Գրադա Կիլոմբա

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Գրադա Կիլոմբա
պորտ.՝ Grada Kilomba
Դիմանկար
Ծնվել է1968
ԾննդավայրԼիսաբոն, Պորտուգալիա
Քաղաքացիություն Պորտուգալիա
Մայրենի լեզուպորտուգալերեն
ԿրթությունISPA – University Institute? և Բեռլինի ազատ համալսարան
Մասնագիտությունհամալսարանի դասախոս, հոգեբան և գրող
ԱշխատավայրHU Berlin, Bielefeld University? և Գանայի համալսարան
Կայքgradakilomba.com
 Grada Kilomba Վիքիպահեստում

Գրադա Կիլոմբա (պորտ.՝ Grada Kilomba, 1968, Լիսաբոն, Պորտուգալիա), պորտուգալացի միջդիսցիպլինար նկարչուհի և գրող, ում ստեղծագործությունները քննադատորեն ուսումնասիրում են հիշողությունը, տրավման, գենդերը, ռասիզմը և հետգաղութատիրությունը[1]։ Նա օգտագործում է տարբեր ձևաչափեր՝ արտահայտվելու համար՝ սկսած տեքստից մինչև բեմական ընթերցանություն և կատարում (կատարողական գիտելիքներ)։ Ավելին, նա համատեղում է ակադեմիաան և քնարերգությունը։ 2012 թվականին նա հրավիրյալ պրոֆեսոր է եղել Բեռլինի Հումբոլդտի համալսարանում գենդերային և հետգաղութային հետազոտությունների գծով[2]։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գրադա Կիլոմբան ծնվել է Լիսաբոնում, ծագումով Արևմտյան Աֆրիկայից է (Սան Տոմե և Պրինսիպի և Անգոլա)։ Լիսաբոնի Կիրառական հոգեբանության ինստիտուտում (ISPA) նա սովորել է կլինիկական հոգեբանություն և հոգեվերլուծություն։ Պորտուգալիայում որպես հոգեբան աշխատելու ընթացքում նա աշխատել է հոգեբուժությամբ պատերազմից տուժած մարդկանց հետ (Անգոլայից և Մոզամբիկից) և նախաձեռնել է տարբեր գեղարվեստական և թերապևտիկ նախագծեր տրավմայի և հիշողության, ինչպես նաև Ֆրանց Ֆանոնի աշխատանքների վերաբերյալ։ Գրադա Կիլոմբան ստացել է կրթաթոշակ Հայնրիխ Բյոլ հիմնադրամից՝ ասպիրանտուրայի համար, որը նա ավարտել է 2008 թվականին Բեռլինի ազատ համալսարանում, որտեղ նա նաև աշխատել է որպես հրավիրյալ դասախոս[3]։

2009-2010 թվականներին եղել է Բեռլինի մշակութային հետազոտությունների ինստիտուտի անդամ։ Հետագա տարիներին նա դասավանդել է հետգաղութային ուսումնասիրություններ, հոգեվերլուծություն և Ֆրանց Ֆանոնի աշխատանքը տարբեր համալսարաններում, այդ թվում՝ Բեռլինի ազատ համալսարանում, Բիլեֆելդի համալսարանում և Գանայի համալսարանում։ Նա նաև եղել է Բեռլինի Հումբոլդտի համալսարանի գենդերային և հետգաղութային հետազոտությունների պրոֆեսոր։ Այնտեղ նա ուսումնասիրություններ է անցկացրել աֆրիկյան սփյուռքների վերաբերյալ, ի թիվս այլ թեմաների, և դասավանդել է ապագաղութային ֆեմինիզմի, գիտելիքի ապագաղութացման և կատարողական գիտելիքի մասին։ Նա դասախոսություններ է կարդում Եվրոպայում[1][3] և շարունակաբար ցուցադրում է իր արվեստը տարբեր խմբակային և անհատական ցուցահանդեսներում։

Կիլոմբան մեկնաբանել է, թե ինչպես են 1970-ական և 1980-ական թվականներին հետֆաշիստական Պորտուգալիայում ռասիզմի վաղ փորձառությունները ձևավորել նրա աշխարհընկալումը[4]։ 2009 թվականին գերմանական Bundeszentrale für politische Bildung-ը մեկնաբանել է. «Նրա գրական ստեղծագործությունը միավորում է հետգաղութային դիսկուրսը և քնարական արձակը՝ ստրկության, գաղութատիրության և առօրյա ռասիզմի հետքերով»[5]։

Աշխատանքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կիլոմբան մանրամասնում է իր աշխատանքը, որ «Իմ նպատակն է միշտ յուրացնել տարածքները նոր գիտելիքների կոնֆիգուրացիաներով։ Այն քաղաքական աշխատանք է, որը զուգահեռ է իմ գեղարվեստական աշխատանքին։ Մտադրությունն է ապագաղութացնել դիսկուրսը»[6]։ 2008 թվականին նա հայտնի է դարձել, ավելի լայն լսարանի համար իր Plantation Memories (2008) գրքի միջոցով[7], ամենօրյա ռասիզմի դրվագների ժողովածու հոգեվերլուծական պատմվածքների տեսքով, որն առաջին անգամ հրապարակվել է Գրականության միջազգային փառատոնի համար Haus der Berliner Festspiele-ում։ Կարճ պատմությունները հիմնված են երիտասարդ աֆրո-գերմանուհիների փորձառությունների վրա և նայում են, թե ինչպես է առօրյա ռասիզմը առնչվում ձայնի և խոսելու իրավունքի, մազերի քաղաքականության, տարածության, սեռի, վնասվածքի, մաշկի քաղաքականության և սեռական քաղաքականության հետ[7]։ Կիլոմբան, օրինակ, հարցնում է[7].

«Ո՞ր գիտելիքն է ճանաչվում որպես այդպիսին, իսկ ո՞ր գիտելիքը ոչ, ո՞ր գիտելիքն է դարձել ակադեմիական օրակարգի մաս, իսկ ո՞ր գիտելիքը՝ ոչ, ո՞ւմ գիտելիքն է այն, ո՞վ է ճանաչված, որ գիտելիք ունի, իսկ ո՞վ՝ ոչ, ո՞վ կարող է գիտելիք սովորեցնել, իսկ ո՞վ չի կարող, ո՞վ է կենտրոնում, իսկ ո՞վ է մնում դրսում, լուսանցքում»։

2013 թվականին Կիլոմբան վերամշակել է Plantation Memories-ը (2008)՝ որպես բեմական ընթերցում Բեռլինի Ballhaus Naunynstraße թատրոնում[8][9]։ Թատրոնը գրել է նրա ստեղծագործության մասին. «Գրադա Կիլոմբային իր «Գաղութաբնակեցման հիշողություններ՝ ամենօրյա ռասիզմի դրվագներ» գրքով հաջողվում է իր հակիրճ և խորը լեզվով բացահայտել ռասիստական բռնության և ռասիստական տրավմայի հետևանքները[10]։ Մեկ տարի անց ներկայացումը ցուցադրվել է Haus der Berliner Festspiele-ում։ «Իր ներկայացումներում Գրադա Կիլոմբան բանավոր աֆրիկյան ավանդույթը բերում է ժամանակակից համատեքստ՝ օգտագործելով տեքստեր, պատմվածք, պատկերներ և տեսանկարահանումներ՝ վերականգնելու հետգաղութային աշխարհի հիշողություններն ու իրողությունները»[11]։

Վերջին աշխատություններում Կիլոմբան ավելի ու ավելի է մտահոգված տեսական և քաղաքական տեքստերի կատարողական բեմադրությամբ, ներառյալ Conakry (2013) ֆիլմն աֆրիկացի ազատամարտիկ Ամիլկար Կաբրալի մասին[12]։ Նա կարճամետրաժ ֆիլմը մշակել է ռեժիսոր Ֆիլիպ Սեզարի և ռադիոյի խմբագիր ու ակտիվիստ Դիանա ՄըքՔարթիի հետ[13]։ Conakry-ն իրականացվել է Բեռլինի Haus der Kulturen der Welt-ում («Համաշխարհային մշակույթների տուն») և ցուցադրվել Art Tatler International-ում, Institut für Film und Videokunst-ում և Fundação Calouste Gulbenkian-ում (Լիսաբոնի Գյուլբենկյան հիմնադրամ) և այլն։

Deutsche Welle-ին տված հարցազրույցում Կիլոմբան ժամանակակից ռասիզմի վերաբերյալ ասել է[4].

«Պետք է սկսենք այլ հարցեր տալ, այսպիսով, հարցն այն չէ, որ «Ես ռասիստ եմ», հարցն այն է, թե «Ինչպե՞ս կարող եմ վերացնել իմ սեփական ռասիզմը»։ Այնպես որ, այն նաև բարոյական հարց չէ, այն իսկապես պատասխանատվության հարց է, ռասիզմը մեղքի, ամոթի և ժխտման մեջ չէ, այն պատասխանատվություն ստանձնելու մեջ է»։
Գրադա Կիլոմբան Conakry-ի շնորհանդեսի ժամանակ (2013)
Գրադա Կիլոմբան Kosmos-ում, Գորկի թատրոն (2016)

2015 թվականից Գրադա Կիլոմբան մշակում է «Գիտելիքի ապագաղութացում. գիտելիքի կատարում» նախագիծը։ Կամպնագելից գրում են նրա «Գիտելիքի ապագաղութացում. գիտելիքի կատարում» դասախոսական ներկայացման մասին. «Իր դասախոսական ներկայացման ժամանակ Գրադա Կիլոմբան բացահայտում է դասական գիտելիքի արտադրության բռնությունը և հարցնում է. շոշափում է այս գաղութային վերքը՝ բացելով հիբրիդային տարածություն, որտեղ ակադեմիական և գեղարվեստական լեզվի միջև սահմանները մշուշոտվում են, և գիտելիքի ու ուժի կառուցվածքները փոխվում են»[14]։

«Գիտելիքի ապագաղութացում. գիտելիքի կատարում»-ը ցուցադրվել է Ամստերդամի համալսարանում, Լինչոպինգի համալսարանում (Շվեդիա) և Վիեննական սեցեսսիոնիզմում, ի թիվս այլոց։ Նախագիծն ուղեկցվում է փորձարարական տեսանյութերով, ինչպիսին է When I Write (2015)[15], որտեղ Գրադա Կիլոմբան ուսումնասիրում է հետգաղութային թեմաների համար գրելու գործառույթը։ When I Write-ի պրեմիերան տեղի է ունեցել 2015 թվականին Վիեննայի սեցեսսիոնիզմի ժամանակ։ «Կիլոմբան մեզ հնարավորություն է տալիս պատկերացում կազմել մեր նարցիսիստական հասարակության մեջ, որը քիչ բան է առաջարկում խորհրդանիշների, պատկերների և բառապաշարների միջոցով, որոնցով կարելի է զբաղվել ներկայի հետ»[11]։

Հրապարակումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Plantation Memories. Episodes of Everyday Racism[7]
  • Die Farbe unseres Geschlechts: Gedanken über „Rasse“, Transgender und Marginalisierung[16]
  • Die Kolonisierung des Selbst – der Platz des Schwarzen[17]
  • "Don't You Call Me Neger!" – Das N-Wort, Trauma und Rassismus[18]
  • Rewriting the Black Body[19]
  • Mythen, Masken und Subjekte – Kritische Weißseinsforschung in Deutschland[20]
  • Who can speak? Decolonizing Knowledge[21]
  • Asking, We Walk: The South As New Political Imaginary[22]

Ցուցադրումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Goodman Gallery Johannesburg, South Africa. Artwork: Speaking the Unspeakable (2018), 17 March – 14 April 2018
  • 10th Berlin Biennale for Contemporary Art, Berlin, Germany. Artwork: Illusions Vol. II, Oedipus (2018), 9 June - 9 September 2018
  • Goodman Gallery, Booth R12, Basel, Switzerland. Artwork: Table Of Goods (2017), 13–16 June 2018
  • Contemporary Art Gallery, Toronto, Canada. Solo Exhibition: Secrets To Tell, 23 June - 3 September 2018
  • Goodman Gallery, Cape Town, South Africa. Group Exhibition: In Context This Past Was Waiting For Me, Artwork: Illusions Vol. II, Oedipus (2018), 30 August - 29 September 2018
  • Frieze Art Fair, Goodman Gallery, Booth A08, London, UK. Artwork: Illusions Vol. II, Oedipus (2018), 3–7 October 2018
  • Paço Das Artes, São Paulo, Brazil. Group Exhibition: Do Silêncio À Memória. Artwork: Plantation Memories (2018), 13 November 2018 - 10. January 2019
  • E-Flux And Participant Inc., New York, USA. Group Exhibition: The Black City, Glosses. Artwork: Illusions Vol. I, Narcissus And Echo (2017), 2 December 2018 - 13. January 2019
  • Verbier Art Summit, Verbier, Switzerland. Artwork: We Are Many. Art, The Political And Multiple Truths, 1–2 February 2019
  • Pavilion Of Contemporary Art, Performing Pac, Milan, Italy. Artwork: Illusions Vol. II, Oedipus (2018), 1–3 March 2019
  • Wilfried Lentz, Rotterdam, Netherlands. Artwork: lIlusions Vol. I And Vol. II. 6 February - 24 March 2019
  • Kadist Art Foundation, Paris, France. Group Exhibition Affective Utopia, Artwork: lIlusions Vol. I And Vol. II, 9 Feb 2019 – 21 Apr 2019
  • Bildmuseet, Umeå University, Sweden. Solo Exhibition: A World of Illusions. 11 October 2019 - 8 March 2020[23]
  • McLaughlin Gallery, Berlin, Germany. Solo Exhibition: The Words That Were Missing. 1 May 2021 - 12 Jun 2021[24]
  • Rautenstrauch-Joest-Museum, Cologne, Germany. Group Exhibition: RESIST! The Art of Resistance, Artwork: Plantation Memories (2018), 1 April - 5 September 2021[25]

Ֆիլմեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • 2011՝ White Charity` Կարոլին Ֆիլիպի և Թիմո Քիզելի կողմից
  • 2013՝ Conakry՝ Դիանա ՄըքՔարթիի և Ֆիլիպ Կեսարի հետ

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 «Autorinformationen Grada Kilomba». unrast-verlag.de. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 8-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ url-status (link)(չաշխատող հղում)
  2. ↑ «Decolonizing Knowledge Grada Kilomba». Akademie der Künste der Welt. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ ապրիլի 1-ին. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 8-ին.
  3. ↑ 3,0 3,1 Kilomba, Grada. «Biography of Grada Kilomba». Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ փետրվարի 17-ին. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 8-ին.
  4. ↑ 4,0 4,1 «Talk Show | Insight Germany | DW | 16.10.13 | Deutsche Welle». 2014 թ․ դեկտեմբերի 20. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 8-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ url-status (link)
  5. ↑ Kilomba, Grada. «Das N-Wort | bpb». bpb.de (գերմաներեն). Վերցված է 2019 թ․ մարտի 8-ին.
  6. ↑ «Artista Grada Kilomba evoca o passado colonial para "chegar ao presente e futuro"». ojogo.pt (պորտուգալերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ հունվարի 12-ին. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 8-ին.
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 Grada., Kilomba (2008). Plantation memories : episodes of everyday racism. Münster: Unrast. ISBN 9783897714854. OCLC 435803984.
  8. ↑ Grada Kilomba (2016 թ․ հունվարի 25), "Plantation Memories" by Grada Kilomba, Trailer I (Engl./Port.), Վերցված է 2019 թ․ մարտի 9-ին
  9. ↑ Grada Kilomba (2016 թ․ օգոստոսի 22), "Plantation Memories" by Grada Kilomba, Trailer II (Engl./Port.), Վերցված է 2019 թ․ մարտի 9-ին
  10. ↑ «Ballhaus Naunynstraße – Plantation Memories – Episodes of Everyday Racism». ballhausnaunynstrasse.de. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 8-ին.
  11. ↑ 11,0 11,1 Paulo, Bienal São. «Grada Kilomba • Performance: Illusions – 32nd Bienal». 32bienal.org.br. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 8-ին.
  12. ↑ Knopf, Eva; Lembcke, Sophie; Recklies, Mara (2018 թ․ սեպտեմբերի 30). Archive dekolonialisieren: Mediale und epistemische Transformationen in Kunst, Design und Film (գերմաներեն). transcript Verlag. ISBN 9783839443422.
  13. ↑ Welt, Haus der Kulturen der (2017 թ․ հունիսի 29). «Bodies of Fact: The Archive from Witness to Voice». HKW. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 8-ին.
  14. ↑ «Descolonizando o Conhecimento: uma Palestra-Performance de Grada Kilomba – MITSP». Վերցված է 2019 թ․ մարտի 8-ին.
  15. ↑ Grada Kilomba (2015 թ․ մայիսի 11), "WHILE I WRITE" by Grada Kilomba, Վերցված է 2019 թ․ մարտի 8-ին
  16. ↑ (K)ein Geschlecht oder viele? : Transgender in politischer Perspektive. Schulte-Fischedick, Valeria. (1. Aufl ed.). Berlin: Querverl. 2002. ISBN 3896560840. OCLC 248568236.{{cite book}}: CS1 սպաս․ այլ (link)
  17. ↑ Spricht die Subalterne deutsch? : Migration und postkoloniale Kritik. Steyerl, Hito., Gutiérrez Rodríguez, Encarnación., Kien, Nghi Ha. (1. Aufl ed.). Münster: Unrast. 2003. ISBN 3897714256. OCLC 55513934.{{cite book}}: CS1 սպաս․ այլ (link)
  18. ↑ The black book : Deutschlands Häutungen. Öffentlichkeit gegen Gewalt e.V. AntiDiskriminierungsBüro Köln., CyberNomads (Organization). Frankfurt am Main: IKO—Verlag für Interkulturelle Kommunikation. 2004. ISBN 388939745X. OCLC 60520550.{{cite book}}: CS1 սպաս․ այլ (link)
  19. ↑ Lust am Denken : "Queeres" jenseits kultureller Verortungen : das Befragen von Queer-Theorien und "queerer" Praxis hinsichtlich ihrer Übertragbarkeit auf verschiedene gesellschaftspolitische Bereiche. Perko, Gudrun., Czollek, Leah Carola, 1954–. Köln: PapyRossa. 2004. ISBN 3894382945. OCLC 57220700.{{cite book}}: CS1 սպաս․ այլ (link)
  20. ↑ Mythen, Masken und Subjekte : kritische Weissseinsforschung in Deutschland. Eggers, Maureen Maisha (2., überarb. Aufl ed.). Münster: Unrast. 2009. ISBN 9783897714403. OCLC 317710823.{{cite book}}: CS1 սպաս․ այլ (link)
  21. ↑ Utopia of alliances, conditions of impossibilities and the vocabulary of decoloniality : conflictual histories in hegemonic spaces. Agredo, Caroline,, Avraham, Sheri,, Cannito, Annalisa,, Gerothanasis, Miltiadis,, Gržinić, Marina, 1958–, Lôbo, Marissa. Wien. 2013. ISBN 9783854095897. OCLC 870962125.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link) CS1 սպաս․ այլ (link)
  22. ↑ Asking, we walk : the South as new political imaginary. Kumar, Corinne. Bangalore. 2007. ISBN 9788190467742. OCLC 864759703.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link) CS1 սպաս․ այլ (link)
  23. ↑ «Upp till kamp mot illusionernas makt». Aftonbladet (շվեդերեն). Վերցված է 2021 թ․ մայիսի 20-ին.
  24. ↑ Gallery, McLaughlin. «Grada Kilomba: The Words That Were Missing at McLaughlin Gallery» (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2021 թ․ հունիսի 18-ին.
  25. ↑ «Resist! Die Kunst des Widerstands – Rautenstrauch-Joest Museum» (բրիտանական անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ հունիսի 24-ին. Վերցված է 2021 թ․ հունիսի 18-ին.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Գրադա Կիլոմբա» հոդվածին։
 ⛭ 
  Ֆոտո, վիդեո և աուդիո
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Գրադա_Կիլոմբա&oldid=9586207» էջից