին դրոծը փոխարինվել է Եվրոպայի քարտեզը որը ցույց է տալիս նաև միությունից դուրս երկրները ,ինչպիսին է Նորվեգիան: 1-, 2- և 5-ցենտանոց մետաղադրամները այնուամնեայնիվ պահեցին իրենց հին դիզայնը որի վրա պատկերված էր Եվրոպայի աշխարհագրական քարտեղը իր 2002 թվականի 15 անդամ պետություններով պատկերվեց քարտեզի վերևի մասում:Բոլոր ընդհանուր կողմերը ձևավոևված են Լուկ Լույկսի կողմից:Մետաղադրամներն ունեն նույնպես ազգային կողմը պատկերող այն երկրի նկարը,որն արտադրում է մետաղադրամը:Եվրոյի մետաղադրամները կարելի ազատորեն օգտագործել բոլոր այն երկրներում,որոնք ընդունել են այն: Նոր թղթադրամները ներկայացվեցին 20013 թվականի սկզբին:Վերևի մասը ցույց է տալիս թղթադրամի երեսի կողմը, իսկ ներքևինը`հետևի կողմը:Թողարկվեցին €2, €1, 50c, 20c, 10c, 5c, 2c և 1c անվանումներով:Խուսափելու համար երկու ամենափոքր մետաղադրամներ օգտագործելուց, որոշ առձեռն գործարքներ կատարվում էին ամենամոտ 500-ի սահմաններում Նիդեռլանդներում /կամավոր համաձայնագրի համաձայն/, իսկ Ֆինլանդիայում /օրենքի համաձայն/:Տարեդարձային €2-ոց արժողությամբ մետաղադրամի ձևավորումը փոոխվել է ըստ ազգի պատկանելիության:Թողարկվեցին Հռոմի Համաձայնագրի 50-ամյակին նվիրված €2-ը և 2004 թվականի Ամռային Օլիպիական խաղերին նվիրված թողարկվեց Հունաստանի կողմից:Մետաղադրամները իրավազոր են եվրոգոտում:Թողարկվել են նաև այլ անվանումներով մետաղադրամներ, սակայն դրանք չեն դրվել ընդանուր շրջանառության մեջ բացառությամբայն երկրների ,որոնք դրանք թողարկել են: Թղթադրամի ձևավորումը երկու կողմերի համար էլ նույնն է:Ձևավորումը կատարվել է Աստրիացի դիզայներ Ռոբերտ Կալինայի կողմից:Թողարկվել են €500, €200, €100, €50, €20, €10, €5-ոց թղթադրամներ:Յուրաքանչյուրն ունի իր գույնը և նվիրված է Եվրոպական ճարտարապետության որևէ արվեստի ժամանակաշրջանի:Երեսի մասի բնորոշ գծերն են պատուհաններն ու դարպասները, իսկ ետնամասում կամուրջներ են, որոնք խորհրդանշում են երկրների միջև և ապագայի հետ կապը:Այն ժամանակ, երբ ընդհանրապես խուսափում էին բնորոշ գծերից , Ռոբերտ Կալինայի հիմնական ձևավորման մեջ պատկերված էր ռիալտո և Պոնտ դե Նեուիլի կամուրջների պատկերները, որոնք հետագայում ավելի են ընդանրացվոմ, սակայն վերջնական տեսքերը շատ նման են իրենց լուսանկարներին,որոնք իրականում ընդհանուր չէին և որպեսզի այն դուր գար բոլորին պատկերված էին տարբեր ազգային հուշարձաններ:

Վճարումների պարզեցում,միջոցների փոխանցում էլեկտրոնային տարբերակով

ԵՄ-ն մեջ կապիտալը կարող է փոխանցվել երկրից-երկիր:ԵՄ-ում կատարվող բոլոր փոխանցումները համարվում են ներքին և կրում են համապատասխան փոխանցման արժեքներ:ԵՄ-ն ընդգրկում է ԵՄ-ն բոլոր անդամ պետությունները, նույնիսկ եվրոգոտուց դուրս գտվող երկրները ,որոնք փոխանցումները կատարում են եվրոյով:Կրեդիտ/դեբետ քրտերով օգտվելը, բանկոմատներից գումար հանելը համարվում են ներքին գործարքներ ,մինչդեռ թղթային վճարումները այնպիսին ինչպիսին է չեկ/փողի անդորրագիրը/ դեռ չի ընդհանրացված և դեռ տեղային հիմքի վրա է:ECB-ն /եվրոպական կենտրոնական բանկը պարզեցման համակարգ է հիմնել, թիրախ, եվրոյի լայն գործարքների համար;

Արտարժույթի նշան

Եվրոյի նշան; լոգոտիպ և ձեռագիր

Եվրոյի նշան.լոգոտիպ և ձեռագիր

Եվրոյի հատուկ նշանը գծագրվել է հասարակական հետազոտման, արդյունքում տասը առաջարկներից երկուսը ընդունելուց հետո:Եվրոպական հանձնաժողովն ընտրեց բելգիացի Ալեն Բիլլեռի տարբերակը: €-ի խորհրդանշի մտահաղացումը եկել է հունական էպսիլոն նշանից որպես հղում եվրոպական քաղաքականության և Եվրոպա բառի առաջին տառի զուգահեռ գծերը խաչվել են, հաստատելով եվրոյի կայունությունը: —Եվրոպական հանձնաժողով

Եվրոպական հանձնաժողովը մատնանշեց նաև առաջնային և ֆոնային մասերի գունային երանգները:Մինչ եվրոպական հանձնաժողովը մտադրվել էր այն գրել գլիֆ ֆորմայով, ֆոնտի դիզայներները այն ավելի պարզեցրեցին և փոխարենը առաջարկեցին իրենց տարբերակները: Տպագրողները նշանի բացակայության պարագայում կարող էին տպել 'C' նրա վրա ավելացնելով հավասարության նշանը('='):Արտարժույթի թիվային գումարների հետ մեկտեղ փոխվում են գույները ըստ ազգերի, բայց անգլերեն տեքստի առումով խորհրդանիշը / կամ ISO- համաձայն "EUR"-ն/ պետք է նախորդի գումարին: Սա պաշտոնական խորհրդանիշ չէ ցենտի համար:

Պատմություն

Ծանոթություն

Եվրոն հիմնվել է 1992 թվականի Մաաստրիչտի Համաձայնագրի դրույթների կողմից:Արտարժույթի ստեղծմանը մասնակցելու համար անդամ պետությունները մտածում էին համապատասխենցնել ճիշտ չափանիշներ այնպիսին ինչպիսին են բյուջեյի դեֆիցիտը, որ այն լինի իրենց ՀՆԱ-ից 3 տոկոսով քիչ, պարտքի հարաբերակցությունը ՀՆԱ-ից 6 տոկոսով քիչ /որ վերջին հաշվով ներդրումից հետո շատ չտատանվեն/, ցածր գնաճ/ինֆլացիան/, որ տոկոսադրույքները մոտ լինեին ԵՄ միջինին:Մաաստրիչտի Համաձայնագրում Միացյալ Թագավորությանը և Դանիային համաձայն իրենց պահանջի շնորհվել է բացառություններ տեղափոխվելով դրամական միության փուլի, որի արդյունքը կհանդիսանար եվրոյի ներդնումը: Տնտեսագետները, որոնք աջակցեցին եվրոյի ստեղծմանը Ֆրեդ Արդիտտին, Նեյլ Դոուլինգ, ՈՒիմԴուիզենբերգ, Ռոբերտ ՄունդելԹոմասո Պադոա-Շիօպպան և Ռոբեռտ Թոլիսոնն էր/: Եվրո անվանումը պաշտոնապես ընդունվել է Մադրիդում 1995 թվականի դեկտեմբերի 16-ին:Բելգիացի Էսպերանտոյի մասնագետ Գեռման Պիռլոտը, նախկին ֆրանսերենի և պատմության ուսուցիչ ստեղծեց նոր արտարժույթի անվանումը նամակ ուղարկոլով Եվրոպական հանձնաժողովի նախագահին`Ժակ Սանտեռին առաջարկելով "euro"-եվրո անվանումը 1995 թվականի օգոստոսի 4-ին: Կլոր և էական թվերի համար ազգային կոնվենցիաներում եղող տարբերությունների հետևանքով,բոլոր փոխակերպումները ազգային արտարժույթների միջև պետք է տեղի ունենային օգտագործելով եռանկյան պրոցեսը եվրոյի միջոցով:Եվրոյի վերջնական արժեքը այլ երկրի արտարժույթին համապատասխան ցուցադրված է աջ կողմում: Տոկոսադրույքները հաստատվում են Եվրոմիության խորհրդի կողմից հիմնվելով եվրոպական հանձնաժողովի երաշխավորության վրա,որն էլ հիմնվում է 1998 թվականի դեկտեմբերի 31-ի շուկայական դրույքների վրա:Սահմանվել էր այնպես ,որ եվրոպական արտարժույթի մեկ միավորը հավասար է մեկ եվրոյի:Եվրոպական միավորը դա հաշվարկելի միավոր էր ԵՄ կողմից օգտագործվող,որը հիմնված էր անդամ պետությունների արտարժույթի վրա, այն առանձին արտարժույթ չէր:Դրանք դեռ չէին կարող օգտագործվել ավելի վաղ ոչ եվրոպական արտարժույթների փոխանակման տոկոսադրույքներից Եվռոխորհրդի միավորի կախվածության պատճառով /հատկապես ֆունտ ստեռլինգը/: Գործառույթը օգտագործվում էր ամրագրելու փոխանակման տոկոսադրույքը հունական դրահմայի և եվրոյի միջև,որը տարբեր էր ,չնայած այդ ժամանակ եվրոն արդեն 2 տարեկան էր:Երբ փոխանակաման տոկոսադրույքները 11 հիմնական արտարժույթների համար միայն եվրոն ներդրվեց ժամեր առաջ, փոխարժեքը հունական դրահմայի համար ամրագրվեց ամիսներ առաջ: Արտարժույթը ներկայացվեց ոչ ֆիզիկապես/ուղևորության անդորրագրերի ,էլեկտրոնային ճանապարհով փոխանցումների , բանկային գործարքների տեսքով և այլն /1999 հունվարի 1-ի կեսգիշերին, երբ մասնակից երկրների ազգային արտարժույթները դադարեցին անկախ գոյություն ունենալուց:Նրանց փոխարժեքները արգելափակված էին ամրագրված փոխարժեքով մեկը մյուսի հանդեմ:Այսպիսով եվրոն դարձավ Եվրոխրհրդի միավոր: Հին արտարժույթի թղթադրամներն ու մետաղադրամները սակայն դեռ օրինական գործածության մեջ էին մինչև նոր թղթադրամների և մետաղադրամների ներկայացվելը 2002 թվականի հունվարի 1-ին: Հին թղթադրամները և մետաղադրամները նորերով փոխելու շրջանը տևեց մոտավորապես 2 ամիս մինչև 2002 թվականի փետրվարի 28-ը:Պաշտոնական ամսաթիվը, երբ ազգային արտարժույթները դադարեցին օրինական ուժ ունենալ փոփոխման տարբեր է անդամ պետությունների համար:Ամենասվաղ ամսաթիվը կարելի է նշել Գերմանիայի համար, երբ գգերմանակն մարկը դադարեց լինել օրինական 2001 թվականի դեկտեմբերի 31-ին, չնայած փոփոխման պրոցեսը տևեց 2 ամսից ավել:Նույնիսկ այն բանից հետո երբ հին արտաժույթները դադարեցին օրինական լինել,նրանք շարունակում էին ընդունվելազգային կենտրոնական բանկերի կողմից կարգավորման շրջաններում բազմաթիվ տարիներ և ընդմիշտ/ Վերջերս Ավստրիայում, Գերմանիայում,Իռլանդիայում, Էստոնիայում և Լատվիայում ընդունվում է ինչպես թղթադրամները այնպես էլ մետաղադրամներ:Իսկ Բելգիան, Լյուքսենբուրգը,Սլովենիան և Սլովակիան կընդունի թղթադրամներ ,բայց ոչ մետաղադրամներ/: Ամենահին մետաղադրամները անփոխարինելի էին պորտուգալական Էսկուտոյի համար, որը 2002 թվականի դեկտեմբերի 31-ից հետո դադարեց ունենալ դրամական արժեք:

Եվրոգուտու ճգնաժամ

Հետևելով 2008 թվականի ԱՄՆ-ի ֆինանսական ճգնաժամին, սուվերեն պարտքի ճգնաժամի անհագստությունները զարգացան 2009 թվականին ֆինանսական տեսանկյունից պահպանողական ներդրողների կողմից,որ վերաբերվում էր որոշ Եվրոպական պետությունների,որտեղ իրադրությունը հատկապես դառնում էր լարված 2010 թվականի սկզբին :Այն իր մեջ ներառում էր Հումաստանը ,Իռլանդիան և Պորտուգալիան ,ինչպես նաև տարածքից դուրս գտվող մի քանի եվրոպական պետություններ:Իսլանդիան,որը 2008-ին մեծ ճգնաժամի փորձությանը ենթարկվեց,նրա ողջ միջազգային բանկային համակարգը փլուզվեց,ավելի քիչ տուժեց սուվերեն պարտքի ճգնաժամից որպես մի պետություն,որը ի վիճակի չէր փրկելու բանկերը:ԵՄ-ն հատկապես այն երկրներում, որտեղ սուվերեն պարտքերը կտրուկ աճեցին բանկային ճգնաժամի հետևանքով,վստահութան ճգնաժամը ի հայտ է գալիս եկամտաբերության ընդլայնման տարածում և վարկերի ապահովության ռիսկի բացակայությունը այս երկրների և ԵՄ այլ անդամների միջև , հատկապես Գերմանիայի:Եվրոգոտու մեջ ընդգրկվելու համար երկրները պետք է ընդունեին որոշ միացման չափանիշներ, բայց յուրաքանչյուր չափանիշի իմաստը թուլացվեր այն փաստով,որ նրանք երբևէ չէին դիմել տարբեր երկրների նույն խստությամբ: Համաձայն 2011 թվականի Տնտեսագետների գործակալության, եթե եվրոյի տարածքը համարվում էր մի ամբողջություն, նրա տնտեսական և ֆինանսական դիրքորոշումը ոչ ամենավատն էր և ինչ-որ առումով ավելի լավ էր քան ԱՄՆ-ինը կամ Միացյալ Թագավորությանը և բյուջետի պակասորդը եվրոյի տարածքի համար ամբողջությամբ ավելի ցածր է քան եվրո տարածքի պետական պարտքը/ՀՆԱ-ի հարաբերակցությունը 86 տոկոս էր 2010 թվականին համարյա նույն մակարդակն էր ինչ ԱՄՆ-ում:"Ավելին", գրում էին նրանք."եվրոտարացքի մասնավոր բաժնի պարտքը նշանակալիորեն ավելի ցածր է քան ավելի բարձր լծակային համակարգ ունեցող անգլո-սաքսոնական տնտեսություններինը":Հեղինակները գալիս էին այն եզրակացության,որ ճգնաժամը շատ ավելի քաղաքական էր քան տնտեսական և դրա արդյունքում եվրոյի տարածքը պակաս ուներ "ինստիտուցիոնալ պարագաների" և համերաշխության փոխադարձ եզրերի: Ճգնաժամը շարունակվում էր S&P նվազումով եվրոպական տարածքի երկրներում,ներառյալ Ֆրանսիան,այնուհետ այն ընդգրկեց ողջ Եվրոպական ֆինանսական Կայունության միության /EFSF/ֆոնդը: 2012 թվականի մայիսին, սոցիալիստ Ֆրանսուա Օլանդը ընտրվեց Ֆրանսիայի նախագահ ,մեկ ամիս հետո, երբ սոցիալիստական օրենսդրական դիրքորոշումը ուժեղացել էր, Գերմանիայի առաջնորդ Անգելա Մերկերը "հայտնվեց սայթաքման եզրին իր վատ խորհրդականների պատճառով:Լուրջ անհամաձայնությունը դրամական համակարգի որոշում կայացողների միջև կարելի էր համեմատել 1992-1993թթ.-ի Եվրոպական դրամական համակարգի ճգնաժամի աճի նախկին ԵՎրոպական դրամային միության/EMU" (European Monetary Union)հետ: Գերմանական հասրակության կարծիքով [H]itherto-ն եվրո սնահավատության չգործող նշաններ են:Չնայած զգալի վիճաբանությունը շարունակվում է Հունաստանում և Իսպանիայում, ճակատամարտի իրական գծերը եվրոյի ապագայի վերաբերվող վեր հանվեց Գերմանիայի և Ֆրասիայի միջև :

Ուղղակի և անուղղակի օգտագործում

Ուղղակի օգտագործում

Եվրոն 18 ԵՄ անդամ պետությունների միակ տարարժույթն է.Ավստիա,Բելգիա, Կիպրոս,Էստոնիա,Ֆինլանդիա,Ֆրանսիա,Գերմանիա,Հունասըտան,Իռլանդիայի Հանրապետություն,Իտալիա,Լատվիա,Լյուքսենբուրգ,Մալտա,Նիդեռլանդներ,Պորտուգալիա, Սլովակիա,Սլովենիա,և Իսպանիա:Այս երկրները կազմում են եվրոգոտին ընդամենը 332 մլն բնակչությամբ 2013 թվականի դրությամբ: Բոլոր երկրներով միայն ԵՄ մնացած անդամների որոնք ստիպված են միանալ,ԵՄ ապագա անդամների հետ եվրոդոտու ընդարձակումը շարունակվում է:ԵՄ-ից դուրս եվրոն նույնպես հանդիսանում է որպես միակ արտարժույթ Մոնտենեգրոյի և Կոսովոյի և բազմաթիվ եվրոպական փոքր պետությունների ՞Անդորա,Մոնակո,Սան Մարինո, և Վատիկան ՞համար,ինչպես նաև 4 անդրծովյան ԵՄ պետությունների տարածքներ, որոնք չեն համարվում ԵՄ մասը /Սենտ Բարտելեմի, Սենտ Պիեռ, Միկելոն և Ակրոտիրի և Դհեկալիա Saint Barthélemy, Saint Pierre and Miquelon and Akrotiri and Dhekelia/:Եվրոն ուղղակիորեն օգտագործում են համարյա 3 մլն մարդ:Նրա օգտագործման շրջանակը միջազգային առումով մեծացել է դառնալով առևտուր իրականացնելու համար, Կուբայում,Հյուսիսային Կորեայում,Սիրիայում:Կան նաև եվրոյին հարող այլ արտարժույթներ :2009 թվականին, ԶԻմբաբվեյի տեղական արտարժույթը անտեսվել էր և փոխարենը օգտագործվում էր այլ արտարժույթներ ներառյալ եվրոն և ԱՄՆ դոլարը:

Եվրոյի օգտագորժումը որպես պահեստային/ռեզերվային արտարժույթ

Եվրոյ ներդրումից հետո,այն ամերիկյան դոլարից հետո լայնորեն օգտագործվող երկրորդ պահեստային/ռեզերվային արտարժույթը դարձավ:Եվրոյի մասնաբաժինը որպես պահեստային արտարժույթ 1999 թվականի 18%-ից 2008 թվականին աճեց մինչև 27%:Այս շրջանում ամերիկյան դոլարի մասնաբաժինը 71%-ից նվազեց մինչև 64%,իսկ յենինը 6.4%-ից մինչև 3.3%:Եվրոն ժառանգվել և ստեղծվել է գերմանական մարկի կարգավիճակի վրա որպես երկրորդ կարևոր պահեստային արտարժույթ: Եվրոն մնում է ոչ կշիռ ունեցող որպես պահեստային արտարժույթ առաջադեմ տնտեսությունների համար ,մինչդեռ կշիռ ունի զարգացող տնտեսությունների համար,համաձայն Միջազգային արժույթի հիմնադրամի 2008 թվականի վերջին ողջ եվրոն աշխարհում համարելը որպես պահեստային արտարժույթ հավասար էր $1.1 տրիլիոնի կամ €850 բիլիոնի առաջադեմ տնտեսություններում ամբողջ արտարժույթի մասնաբաժնի 22%-ով,իսկ 31%-ով զարգացող տնտեսություններում: Այժմ տնտեսագետները բանավիճում են այն հարցի շուրջ թե որքանով է մեծ եվրոյի առաջին պահեստային արտարժույթ դառնալու հնարավորությունը:Նախկին դաշնային ռեզերվի համակարգի նախագահ Ալեն Գռինսպանը 2007 թվականի սեպտեմբերին հայտնեց իր կարծիքը այն մասին, որ լրիվ հավանական է,որ եվրոն կփոխարինի ամերիկյան դոլարին որպես պահեստային արտարժույթ կամ էլ կվաճառվի որպես կարևոր պահեստային արտարժույթ:Հակառակ վերջինիս գնահատականի, եվրոն բարձրացրեց իր մասնաբաժինը համաշխարհային պահեստային զամբյուղում 2007 թվականից սկսած համաշխարհային վարկի անկման և եվրոպայի սուվերեն պարտքի ճգնաժամի:

Եվրոյի հետ կապ ունեցող արտարժույթներ

Եվրոգոտուց դուրս գտնվող 23 երկրներ և տարածաշչջաններ,որոնք չեն գտնվում ԵՄ կազմում ունեն արտարժույթներ, որոնք ուղղակիորեն կապված են եվրոյի հետ ընդհուպ Աֆրիկայի 14 երկրներ, երկու աֆրիկյան կղզի երկրներ/Comorian franc and Cape Verdean escudo/, երեք ֆրանսիական-խաղաղօվկիանոսյան տարածաշրջաններ(CFP ֆրանկ) և երկու բալկանյան երկրներ, Բոսնիան և Հերցոգովինիան /մարկ/, Մակեդոնիան/դինար/:2009 թվականի հուլիսի 28-ին Սաո Տոմեն և Պրինսիպեն /São Tomé և Príncipe/ ստորագրեցին մի համաձայնագիր Պորտուգալիայի հետ, որի համաձայն իրենց արտարժույթը կապվում էր եվրոյի հետ: Բացառությամբ Բոսնիայի և Մակեդոնիայի և Կապե Վեռդեի /Cape Verde ,որոը ձևականորեն կապված է պորտուգալական էսկուդոյին/, Բոլոր ոչ ԵՄ մեջ մտնող երկրները մինչ եվրոյին կապվելը, կապված էին ֆրանսիական ֆրանկին:/ ԵՄ տարբեր երկրների կապվածությունը եվրոյի հետ նախապայման է ստեղծում միանալու եվրոգոտուն:Բուլղարական լեվան ձևականորեն կապված է գերմանական մարկին,մյուս ԵՄ անդամ պետութունները`դանիական կռոնին,և լիտվիական լիտասին: Այսպիսով 2013 թվականի դրությամբ ընդամենը 182 մլն մարդ Աֆրիկայում, 27 մլն `եվրոգոտուց դուրս Եվրոպայում և 545,000 խաղաղօվկիանոսյան կղզիներում օգտագործում են եվրո:

Տնտեսագիտություն

Լավագույն արտարժույթային տարածք

Տնտեսագիտության մեջ լավագույն արտարժույթի տարածքը /շրջան/(OCA, կամ OCR) աշխարհագրական շրջան է, որտեղ պետք էր առավելագույնի հասցվեր տնտեսական արդյունավետությունը ամբող շրջանում օգտագործելով մեկ արտարժույթ:Կա երկու մոդել,երկուսն էլ առաջարկված Ռոբերտ Մունդելի կողմից.1.ստացիոնար/ամենօրյա/սպասելիքների և 2.միջազգային ռիսկերի բաշխման մոդել:Մունդելը կողմ էր միջազգային ռիսկերի բաշխման մոդելին,այսինք հօգուտ եվրոյի: Նույնիսկ մինչ միակ արտարժույթի ստեղծումը, մտավախություն կար տնտեսությունների բաժանման:2000-ականների ճգնաժամի եվրոն թողնելու շանսերը կամ ամբողջ գոտու փլուզումը, համարվում էին խիստ նուրբ հարց: Հունաստանի կառավարության պարտքի ճգնաժամը հանգեցրեց այն բանի,որ Բրիտանիայի արտաքին քարտուղար Գեկ Ստրավի պնդումով եվրոգոտին չէր կարող գոյատևել իր արտարժույթային ձևով:Թվում էր,որ խնդիրների մի մասը կազմում էին այն կանոնները, որոնք առաջացել էին եվրոյի ստեղծման պահից:Ջոն Լանչեստերը "The New Yorker"-ում այս երևույթը բացատրում էր այսպես." Արտարժույթին ուղղորդող սկզբունքը, որը բացվեց բիզնեսի համար 1999 թվականին, ենթադրվում էր ստեղծել կանոններ սահմանափակելու համար երկրի տարեկան դեֆիցիտը մինչև ՀՆԱ-ի 3 տոկոս, իսկ ընդհանուր կուտակված պարտքը ՀՆԱ-ի 6 տոկոսի::Սա լավ միտք էր,բայց 2004 թվականին եվրոգոտու ամենամեծ տնտեսություններն Էին Գերմանիան և Ֆրանսիան,որոնք կանոնները 3 տարի անընդմեջ խախտում էին:

Գործարքային ծախսեր և ռիսկեր

Միակ արտարժույթ ընդունելու ամենաակնհայտ օգուտներից մեկը փոխանակման արտարժույթի ծախսերը վերացնելն է, տեսականորեն այն թույլ է տալիս գործարարներին և անհատներին նախորոք չկնքել ոչ շահութաբեր գործարքներ:Եվրոգոտու բանկերը հաճախորդներից պետք է գանձեն նույնը ինչ-որ էլեկտրոնային տարբերակով գործարքներ անելու ժամանակ՞կրեդիտ քարտերը,դեբետ քարտերը և բանկոմատներից փող հանելը/: Տարբեր արտարժույթների բացակայությունը վերացնում է փոխարժույթի ռիսկերը:Անսպասելի փոխարժույթի ռիսկի վերացումը միշտ ավելացնում է ռիսկեր կամ անորոշություն ընկերությունների և անհատների համար,որոնք ներդրում կամ առևտուր են անում իրենց արտարժույթային գոտիներից դուրս:Ընկերությունները որոնք դեմ են գնում այդ խոչընդոտին,այլևս կարիք չունեն իրենց ուսերին վերցնել այդ հավելյալ ծախսերը:Սա հատկապես կարևոր է այն երկրների համար, որոնք սովորաբար տատանվում են մեծ գործարքներ անել ՞հատկապես Միջերկրականում ապրող ազգերը/:Ֆինանսական շուկաները ենթադրվում են լինել ավելի պարզ ու ճկուն քան անցյալում էին: Միջսահմանային գործարքների ծախսերի կրճատումը թույլ է տալիս ավելի մեծ բանկային ընկերություններին ապահովել բանկային ծառայությունների ավելի լայն շրջանակ քան նրանք,որը կարող էր մրցակցել եվրոգոտում և նրանից դուրս:Չնայած այն բանի ,որ գործարքների ծախսերը կրճատված էին, սակայն ուսումնասիրությունները ցույց են տվել, որ ռիսկի անտեսումը եվրոգոտում վերջին 40 տարիների ընթացքում աճել է:

Գնային հավասարություն

Ընդհանուր եվրոպական արտարժույթի արդյունքներից մեկն էլ այն էր, որ տարբերությունները գների մեջ հատկապես գնային մակարդակների պետք է աճեր գնի մասին օրենքի պատճառով:Գնային տարբերությունները կարողեն ավելի խիստ դատի ենթարկվել ,օրինակ սպեկուլյատիվ առևտուրի ժամանակ ապրանքի առևտուրը իրականացնելու համար սահմաններից դուրս պարզապես շահագործում է գնային դիֆերենցիան:Այսպիսով մեծածախ ապրանքների գները հաճախ հմաընկնում են առաջացնելով գնաճ որոշ շրջաններում ,իսկ որոշ տեղերում էլ սղաճ անցման ժամանակ:Դա ապացուցված է եվրոգոտու հատուկ շուկաներում ուսումնսիրությունների ժամանակ;

Մակրոտնտեսական կայունություն

Գնաճի/Ինֆլացիայի ցածր մակարդակները նշան են ժամանակակից և կայուն տնտեսության:Բարձր մակարդակի ինֆլյացիայի գործելու պատճառով ինչպիսին հարկը է (տիրոջ իրավունք)տեսականորեն ետ է պահում ներդրում անելուց և դառնում է անցանկալի:Չնայած ներքին կողմի, շատ երկրներ ի վիճակի չեն եղել կամ էլ չեն ցանկացել գործել լուրջ ինֆլացիոն ճնշման տակ:Որոշ երկրներ հաջողությամբ գործել են այդ պայմաններում հիմնելով անկախ կենտրոնական բանկեր: Նմանատիպ բանկը Գերմանիայի Բունդեսբանկն է,քանի որ եվրոպական կենտրոնական բանկը ձևավորվել է Բունդեստակում,որը անկախ է ազգային կառավարությունների ճնշումներից և մանդատ ունի ինֆլացիայի մակարդակը ցածր պահել:Այն անդամ երկրները, որոնք միանում են եվրոյին, հույս ունեն վայելելու մակրոտնտեսական կայունությունը:Եվրոպայի կենտրոնական բանկը /ECB/ ոչ նման ԱՄՆ-Ֆեդեռալ ռեզեռվի ,չունի անգործությունն ու աճը պահելու երկրորդ նպատակ: Բազմաթիվ ազգային և կորպորատիվ պարտատոմսեր վերանվանվեցին եվրոյով ,նշանակալիորեն ավելի լիկվիդ են և ունեն ավելի ցածր տոկոսադրույք քան պատմականորեն էր: Դժբախտաբար կառուցողական տեսանկյունից գնաճը ավելի ցածր պահելու կարիք կա քան Միացյալ Նահանգներում,Միացյալ Թագավորությունում և Չինաստանում:Արդյունքում այս երկրներում եվրոն թանկացավ, եվրոպական ապրանքները թանկացնելով ներմուծողների համար:Այպիսով եվրոգոտուց արտահանումը դժվարացավ:Սա ամենակարևոր պատճառներից մեկն էր ,որ եվրոգոտում տնտեսության աճը ետ է մնում մյուս տնտեսությունների աճից: Արդյունքը շատ ակնառու է թույլ տնտեսություն ունեցող Եվրոպայի երկրներում: Ընդհանրապես նրանք ովքեր Եվրոպայում ունեն եվրոյով մեծ գումարներ, սպասարկվում են բարձր կայունությամբ և ցածր գնաճով:Իսկ նրանք, որոնք կարիք ունեն եվրո ձեռք բերելու վճարում են տոկոսներ պարտքերի համաո,որովհետև ավելի ցածր եվրոյով, ներդրողները կտեսնեին ավելի լավ շանսեր հարավային եվրոպական երկրների համար, որպեսզի նրանք ինքնուրույն աճեն ճգնաժամից դուրս: Հակասությունը հենց այստեղ է,որ բարձր մակրոտնտեսական կայունությունը պատմականորեն շարունակող ցածր գնաճը ժամանակի ընթացքում կանգնեցնում է տնտեսական խնդիրների առաջ, առաջացնում է ավելի բարձր տոկոսադրույքներ ,քաղաքական և տնտեսական անկայունություն ավելի թույլ գործընկերների համար:

Առևտուր

Ըստ 2009 թվականի համաձայնագրի եվրոն ներկայացնելու ուսումնասիրությունները հանգեցրին այն եզրակացության, որը եվրոգոտում առևտուրն աճել է 5% - 10%-ով , չնայած ուսումնասիրություններից մեկը ցույց էր տալիս միայն 3% ,իսկ ոմանք էլ 9 - 14%-ով աճ:Բոլոր հնարավոր ուսումնասիրությունների մաթեմատիկական վերլուծությունները առաջարկում են,որ դրական գնահատականների առավելությունը հետևանք է կողմնակալ հրատարակման և հիմքում ընկած արդյունքը շատ չնչին է:

Ներդրում

Ֆիզիկական ներդրումը եվրոգոտում աճել է 5%-ով եվրոյի մուըքով:Այն ինչ վերաբերվում է օտարերկրյա ուղղակի ներդրմանը /FDI/ ,ուսումնասիրությունը ցույց է տվել,որ եվրոգոտում օտարերկրյա ներդրումային բաժնետոմսերը աճել են մոտավորապես 20%-ով առաջին 4 տարինների ընթացքում:Այն ինչ վերաբերվում է կորպորատիվ ներդրումների արդյունքին, ապացուցված է, որ այն հեշտանում է ֆիրմաների համար դեպի Եվրոպա ֆինանսական մուտք ունենալով:Եվրոն ոգեշնչում է ընկերություններին ներդրումներ անել հատկապես այն երկրներոմ, որոնց արտարժույթների արժեքները թույլ են եղել:

Գնաճ

Եվրոյի հայտնվելը առաջացրեց բազմաթիվ վեճեր գնաճի վրա հնարավոր ազդեցության շուրջ:Մի խոսքով կար մի լայն պատկերացում եվրոգոտում ապրող բնակչության մեջ,որ եվրոն նպաստում էր գների բարձրացմանը, սակայն այս պատկերացումը չհաստատվեց գնաճի ընդհանուր ցուցանիշներով և ոչ էլ այլ ուսումնասիրություններով: Այս պարադոքսի ուսումնասիրությունը գտավ, որ եվրոն ոչ սիմետրիկ ձևով էր ազդում գների վրա ,այն ժամանակ,երբ այն ոչ մի ազդեցություն չուներ մեծ թվով ապրանքների վրա, ազդում էր էժան ապրանքների վրա,որոնք իրենց գները որոշեցին եվրոյի մուտքից հետո:Սակայն ուսումնասիրությունները պարզել են, որ սպառողները վստահ են, որ այդ ապրանքների ցածր գինը գնաճի արդյունք է:Ապացուցվել է նաև է ,որ ցածր գների թռիչք կարող է լինել որովհետև մինչ եվրոյի հայտնվելը մանրածախ առևտրով զբաղվողները ճշգրտումներ են արել և սպասելով եվրոյի ներդրմանը այդպես են վարվել:

Փոխարժեքային ռիսկ

Ընդհանուր արտարժույթի որդեգրման առավելություններից մեկը ռիսկի կրճատումն է:Պարզվել է ,որ եվրոյի մուտքը առաջացրել է նշանակալի կրճատումներ ոչ ֆինանսական ֆիրմաների համար շուկայական ռիսկի մերկացումներ ինչպես Եվրոպայի ներսում այդպես էլ Եվրոպայից դուրս:Շուկայական ռիսկի այս կրճատումները կենտրոնացած էին եվրոգոտու ֆիրմաներում և եվրոգոտուց դուրս գտնվող արտաքին առևտրից մեծ բաժնամաս ստացող կամ Եվրոպայում միջոցներ ունեցող ֆիրմաների վրա:

Ֆինանսական ինտեգրում

Եվրոյի ներդրումը ուժեղ ազդեցություն ունեցավ եվրոպական ֆինանսական ինտեգրման վրա:Համաձայն ուսումնասիրությունների այն նշանակլիորեն վերաձևավորեց եվրոպական ֆինանսական համակարգը , հատուկ ուշադրություն դարձնելով արժեթղթերի շուկային:Իրական և քաղաքական խոչընդոտները ինտեգրացիայի ընթացքում մանրածախ առևտրի և առևտրային բանկային բաժինները:Մասնավորապես ,եվրոյի արժեքը զգալիորեն բարձրացավ պարտատոմսերի, կապիտալի և բանկային ակտիվների հաշվին եվրոգոտում:Եվրոն թույլ տվեց ներդրումներ անել պարտատոմսերի պորտֆոլիոներում ,եվրոգոտում գտնվող երկրները վարկով են տալիս կամ փոխառնում ավելի շուտ միմյան հետ քան այլ երկրների հետ:

Տոկոսադրույքների արդյունք

Long-term interest rates of Euro countries, 1993–2012

1993–2012 -ի Եվրոյի երկրների տոկոսադրույքները Եվրոյի ներդրումը նվազեցրեց հատկապես թույլ արտարժույթ ունեցող անդամ երկրների մեծ մասի տոկոսադրույքները:Եվ այն բոլոր ֆիրմաների շուկայական արժեքը,որոնք նախկինում ունեին թույլ արտարժույթ, նշանակալիորեն աճեց: Այն երկրները,որոնց տոկոսադրույքները շատ իջան եվրոյի պատճառով Հունաստան էր, Իռլանդիան,Պորտուգալիան, Իսպանիան, և Իտալիան: Նման ցածր տոկոսադրույքների արդյունքում հեշտացավ այն երկրների բանկերի գործը,որտեղ տոկոսադրույքները իջած էին և նրանք զգալի գումարներ էին պարտքով վերցնում(հիմնականում եվրոգոտում դրվող ՀՆԱ-ի բյուջետային դեֆիցիտի 3%-ից բարձր) և աճեց իրենց պետական բյուջեյի պակասորդը և մակարդակները ըստ մասնավոր սեկտորի պահանջի: 2000 թվականների ֆինանսական ճգնաժամի ժամանակ, այս երկրների կառավարությունները անհրաժեշտ գտան երաշխավորել կամ ազգայնացնել բանկերի սեփականությունը բանկային համակարգում կանխելու համակարգի խափանումը:Սա հետագայում բարձրացրեց արդեն բարձր մակարդակում գտնվող պետական պարտքը շուկայական մակարդակների ,կառավարական բաժնետոմսերի տոկոսադրույթները բարձրացնելու միջոցով,ստեղծելով շարունակական եվրոպական սուվերեն պարտքի ճգնաժամը:

Գնային համընկնում

Եվրոգոտում եվրոյի ներդրմամբ գնային համընկման փաստը խառն է:Բազմաթիվ ուսումնասիրությունների չհաջողվեց գտնել համընկման ակնհայտությունը հետևելով վաղ 1990-ականների գնային համընկման փուլում եվրոյի ներդրմամբ : Մյուս ուսումնասիրությունները գտան գնային համընկման ակնհայտությունը հատկապես ավտոմեքենաների համար:Երկու ուսումնասիրությունների միջև եղած տարբերության հնարավոր պատճառն այն է ,որ համընկումների գործընթացները չեն կարող լինել գծային , հաջորդաբար թուլացնելով 2000-2003 թվականների միջև ընկած ժամանակաշրջանում և նորից վեր հանվեց 2003 թվականից հետո ինչպես ապացուցվեց վերջին ուսումնասիրությունը (2009):

Զբոսաշրջություն

Ուսումնասիրությունները ցույց են տվել, որ եվրոյի ներդրմամբ զբոսաշրջությունը հասավ զգալի արդյունքի, տուրիստական ուղղևորոււթյունների քանակը աճել է 6.5%-ով:

Տարադրամի փոխարժեքներ

Ճկուն արտարժույքային փոխարժեքներ

Եվրո ԱՄՆ դոլլար փոխարժեքը սկսած 1999-ից

Եվրո-Ճապոնական յենի փոխարժեքը սկսած 1999-ից

Եվրո-շվեցարական ֆրանկի փոխարժեքը 1999-ից

ECB-ն իրեն թիրախ է վերցնում ավելի շուտ տոկոսադրույքները և ոչ թե փոխարժեքները և առհասարակ չի միջամտում արտարժույթին փոխարժեքի շուկայում:Սա Մունդել-Ֆլեմինգի մոդելի հետևանքն է ,որը հիմնել է կենտրոնական բանկը, չի կարող /առանց կապիտալի վերահսկման/ միաժամանակ պահել տոկոսադրույքն ու փոխարժեքի թիրախները, քանի որ բարձրացնելով փողի մատակարարումը ազդում է և արժեզրկվում է արտարժույթը:Հաջորդ տարիների եվրոայի միակ ակտը / Single European Act/, ԵՄ-ը ազատեց կապիտալի շուկաները և քանի եվրոպական կենտրոնական բանկը ընտրել էր դրամային ինքնուրույնությունը,եվրոյի փոխարժույթի ռեժիմը ճկուն է կամ լողացող: Արդյունքում եվրոպական կենտրոնական բանկը /ECB-ն/,որը պահում է ցածր փոխարժույթներ և սահմանափակել է փողի մատակարարումը վերջին տասնամյակների ընթացքում եվրոյի արժեքը բարձրացավ համեմատ այն երկրների արտարժույթի, որոնք համարվում էին Եվրոպայի հիմնական առևտուր անող երկրները:

Այլ խոշոր արտարժույթներին դեմ

Եվրոն համարվում է այն խոշոր պահեստային արտարժույթներից մեկը ինչպիսին են ԱՄՆ դոլլարը, ճապոնական յենը,ֆունտ ստեռլինգը, շվեցարական ֆրանկը:1999 թվականի հունվարի 4-ին նրա ներդրումից հետո նրա փոխարժեքը մյուսների նկատմաբ ընկավ հասնելով ամենացածր արժեքի 2000 թվականին / հոկտեմբերի 25-ին ԱՄՆ դոլլարի նկատմամբ, իսկ հոկտեմբերի 26-ին ճապոնական յենի,մայիսի 3-ին `ֆունտ ստեռլինգի նկատմամբ/:Դրանից այն բարձրացրեց իր տոկոսադրույքը իրականում հասցնելով ամենաբարձր արժեքին /2008 թվականին/հուլիսի 15-ին ԱՄՆ դոլլարի նկատմամբ, հուլիսի 23-ին ճապոնական յենի,դեկտեմբերին ֆունտ ստեռլինգի նկատմամբ/:Համընդհանուր ֆինանսական ճգնաժամի ժամանակ նրա արժեքը նշանակալիորեն ընկավ, սակայն հետո նորից բարձրացավ: Եվրոպայի սուվերեն պարտքի ճգնաժամի եվրոն մնաց կայուն:2011 թվականի նոյեմբերին եվրոյի տոկոսադրույքի ցուցանիշը չափվում էր խոշոր առևտրային գործընկեր բլոկի արտարժույթների նկատմամբ ,վաճառվում էր տարեկան համարյա 2 տոկոսով բարձր ,մոտավորապես հենց նույն մակարդակում , մինչև ճգնաժամից դուրս եկավ 2007 թվականին եղել էր:

• Ընթացիկ և հիմնական փոխարժեքները 29 այլ արտարժույթների դեմ (Եվրոպական կենտրոնական բանկ/
• Ընթացիկ դոլլար/եվրո փոխարժեքներ (BBC)
• Հիմնական փոխարժեք 1971թվականից առայսօր

Լեզվական խնդիրներ

Արտարժույթի պաշտոնական անվանումները խոշոր միավորի` եվրոյի և փոքր միավորի /100 / և պաշտոնական օգտագործման համար եվրոգոտու լեզուների համար. համաձայն Եվրոպական կենտրոնական բանկի , բոլոր լեզուները պետք է արտասանեն միանման միավորների անվանումները: Սա կարող է հակասել բառակազմության լեզվական օրենքներին. օրինակ,նրանք որոնք չունեն eu երկհնչյունը,Բուլղարիան բանակցում է բացառության համարլ, կիրիլիկ այբբուբենը արտասանում է eвро (evro) և ոչ eуро (euro) բոլոր պաշտոնական փաստաթղթերում:Հունարենում ευρώ -ն օգտագործվում է ,իսկ մետաղադրամի դեպքում այն անվանում են լեպտո /λεπτό/ά (lepto/:Պաշտոնական կիրառությունը անգլերեն լեզվի ԵՄ օրենսդրությամբ եվրո և ցենտ բառերը հոգնակի և եզակի ձևերով, այնուամնեայնիվ հոգնակի և եզակի թվի համար Թարգմանության եվրոպական գլխավոր հանձնաժողովը հաստատեց,որ հոգնակիի ձևը եվրոյի և ցենտի համար պետք է օգտագործվի: