Jump to content

Կարապետ Բալյան

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Բալյան ազգանունով այլ մարդկանց մասին։
Կարապետ Բալյան
արմտ. հայ.՝ Կարապետ Պալեան
Ծնվել է1800[1][2]
ԾննդավայրԿոստանդնուպոլիս, Օսմանյան կայսրություն
Մահացել էնոյեմբերի 15, 1866(1866-11-15)
Վախճանի վայրԿոստանդնուպոլիս, Օսմանյան կայսրություն
Ազգությունհայ
Ուշագրավ աշխատանքներԴոլմաբահչե մզկիթ, Բեյլերբեյի պալատ, Օրթաքյոյ մզկիթ, Nusretiye Clock Tower? և Çifte Palace?
 Garabet Balyan Վիքիպահեստում

Կարապետ Ամիրա Բալյան, նաև Գարաբետ Ամիրա Բալյան (թուրքերեն՝ Garabet Amira Balyan, 1800[1][2], Կոստանդնուպոլիս, Օսմանյան կայսրություն - նոյեմբերի 15, 1866(1866-11-15), Կոստանդնուպոլիս, Օսմանյան կայսրություն), հայ ճարտարապետ՝ Բալյանների հայտնի ընտանիքից, ով ստեղծագործել է Օսմանյան կայսրությունում։

Կենսագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կարապետ Բալյանը ծնվել է Կոստանդնուպոլսում 1800 թվականին՝ ճարտարապետ Գրիգոր Բալյանի և Սողոմե Սևերյանի ընտանիքում։ Հոր մահանալու պահին Կարապետը դեռևս չուներ զգալի փորձառություն, որպեսզի զբաղեցներ նրա տեղը։ Այդ իսկ պատճառով Կարապետը ծառայության է մտնում քեռու՝ Մասոն Հովհաննես Սևերյանի մոտ, որը նույնպես ճարտարապետ էր։

Կարապետը ծառայել է երեք սուլթանի մոտ՝ Մահմուդ II, Աբդուլ Մեջիդ և Աբդուլ Ազիզ։ Շատ շինություններ է կառուցել Ստամբուլում։ Ամենահայտնի աշխատանքների թվում է Դոլմաբահչեն, որը կառուցել է ավագ որդու՝ Նիկողոս Բալյանի հետ միասին[3][4]։ Հաջորդ հայտնի աշխատանքը Բեյլերբեյի պալատն է, որը կառուցել է մյուս որդու՝ Սարգիս Բալյանի հետ։

Կարապետ Ամիրա Բալյանը ակտիվորեն մասնակցում էր հայկական համայնքային կյանքի կրթական և վարչական գործերին, ինչպես նաև զբաղվում էր գիտահետազոտական աշխատանքով՝ ուսումնասիրելով հայկական ճարտարապետությունը։ Նրա չորս որդիները նույնպես ընտրեցի հոր գործը և ճարտարապետներ դարձան՝ Նիկողոսը, Սարգիսը, Հակոբը և Սիմոնը։

Կարապետն իր մահկանացուն կնքում է 1866 թվականի նոյեմբերի 15-ին՝ սրտային անբավարարությունից[3]։

Անձնական կյանք

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կարապետ Բալյանն ամուսնացել է երկու անգամ։ Առաջին կնոջ անունը Նազենի (Նազեմի) Բաբայան էր, իսկ երկրորդինը՝ Մարիցե։ Երկու կնոջից նա ունեցավ 11 երեխա՝ 6 որդի և 5 դուստր[3]։

Կարևորագույն շինություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կարապետ Ամիրա Բալյանի կողմից են կառուցվել ներքոհիշյալ շինությունները.

Գրականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Pars Tuğlacı: The Role of The Balian Family in Ottoman Architecture. Yeni Cigir Bookstore, Istanbul 1990, ISBN 975-95552-1-2 (englisch)
  • Hasan Kuruyazıcı (Hrsg.): Batılılaşan İstanbul'un Ermeni Mimarları/Armenian Architects of Istanbul. Hrant Dink Vakfi, Istanbul 2016, ISBN 978-6058990050

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. 1,0 1,1 Répertoire des artistes (ֆր.)
  2. 2,0 2,1 Union List of Artist Names
  3. 3,0 3,1 3,2 Культурное наследие Турции. Карапет Амира Бальян
  4. Continuity and Change in Nineteenth-Century Istanbul:Sultan Abdulaziz and the Beylerbeyi Palace, Filiz Yenisehirlioglu, Islamic Art in the 19th Century: Tradition, Innovation, And Eclecticism, ed. Doris Behrens-Abouseif, Stephen Vernoit, (Brill, 2006), 65.
  5. Կաղապար:Kitap kaynağı
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կարապետ Բալյան» հոդվածին։