Էլեոնորա (անձնանուն)

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Էլեոնորա
Eleanor
Տեսակիգական անձնանուն
Ծագում
Ծագման լեզուանգլերեն
Գիրլատինական այբուբեն
Ենթադրվում է, որ նույնն է ինչAliénor?, Eleonora?, Eleonore?, Elionor?, Noortje?, Eleonóra?, Leonóra?, Eleonor?, Eléonore?, Éléonore? և Noora?
Անվան օրըԱպրիլի 14 և Հուլիսի 11
ՉշփոթացնելEleanor?
Կապված հոդվածներ«Էլեոնորա» սկսվող էջեր
 Eleanor (given name) Վիքիպահեստում

Էլեոնորա (Հյուսիսային Ամերիկայում արտասանվում է որպես /ˈɛlənɔːr/, իսկ այլ վայրերում՝ /ˈɛlənər/, կրճատ ձևը՝ Լեոնոր), կանացի անձնանուն։ Վերին միջնադարի ժամանակաշրջանում այս անունն են կրել Արևմտյան Եվրոպայի մի շարք բարձրաստիճան կանայք։ Ծագել է պրովանսալերեն Ալիենոր անունից։

ԱՄՆ-ում այս անունը մեծ տարածում է գտել 1910-1920-ական թվականներին՝ դառնալով 25-րդ տարածված անվանունը 1920 թվականին։ 1970-ական թվականներին այն զիջեց դիրքերը՝ զբաղեցնելով 600-րդ հորիզոնականը, և կրկին բարելավեց 2010-ական թվականներին՝ բարձրանալով մինչև 150-րդ հորիզոնականը։

Անվան փաղաքշական տարբերակներն են՝ Էլլա, Էլլի, Լեոնոր, Լեոնորա, Լեոնորե, Նելլ, Նելլա, Նելլի, Նորա և այլն։

Ծագում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Անունը ծագել է օքսիտաներեն Ալիենոր անունից, որը օյլերի լեզվում դարձել է Էլեանոր կամ Էլեոնորե, որտեղից էլ փոխակերպվել է անգլերեն[1]։

Անվան ծագումը որոշ չափով հակասական է․ անունը կրող առաջին կանանցից եղել է Էլեանոր Աքվիտանացին (1120-ական-1204)։ Նա Աենոր դե Շատելրոյի դուստրն էր։ Ենթադրվում է, որ մոր մահից հետո մկրտվելիս ստացել է Աենոր անունը, և մանկության տարիներին կոչվել ալիա Աենոր, այսինքն՝ «ուրիշ Աենոր», և պահպանել է այդ անունը նաև հասուն տարիքում։ Աենոր անվանումը ինքնին կարող է լինել գերմանական անհայտ անվան լատինական տարբերակը[2]։

Էլեանոր Աքվիտանացին 12-րդ դարի Եվրոպայի ամենաազդեցիկ կանանցից էր։ Հենց նա է պատճառներից մեկը, որ անունն ավելի ուշ շատ հայտնի դարձավ։ Այնուամենայնիվ, անվան ծագումը նրա հետ կապելը և ալիա Աենորի բացատրությունը հստակ հիմքեր չունեն․ 12-րդ դարից առաջ էլ, նույնիսկ 11-րդ կամ 10-րդ դարերում եղել են այդ անվան կրողներ[3], այդ թվում․

  1. Ալիենոր, Տուարի վիկոնտ Աիմեր II-ի կինը (ամուսնացած՝ 935) և Հերբերտ I-ի (ծնված՝ 960) մայրը,
  2. Ալիենոր, Աենոր Շատելրոյի տատիկը, նրա անունը նույնպես արձանագրված է Աինորա,
  3. Էլեոնորա Նորմանդացի (11-րդ դար), Վիլհելմ I Նվաճողի հորաքույրը[4],
  4. Էլեոնորա Շամպայնացի (1102-1147), 1125 թվականին դարձավ Վերմանդուայի կոմս Ռաուլ I-ի առաջին կինը, որին փոխարինել է Էլեոնոր Աքվիտանացու քույր Պետրոնիլա Աքվիտանացին։ Վերջինս ղեկավարել է Շամպայնի 2 տարի (1142-1144) տևողությամբ պատերազմը։

Նշանավոր մարդիկ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Միջնադար
  • Էլեոնորա Նորմանդացի (1011/1013-1071), Ռիչարդ II Նորմանդացու դուստրը
  • Էլեոնորա Աքվիտանացի (1122-1204), Լուի VII-ի և Հենրի II-ի կինը, Ռիչարդ I-ի և Ջոն Արքայի մայրը
  • Էլեոնորա Անգլիացի (1161-1214), Հենրի II-րդի և Էլեոնոր Աքվիտանացու դուստրը, Ալֆոնսո VIII-ի կինը
  • Էլեոնորա Բրետոնացի (1184-1241), Ջեֆրի II-ի դուստրը
  • Էլեոնորա Կաստիլիացի (1202-1244), Ջեյմս I-ի կինը
  • Էլեոնորա Պլանտագենետ (1215-1275), Ջոն Արքայի դուստրը, Սիմոն դը Մոնֆորի կինը
  • Էլեանոր Պրովանսացի (1222-1291), Հենրի III-ի կինը, Էդուարդ I-ի մայրը
  • Էլեանոր Կաստիլիացի (1241-1290), Էդուարդ I-ի կինը, Էդուարդ II-ի մայրը
  • Էլեանոր Անգլիացի (Բարի կոմսուհի) (1269-1298), Էդուարդ I-ի դուստրը, Ալֆոնսո III-ի նշանածը և Հենրի III-ի կինը
  • Էլեոնորա Անժուացի (1289-1341), Չարլզ II Նեապոլցու և Մերի Հունգարացու դուստրը, Հենրի III-ի կինը
  • Էլեոնորա Կաստիլիացի (1307-1359), Ալֆոնսո IV Արագոնի կինը
  • Էլեոնորա Վուդստոքցի (1318-1355), Էդուարդ II-ի դուստրը, Ռեյնոլդ II-ի կինը
  • Էլեոնորա Արբորեացի (1347-1404), Սարդինիայի դատավորը
  • Էլեոնորա Սիցիլիացի (1349-1375), Պետրոս IV Արագոնի կինը
  • Լեոնոր Տելեզ (1350-1386), Ֆերդինանդ I Պորտուգալացու կինը
  • Էլեոնորա Կաստիլիացի (1363-1416), Չարլզ III Նավարացու կինը
  • Էլեոնորա Արագոնացի (1402-1445), Էդուարդ I Պորտուգալացու կինը, Պորտուգալիայի թագուհին
  • Էլեոնորա Ավիացի (1458-1525), Ջոն II Պորտուգալացու կինը
  • Էլեոնորա Ավստրիացի (1498-1558), Պորտուգալիայի (1516-1521) և Ֆրանսիայի (1530-1547) թագուհին
  • Էլեոնորա Տոլեդացի (1522-1562), իսպանուհի ազնվական կին, Ֆլորենսիայի դքսուհին և ժամանակավոր կառավարիչը (1539)
Ժամանակակից շրջան
  • Էլեոնորա Աննե Պորդեն (1795-1825), անգլիացի բանաստեղծ
  • Էլինոր Աիկի (1893-1969), էստոնացի նկարիչ
  • Էլեոնորա Բոդել (ծնված՝ 1948), շվեդ երգչուհի
  • Էլեոնորա Գվին (1650-1687), վերականգնողական դերասանահուհի և Չարլզ II Ստյուարտի սիրուհին
  • Ուլրիկա Էլեոնորա, Շվեդիայի թագուհին (1719-1720)
  • Էլեոնորա, 17-րդ դարի շվեդ երեք թագուհիների ընկերը
  • Էլեոնորա Պֆալց, շվեդ արքայադուստր
  • Էլեոնորա Մարիա Էստերբրուկ Ամես (1831-1908), ամերիկացի գրող, հրատարակիչ
  • Էլեոնորա Էվելինգ (1855-1898), բրիտանացի գրող և Կարլ Մարքսի դուստրը
  • Էլինոր Գլին (1864-1943), բրիտանացի վիպասան
  • Էլեոնորա Պորտեր (1868-1920), ամերիկացի վիպասան
  • Էլեոնորա Ռաթբոն (1872-1946), բրիտանացի քաղաքագետ
  • Էլեոնորա Պրուիտ Ստյուարտ (1876-1933), ամերիկացի հուշագրող
  • Էլեոնորա Սինքլաիր Ռոդ (1881-1950), բրիտանական այգիների դիզայներ
  • Էլինոր Ֆարջոն (1881-1965), բրիտանացի գրող
  • Էլեոնոր Ռուզվելտ (1884-1962), ԱՄՆ նախագահ Ֆրանկլին Ռուզվելտի կինը
  • Էլեոնորա Լանսինգ Դուլես (1895-1996), ամերիկացի տնտեսագետ և դիվանագետ
  • Էլինոր Վայլ (1885-1928), ամերիկացի գրող
  • Էլեոնոր Բոարդման (1898-1991), ամերիկացի դերասանուհի
  • Էլինոր Ֆաիր (1903-1957), ամերիկացի դերասանուհի
  • Էլեոնոր Օդլի (1905-1991), ամերիկացի դերասանուհի
  • Էլեոնոր Հիբերտ (1906-1993), բրիտանացի վիպասան
  • Էլինոր Սմիթ (1911-2010), ամերիկացի օդաչու
  • Էլինոր Պաուել (1912-1982), ամերիկյան սթեփ պարուհի և դերասանուհի
  • Էլինոր Պարկեր (1922-2013), ամերիկացի դերասանուհի
  • Էլեանոր Հելին (1932-2009), ամերիկացի աստղագետ
  • Էլինոր Օսթրոմ (1933-2012), ամերիկացի քաղաքագետ և Նոբելյան մրցանակակիր
  • Էլեոնարա Դաքվորթ (ծնված՝ 1935), կանադացի հոգեբան և մանկավարժ
  • Էլինոր Դոնահյու (ծնված՝ 1937), ամերիկացի դերասանուհի
  • Էլեոնորա Հոլմես Նորթոն (ծնված՝ 1937), ամերիկացի քաղաքագետ
  • Էլեոնորա Բրոն (ծնված՝ 1938), բրիտանացի դերասանուհի և գրող
  • Էլեոնորա Մոնտգոմեր (1946-2013), ամերիկացի մարզիկ
  • Էլեոնարա ՄաքԷվոյ (ծնված՝ 1967), իռլանդացի երաժիշտ, երգչուհի, երգահան
  • Էլեոնորա Ֆրիեդբերգեր (ծնված՝ 1976), ամերիկացի երաժիշտ
  • Էլեոնորա Ձիեկիեվիչ (ծնված՝ 1978), լեհ վոլեյբոլիստ
  • Էլեոնորա Ջեյմս (ծնված՝ 1986), անգլիացի դերասանուհի
  • Էլեոնորա վան Դեիք (ծնված՝ 1987), գերմանացի հեծանվորդ
  • Էլինոր Ջոզեֆ (ծնված՝ 1991), իսրայելցի զինվորական
  • Էլեոնորա Թոմլինսոն (born 1992), անգլիացի դերասանուհի
  • Էլեոնորա ֆոն Հաբսբուրգ (ծնված՝ 1994), ավստրիացի մոդել
  • Էլեոնոր Լե (ծնված՝ 1999), սինագապուրյան դերասանուհի, երգչուհի և մոդել
  • Էլեոնոր Վորթինգթոն Կոքս (ծնված՝ 2001), անգլիացի դերասանուհի
  • Էլեոնոր Էլդրիդջ (1784/85-1845), աֆրոամերիկացի, բնիկ ամերիկացի գործարար

Գրական հերոսներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Էլանոր Գարդներ, Սեմուայզ Գեմջիի դուստրը Ջոն Ռոնալդ Ռուել Թոլքինի «Մատանիների տիրակալը» վեպում
  • Էլեոնոր Բուտերբին, «Բիլլիի և Մանդիի սարսափելի արկածները» հեռուստասերիալից
  • Էլեոնոր Դուգլաս, 2013 թվականին Ռեյնբոու Ռաուելի գրած «Էլեանորան և Պարկը» վեպից
  • Էլեոնոր «Էլլիե» Էրոուվեի, 1985 թվականին Կարլ Սագանի գրած «Կոնտակտ» նովելից
  • Էլեոնոր Հյում, «Tales of Berseria» համակարգչային խաղի գլխավոր հերոսը
  • Էլեոնոր Լամբ, «Irrational Games»-ի «BioShock 2» համակարգչային խաղի գլխավոր հերոսներից մեկը
  • Էլեոնոր Նաշ, «Degrassi: The Next Generation» սերիալի հերոսուհին
  • Էլեոնոր Սեյվիջ, Ֆրենսիս Սքոթ Ֆիցջերալդի «Դրախտի այս կողմը» վեպից
  • Էլեոնոր Շելստրոփ, ամերիկյան «Լավ տեղը» ֆանտաստիկ սիթքոմի գլխավոր դերակատարը
  • Էլեոնոր Տրիստեյնից, «Zero no Tsukaima» անիմեի գլխավոր կերպարը
  • Էլեոնորա, Յուհան Ավգուստ Ստրինդբերգի «Զատիկ» (1901) դրամայի սկզբունքային կնոջ դերակատարը
  • էլեոնորա Բեյքեր, «Madlax» անիմեի կերպարը
  • Էլինոր Դեշվուդ, Ջեյն Օսթինի «Զգացմունք և զգայականություն» նովելի (1811) հերոսուհին
  • Էլեոնոր Թիլնեյ, Ջեյն Օսթինի «Հյուսիսային աբբայություն» նովելի (1803) հերոսուհին
  • Էլինոր Թիրել, «Սառույցի և կրակի երգ» սերիալի Մարգերի Թիրելի աղախինը
  • Էլլե Վուդս, «Օրենքով շիկահերը» կատակերգության գլխավոր դերակատարը
  • Էլիե Բիշոփ, «NCIS» հեռուստասերիալից
  • Էլիե Վուդքոմբ, «Chuck» հեռուստասերիալից
  • Էլեոնոր Մատիլդա Հենստրիդջ, «The Royals» հեռուստասերիալից

Երաժշտություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • «Eleonore», «The Turtles»-ի երգը (1968)
  • «Eleanor Rigby», Բիթլզի երգը (1966)
  • «Lady Eleanor», Լինդիսֆարնի երգը (1971)
  • «Eleanor Put Your Boots On», Ֆրանց Ֆերդինանդի երգը (2006)

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Charlotte Mary Yonge (1863). History of Christian names, Volume 1. Parker, Son, and Bourn.
  2. behindthename.com
  3. The suggestion of alia Aenor was considered "ridiculous" already by Gilles Ménage in his Histoire De Sable (1683, p. 70).
  4. Proceedings of the Battle Conference 1986 (1989), p. 8 fn 29.