«Ստեփան Ալաջաջյան»–ի խմբագրումների տարբերություն

Ստեփան Ալաջաջյան; Ստեփան Եղիայի Ալաջաջյան
	Դիմանկար; (արձակագիր, թարգմանիչ)
Ծնվել է	հունվարի 3, 1924
Ծննդավայր	Հալեպ, (Սիրիա)
Մահացել է	դեկտեմբերի 23, 2010
Մահվան վայր	Լոս Անջելես (ԱՄՆ)
Քաղաքացիություն	Սիրիայի Երկրորդ Հանրապետություն և ԽՍՀՄ
Ազգություն	հայ
Կրթություն	ԵՊՀ հայ բանասիրության ֆակուլտետ (1951)
Մասնագիտություն	թարգմանիչ և արձակագիր
Աշխատավայր	Խորհրդային գրականություն, ՀԳՄ և Եղիշե Չարենցի անվան գրականության և արվեստի թանգարան
Կուսակցություն	ԽՄԿԿ
Պարգևներ և ; մրցանակներ	; և
Անդամություն	ԽՍՀՄ Գրողների միություն

Դիտել պատմությունը

← Նախորդ տարբ Հաջորդ տարբ →

Content deleted Content added

ՎիզուալԵլատեքստ

Գծային

16:29, 23 Դեկտեմբերի 2016-ի տարբերակ

Ստեփան Եղիայի Ալաջաջյան (1924, հունվարի 3 - 2010, դեկտեմբերի 23), հայ արձակագիր, թարգմանիչ, ՀԽՍՀ մշակույթի վաստակավոր գործիչ (1970), ԽՍՀՄ գրողների միության անդամ 1946 թվականից։

Կենսագրություն

Ծնվել է Հալեպում, Սիրիա: 1946-ին տեղափոխվել է Հայաստան։ 1951 թվականին ավարտել է Երևանի պետական համալսարանի բանասիրական ֆակուլտետի հոգեբանության և տրամաբանության բաժինը, 1957 թվականին ԽՍՀՄ գրողների միությանն առընթեր գրական բարձրագույն դասընթացները (Մոսկվա)։ 1957-1963 թթ. աշխատել է «Սովետական գրականություն» ամսագրում որպես արձակի բաժնի վարիչ։ 1966-1967 թվականներին եղել է «Հայաստան» հրատարակչության գեղարվեստական գրականության խմբագրության վարիչ, 1967-1975 թթ.՝ Հայաստանի սովետական գրողների վարչության քարտուղար։ 1980-ից աշխատել է ՀԽՍՀ կուլտուրայի մինստրության Ե. Չարենցի անվան գրականության և արվեստի թանգարանի տնօրեն։

Նրա գրական առաջին գործը՝ «Ծովուն երգը», լույս է տեսել 1939 թվականին, Բեյրութի «Պատանեկան արձագանք» պարբերականում։ Նրա «Անապատում», «Պարտություն» վիպակները և «Եռաթև ծիածան» ու «Մադլենն ապրում է Փարիզում» պատմվածքների ժողովածունները թարգմանվել և առանձին գրքերով լույս են տեսել ռուսերեն: Պարսկերեն թարգմանվել և 1973 թվականին Թեհրանում լույս է տեսել նրա «Եղեգները չխոնարհվեցին» վեպը: Գրական մամուլում ռուսերեն տպագրվել են նաև նրա «Մադլենն ապրում է Փարիզում» և «Անառագաստ նավակներ» վիպակները։ Բացի այդ, Ալաջաջյանի շատ ստեղծագործություններ թարգմանվել են անգլերեն, ֆրանսերեն, չեխերեն, բուլղարերեն, էստոներեն, ուզբեկերեն և այլ լեզուներով։ Անգլերենից եւ ֆրանսերենից թարգմանել է Շեքսպիրի, Վիլյամ Սարոյանի, Ժան Պոլ Սարտրի և այլոց գործերը: «Հայաստան» հրատարակչությունում նրա նախաձեռնությամբ սկսել են հրատարակվել «Սփյուռքահայ գրողներ» եւ «Հայ մատենագիրներ» շարքերը:

Ս. Ալաջաջյանի սցենարով (հեղինակակից Հենրիկ Մալյան) «Հայֆիլմ» կինոստուդիան 1980-ին նկարահանել է «Կտոր մը երկինք» («Ապտակ») գեղարվեստական կինոնկարը։ 1984 թվականին «Հայֆիլմ» կինոստուդիան նրա սցենարով նկարահանել է «Ճերմակ անուրջներ» գեղարվեստական կինոնկարը։^[2]

2001-ից բնակություն է հաստատել է Լոս Անջելեսում: 2008-ի սեպտեմբերի 19-ին ՀՀ մշակույթի նախարարության կողմից պարգևատրվել է Ոսկե մեդալով։^[3] Վախճանվել է Լոս Անջելեսում, 2010-ի դեկտեմբերի 23-ին։^[4]

Երկերի մատենագրությունը

Վշտի ծաղիկներ (քերթվածներ), Հալեպ, տպարան «Տիգրիս», 1942, 47 էջ։
Անապատում, Երևան, Հայպետհրատ, 1953, 303 էջ։
Պարտություն (վիպակ), Երևան, Հայպետհրատ, 1957, 308 էջ։
Այգիների աշխարհում (ակնարկ Արտաշատի շրջանի Աբովյան գյուղի այգեգործ-բրիգադավար Վահագն Ալավերդյանի մասին), Երևան, Հայպետհրատ, 1961, 36 էջ։
Փյունիկ (վիպակ), Երևան, հայպետհրատ, 1962, 232 էջ։
Առանց հայրենիքի (վիպակ), Երևան, Հայպետհրատ, 1963, 220 էջ։
Արծիվն ու հովիվը, Երևան, «Հայաստան», 1964, 16 էջ։
Եղեգները չխոնարհվեցին (վեպ), գիրք Ա, Երևան, «Հայաստան», 1966, 264 էջ։
Եղեգները չխոնարհվեցին (վեպ), գիրք Բ, Երևան, «Հայաստան», 1967, 263 էջ։
Եղեգները չխոնարհվեցին (վեպ), Երևան, «Հայաստան», 1970, 476 էջ։
Մադլենն ապրում է Փարիզում (պատմվածքներ, Զարմանալի Հայաստան. գեղարվեստական հրապարակախոսություն, «Մադլենն ապրում է Փարիզում» վիպակը), Երևան, «Սովետական գրող», 1975, 303 էջ։
Երկեր երեք գրքով, գիրք առաջին (գրքում զետեղված են «Անապատում» և «Պարտություն» վիպակները), Երևան, «Սովետական գրող», 1976, 612 էջ։
Երկեր երեք գրքով, գիրք երկրորդ (գրքում զետեղված են «Առանց հայրենիքի» և «Փյունիկ» վիպակները), Երևան, «Սովետական գրող», 1977, 452 էջ։
Վերածնունդ (ժողովածուում տեղ է գտել Ստեփան Ալաջաջյանի «Զարմանալի Հայաստան» գործը), «Սովետական գրող», 1977, 552 էջ։
Անառագաստ նավակներ (վիպակ), Երևան, «Սովետական գրող», 1978, 128 էջ։
Երկեր երեք գրքով, գիրք երրորդ (գրքում զետեղված է «Եղեգները չխոնարվեցին» վեպը), Երևան, «Սովետական գրող», 1979, 492 էջ։
Ապառաժները արտասվել գիտեն (վիպակ), Երևան, «Սովետական գրող», 1980, 128 էջ։
Ոսկեգույն ծիրկաթին (վիպակներ), Երևան, «Սովետական գրող», 1981, 471 էջ։
Եղեգները չխոնարհվեցին։ Անառագաստ նավակներ (վեպ, վիպակ), Երևան, «Սովետական գրող», 1984, 504 էջ։
Չսպիացած վերք, Ա գիրք (վեպ), «Խորհրդային գրող», 1989, 512 էջ։
Չսպիացած վերք, Բ գիրք (վեպ), «Նաիրի», 1990, 592 էջ։
Լուսաւորեալ խորաններ (Յուշագրութիւն), Լոս Անջելըս, Թէքէեան Մշակութային Միութիւն, 1993, 157 էջ։
Չսպիացած վերք, Գ գիրք (վեպ), «Նաիրի», 1995:
...և Ատրուշաններ (Յուշագրութիւն), Լոս Անջելըս, Թէքէեան Մշակութային Միութիւն, 1995, 199 էջ։
Ճամփեզրի վրա, Լոս Անջելըս, 1998, 260 էջ։
Վաթսունականք, Լոս Անջելըս, 2002, 208 էջ։
Ձայն բազմաց..., Երևան, Կալիֆորնյայի հայ գրողների միութիւն, 2008, 394 էջ (գրքում տեղ են գտել նաև Ս. Ալաջաջյանի ստեղծագորությունները)։
Հայ մամուլի էջերում (1957-2005), Քալիֆորնիա, 2008, 326 էջ (ժողովածուն վաստակաշատ գրողի ու խմբագրի հոդվածների, ակնարկների, քննական ուսումնասիրությունների, գրախոսությունների, դիմանկարների և հարցազրույցների ընտրանին է)։
Յորձանուտը, Քալիֆորնիա, 2009 (յուշեր)։ Լոյս է տեսել որպէս «Նոր Կեանք» մատենաշարի թիւ 41 հրատարակութիւնը։
Պատմուածքներ, IX+170 էջ, թվականը նշված չէ։

Թարգմանությունները (անգլերենից)

Վիլյան Շեքսպիր, Ընտիր երկեր երեք հատորով, հատոր 3 (հատորի մեջ մտնող «Ձմեռային հեքիաթ» գործը թարգմանել է Ստ. Ալաջաջյանը), Երևան, Հայպետհրատ, 1955, 472 էջ։
Հերբերթ Ուելս, Անտեսանելի մարդը։ Պատերազմ օդում (վիպակներ, որոնցից երկրորդը՝ «Պատերազմ օդում», թարգմանել է Ստ. Ալաջաջյանը), Երևան, Հայպետհրատ, 1959, 446 էջ։
Վիլյամ Սարոյան, Իմ սիրտը լեռներում է (պիեսների ժողովածուի մեջ մտնող «Ձեր կյանքի ժամանակը» պիեսը թարգմանել էՍտ. Ալաջաջյանը), Երևան, Հայպետհրատ, 1963, 356 էջ։
Վիլյամ Սարոյան, Ընտիր երկեր, հատոր Ա (հատորի մեջ մտնող «Ձմեռային հեքիաթ» դրաման թարգմանել է Ստ. Ալաջաջյանը), Երևան, Հայպետհրատ, 1964, 910 էջ։

Աղբյուրներ

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
↑ Հայկ Խաչատրյան (1986). Գրական տեղեկատու. Երևան: «Սովետական գրող». էջ էջ 29.
↑ Այդ մասին ՀՀ մշակույթի նախարարության պաշտոնական կայքէջում
↑ Այս մասին «Ազգ» օրաթերթում

Արտաքին հղումներ

Ալաջաջյանի ստեղծագործությունները ռուսերեն լեզվով:

[_5e5775e65518eefb-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.

[2] Հայկ Խաչատրյան (1986). Գրական տեղեկատու. Երևան: «Սովետական գրող». էջ էջ 29.

[3] Այդ մասին ՀՀ մշակույթի նախարարության պաշտոնական կայքէջում

[4] Այս մասին «Ազգ» օրաթերթում

[1]

[2]

[3]

[4]

@@ Տող 15. / Տող 15. @@
 Ծնվել է [[Հալեպ]]ում, [[Սիրիա]]: 1946-ին տեղափոխվել է Հայաստան։ [[1951]] թվականին ավարտել է [[Երևանի պետական համալսարան]]ի բանասիրական ֆակուլտետի հոգեբանության և տրամաբանության բաժինը, [[1957]] թվականին [[ԽՍՀՄ]] գրողների միությանն առընթեր գրական բարձրագույն դասընթացները ([[Մոսկվա]])։ [[1957]]-[[1963]] թթ. աշխատել է «[[Խորհրդային գրականություն (ամսագիր)|Սովետական գրականություն]]» ամսագրում որպես արձակի բաժնի վարիչ։ [[1966]]-[[1967]] թվականներին եղել է «Հայաստան» հրատարակչության գեղարվեստական գրականության խմբագրության վարիչ, [[1967]]-[[1975]] թթ.՝ Հայաստանի սովետական գրողների վարչության քարտուղար։ 1980-ից աշխատել է ՀԽՍՀ կուլտուրայի մինստրության Ե. Չարենցի անվան գրականության և արվեստի թանգարանի տնօրեն։
-Նրա գրական առաջին գործը՝ «Ծովուն երգը», լույս է տեսել 1939 թվականին, [[Բեյրութ]]ի «Պատանեկան արձագանք» պարբերականում։ Նրա «Անապատում», «Պարտություն» [[վիպակ]]ները և «Եռաթև ծիածան» ու «Մադլենն ապրում է Փարիզում» պատմվածքների ժողովածունները թարգմանվել և առանձին գրքերով լույս են տեսել [[ռուսերեն]]: [[Պարսկերեն]] թարգմանվել և 1973 թվականին [[Թեհրան]]ում լույս է տեսել նրա [[«Եղեգները չխոնարհվեցին»]] [[վեպ]]ը: [[Գրական մամուլ]]ում ռուսերեն տպագրվել են նաև նրա [[«Մադլենն ապրում է Փարիզում»]] և [[«Անառագաստ նավակներ»]] վիպակները։ Բացի այդ, Ալաջաջյանի շատ ստեղծագործություններ թարգմանվել են [[անգլերեն]], [[ֆրանսերեն]], [[չեխերեն]], [[բուլղարերեն]], [[էստոներեն]], [[ուզբեկերեն]] և այլ լեզուներով։
+Նրա գրական առաջին գործը՝ «Ծովուն երգը», լույս է տեսել 1939 թվականին, [[Բեյրութ]]ի «Պատանեկան արձագանք» պարբերականում։ Նրա «Անապատում», «Պարտություն» [[վիպակ]]ները և «Եռաթև ծիածան» ու «Մադլենն ապրում է Փարիզում» պատմվածքների ժողովածունները թարգմանվել և առանձին գրքերով լույս են տեսել [[ռուսերեն]]: [[Պարսկերեն]] թարգմանվել և 1973 թվականին [[Թեհրան]]ում լույս է տեսել նրա [[«Եղեգները չխոնարհվեցին»]] [[վեպ]]ը: [[Գրական մամուլ]]ում ռուսերեն տպագրվել են նաև նրա [[«Մադլենն ապրում է Փարիզում»]] և [[«Անառագաստ նավակներ»]] վիպակները։ Բացի այդ, Ալաջաջյանի շատ ստեղծագործություններ թարգմանվել են [[անգլերեն]], [[ֆրանսերեն]], [[չեխերեն]], [[բուլղարերեն]], [[էստոներեն]], [[ուզբեկերեն]] և այլ լեզուներով։ Անգլերենից եւ ֆրանսերենից թարգմանել է [[Շեքսպիր]]ի, [[Վիլյամ Սարոյան]]ի, [[Ժան Պոլ Սարտր]]ի և այլոց գործերը: «Հայաստան» հրատարակչությունում նրա նախաձեռնությամբ սկսել են հրատարակվել «Սփյուռքահայ գրողներ» եւ «Հայ մատենագիրներ» շարքերը:
-Անգլերենից եւ ֆրանսերենից թարգմանել է Շեքսպիրի, Վիլյամ Սարոյանի, Ժան Փոլ Սարտրի և այլոց գործերը:
-«Հայաստան» հրատարակչությունում նրա նախաձեռնությամբ սկսել են հրատարակվել «Սփյուռքահայ գրողներ» եւ «Հայ մատենագիրներ» շարքերը:
 Ս. Ալաջաջյանի սցենարով (հեղինակակից [[Հենրիկ Մալյան]]) «[[Հայֆիլմ]]» կինոստուդիան 1980-ին նկարահանել է «[[Կտոր մը երկինք]]» («Ապտակ») գեղարվեստական կինոնկարը։ 1984 թվականին «[[Հայֆիլմ]]» կինոստուդիան նրա սցենարով նկարահանել է «[[Ճերմակ անուրջներ]]» գեղարվեստական կինոնկարը։<ref>{{cite book|author=Հայկ Խաչատրյան|title=Գրական տեղեկատու|publisher=«Սովետական գրող»|location=Երևան|year=1986|page=էջ 29}}</ref>